Azərbaycan öz prinsipial mövqeyindən geri çəkilməyəcək

Dünyada baş verən son olaylar onu deməyə əsas verirmi ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli məsələsi bir qədər də uzanacaq? Prezident İlham Əliyev dəfələrlə qeyd edib ki, əgər torpaqlarımız sülh yolu ilə işğaldan azad edilməsə, Azərbaycan müharibə variantına əl atacaq. Sizcə, əgər müharibə baş verərsə, bu, regiona hansı tərzdə təsir edəcək? Bu məsələlərə aydınlıq gətirmək üçün ölkə siyasilərinə müraciət etdik.

"AZƏRBAYCAN MÜHARİBƏ ETMƏK HÜQUQUNDAN İSTİFADƏ EDƏ BİLƏR"

Məlahət İbrahimqızı, Milli Məclisin deputatı:

- Uzun müddət idi ki, ATƏT-in Minsk Qrupu Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli istiqamətində heç bir iş görmürdülər. Minsk Qrupunun həmsədr ölkələrindən biri olan ABŞ uzun müddət ərzində öz müttəfiqi Azərbaycana qarşı laqeyd münasibət göstərir. Bütün beynəlxalq sənədlərdə Ermənistan işğalçı ölkə kimi qeyd olunub. Həmçinin, həmin sənədlərdə Azərbaycanın ərazisinin 20 faizinin işğal olunması, 1 milyondan artıq azərbaycanlının qeyd-şərtsiz öz torpaqlarına qaytarılması və ölkəmizin ərazi bütövlüyünün bərpa olunması öz əksini tapıb. Onu da qeyd etməliyəm ki, Azərbaycan və ABŞ müttəfiq dövlətlərdir. Lakin Azərbaycan qarşısına qoyduğu öhdəlikləri yerinə yetirdiyi halda, Birləşmiş Ştatlar, demokratlar hakimiyyətə gəldikdən sonra, öz müttəfiqini bir o qədər də dəstəkləmir. ABŞ-da keçirilən nüvə təhlükəsizliyi sammitində işğala məruz qalan Azərbaycan iştirak etmədiyi halda, işğalçı ölkə olan Ermənistan bu sammitə dəvət almışdı. Ancaq Ermənistan rəsmi Vaşinqton üçün nə strateji, nə də siyasi baxımdan əhəmiyyət kəsb edən ölkə deyil. ABŞ-ın bu cür siyasət yürütməsi Azərbaycan ictimaiyyətinin də narazılığına səbəb olub. Birləşmiş Ştatlar Ermənistana dəstək verməklə yanaşı, eyni zamanda, Türkiyəyə təzyiq göstərir ki, işğalçı ölkə ilə sərhədləri açsın. Türkiyənin baş naziri qeyd etdi ki, adıçəkilən ölkə Ermənistanla ona görə sərhədləri bağlayıb ki, Azərbaycan torpaqlarını işğal edib. Bu işğal faktı aradan qalxmayınca, Türkiyə Ermənistanla sərhədlərini açmayacaq. Birləşmiş Ştatlar XX əsrin ən böyük faciəsi olan Xocalı faciəsinə göz yumur, lakin tarixdə baş verməyən "qondarma erməni soyqırımı" məsələsini müzakirə edir. Bu, dünyada sülh, demokratiyanın bərqarar olması haqda car çəkən ABŞ-ın qərəzli siyasətidir. Onu da qeyd edim ki, Birləşmiş Ştatlar demokratiyadan, dünyada insan hüquqlarının qorunmasından danışdığı halda, Əfqanıstanda və İraqda yüzlərlə günahsız insanı qətlə yetirir. Çox təəssüf ki, rəsmi Vaşinqton işğalçı Ermənistanla, işğala məruz qalan Azərbaycanı bərabər tutur. Bu, yolverilməzdir. Əslində, ABŞ Ermənistana təzyiq göstərməlidir, lakin biz bunun əksini görürük. Yəni Birləşmiş Ştatlar işğalçı dövlətə dəstək verir.

Azərbaycan istənilən vaxt müharibə edə bilər. Bu, onun beynəlxalq hüququdur və ölkəmiz öz ərazi bütövlüyünü bərpa etmək üçün bu hüququndan istifadə edə bilər. Respublikamızın bu siyasətinə heç bir ölkə qarışa bilməz. Bu gün Rusiyada, ABŞ-da kompakt halda yaşayan ermənilər var. Belə çıxır ki, onlar da həmin ərazilərdə də erməni dövləti yaratmalıdırlar. Bizim ərazilərimizdə artıq bir dəfə Ermənistan dövləti yaradılıb, Azərbaycan dövləti və xalqı imkan verməyəcək ki, torpaqlarımızda ikinci bir erməni dövləti yaransın. Hər bir soydaşımız inanır ki, Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin uğurlu siyasəti nəticəsində torpaqlarımız işğaldan azad olunacaq.

"DAĞLIQ QARABAĞ MÜNAQİŞƏSİNİN HƏLLİ O QƏDƏR DƏ UZANMAYACAQ"

Cümşüd Nuriyev,politoloq:

- Fikrimcə, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli o qədər də uzanmayacaq. Çünki cənab Prezident İlham Əliyev əks-təsir effekti yaradan məqsədyönlü bir siyasət yürüdür. Dağlıq Qarabağla bağlı məsələyə maneçilik törədən, əsasən, ATƏT-in həmsədrləri olan ölkələrdir. Azərbaycan iqtidarının yürütdüyü hazırkı ağıllı xarici siyasət Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin daha tez həll edilməsinə yönəldilmiş bir siyasətdir. İnanmıram ki, Dağlıq Qarabağ məsələsinin uzanması ABŞ, Rusiya və Fransanın maraq dairəsində olsun. Fikrimcə, sözügedən münaqişənin həlli bir qədər sürətlənəcək. Prezidentimiz elan etdi ki, bizim maraqlarımıza sayğı göstərməyən ölkələrin maraqlarını nə səbəbə təmin etməliyik. Hesab edirəm ki, burada qeyri-adi bir şey yoxdu. Prezident İlham Əliyev hər zaman Azərbaycan dövlətinin maraqlarını və xalqın milli maraqlarını gündəmə gətirir. Ona görə də, sözügedən münaqişənin sürətlənəcəyinə inanıram.

Azərbaycan öz ərazisində separatizmi aradan qaldırmaq üçün müharibə variantına əl ata bilər. Bunu müharibə müstəvisinə keçirməkdə bəzi xarici dövlətlər maraqlıdır ki, Azərbaycanı nədəsə ittiham edə bilsinlər. Amma bunun adını müharibə qoymaq lazım deyil. Ermənistanın elə bir gücü yoxdur ki, onlar Azərbaycan ordusunun qarşısında duruş gətirə bilsin. Təbii ki, müharibə baş verərsə, bu, regionda müvvəqəti olaraq, gərginlik yarada bilər. Lakin bu, uzun sürən gərginlik olmayacaq. Çünki Ermənistan tərəfindən işğal edilmiş bütün ərazilər Azərbaycana aiddir. Bir sözlə, ölkəmiz haqq yolundadır və heç kim buna qarışa bilməz.

“ERMƏNİSTANA TƏZYİQLƏRİN EDİLMƏSİ ÜÇÜN ZƏMİN MÖVCUDDUR"

Elşad Mirbəşiroğlu, politoloq:

- Son zamanlar dünyada müxtəlif olaylar baş verməkdədir. Ən mühüm hadisələrdən biri də ABŞ-da nüvə təhlükəsizliyi sammitinin keçirilməsidir. Həmçinin, Vaşinqtonda Türkiyənin Baş naziri Rəcəb Tayyib Ərdoğan ABŞ prezidenti Barak Obama və Ermənistan prezidenti Serj Sarkisyan arasında görüşlərin keçirilməsi də son dövrlər müzakirə edilən məsələlər sırasındadır. Həmin görüşlərdə Dağlıq Qarabağ münaqişəsi bir daha gündəmə gəldi və müzakirə edildi. R.T.Ərdoğan da qeyd etdi ki, Türkiyə ilə Ermənistan arasında münasibətlərin normallaşdırılması məsələsi Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin tənzimlənməsi məsələsində irəliləyişlərdən asılıdır. Bu kontekstdən yanaşsaq, sözügedən münaqişənin tənzimlənməsi istiqamətində ilkin irəliləyişlər olması üçün Ermənistana təzyiqlərin edilməsi üçün zəmin mövcuddur. Qeyd edim ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin açarı Rusiyanın əlindədir. Məlumdur ki, RF hələ də öz mövqeyində qalmaqdadır. Bu münaqişənin həll edilməməsi Rusiyanın maraqlarına cavab verir. Amma burada digər məqam ondan ibarətdir ki, Rusiya ilə Azərbaycan arasında yaxınlaşma hiss edilməkdədir. Həm siyasi, həm iqtisadi sahədə iki ölkə arasında münasibətlər və qarşılıqlı əlaqələr müsbət məcrada inkişaf etməkdədir. Bu prizmadan yanaşsaq, hesab etmək olar ki, Azərbaycan tərəfi Rusiyanın Ermənistana müəyyən təsirlər etməsinə nail ola bilər. Bildiyiniz kimi, bu gün qeyri-strateji cəhətdən RF Ermənistanı özünün Qafqazda forpostu hesab edir və aydın məsələdir ki, Ermənistan yarımmüstəqil bir dövlətdir. Azərbaycan isə MDB məkanında ən müstəqil respublikadır. Daxili və xarici siyasətdə tam müstəqilliyə malikdir. Hesab edirəm ki, bu istiqamətdə münasibətlərin və qarşılıqlı əlaqələrin daha da inkişafı sözügedən münaqişənin tənzimlənməsi istiqamətində Rusiyanın daha ədələtli mövqe tutacağı və Ermənistanın da konstruktiv mövqe nümayiş etdirməsini şərtləndirə bilər. Cənab Prezident İlham Əliyev dəfələrlə bəyan edib ki, sülh danışıqlarının səmərə verməyəcəyi təqdirdə, Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü hərbi yolla bərpa edəcəkdir. Bu bəyanatların arxasında kifayət qədər böyük bir ciddiyyət dayanır. Birincisi, Azərbaycanın hərbi potensialı Ermənistanın hərbi potensialı ilə müqayisəedilməz dərəcədə böyükdür. Bu da qısa müddət ərzində öz torpaqlarını azad etmək üçün Azərbaycana böyük imkan verir. Bildiyiniz kimi, Prezident İlham Əliyev dəfələrlə qeyd edibdir ki, sözügedən danışıqlara olan ümidlər tam bitməmişdir. Bu gün isə ölkəmiz danışıqlar prosesinin fəal iştirakçısıdır, konustruktiv mövqe tutur və münaqişənin tənzimlənməsi istiqamətində mövqelərin yaxınlaşdırılmasında israrlıdır. Bu məsələnin uzanması Ermənistanın qeyri-konstruktiv mövqe nümayiş etdirməsi ilə əlaqədardır.

GÜLYANƏ AĞAKƏRİMOVA,

ANAR MƏCİDZADƏ

Səs.- 2010.- 23 aprel.- S. 10.