Aydın Mirzəzadə: “Azərbaycanla Avropa Birliyi arasında əməkdaşlıq yüksək səviyyədə qurulub"

Millət vəkili, Azərbaycanın AŞPA-dakı nümayəndə heyətinin üzvü Aydın Mirzəzadənin "SƏS" qəzetinə müsahibəsi

- Avropa Birliyinin Azərbaycandakı nümayəndəliyinin rəhbəri Roland Kobia bəyan edib ki, Azərbaycan Avropa Qonşuluq Siyasəti çərçivəsində Fəaliyyət Planının icrası sahəsində uğurlar əldə edib. Ümumiyyətlə, Avropa Birliyi ilə Azərbaycan arasında əlaqələrin hazırkı vəziyyəti ilə bağlı nə deyə bilərsiniz?

- Sevindirici haldır ki, Avropa Birliyinin Azərbaycandakı nümayəndəsi ölkəmizlə əməkdaşlığa yüksək qiymət verir. Əslində, bu, belə də olmalı idi. Çünki Azərbaycan beynəlxalq təşkilatlarla münasibətlərə çox böyük məsuliyyətlə yanaşır. Bu əməkdaşlığın hər iki tərəf üçün çox pozitiv olduğunun fərqindədir. Avropa Birliyi ilə əməkdaşlıq müasir dünya ilə əməkdaşlıq və Azərbaycanın gələcəyinə doğru gedən bir yol deməkdir. Azərbaycan, təbii ki, uzaq perspektivdə Avropa Birliyinin üzvü olmağı da qarşısına məqsəd qoyur. Bu əməkdaşlıq, ilk növbədə, məsləhətlərin keçirilməsi, ölkəmizdə Avropa Birliyi standartlarının həyata keçirilməsi üçün layihələrin işlənməsi, münasibətlərin yaxşılaşdırılması məqsədilə ortada olan maneələrin qaldırılmasıdır. Bu gün Azərbaycan Avropa Birliyinin Şərq Əməkdaşlıq Proqramının üzvüdür. Yəni, bu istiqamətdə də bir sıra işlər görülür. Hesab edirəm ki, qazanılan nəticələr hələ son deyil. Bundan sonra da bu əməkdaşlığın yeni formaları və istiqamətləri tapılacaq.

- Aydın müəllim, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Ermənistan qoşunlarının işğal edilmiş Azərbaycan torpaqlarından qeyd-şərtsiz boşaldılması haqqında qəbul etdiyi 4 qətnamə, eləcə də, Avropa Şurasının bununla bağlı qəbul etdiyi qətnamə indiyədək icra olunmayıb. Belə olan halda, demək olarmı ki, həmin beynəlxalq təşkilatların qərarları formal xarakter daşıyır?

- Bu, ondan irəli gəlir ki, həmin beynəlxalq təşkilatların qəbul etdiyi bu tip qərarları yerinə yetirmək mexanizmi yoxdur. BMT 1945-ci ildə, ilk növbədə, dünyanı parçalayan iki sistemin kapitalist və sosialist sistemi arasında ümumi tribunanın olması, onların öz mövqelərini bildirməsi məqsədilə yaradılıb. Həmin dövrdən artıq 70 ilə qədər bir vaxt keçib. İndi də həmin təşkilatın yenidən qurulmasına ehtiyacın olması barədə tez-tez söhbətlər gedir. Bu birlik də siyasi deyil, məhz iqtisadi birlikdir. Hətta onun belə bir bəyanat verməsi gözlənilməz idi. Həmin qərarların icra edilməsi mexanizminin olmamasına baxmayaraq, onların qəbul olunması Azərbaycan üçün çox əhəmiyyətlidir. Bəlkə də Ermənistan milyardlar sərf edərdi ki, həmin təşkilatlar tərəfindən özü və yaxud onun işğal etdiyi Dağlıq Qarabağ torpaqları üçün xeyirli ola biləcək bir qərar əldə edilsin. Amma bunu edə bilmir. Əldə edilmiş qərarların özü də siyasi qələbənin nəticəsi sayıla bilər. Bununla belə, Azərbaycan təkcə siyasi qərarların qəbul olunması ilə kifayətlənmir, öz tərəfindən də problemin həll olunması üçün mühüm işlər görür. Azərbaycanın demokratik dövlət imicinin formalaşması, iqtisadi cəhətdən yüksək inkişaf etməsi, regionun lider dövlətinə çevrilməsi və s. amillər ölkə iqtidarının əldə etdiyi uğurlardır. Buna görə də, bu gün artıq Azərbaycanla hörmətlə və inkişaf etməkdə olan ölkə kimi danışırlar. Hesab edirəm ki, bu problemi, ilk növbədə, Azərbaycanın özü həll edəcək. Bunun üçün də çox vaxt qalmayıb.

- Sizcə, Azərbaycan nə etməlidir ki, beynəlxalq təşkilatların qəbul etdiyi qərarların icrasına nail olsun?

- Təəssüflər olsun ki, bu perspektivlər Azərbaycanın imkanlarından kənardadır. Bunun üçün həmin beynəlxalq təşkilatların mexanizmi dəyişməlidir. Onlar öz qərarlarını yerinə yetirmək iqtidarında olmalıdırlar. Bu, təkcə Azərbaycanın deyil, bütün dünya birliyinin problemidir. İkincisi isə, Azərbaycan özünün ən ağrılı probleminin həlli üçün maksimum işlər görür. Dövlətin güclənməsi, iqtisadiyyatın inkişafı faktorları Dağlıq Qarabağ probleminin həllinə gətirib çıxarır. Bu gün torpaqlarının 20 faizi işğal altında olan Azərbaycan dövlətinin illik dövlət büdcəsi 15 milyard, valyuta ehtiyatları isə 20 milyard manatdır. Ermənistan torpaqlarımızı işğal etmiş və oradan mənfəət götürən dövlət olaraq illik dövlət büdcəsi 2 milyarddır. Valyuta ehtiyatları isə sıfır sentə bərabərdir. Bunlar bir daha göstərir ki, Azərbaycanın seçdiyi və getdiyi yol düzgündür.

- Son zamanlar Azərbaycan və Ermənistan prezidentləri arasında münaqişənin həlli istiqamətində intensiv danışıqlar aparılır. KİV-ə istinadən demək olar ki, bu danışıqların real nəticələri yoxdur. Sizcə, bu danışıqlar nə zamana qədər uzana bilər?

- Təbii ki, bu danışıqlar uzun müddət davam edə bilməz. Azərbaycan danışıqlara danışıqlar naminə getmir. Öz probleminin həllini Ermənistandan tələb edir. Bu gün hələ danışıqların rezervi olduğuna görə, Azərbaycan bu danışıqlarda iştirak edir. Həmin danışıqlarda iştirak etmək və onun ilkin nəticələri barəsində yayılan məlumatlar Ermənistanda böyük narahatçılığa səbəb olur. Ermənistanı bürüyən milliyyətçilik əhvali-ruhiyyəsi onları vəziyyətə real gözlə baxmağa mane olur. Ermənistan hələ də orta əsrlər təfəkkürünü yaşayır. Onlar qonşu dövlətin torpaqlarını işğal etməsinə adi hal kimi baxır. Hesab edir ki, həmin torpaqlar onda olmalıdır. Ancaq real vəziyyət və Azərbaycanın ədalətli mövqeyi Ermənistanı gec-tez bu torpaqları azad etməyə məcbur edəcək.

- Aydın müəllim, bir neçə gün bundan öncə, Almaniyada işgüzar səfərdə olan Prezident İlham Əliyev bəyan etdi ki, Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli üçün daha 15 il danışıqların aparılmasını gözləyə bilməz. Belə olan təqdirdə, danışıqlar prosesinin yaxın zamanlarda dayandırılacağını demək olar?

- Prezident İlham Əliyevin verdiyi bu bəyanatın altından 9 milyon Azərbaycan vətəndaşının hər biri imza atmağa hazırdır. Danışıqların daha nə zamanadək davam etməsi məsələsi isə bu situasiyadan asılıdır. Hər halda, indiki situasiya danışıqların aparılmasına müəyyən qədər inam və ümid verir.

- Azərbaycan BMT-nin nizamnaməsinin 51-ci maddəsinə uyğun olaraq, Dağlıq Qarabağda antiterror koalisiyası çərçivəsində əməliyyatlar keçirərsə, bu zaman dünya birliyinin məsələyə münasibəti necə ola bilər?

- Hesab edirəm ki, dünya Ermənistanın Azərbaycan torpaqlarını işğal etdiyi qənaətindədir. Dünyada elə bir dövlət yoxdur ki, Ermənistanın işğalçılıq siyasətini müdafiə etsin və bu məsələdə onlara haqq qazandırsın. Bu baxımdan, Azərbaycanın torpaqlarını işğaldan azad etmək üçün hərbi əməliyyatlar keçirməyə tam hüququ var.

- Azərbaycan antiterror koalisiyası çərçivəsində İraqda, Əfqanıstanda və Kosovoda sülhməramlı proseslərdə iştirak edib. Əgər Azərbaycan Dağlıq Qarabağda eyni əhəmiyyətli əməliyyatlara başlayarsa, həmin dövlətlərin ölkəmizə hər hansı bir formada yardım göstərməsi nə dərəcədə gözləniləndir?

- Əgər Azərbaycan torpaqlarının işğaldan azad etməkdən ötrü bir addım atarsa, bu, Azərbaycanın daxili işidir. Bu məsələni özünün həll etməsinə tam gücü var. Digər dövlətlərin bu məsələdə Azərbaycana kömək etməsinə heç bir ehtiyac yoxdur. Heç bir zaman Azərbaycan hansısa dövlətə bu məsələdə ona kömək etməsi üçün xahiş etməyəcək.

KÜBRA ƏLİYARLI

Səs.-2010.-10 fevral.-S.5.