İrəvan Azərbaycanın tarixi torpaqlarıdır

YAP-ın təşkilatçılığı ilə "İrəvan xanlığı: Rusiya işğalı və ermənilərin Şimali Azərbaycan torpaqlarına köçürülməsi" kitabının təqdimatı keçirildi

Dünən Yeni Azərbaycan Partiyasının təşkilatçılığı ilə "Hyatt Regency" otelinin "Quba" zalında "İrəvan xanlığı: Rusiya işğalı və ermənilərin Şimali Azərbaycan torpaqlarına köçürülməsi" kitabının təqdimat mərasimi keçirildi.

YAP Siyasi Şurasının və İdarə Heyətinin üzvlərinin, millət vəkillərinin, tarixçi alim və mütəxəssislərin iştirak etdiyi tədbiri giriş sözü ilə açan YAP Sədrinin müavini, millət vəkili Əli Əhmədov bildirdi ki, yeni nəşr olunan kitab ermənilərin saxta tarixini tam ifşa edir: "Bu kitab hər birimizin yaddaşında tariximizin ən kövrək anlarını canlandırır. Hər bir xalq üçün ən böyük itki torpaq itkisidir. Çünki torpaq itkisi xalqın düşüncəsində vətən anlayışını kiçildir. Vətən və torpaq anlayışları bir-biri ilə bağlıdır. Torpaq yoxdursa, vətən də yoxdur. Torpaq itirilir, vətən kiçilir. Hər bir insan üçün ev anlayışı necə dərk olunursa, millət və xalq üçün də torpaq anlayışı o cürdür. Amma düşünürəm ki, millət və xalq üçün torpağın itirilməsi nə qədər böyük dərd və fəaləkət olsa da, ondan da böyük faciə itirilmiş torpaqların unudulmasıdır."

YAP Sədrinin müavini onu da qeyd etdi ki, Azərbaycan xalqı tarixin müxtəlif dövrlərində ayrı-ayrı səbəblərlə əlaqədar itirdiyi ona məxsus olan torpaqları unutmur və unutmayacaqdır. Azərbaycan xalqı tam əmindir ki, torpaqlarımızın qaytarılması uğrunda mübarizə müsbət nəticəsini verəcək. Hər bir Azərbaycan vətəndaşı gələcəyə böyük inamla baxır. Ə.Əhmədov, həmçinin, kitabın ərsəyə gəlməsində əməyi olan hər bir kəsə öz təşəkkürünü bildirdi.

Görüşdə çıxış edən kitabın baş redaktoru, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Tarix İnstitutunun direktoru, Milli Məclisin deputatı, YAP Siyasi Şurasının üzvü Yaqub Mahmudov bildirdi ki, Azərbaycan son dərəcə şanlı və şərəfli tarix yaşadığı kimi, qloballaşan dünyada çətin, mürəkkəb tarixi proseslərdən keçməyə məhkum olub: "Ona görə də biz daim informasiya müharibəsindəyik və cəmiyyətimizin hər bir fərdi bu işdə öz üzərinə düşən vəzifənin öhdəsindən layiqincə gəlməlidir. Təbii ki, bu müharibənin ön cəbhəsində tarixçilər dayanır. Müasir dövrdə tarix elminin inkişafı üçün son dərəcə əlverişli şərait mövcuddur. Bu şərait ulu öndər Heydər Əliyevin hakimiyyətdə olduğu dövrlərdən etibarən qabarıq hiss olunur. Ümummilli lider Heydər Əliyev daim Azərbaycan tarixinin keşiyində durur, gördüyü bütün tədbirlər millətimizə xidmət edirdi. Ulu öndər Heydər Əliyevin hər bir addımı tarixçilərimiz qarşısında çox mühüm vəzifələr qoyurdu. Bu siyasət bu gün də uğurla davam etdirilir. Prezident İlham Əliyev tariximizin öyrənilməsinə xüsusi diqqət yetirir. Dövlət başçısının itirilmiş torpaqlarımızla bağlı tarixi faktlara söykənən fikirləri tarixçilər qarşısında böyük vəzifələr qoyur. Tarixi araşdırmaların miqyasının genişləndirilməsi vacib məsələ kimi öndədir".

Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıdışından sonra ilk görüşünü ziyalılarla keçirdiyini xatırladan Y.Mahmudov bildirdi ki, onda tarixçilərimizin qarşısında çox mühüm vəzifələr qoymuşdu. Əsas vəzifə tariximizin saxtalaşdırılmasına yol verməmək idi: "Bu gün ictimaiyyətə Tarix İnstitutunun şah əsərini təqdim edirik. Mahiyyət ondan ibarətdir ki, kitab ulu öndər Heydər Əliyevin əziz xatirəsinə həsr olunub. Ümummilli lider Heydər Əliyevin siyasi kursunun layiqli davmçısı Prezident İlham Əliyev ən yüksək tribunalardan Azərbaycan dövlətinin mövqeyini, xalqın iradəsini ifadə edərək bildirir ki, mövqeyimiz tarixi həqiqətə əsaslanır. Ermənilər bizim torpaqlarımıza qonaq kimi gəlmişlər. İrəvan Ermənistana Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti yarananda, məhz Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti tərəfindən verilmişdir. İrəvan xanlığında yaşayan insanların əksəriyyəti azərbaycanlı idi. Zəngəzur mahalında yaşayanların da hamısı azərbaycanlı idi. Ona görə, tarixi baxımdan da, bu, bizim torpağımızdır".

İnstitutun direktoru Y.Mahmudov bildirdi ki, ən böyük səhv bundan ibarətdir ki, Azərbaycan deyiləndə, Araz çayından şimaldakı Azərbaycan ərazisi düşünülür. Yəni Azərbaycan deyiləndə, Arazdan şimaldakı ərazinin tarixi araşdırılıb. Bu da Azərbaycanın tarixi torpaqlarının beşdə-birinə bərabərdir. Belə olanda, gələcək nəsillər öz vətənlərini çox məhdud çərçivədə görəcək, öz tarixini bilməyəcəklər: "Biz bütün istiqamətlərdə informasiya cəbhəsində düşməni qabaqlamağı bacarmalıyıq. Biz əsil tariximizi xalqımıza çatdırmalıyıq. Bu gün Ermənistan deyilən ərazidə 1918-ci il mayın 29-na qədər erməni dövləti olmayıb. Deməli, biz İrəvanı öz qədim şəhərimizin tarixi kimi öyrənməliyik".

Y.Mahmudov vurğuladı ki, itirilmiş torpaqlar haqqında geniş əsərlər yazılıb: "Biz "Tarixi adlara qarşı soyqırımı" kitabını nəşr etmişik. Bu da indiki Ermənistan ərazisində dəyişdirilən yer adları haqqındadır. Həmin yerlərin adları Ermənistan Ali Sovetinin fərmanı ilə dəyişdirilib. Bu faktlar kitabda tam dəqiqliyi ilə göstərilib. Ermənilər bu faktları təkzib edə bilməzlər. "İrəvan xanlığı: Rusiya işğalı və ermənilərin Şimali Azərbaycan torpaqlarına köçürülməsi" kitabı Prezident İlham Əliyevin yürütdüyü siyasətin nəticəsidir. Kitabda da göstərilir ki, ermənilər Qarabağdan əl çəkməlidirlər. Çünki Azərbaycan Qarabağın sahibidir. İrəvan da, Zəngəzur da Azərbaycan xalqına məxsusdur. Bu kitabın mahiyyəti odur ki, ermənilərin yaratdığı saxta tarixi real faktlar ifşa edir. İrəvan xanlığı Azərbaycan dövlətinin tarixi olub. Bu, həmin torpaqlardır ki, rus imperiyasının köməkliyi ilə işğal edilib. İşğaldan sonra ermənilər İrəvan xanlığının ərazisinə köçürülüb, Rusiyanın köməyi ilə həmin ərazidə möhkəmləniblər. 1918-ci il mayın 28-də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti elan olundu. Mayın 29-da isə böyük dövlətlər təzyiq göstərdilər ki, erməni məsələsini həll etməkdən ötrü Azərbaycan onlara yer versin. Azərbaycan hökuməti təzyiq nəticəsində İrəvanın ermənilərə verilməsi haqqında qərar qəbul etdi. Bu tarixdən erməni dövləti yaranıb və bu dövlət Azərbaycan torpağı hesabına genişlənib".

Millət vəkili onu da söylədi ki, kitabda erməni saxtakarlığının iç üzü açılır: "Ermənilərin köçürülməsi işində erməni zabitləri iştirak edib. Onlardan biri G.Lazaryan İrandan erməniləri köçürməklə məşğul olub. O, Türkmənçay müqaviləsindən əvvəl ermənilərə müraciət edir ki, tez olun, rus qoşunları buradan çıxdıqdan sonra, siz köçə bilməyəcəksiniz. Az itkiniz olsa da, özünüzə daimi vətən əldə edəcəksiniz. Ermənilər Qarabağa köçmələrinin 150 illiyi ilə əlaqədar Ağdərədə abidə qoymuşdular. Kitabda həmin abidənin də şəkli var. Türkmənçay müqaviləsindən sonra İrəvan və Naxçıvan xanlığının Rusiyaya birləşməsi faktı var. Kitabda bəzi xəritələr də əks olunub. Abidələrin də şəkli kitabda verilib. Səfəvilər dövründə Sərdarabad adlı şəhərimiz olub. İndi bu şəhərdən əsər-əlamət yoxdur. Bu fakt göstərir ki, bu "mədəni" millət, sözün əsil mənasında, vəhşi barbardır. Təkcə İrəvanda 10-a qədər məscid olub. Onlardan yalnız Göy məscidin bir hissəsini bərpa ediblər. Onu da İrandan gələnlərin xətrinə ki, namaz qılsınlar. Bəs qalan məscidlər, karvansaraların taleyi necə oldu? Tarix sübut edir ki, Babilistanda, Dəclə və Fərat çayları arası ilə yanaşı, ən qədim mədəniyyət mərkəzlərindən biri də Azərbaycandır. 5 min illik dövlətçilik tariximiz var".

Y.Mahmudov bildirdi ki, saxtakarlığı sevməyən tarix faktlara əsaslananda, daha inandırıcı olur. Aparılan təbliğat öz müsbət nəticəsini verir: "Tarix İnstitutu tariximizlə bağlı xeyli sayda kitablar çap etdirib. Həmin nəşrlərdə əsas yer tarixi sənədlərə verilir. Dünyanın müxtəlif ölkələrinin arxivlərinə müraciət olunub. İtirilmiş torpaqlarımızın tarixi yalnız İrəvan xanlığının tarixi deyil, biz Dərbəndin, Borçalının tarixini yazmalıyıq. İdeoloji təbliğat istiqamətində səylərimizi daha da artırmalıyıq. Dövlət başçısı hər bir çıxışında bildirir ki, bir qarış torpağımızı belə güzəştə getməyəcəyik. Azərbaycan torpaqlarında ikinci erməni dövlətinin yaradılmasına heç bir zaman imkan verilməyəcək". Millət vəkili Y.Mahmudov kitabın ərsəyə gəlməsini, yüksək səviyyədə təqdimat mərasiminin keçirilməsini ölkə Prezidentinin, Yeni Azərbaycan Partiyasının tarix elminin inkişafına, Azərbaycanın tarixinin öyrənilməsinə göstərdiyi diqqət kimi dəyərləndirdi. Görüşdə Milli Məclisin deputatları İsmayıl Hacıyev, Musa Quliyev, Fəzail İbrahimli çıxış edərək, kitabın Azərbaycan həqiqətlərinin ölkə və dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında böyük əhəmiyyəti olduğunu bildirdilər. Natiqlər ön sözdə yazılan fikri bir daha diqqətə çatdırdılar - "Ermənilərin XIX əsrdə Şimali Azərbaycan torpaqlarına köçürülməsi tarixi həqiqətdir. İşğal olunmuş torpaqlarımızın geri qaytarılması uğrunda mübarizə davam etdiriləcək. Vətən torpağından pay vermək olmaz".

Tədbirin sonunda YAP Sədrinin müavini, millət vəkili Əli Əhmədov bir daha çıxış edərək, vurğuladı ki, milli şüuru formalaşdıran iki başlıca amil mövcuddur: tarix və həyata keçirilən siyasət: "İnsan öz tarixini bilərək, özünü dərk edir. İnsan düzgün siyasətin yürüdülməsi nəticəsində güclü, əzəmətli, qüdrətli dövlətin vətəndaşı olur. Bugünkü təqdimat onu göstərdi ki, hər bir kəs öz tarixini qiymətləndirir, onu dərindən öyrənməyə ciddi ehtiyac hiss edir. Bu gün hər bir Azərbaycan vətəndaşı, eyni zamanda, qürur duyur ki, ölkə Prezidenti bu dövlətin həm tarixini, həm də bugününü həyata keçirdiyi siyasətin əsasında saxlayır. Dövlət başçısı İlham Əliyev hər bir çıxışında İrəvanın Azərbaycan torpağı olduğunu bəyan edir. Torpaq itirilə bilər, amma unudulmamalıdır. Dövlət başçısı da hər bir Azərbaycan vətəndaşını itirilmiş torpaqlarımızı unutmamağa çağırır. Tarix İnstitutunun əməkdaşlarının birgə səyi nəticəsində ərsəyə gələn bu kitab da itirilmiş torpaqların unudulmaması ilə bağlı Prezident İlham Əliyevin çağırışına reaksiyadır. Ulu öndər Heydər Əliyevin müəyyənləşdirdiyi, bu gün Prezident İlham Əliyevin uğurla davam etdirdiyi, hər birimizin dəstəklədiyi siyasətin əsasında, məhz Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin olunması, işğal altında olan torpaqlarımızın azad edilməsi, soydaşlarımızın öz doğma yurd- yuvalarına qayıtması dayanır. Milli şürumuzun formalaşması baxımından tariximizin öyrənilməsi prosesi bundan sonra da davam etdiriləcək. Bu işdə tarixçilərimizin üzərlərinə böyük məsuliyyətin düşdüynü nəzərə alaraq, Tarix İnstitutunun gördüyü işlər təqdir olunur".

Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında bu kimi nəşrlərin böyük rolu olduğunu vurğulayan YAP Sədrinin müavini Ə.Əhmədov həmin kitabların müxtəlif dillərə tərcümə edilməsinin də vacibliyini qeyd etdi. Bildirdi ki, Prezident İlham Əliyevin tapşırığına uyğun olaraq "İrəvan xanlığı" kitabının rus və ingilis dillərinə tərcümə olunmasına başlanılıb. Yaxın zamanlarda bu işlər sona çatacaq, onların beynəlxalq ictimaiyyətə təqdim olunması istiqamətində lazımi işlər görüləcək.Dünən Yeni Azərbaycan Partiyasının təşkilatçılığı ilə "Hyatt Regency" otelinin "Quba" zalında "İrəvan xanlığı: Rusiya işğalı və ermənilərin Şimali Azərbaycan torpaqlarına köçürülməsi" kitabının təqdimat mərasimi keçirildi.

YAP Siyasi Şurasının və İdarə Heyətinin üzvlərinin, millət vəkillərinin, tarixçi alim və mütəxəssislərin iştirak etdiyi tədbiri giriş sözü ilə açan YAP Sədrinin müavini, millət vəkili Əli Əhmədov bildirdi ki, yeni nəşr olunan kitab ermənilərin saxta tarixini tam ifşa edir: "Bu kitab hər birimizin yaddaşında tariximizin ən kövrək anlarını canlandırır. Hər bir xalq üçün ən böyük itki torpaq itkisidir. Çünki torpaq itkisi xalqın düşüncəsində vətən anlayışını kiçildir. Vətən və torpaq anlayışları bir-biri ilə bağlıdır. Torpaq yoxdursa, vətən də yoxdur. Torpaq itirilir, vətən kiçilir. Hər bir insan üçün ev anlayışı necə dərk olunursa, millət və xalq üçün də torpaq anlayışı o cürdür. Amma düşünürəm ki, millət və xalq üçün torpağın itirilməsi nə qədər böyük dərd və fəaləkət olsa da, ondan da böyük faciə itirilmiş torpaqların unudulmasıdır."

YAP Sədrinin müavini onu da qeyd etdi ki, Azərbaycan xalqı tarixin müxtəlif dövrlərində ayrı-ayrı səbəblərlə əlaqədar itirdiyi ona məxsus olan torpaqları unutmur və unutmayacaqdır. Azərbaycan xalqı tam əmindir ki, torpaqlarımızın qaytarılması uğrunda mübarizə müsbət nəticəsini verəcək. Hər bir Azərbaycan vətəndaşı gələcəyə böyük inamla baxır. Ə.Əhmədov, həmçinin, kitabın ərsəyə gəlməsində əməyi olan hər bir kəsə öz təşəkkürünü bildirdi.

Görüşdə çıxış edən kitabın baş redaktoru, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Tarix İnstitutunun direktoru, Milli Məclisin deputatı, YAP Siyasi Şurasının üzvü Yaqub Mahmudov bildirdi ki, Azərbaycan son dərəcə şanlı və şərəfli tarix yaşadığı kimi, qloballaşan dünyada çətin, mürəkkəb tarixi proseslərdən keçməyə məhkum olub: "Ona görə də biz daim informasiya müharibəsindəyik və cəmiyyətimizin hər bir fərdi bu işdə öz üzərinə düşən vəzifənin öhdəsindən layiqincə gəlməlidir. Təbii ki, bu müharibənin ön cəbhəsində tarixçilər dayanır. Müasir dövrdə tarix elminin inkişafı üçün son dərəcə əlverişli şərait mövcuddur. Bu şərait ulu öndər Heydər Əliyevin hakimiyyətdə olduğu dövrlərdən etibarən qabarıq hiss olunur. Ümummilli lider Heydər Əliyev daim Azərbaycan tarixinin keşiyində durur, gördüyü bütün tədbirlər millətimizə xidmət edirdi. Ulu öndər Heydər Əliyevin hər bir addımı tarixçilərimiz qarşısında çox mühüm vəzifələr qoyurdu. Bu siyasət bu gün də uğurla davam etdirilir. Prezident İlham Əliyev tariximizin öyrənilməsinə xüsusi diqqət yetirir. Dövlət başçısının itirilmiş torpaqlarımızla bağlı tarixi faktlara söykənən fikirləri tarixçilər qarşısında böyük vəzifələr qoyur. Tarixi araşdırmaların miqyasının genişləndirilməsi vacib məsələ kimi öndədir".

Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıdışından sonra ilk görüşünü ziyalılarla keçirdiyini xatırladan Y.Mahmudov bildirdi ki, onda tarixçilərimizin qarşısında çox mühüm vəzifələr qoymuşdu. Əsas vəzifə tariximizin saxtalaşdırılmasına yol verməmək idi: "Bu gün ictimaiyyətə Tarix İnstitutunun şah əsərini təqdim edirik. Mahiyyət ondan ibarətdir ki, kitab ulu öndər Heydər Əliyevin əziz xatirəsinə həsr olunub. Ümummilli lider Heydər Əliyevin siyasi kursunun layiqli davamçısı Prezident İlham Əliyev ən yüksək tribunalardan Azərbaycan dövlətinin mövqeyini, xalqın iradəsini ifadə edərək bildirir ki, mövqeyimiz tarixi həqiqətə əsaslanır. Ermənilər bizim torpaqlarımıza qonaq kimi gəlmişlər. İrəvan Ermənistana Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti yarananda, məhz Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti tərəfindən verilmişdir. İrəvan xanlığında yaşayan insanların əksəriyyəti azərbaycanlı idi. Zəngəzur mahalında yaşayanların da hamısı azərbaycanlı idi. Ona görə, tarixi baxımdan da, bu, bizim torpağımızdır".

İnstitutun direktoru Y.Mahmudov bildirdi ki, ən böyük səhv bundan ibarətdir ki, Azərbaycan deyiləndə, Araz çayından şimaldakı Azərbaycan ərazisi düşünülür. Yəni Azərbaycan deyiləndə, Arazdan şimaldakı ərazinin tarixi araşdırılıb. Bu da Azərbaycanın tarixi torpaqlarının beşdə-birinə bərabərdir. Belə olanda, gələcək nəsillər öz vətənlərini çox məhdud çərçivədə görəcək, öz tarixini bilməyəcəklər: "Biz bütün istiqamətlərdə informasiya cəbhəsində düşməni qabaqlamağı bacarmalıyıq. Biz əsil tariximizi xalqımıza çatdırmalıyıq. Bu gün Ermənistan deyilən ərazidə 1918-ci il mayın 29-na qədər erməni dövləti olmayıb. Deməli, biz İrəvanı öz qədim şəhərimizin tarixi kimi öyrənməliyik".

Y.Mahmudov vurğuladı ki, itirilmiş torpaqlar haqqında geniş əsərlər yazılıb: "Biz "Tarixi adlara qarşı soyqırımı" kitabını nəşr etmişik. Bu da indiki Ermənistan ərazisində dəyişdirilən yer adları haqqındadır. Həmin yerlərin adları Ermənistan Ali Sovetinin fərmanı ilə dəyişdirilib. Bu faktlar kitabda tam dəqiqliyi ilə göstərilib. Ermənilər bu faktları təkzib edə bilməzlər. "İrəvan xanlığı: Rusiya işğalı və ermənilərin Şimali Azərbaycan torpaqlarına köçürülməsi" kitabı Prezident İlham Əliyevin yürütdüyü siyasətin nəticəsidir. Kitabda da göstərilir ki, ermənilər Qarabağdan əl çəkməlidirlər. Çünki Azərbaycan Qarabağın sahibidir. İrəvan da, Zəngəzur da Azərbaycan xalqına məxsusdur. Bu kitabın mahiyyəti odur ki, ermənilərin yaratdığı saxta tarixi real faktlar ifşa edir. İrəvan xanlığı Azərbaycan dövlətinin tarixi olub. Bu, həmin torpaqlardır ki, rus imperiyasının köməkliyi ilə işğal edilib. İşğaldan sonra ermənilər İrəvan xanlığının ərazisinə köçürülüb, Rusiyanın köməyi ilə həmin ərazidə möhkəmləniblər. 1918-ci il mayın 28-də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti elan olundu. Mayın 29-da isə böyük dövlətlər təzyiq göstərdilər ki, erməni məsələsini həll etməkdən ötrü Azərbaycan onlara yer versin. Azərbaycan hökuməti təzyiq nəticəsində İrəvanın ermənilərə verilməsi haqqında qərar qəbul etdi. Bu tarixdən erməni dövləti yaranıb və bu dövlət Azərbaycan torpağı hesabına genişlənib".

Millət vəkili onu da söylədi ki, kitabda erməni saxtakarlığının iç üzü açılır: "Ermənilərin köçürülməsi işində erməni zabitləri iştirak edib. Onlardan biri G.Lazaryan İrandan erməniləri köçürməklə məşğul olub. O, Türkmənçay müqaviləsindən əvvəl ermənilərə müraciət edir ki, tez olun, rus qoşunları buradan çıxdıqdan sonra, siz köçə bilməyəcəksiniz. Az itkiniz olsa da, özünüzə daimi vətən əldə edəcəksiniz. Ermənilər Qarabağa köçmələrinin 150 illiyi ilə əlaqədar Ağdərədə abidə qoymuşdular. Kitabda həmin abidənin də şəkli var. Türkmənçay müqaviləsindən sonra İrəvan və Naxçıvan xanlığının Rusiyaya birləşməsi faktı var. Kitabda bəzi xəritələr də əks olunub. Abidələrin də şəkli kitabda verilib. Səfəvilər dövründə Sərdarabad adlı şəhərimiz olub. İndi bu şəhərdən əsər-əlamət yoxdur. Bu fakt göstərir ki, bu "mədəni" millət, sözün əsil mənasında, vəhşi barbardır. Təkcə İrəvanda 10-a qədər məscid olub. Onlardan yalnız Göy məscidin bir hissəsini bərpa ediblər. Onu da İrandan gələnlərin xətrinə ki, namaz qılsınlar. Bəs qalan məscidlər, karvansaraların taleyi necə oldu? Tarix sübut edir ki, Babilistanda, Dəclə və Fərat çayları arası ilə yanaşı, ən qədim mədəniyyət mərkəzlərindən biri də Azərbaycandır. 5 min illik dövlətçilik tariximiz var".

Y.Mahmudov bildirdi ki, saxtakarlığı sevməyən tarix faktlara əsaslananda, daha inandırıcı olur. Aparılan təbliğat öz müsbət nəticəsini verir: "Tarix İnstitutu tariximizlə bağlı xeyli sayda kitablar çap etdirib. Həmin nəşrlərdə əsas yer tarixi sənədlərə verilir. Dünyanın müxtəlif ölkələrinin arxivlərinə müraciət olunub. İtirilmiş torpaqlarımızın tarixi yalnız İrəvan xanlığının tarixi deyil, biz Dərbəndin, Borçalının tarixini yazmalıyıq. İdeoloji təbliğat istiqamətində səylərimizi daha da artırmalıyıq. Dövlət başçısı hər bir çıxışında bildirir ki, bir qarış torpağımızı belə güzəştə getməyəcəyik. Azərbaycan torpaqlarında ikinci erməni dövlətinin yaradılmasına heç bir zaman imkan verilməyəcək". Millət vəkili Y.Mahmudov kitabın ərsəyə gəlməsini, yüksək səviyyədə təqdimat mərasiminin keçirilməsini ölkə Prezidentinin, Yeni Azərbaycan Partiyasının tarix elminin inkişafına, Azərbaycanın tarixinin öyrənilməsinə göstərdiyi diqqət kimi dəyərləndirdi. Görüşdə Milli Məclisin deputatları İsmayıl Hacıyev, Musa Quliyev, Fəzail İbrahimli çıxış edərək, kitabın Azərbaycan həqiqətlərinin ölkə və dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında böyük əhəmiyyəti olduğunu bildirdilər. Natiqlər ön sözdə yazılan fikri bir daha diqqətə çatdırdılar - "Ermənilərin XIX əsrdə Şimali Azərbaycan torpaqlarına köçürülməsi tarixi həqiqətdir. İşğal olunmuş torpaqlarımızın geri qaytarılması uğrunda mübarizə davam etdiriləcək. Vətən torpağından pay vermək olmaz".

Tədbirin sonunda YAP Sədrinin müavini, millət vəkili Əli Əhmədov bir daha çıxış edərək, vurğuladı ki, milli şüuru formalaşdıran iki başlıca amil mövcuddur: tarix və həyata keçirilən siyasət: "İnsan öz tarixini bilərək, özünü dərk edir. İnsan düzgün siyasətin yürüdülməsi nəticəsində güclü, əzəmətli, qüdrətli dövlətin vətəndaşı olur. Bugünkü təqdimat onu göstərdi ki, hər bir kəs öz tarixini qiymətləndirir, onu dərindən öyrənməyə ciddi ehtiyac hiss edir. Bu gün hər bir Azərbaycan vətəndaşı, eyni zamanda, qürur duyur ki, ölkə Prezidenti bu dövlətin həm tarixini, həm də bugününü həyata keçirdiyi siyasətin əsasında saxlayır. Dövlət başçısı İlham Əliyev hər bir çıxışında İrəvanın Azərbaycan torpağı olduğunu bəyan edir. Torpaq itirilə bilər, amma unudulmamalıdır. Dövlət başçısı da hər bir Azərbaycan vətəndaşını itirilmiş torpaqlarımızı unutmamağa çağırır. Tarix İnstitutunun əməkdaşlarının birgə səyi nəticəsində ərsəyə gələn bu kitab da itirilmiş torpaqların unudulmaması ilə bağlı Prezident İlham Əliyevin çağırışına reaksiyadır. Ulu öndər Heydər Əliyevin müəyyənləşdirdiyi, bu gün Prezident İlham Əliyevin uğurla davam etdirdiyi, hər birimizin dəstəklədiyi siyasətin əsasında, məhz Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin olunması, işğal altında olan torpaqlarımızın azad edilməsi, soydaşlarımızın öz doğma yurd- yuvalarına qayıtması dayanır. Milli şürumuzun formalaşması baxımından tariximizin öyrənilməsi prosesi bundan sonra da davam etdiriləcək. Bu işdə tarixçilərimizin üzərlərinə böyük məsuliyyətin düşdüynü nəzərə alaraq, Tarix İnstitutunun gördüyü işlər təqdir olunur".

Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında bu kimi nəşrlərin böyük rolu olduğunu vurğulayan YAP Sədrinin müavini Ə.Əhmədov həmin kitabların müxtəlif dillərə tərcümə edilməsinin də vacibliyini qeyd etdi. Bildirdi ki, Prezident İlham Əliyevin tapşırığına uyğun olaraq "İrəvan xanlığı" kitabının rus və ingilis dillərinə tərcümə olunmasına başlanılıb. Yaxın zamanlarda bu işlər sona çatacaq, onların beynəlxalq ictimaiyyətə təqdim olunması istiqamətində lazımi işlər görüləcək.

RƏFİQƏ KAMALQIZI

Səs.-2010.-11 fevral.-S.3.