“Azərbaycan
qadınlarının cəmiyyətdə rolu"
"Səs" qəzeti bu
mövzuda növbəti dəyirmi masa keçirdi
(Əvvəli ötən sayımızda)
“Səs” qəzeti ənənəvi olaraq Azərbaycanın
ictimai, siyasi, mədəni həyatında baş verən əhəmiyyətli
hadisələrlə bağlı hökumət, dövlət
nümayəndələrinin, Milli Məclis üzvlərinin,
ziyalıların iştirakı ilə dəyirmi masalar təşkil
edir. Dünən belə tədbirlərin davamı olaraq
növbəti dəyirmi masa 8 Mart Beynəlxalq Qadınlar
Gününə həsr olunmuş "Azərbaycan
qadınlarının cəmiyyətdə rolu"
mövzusunda keçirildi.
Dəyirmi masada YAP
Sabunçu rayon təşkilatının sədri Mehriban
Abasquliyeva, "XXI Əsrin Qadınları" İctimai
Birliyinin sədri Mahirə Əmirhüseynova, Sabunçu rayon
icra hakimiyyəti başçısının müavini Cəmilə
Ramazanova, "Demokratik Qadın Dünyası" İctimai
Birliyininin sədri Vəsilə
Kərimova və qurumun sədr müavini Ruhiyyə Kəlbiyeva,
Dövlət Miqrasiya Xidməti Kadrlar və Kadr
Hazırlığı idarə rəisinin müavini Vəfa Əsədova,
Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə
Dövlət Komitəsinin şöbə müdiri Taliyə
İbrahimova, YAP Nizami rayon təşkilatının sədri Sədaqət
Vəliyeva, Səbail rayon icra hakimiyyəti
başçısı aparatı təhsil, səhiyyə və
mədəniyyət şöbəsinin müdiri Pərvanə
Kazımzadə, "Təmiz Dünya" Qadınlara
Yardım İctimai Birliyinin sədri Mehriban Zeynalova, YAP
Qadınlar Şurası sədr müavini, YAP Nərimanov rayon
qadınlar şurasının sədri Məhəbbət
İbrahimova, YAP Binəqədi rayon qadınlar
şurasının sədri Məlahət İbrahimova və
"Azəri-Türk" Qadınlar Birliyinin sədri Tənzilə
Rüstəmxanlı, BQP-nin Sabunçu rayonunun Bakıxanov qəsəbə
təşkilatının sədri Ulduzə Məmmədova iştirak edirdilər.
Mehriban xanım Əliyevanın gördüyü işlər
dünya miqyasında yüksək qiymətləndirilir
Tənzilə Rüstəmxanlı:
- Azərbaycanın dünya
dövlətləri sırasında tanınmasında, eləcə
də, ən ağır zamanlarda müstəqillik dövrümüzün
ilk illərində ölkəni mövcud olan xaoslardan xilas edən
ümumilli lider Heydər Əliyevin qadınlarımıza
verdiyi qiymət hər kəsə bəllidir. Heydər Əliyev
Azərbaycan qadınına nə qədər zərif, mədəni
bir şəkildə yanaşaraq onun incə ruhuna xoş
ovqatlar bəxş edirdi. Onu da qeyd edim ki, hər il 8 Mart Beynəlxalq
Qadınlar Günü ərəfəsində Heydər Əliyev
qadınlarla görüş təşkil edir, onların
bayramını təbrik edirdi. Bu, qadına dövlət tərəfindən
göstərilən qayğının təzahürü idi. Qadınla
bağlı dövlət tərəfindən verilmiş
qanunların, sərəncamların həyata keçməsinə
və onun icrasına lazımi şəkildə nail olmağa
çalışmalıyıq. İstəyirik ki,
qadının zərif məxluq olduğu üçün
qarşısına maneələr qoyulmasın. Qadın incə
məxluq olduğuna görə, onunla münasibətlər də
bu çərçivədə qurulmalıdır.
Qadının cəmiyyətdə üzərinə
düşən öhdəliklər ağır və məsuliyyətlidir.
Ana kimi sağlam ruhlu, cəmiyyət üçün
yararlı ola biləcək övlad tərbiyə etmək, ailədə
qadın kimi funksiyanı yerinə yetirmək, eləcə də,
ictimai fəaliyyətdə öz potensialını üzə
çıxararaq, dövlətin inkişafına töhfələrini
vermək qadının ağır yükün
daşıyıcısı oluğunu göstərir.
Müasir dövrümüzdə
Azərbaycanda kifayət qədər qadın təşkilatları
fəaliyyət göstərir. Təbii ki, onlar müxtəlif
faktorları nəzərə almadan sırf qadın problemləri
ilə məşğul ola bilərlər.
Azərbaycan torpaqlarının 20 faizi işğal altındadır və Azərbaycan qadını bu haqsızlıqlara qarşı haqq səsini ucaldır. Bu yaxınlarda 18-ci ildönümünü qeyd etdiyimiz Xocalı soyqırımı günündə Azərbaycan parlamentində təmsil olunan qadınlarımız dünya dövlətlərinə üz tutaraq qeyd olunan hadisə ilə bağlı tədbirlərdə iştirak etdilər. Qənirə Paşayeva, Gülər Əhmədova və başqaları bu siyasi mahiyyət kəsb edən tədbirlərdə çıxış edərək yaşadığımız soyqırımı törədən qüvvələrdən söz açmışdılar. Qadınların ictimai təşkilatlarda, qurumlarda sayının artması Azərbaycanın inkişafına müsbət təsirini göstərir. Avropa, Amerika kimi ölkələrdə Azərbaycanın birinci xanımı, YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, millət vəkili Mehriban xanım Əliyevanın keçirdiyi görüşlər, tədbirlər və Onun çıxışları yüksək səviyyədə qarşılanır. Bu, onu təsdiqləyir ki, qadına münasibət, inam tamamilə başqa bir səpkidədir. Mən Belçikadan bu yaxınlarda dönmüşəm. Mehriban xanımın gənc olmasına baxmayaraq, Onun gördüyü bütün işlər dünya miqyasında yüksək qiymətləndirilir və birinci hesab olunur. Azərbaycan qadınlarının fəaliyyətindən söz düşmüşkən, onu da qeyd edim ki, Leyla xanım Əliyevanın "Xocalıya ədalət" kampaniyası çərçivəsində Belçika senatorunda faciənin əsasında dayanan faktlar, eləcə də, şəkillər təqdim edilərək erməni vəhşiliklərinin, onun törətdikləri acı həqiqətləri dünya ictimaiyyətinə təqdim olundu.
Azərbaycan
qadınına yanaşma mövqeyində mətbuatımızın,
televiziyanın da rolunu qeyd etmək yerinə düşərdi.
Qəzet səhifələrində bəzən elə manjetlərə
təsadüf olunur ki, insanda ikrah hissi oyanır. Qadına belə
soyuq münasibət Azərbaycan xalqına yaraşan keyfiyyət
deyil. Mən arzu edərdim ki, növbəti parlament seçkilərində
də Azərbaycan qadınlarına lazımi səviyyədə
etimad göstərilsin.
Azərbaycan BMT-nin "Qadınlara qarşı ayrıseçkiliyin bütün formalarının ləğv edilməsi" ilə bağlı konvensiyaya qoşulub
Taliyə İbrahimova:
- Azərbaycanda dövlət
və qadın siyasəti məsələsinə gəlincə,
qeyd etməliyik ki, qadına etimad göstərilməsi və
irəli çəkilməsində ümummilli lider Heydər Əliyevin
fərman və sərəncamları olmuşdur. Onun bu məsələ
ilə bağlı ilk sərəncamı 1998-ci ildə
olmuşdur və bu sərəncamın məğzində
qadınların rolunun cəmiyyətdə
artırılması dayanırdı. Digər bir fərman isə
möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyev tərəfindən
2006-cı ilin 6 mart tarixli sənəddir. Bu, dövlət
qadın siyasəti ilə bağlı tədbirlərin həyata
keçirilməsi ilə bağlı fərman olmuşdur.
Qeyd olunan rəsmi sənədlər imzalandıqdan sonra bizim
dövlət siyasətini həyata keçirməklə
bağlı tədbirlərimiz ardıcıl
keçirilmişdir. Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə
hər bir dövlət qurumunda gender məsələləri
ilə məşğul olmağa məsul şəxs təyin
olunmuşdur. Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri
üzrə Dövlət Komitəsi hər zaman həmin məsul
şəxslərlə işləyir. Azərbaycanda dövlət
qadın siyasətinin istiqamətləri ilə bağlı,
mütəmadi olaraq, onları maarifləndirir, məlumatlandırırıq.
İşimizi bu istiqamətdə birgə təşkil edirik.
Bildiyimiz kimi, dövlətimiz BMT-nin mühüm mahiyyət kəsb
edən konvensiyalarına qoşulmuşdur. Bunlardan biri də
qadınlara qarşı ayrıseçkiliyin bütün
formalarının ləğv edilməsi ilə bağlı
konvensiyadır. Bu konvensiya ilə bağlı Azərbaycan
öz üzərinə mühüm öhdəliklər
götürmüşdür. Hər dörd ildən bir Azərbaycan
BMT-nin müvafiq komitəsinə hesabatlar verir. 2009-cu ildə həmin
hesabatlardan biri "BMT-nin qadınlara qarşı
ayrıseçkiliyin bütün formalarının ləğv
edilməsi" həmin komitəyə təqdim olunmuşdur.
Onu qeyd etmək istəyirəm ki, Azərbaycandan gedən
nümayəndə heyəti yüksək səviyyədə
ölkəni təmsil etmişdir. Hesabat da yüksək səviyyədə
təqdim olunmuşdur. Bütün dövlət
proqramlarına gender amilinin nəzərə alınması
mühüm komponent kimi daxil edilmişdir. Bunun dövlət
proqramlarında əksini tapması olduqca müsbət qiymətləndirilmişdir.
Bildiyiniz kimi, bizim komitə
qadın problemlərinin həlli ilə məşğul olur.
Azərbaycan qadınlarının, xüsusilə, rayonlarda
yaşayan xanımlarımızın
müraciəti olunur. Qadınların əsas problemlərindən
biri onlara ailədə olan münasibətlə
bağlıdır. Bəzi ailələrdə
qadınların təzyiqlərə məruz qalması problem
kimi qaldırılır. Təbii ki, Avropa dövlətlərində
də qadınlara qarşı bu cür münasibət
mövcuddur. Qadınlara qarşı zorakılıq aktual məsələlərdən
birinə çevrilib. Fransada bu il qadınlara qarşı
zorakılığa mübarizə ili elan olunub. Azərbaycanda
bununla bağlı məişətdə
zorakılığın qarşısını almaq
haqqında qanun layihəsi qəbul olunmuşdur. Biz
çalışırıq ki, bu qanun layihəsi Milli Məclisdə
qəbul olunsun. Komitə tərəfindən qadınları məlumatlandırma
və maarifləndirmə kampaniyaları mütəmadi olaraq
keçirilir. Bu, bütöv respublikanı əhatə edir.
Azərbaycan ailəsinin milli-mənəvi dəyərləri
ilə bağlı geniş şəkildə tədbirlərimiz
keçirilir. Azərbaycan qadınları cəmiyyətdə
fəaldır. Onlarla bağlı dövlət tərəfindən
lazımi qanunlar qəbul olunmuş, dövlət tərəfindən
təminatları var. Amma bir daha qeyd etmək istəyirəm
ki, Azərbaycan qadınının ailədaxili problemi daha
çoxdur. Bu istiqamətdə də öz işimizi
qurmalıyıq. Azərbaycan qadınının ailə
problemi ilə bağlı, ailədə olan stereotiplərlə
bağlı bu və ya digər problemlərin aradan
qaldırılması üçün davamlı işlər
görülməlidir.
2009-cu ilin "Uşaq ili" elan olunması Azərbaycan
qadınına olan diqqətin bir nümunəsi idi
Vəfa Əsədova:
- Məndən əvvəl
çıxış edənlər Azərbaycan
qadınlarının uğurları, problemləri haqqında
çox ətraflı danışdılar. Mən qurumumuzu təmsil
edən bir nümayəndə kimi deyərdim ki, Dövlət
Miqrasiya Xidməti 2007-ci ildə yaranmış bir dövlət
qurumudur. Miqrasiya bütün dövlətlərdə baş
verən bir prosesdir. Müasir dövrümüzdə Azərbaycan
qadını ziyalı, mübariz, iddialı bir xanımdır.
Tarix boyu bu, belə olmuşdur. Bildiyimiz kimi, Azərbaycanın
ilk diplomat qadını Sara xanım olmuşdur. Bu gün isə
bu ənənə davam edir. Siyasi arenada sözünün kəsəri
olan xanımlarımız yetişib. Dünya Azərbaycanın
belə xanımlarını tanıyır və rəğbət
bəsləyir. Mehriban xanım Əliyeva belə nüfuza
malik bir xanımdır. Beynəlxalq mahiyyət daşıyan,
humanist ideyalı layihələri ilə geniş miqyasda
nümunəyə çevrilib. Mehriban Əliyevanın Azərbaycan
ailələrinə qayğı və diqqətlə
yanaşması, onların problemlərin çözülməsinə
diqqət göstərməsinin hər birimiz şahidi oluruq.
Ötən il Azərbaycanda
"Uşaq ili" elan olunması və respublika çərçivəsində
bu səpkidə tədbirlərin keçirilməsi Azərbaycan
qadınına olan diqqətin bir nümunəsi kimi də dəyərləndirilir.
Bu, hər bir ailənin övladına dövlət tərəfindən
göstərilən bir qayğıdır. Onların sağlam
və elmi biliklərə yiyələnən fərd kimi
yetişməsində bir sıra mühüm işlər
görülmüşdür.
"Səs" qəzetinin əməkdaşı Rəfiqə
Hüseynova:
- Demokratik proseslərdə
Azərbaycan qadınları ölkənin həyatında fəallıq
göstərir, ictimai-siyasi xadim olaraq dövlət müstəqilliyimizin
qorunmasına çalışırlar. Bu yaxınlarda Azərbaycan
qadınları bələdiyyə seçkilərində
özlərini bir daha təsdiqlədilər. Sizcə, Azərbaycan
qadını mövcud şəraitdə, bu və digər
proseslərdə güc və potensiallarını yetərincəmi
ortaya qoya bilir?
Azərbaycanda cəsarətli və işgüzar
qadınlarımızın sayı çoxdur
Məlahət İbrahimova:
- Bu gün Azərbaycanın
haqq səsini dünya dövlətlərinə bəyan edən
Azərbaycan qadınlarıdır. Bu qadınların
başında duran Mehriban xanım Əliyevadır.
Bütün dünya dövlətlərinin qadınları
özünü Mehriban xanıma bənzətməyə
çalışırlar. Eləcə də, Azərbaycanda
bütün xanımlar öz əməlləri ilə Mehriban
xanımın yolu ilə getməyə
çalışırlar. Mehriban Əliyevanın məqsəd
və ideyasının əsasında böyük amillər
dayanır. O, bütövlükdə, insanlığa, bəşəriyyətə
xidmət göstərir. Azərbaycanın dünya
miqyasında tanınması, milli-mənəvi dəyərlərimizin
qorunması istiqamətində gördüyü işləri
ölkəmizin imicinin daha da yüksəlməsinə səbəb
olmuşdur.
Bir məsələni də,
xüsusilə, qeyd etmək istəyirəm ki, bu genderlə
bağlıdır. Ümummilli lider Heydər Əliyevin, eləcə
də, Azərbaycan Prezidenti İlham
Əliyev cənablarının qadınların irəli
çəkilməsi ilə bağlı gördüyü
işlər hər birimizə bəllidir. Bu yaxınlarda
keçirilən bələdiyyə seçkilərində Azərbaycan
qadınlarının sayının artırılması,
müasir qadına cəmiyyətdə göstərilən
inam və etimadın nümunəsi oldu. Mən
qadınlarımızı icra strukturlarına rəhbərlik
edən görmək istərdim. Məsul vəzifədə
çalışan qadınlarımızın sayı nə qədər
çox olarsa, qadın problemlərinin daha çox
çözülməsinin qarşısını alanar.
Qadın qadın problemlərini daha dərindən dərk edə
bilər. Bildiyiniz kimi, Bakı kəndlərində erkən
nikahların bağlanması halları baş verir. Bunun
qarşısının alınmasında qadınların rolu
böyük olar.
Azərbaycan qadını
öz fəaliyyətini şaxələndirib. Əsgərlərlə
görüşlər keçirir, uşaq evlərində,
qocalar evində, əlillər evində tez-tez olur, imkan daxilində
onlara maddi və mənvi dayaq olurlar. Qadınlara etimad və
imkanın daha da artırılmasını arzulayaram. İnanırıq
ki, möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyev qarşıdan gələn
parlament seçkilərində də
qadınlarımızın sayını artırar və icra
strukturlarında onların sayı çoxalar. Azərbaycanda cəsarətli
və işgüzar qadınlarımızın sayı
çoxdur.
(Ardı var)
Nəzakət ƏLƏDDİNQIZI,
Murad İSMAYILZADƏ
Səs.-2010.- 5 mart.-S. 8-9.