Maestro Niyazi 98-ci ildönümündə anıldı
Bu il, ilk dəfə olaraq, bəstəkarı Niyazi olan kinofilmlər gün ərzində fasiləsiz nümayiş olundu
Dünən görkəmli
Azərbaycan dirijoru və bəstəkarı Niyazinin anadan olmasının 98 illiyinə
həsr olunan tədbir keçirildi. Tədbir Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət
Muzeyinin təşkilatçılığı
ilə Niyazinin mənzil-muzeyində təşkil
olundu. Azərbaycan musiqi sənətinin yüksəlməsində xidmətləri
olan maestronun fəaliyyəti milli mədəniyyətin inkişafına
töhfələrini vermişdi.
Belə ki, sənətə
yüksək bir səviyyədə qiymət
verilən bir məkanda fəaliyyət göstərən maestro Tbilisi şəhərində
dövrünün tanınmış
bəstəkarı Zülfüqar
Hacıbəyovun ailəsində
anadan olmuşdur. Çox kiçik yaşlarından ətrafında
məşhur xanəndələr
görən Niyazidə
də musiqiyə böyük maraq oyanmış və o, ilk təhsilini
Bakı Musiqi Texnikumunda almışdır.
Lakin sonra təhsilini davam etdirmək üçün
Moskva və Leninqrad (indiki Sankt-Peterburq) şəhərlərinə
getmişdir. Yaradıcılıq
yolu zəngin və şaxəli olduğundan Niyazinin əsərlərinə
mütəmadi olaraq müraciət edilmişdir.
"Xosrov və
Şirin" operası, "Zaqatala süitası", "Qaytağı",
"Konsert valsı"
simfonik əsərləri,
"Rast" simfonik muğamı "1920-ci ildə"
opera-kantatası, simfonik
orkestr üçün
"Rəqs süitası",
Hindistan yazıçısı
Rabindranat Taqorun əsərləri əsasında
yaratdığı "Çitra"
baleti və sairə musiqi əsərləri onu şöhrətləndirmişdir.
Azərbaycan dirijorluq məktəbinin formalaşması və inkişafı onun adı ilə bağlıdır. 1937-ci ildə
Mirzə Fətəli
Axundzadə adına Opera və Balet
Teatrında dirijorluq vəzifəsinə dəvət
olunur. 1938-ci ildə Moskva şəhərində
keçirilən Azərbaycan
incəsənəti ongünlüyündə
Müslüm Maqomayevin "Nərgiz"
operasına dirijorluq edir. Üzeyir Hacıbəyovun "Koroğlu",
Qara Qarayevin və Cövdət Hacıyevin "Vətən",
Fikrət Əmirovun
"Sevil" operalarının,
Arif Məlikovun "Məhəbbət əfsanəsi"
baletinin dirijorluğunu
da Niyazi etmişdir. Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestrinin bədii rəhbəri və dirijoru olmuşdur.
Avropa və Asiyanın bir sıra ölkələrində
çoxlu sayda dirijor kimi müvəffəqiyyətli
çıxışlarına görə 1959-cu ildə
SSRİ xalq artisti adına layiq görülüb. Bundan başqa, o, SSRİ Dövlət mükafatına
və "Çitra"
baletini yaratdığına
görə Hindistanda Beynəlxalq Nehru mükafatına layiq görülüb.
Belə bir yaradıcılıq
mövqeyinə sahib olan Niyazinin sənəti, hər zaman olduğu kimi, bu gün
də diqqət və hörmətlə yad edildiyindən dünən gün ərizində sənətkarın
irsinin maraqlı və dəyərli məqamları onu sevərlərin ixtiyarına
verildi. Qeyd edək ki, bu
il muzey yalnız rəsmi tədbir keçirməklə
kifayətlənməyərək, ilk dəfə olaraq, bəstəkarı Niyazi olan kinofilmlərin
gün ərzində fasiləsiz nümayişini
təşkil etdi. Bu məqsədlə Dövlət
Film Fondun köməyi ilə bəstəkarı Niyazi olan 5 kinofilmin diskləri əldə edilərək, maestronun doğum günündə
iştirakçıların ixtiyarına verildi. İlk olaraq tərtib olunan proqrama əsasən, səhər Fəxri Xiyabanda Niyazinin məzarı ziyarət edildi. Sonra maestronun mənzil-muzeyində
"Kəndlilər", "Fətəli xan",
"Doğma xalqımıza",
"Almaz" filmləri
və "Maestro"
sənədli filmi nümayiş olundu.
Bütün bunlarla yanaşı, gün ərizində bəstəkarı
Niyazi olan "Mahnı belə yaranır" filmi nümayiş olundu.
Tədbir çərçivəsində
muzeyə müxtəlif
mənbələrdən yeni
daxil olan materiallardan ibarət sərgi təşkil olunmuşdu. Sərgidə
Niyazinin "Xosrov və Şirin" operasının əlyazması,
müxtəlif fotoşəkillər
və afişalar yer almışdı.
Zümrüd
Səs.- 2010.- 21 avqust.-
S. 12.