Xocalıda erməni vandalizmi həyata keçirilib

 

"Səs" qəzeti Prezident Kitabxanası Xocalı soyqırımının ildönümünə həsr olunmuş dəyirmi masa və SİA-nın hazırladığı diskin təqdimatını keçirdi

 

(Əvvəli ötən sayımızda)

 

Dünən Prezident Kitabxanasında "Səs" qəzetinin təşkilatçılığı ilə Xocalı soyqırımı ilə bağlı dəyirmi masa və SİA-nın hazırladığı diskin təqdimatı keçirilib. Dəyirmi masada Prezident Kitabxanasının direktoru Mayıl Əhmədov, millət vəkilləri Fəzail Ağamalı, Jalə Əliyeva, Miri Qəmbərov, Aydın Həsənov, Mirkazım Kazımov, Yeni Azərbaycan Partiyasının (YAP) Siyasi Şurasının üzvü Aydın Hüseynov, Milli Qeyri-Hökumət Təşkilatları Forumunun Prezidenti Rauf Zeyni, Türkiyə Universitetləri Məzunları İctimai Birliyinin sədri Çingiz Bayramov, Azad Respublikaçılar Partiyasının sədri Kamil Seyidov, YAP Gənclər Birliyinin (GB) sədr müavini Bəxtiyar Əsgərov, YAP Nərimanov rayon təşkilatı GB-nin sədri Yusif Babanlı, "Yeni Azərbaycan" qəzetinin baş redaktoru Hikmət Babaoğlu, "Kaspi" qəzetinin baş redaktoru Natiq Məmmədli, "Olaylar" qəzetinin baş redaktoru Yunus Oğuz, "Şərq" qəzetinin baş redaktoru Akif Aşırlı, "İki sahil" qəzetinin baş redaktor müavini İsmayıl Hacıyev iştirak edirdilər.

Dəyirmi masada çıxış edən Mayıl Əhmədov ermənilərin zaman-zaman Azərbaycan xalqına qarşı törətdiyi genosid siyasətindən, o cümlədən,   bəşəriyyətə və insanlığa qarşı olan Xocalı soyqırımının dəhşətlərindən bəhs etdi. Bildirdi ki, Xocalı faciəsi Xatın, Lidisa, Oradur soyqırımı qədər dəhşətlidir. Natiq erməni vandalizminin əsil mahiyyəti barədə dünya birliyinə yetərincə məlumatların çatdırılmasının vacibliyini söylədi. Qeyd etdi ki, istintaq materiallarına, eləcə də, faciənin şahidlərinin və Ermənistandan əsirlikdən qayıdan mülkü və hərbi şəxslərin fikirlərinə, həmçinin, dünya KİV-lərində yer alan materiallara istinadən demək olar ki, Xocalı qətliamını kimlər həyata keçirib. O şəxslər Ermənistanın hakimiyyətində ən yüksək vəzifələrdə təmsil olunanlardır. Hesab edirəm ki, onlar beynəlxalq məhkəməyə verilərək, törətdikləri cinayətin cəzasını almalıdırlar.

 

XOCALIDA ERMƏNİ VANDALİZMİ HƏYATA KEÇİRİLİB

 

Xocalı soyqırımına həsr olunan sənədli xronikanın mahiyyətinə toxunan "Səs" qəzetinin baş redaktoru və SİA-nın baş direktoru Bəhruz Quliyev diskin hazırlanmasında məqsədin Xocalı həqiqətlərinə bir daha nəzər salmaq, onu ictimai fikrin yaddaşında möhkəmləndirmək olduğunu bildirdi. O, qeyd etdi ki, 1987-ci il fevralın 13-də Xankəndində ermənilərin ilk separatçı mitinqlərə başlamaları ilə Azərbaycanın dilbər guşələrinin tədricən işğal edilməsinin əsası qoyulub.  1987-ci ildən 1992-ci ilə qədər erməni-rus hərbi birləşmələri tərəfindən Azərbaycanın onlarla yaşayış məskəni işğal edilib, insanlar soyqırıma məruz qalıblar: "1992-ci il fevralın 25-dən 26-sına keçən gecə  isə ermənilər Xocalıda dünyanı dəhşətə gətirən soyqırımı aktı həyata keçirdi. Ermənilər Xankəndində yerləşən SSRİ-nin 366-cı motoatıcı alayının köməyi ilə Xocalını yerlə yeksan etdi. Ermənilər 613 nəfər azərbaycanlını vəhşicəsinə qətlə yetirdilər. Onların 63-ü uşaq, 106-sı qadın, 70-i isə ahıl adam idi. 8 ailə bütövlükdə qətlə yetirildi. 487 nəfər yaralandı. Yaralananların 76 nəfəri uşaq idi. Girov götürülənlərin sayı 1275 nəfər təşkil edir. 150 nəfərin aqibətindən isə hələ də xəbər-ətər yoxdur.

 

PREZİDENT İLHAM ƏLİYEV TƏRƏFİNDƏN QƏLƏBƏ XƏBƏRİNİ EŞİTDİYİMİZ GÜN BÜTÜN DƏRDLƏRİMİZİ UNUTDUĞUMUZ GÜN OLACAQ

 

Jalə Əliyeva:

- İKT Xocalını soyqırımı kimi tanıması ilə digər beynəlxalq təşkilatlara da bir çağırış etmiş olub. İKT Gənclər Forumunun Sivilizasiyalararası Alyans üzrə baş koordinatoru Leyla xanım Əliyevanın bu işdə böyük rolu olub. Onun gördüyü işlər vətəndaşlıq nümunəsidir. Bu gün Azərbaycanda müharibəni vəsf edən və onun ağrı-acılarını üzə çıxaran əsər yoxdur. Təbii ki, tarixi xronologiya və faktlarla yanaşı, ideoloji mübarizə də mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Prezident Administrasiyasının rəhbəri, akademik Ramiz Mehdiyev bu yaxınlarda bu məsələlərlə bağlı geniş məqalə yazıb. Həmin məqalə KİV-lərdə təqdim olundu, onun ictimai müzakirəsi təşkil edildi. Bu baxımdan düşünürəm ki, ideoloji mübarizəni nəzərdə tutan ədəbiyyat pərakəndə vəziyyətdədir. Çalışmalıyıq ki, bundan sonra dünya ictimaiyyətinin nəzərini Xocalı soyqırımına yönəldə biləcək əsərlər yaradaq. Hətta bununla bağlı dövlət nəzarətində olan koordinasiya şurasının yaradılmasını təklif edirəm. Bugünədək böyük əziyyətlə topladığımız materiallara ədəbi əsərlər əlavə edilərsə, bu ümumi işimizin xeyrinə olar. Bu yaxınlarda televiziya kanallarının birində eşitdim ki, axı biz nə üçün ancaq qanlı cəsədlər göstərməliyik? Bəs onda nə üçün erməni 200 ildən bəridir ki, qondarma soyqırımını tanıtması yönündə təbliğat işi aparır? Nə üçün onlar misli görünməmiş vəhşiliklər törədərək cəfəng iddialarını dünya birliklərinə diqtə edir? Dənizdən-dənizə " böyük Ermənistan" xülyası ilə yaşayır və Avropa onun göstərdiklərindən dəhşətə gəlmir. Ancaq söhbət azərbaycanlılardan gedərkən vəziyyət başqa cür istiqamət alır.

Prezident cənab İlham Əliyev tərəfindən qələbə xəbərini eşitdiyimiz gün bütün dərdlərimizi unutduğumuz gün olacaq. Çoxdandır qoxusunu, ətrini unutduğumuz torpaqlarımızda əkilən buğdaları görəndə, bişirilən çörəklərin ətrini duyanda, həqiqətən anlayacağıq ki, bu mübarizənin bir anlamı var imiş.

 

 

YAP XOCALI FACİƏSİNİ BEYNƏLXALQ ALƏMDƏ TANITDIRMAQ İSTİQAMƏTİNDƏ FƏALİYYƏT GÖSTƏRİR

 

Aydın Hüseynov:

- Beynəlxalq aləm Xocalı soyqırımı haqqında geniş məlumatlandırılır. 2008-ci il mayın 8-dən İslam Konfransı Təşkilatı Gənclər Forumunun (İKTF) Mədəniyyətlərarası Dialoq üzrə baş əlaqələndiricisi Leyla xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə təsis edilən, fəaliyyətinə 2009-cu ilin fevralında start verilən və hazırda 50-dən artıq ölkədə yüzlərlə könüllünün iştirakı ilə uğurla davam etdirilən "Xocalıya Ədalət" beynəlxalq informasiya və təşviqat kampaniyası bu işə öz töhfəsini verməkdədir. Bu kampaniyanın məqsədi beynəlxalq ictimaiyyəti Xocalı soyqırımı ilə bağlı məlumatlandırmaq, qətliama beynəlxalq aləmdə mənəvi-siyasi qiymət verilməsinə və bu soyqırımın qurbanlarının xatirəsinin anılmasına nail olmaqdır. Xatırladaq ki, ötən il yanvarın 31-də İslam Konfransı Təşkilatına üzv dövlətlərin Parlament İttifaqının (İKT Pİ) Uqandanın paytaxtı Kampala şəhərində keçirilən və 51 ölkənin parlament heyətləri başçılarının iştirak etdiyi VI sessiyasında forumun təşəbbüsü ilə qətnamə qəbul edilib. Leyla xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə həyata keçirilən "Xocalıya ədalət" beynəlxalq kampaniyası çərçivəsində irəli sürülən qətnamədə Xocalı faciəsinə "Erməni silahlı qüvvələri tərəfindən dinc əhalinin kütləvi qətliamı" və "İnsanlığa qarşı cinayət" kimi qiymət verilib. Qətnamədə "Xocalıya ədalət" beynəlxalq kampaniyasına həm milli, həm də beynəlxalq səviyyədə tam dəstək verməyə çağıran bənd də öz əksini tapıb. Qətnamə beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən Xocalı soyqırımını "İnsanlığa qarşı cinayət" kimi tanıyan ilk sənəddir. Nəzərə alsaq ki, həmin Parlament İttifaqı öz sıralarında dünya parlamentlərinin, demək olar ki, dörddə birini cəmləşdirir və dünyanın ən böyük parlamentlərarası beynəlxalq qurumlarındandır, həmin qətnamədə Xocalı qətliamının beynəlxalq hüququn normalarına əsasən, insanlığa qarşı cinayət adlandırılması Xocalı soyqırımının dünya səviyyəsində tanınmasına, eyni zamanda, bu cinayəti törədənləri məsuliyyətə cəlb etmək üçün keyfiyyətcə yeni bir mərhələ açacaq. Bundan əlavə, ötən ilin dekabrında BMT çərçivəsində keçirilən konfransda Xocalı soyqırımı Ruanda, Srebrenitsa, Xolokost kimi dünya tərəfindən tanınmış soyqırımları ilə yanaşı, İnsan Haqları Günündə yada salınıb və bununla əlaqədar BMT-də konfrans keçirilib.

Xalqımız 1948-ci il 9 dekabr tarixli "Soyqırımı cinayətinin qarşısının alınması və cəzalandırılması" konvensiyasını rəhbər tutaraq, Ermənistan Respublikasına qarşı BMT-nin Beynəlxalq Məhkəməsində iddia qaldırmaq üçün bütün hüquqi əsaslara malikdir. Dünya bilməlidir ki, bu cinayət təkcə Azərbaycan xalqına qarşı deyil, həm də bütün bəşəriyyətə qarşı yönəldilib. Bu gün Ermənistanda mühüm dövlət postları tutanların bir çoxu baş vermiş soyqırımın günahkarları kimi beynəlxalq məhkəmə qarşısında cavab verməlidir. Cinayət cəzasız qalmamalıdır. Ermənistanın hərbi-siyasi təcavüzü dünya ictimaiyyəti tərəfindən ittiham edilməlidir. Beynəlxalq təşkilatlar, dünya dövlətlərinin parlamentləri Ermənistanın Azərbaycan torpaqlarında törətdiyi hərbi cinayətə - Xocalı soyqırımına əsil soyqırımı hadisəsi kimi beynəlxalq siyasi-hüquqi qiymət verməlidirlər. 1993-cü ildə ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıdışından sonra Azərbaycan hökuməti və parlamenti ermənilərin azərbaycanlılara qarşı törətdiyi cinayətlər, o cümlədən, Xocalı soyqırımı haqqında həqiqətləri beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırmaq istiqamətində ardıcıl fəaliyyət göstərib. Məhz ulu öndərimizin təşəbbüsü ilə 1994-cü ildə Azərbaycan Milli Məclisi Xocalı faciəsini soyqırımı kimi qiymətləndirib və beynəlxalq ictimaiyyətə, dünya dövlətlərinə müraciət qəbul edib. Xocalı faciəsini beynəlxalq aləmdə tanıtdırmaq istiqamətində Yeni Azərbaycan Partiyası ötən dövr ərzində genişmiqyaslı fəaliyyət göstərib. Belə ki, YAP ötən illərdə ATƏT, AŞ, BMT kimi beynəlxalq qurumlara ünvanladığı müraciət, məktub və sənədlərdə dünya ölkələrini soyqırıma münasibət bildirməyə çağırıb. Xaricdə Azərbaycan diaspor təşkilatları da soyqırımının tanınması istiqamətində ardıcıl işlər görürlər.

 

XOCALININ QİSASINI ALMALIYIQ

 

Hikmət Babaoğlu:

- Düşünürəm ki, Xocalı soyqırımı haqqında danışmaq hər bir azərbaycanlı üçün çox çətin olar. Xocalı soyqırımı ermənilər tərəfindən azərbaycanlılara qarşı törədilən vəhşilik aktıdır. Bu soyqırımı 20-ci əsrdə insan üçün üzqaraldıcı bir hadisədir. Bəzən özümüzü qınayırıq ki, soyqırımı ilə bağlı məlumatları quru çatdırırıq, ona görə dünya ictimaiyyəti tərəfindən qəbul olunmur. Ancaq mən hesab edirəm ki, bu məsələdə özümüzə qarşı ədalətsizik. Xocalı soyqırımının dünyaya çatdırılması istiqamətində böyük işlər görülüb. Bəzən bunu duymaq, eşitmək istəmirlər. Bəzən bu faciəni əks etdirən dəlilləri görüb, yaxşı ki, müsəlman türkünə qarşı belə bir hadisə baş veribdir deyirlər. Azərbaycanın imdad dilədiyi beynəlxalq təşkilatlar Qərb dövlətlərin bu soyqırımına münasibəti birmənalı deyil. Mətbuat işçiləri olaraq çalışırıq ki, soyqırımının əsil mahiyyətini dünya birliyinə çatdıraq. Ötən il İsrailin keçmiş səfirlərindən biri redaksiyamızın qonağı idi. Onunla Xocalı soyqırımı haqqında söhbətimiz oldu. Həmin ərəfədə İsrail parlamentində qondarma erməni soyqırımı müzakirəyə çıxarılmışdı. O mənə bildirdi ki, narahat olmayın, bununla bağlı sənəd qəbul olunmayacaq. Türk-erməni münasibətləri haqqında yəhudi xalqı içərisində formalaşmış fikir var. 1948-ci ildə BMT-nin qərarı ilə İsrail dövləti yarandıqdan sonra bir nəfər yəhudi milyarderi ABŞ-dan oraya gəlir. Ona deyirlər ki, yeni yaradılacaq İsrail dövlətinə pul xərcləməlisiniz, bir sıra sənaye obyektləri tikməlisiniz. Həmin vaxt onun sevdiyi xanımının çəkməsinin birini oğurlayırlar. Xanım bundan şikayətlənməyə başlayır ki, mən edəcəm? Həmin milyarderə deyirlər ki, bazarda bir çəkməçi var. Həmin çəkməçi onun eynisindən tikə bilər. O, gəlib həmin erməni çəkməçini tapır. Proses nəticəsində o erməninin yanına tez-tez gedib-gəlir. Beləliklə, erməni qondarma soyqırımı haqqında ona danışır. Bu yəhudi milyarderinə çox pis təsir edir bunu kitab şəklində nəşr etdirir. Erməni elə bir çəkmə tikir ki, milyarderin xanımı bunu itən tay bilmir. Deməli, bir ailənin timsalında ifadə olunan qondarma soyqırımı, yəhudi millətində türk-erməni münasibətlərinə dair dərin fikir formalaşdırdı. Statistikanın xronologiyanın vasitəsilə soyqırımı haqqında məlumatların dərc edilməsi insanlarda o qədər dərin təəssürat oyatmır. Çox yaxşı olardı ki, soyqırımın ağır nəticələrini özündə əks etdirən dünyamiqyaslı ədəbiyyat nümunəsi yaradılsın. Bunu etsək belə, dünyadakı ikili standartların aradan qalxması üçün daha ciddi çalışmaq lazımdır. Bəli, Xocalını unutmamalı, yaddan çaxartmamalıyıq. Xocalının qisasını almalıyıq. Bu qisası gələcək nəsillərin öhdəsinə buraxmağa mənəvi haqqımız yoxdur. Əminəm ki, Azərbaycan dövlətinin apardığı siyasət buna doğru yönəlib.

 

(Ardı var)

 

 

KÜBRA ƏLİYARLI,

 

SEVİNC NƏZƏROVA

 

Səs.- 2010.- 27 fevral.- S. 8-9.