“AZƏRBAYCANIN BU GÜNÜ VƏ GƏLƏCƏYİ ULU ÖNDƏR HEYDƏR ƏLİYEVİN ADI İLƏ BAĞLIDIR"

"SƏS" QƏZETİ ÜMUMMİLLİ LİDER HEYDƏR ƏLİYEVİN 87-Cİ İLDÖNÜMÜ İLƏ BAĞLI DƏYİRMİ MASA KEÇİRİB

(Əvvəli ötən sayımızda)

Bu gün ölkəmizin bütün kənd və qəsəbələrində, rayon və şəhərlərində xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyevin 87-ci ildönümü ilə bağlı tədbirlər keçirilir. Bu tədbirlərdə müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurucusu olan ulu öndər Heydər Əliyevin xalq və dövlət üçün gördüyü əvəzsiz işlər bir daha faktlar və sənədlərlə qeyd olunur, Onunla bağlı xatirələr səsləndirilir. “Səs” qəzeti mənim üçün ən əziz qəzetdir” - deyən ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin tarixi müdrik etimadını qəzet bütün fəaliyyəti ilə nümayiş etdirməyə çalışır. Vaxtaşırı olaraq ulu öndərin ideyaları və fəaliyyəti ilə bağlı müxtəlif səpgili tədbirlər keçirir, dəyirmi masalar təşkil edir. Dahi öndərin 87-ci ildönümü ilə bağlı “Azərbaycanın bugünü və gələcəyi ulu öndər Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır” mövzusunda keçirdiyi dəyirmi masa da ənənəvi tədbirlərin davamı hesab olunur. Budəfəki dəyirmi masada Azərbaycan Prezidenti Administrasiyasının Beynəlxalq Əlaqələr şöbəsinin müdiri Novruz Məmmədov, Milli Məclisin komitə sədri, Yeni Azərbaycan Partiyasının (YAP) İdarə Heyətinin üzvü Eldar İbrahimov, millət vəkilləri Məlahət İbrahimqızı, Gülər Əhmədova, YAP İdarə Heyətinin üzvü Kərim Kərimov, YAP Siyasi Şurasının üzvləri Aydın Hüseynov, Vilayət Əliyev, “Yeni Azərbaycan” qəzetinin baş redaktoru Hikmət Babaoğlu, “Azərbaycan fermeri” qəzetinin baş redaktoru Nuhəli Kərimov iştirak edirdilər.

Dəyirmi masanı giriş sözü ilə açan “Səs” qəzetinin baş redaktoru Bəhruz Quliyev ulu öndər Heydər Əliyevin 1969-cu ildən Azərbaycana rəhbərliyə gəldiyi dövrdən həyatının sonuna qədər millət və dövlət üçün gördüyü xeyirli, gərəkli işlərdən konkret faktlarla çıxış etdi. Baş redaktor ulu öndərin hakimiyyətdə olduğu illəri müxtəlif dövrlərə ayıraraq, bu dövrlərin hər biri haqqında geniş və əhatəli məlumatlar verdi. Bildirdi ki, ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin müstəqil respublikamıza rəhbərliyi dövründə Azərbaycanda dövlət idarəçiliyi sistemi tamamilə yenidən qurulmuş, vətəndaş cəmiyyəti quruculuğunda, demokratik proseslərin sürətlənməsi istiqamətində, əhalinin sosial-rifah halının yaxşılaşmasında, ordu quruculuğunda, təhsil, səhiyyə, mədəniyyət və digər sahələrdə inqilaba bərabər islahatlar həyata keçirilmişdir. Azərbaycanın dünya xəritəsində yeri və rolu möhkəmlənmiş, beynəlxalq aləmdə nüfuzlu aparıcı dövlətlərdən birinə çevrilmişdir. B.Quliyev dəyirmi masa iştirakçılarına ulu öndər Heydər Əliyevin 87-ci ildönümü ilə bağlı diskussiya xarakterli müzakirələrin aparılmasının vacibliyini söylədi.

ULU ÖNDƏR HEYDƏR ƏLİYEV BİZƏ MÜDRİK SİYASƏTÇİ OBRAZINI XATIRLADIR

Aydın Hüseynov:

Ulu öndər Heydər Əliyevin həyatı bütöv bir tarixdir. Ən zəngin və ən mürəkkəb elmləri öyrənəndə, o elmi müəyyən fəsillərə, hissələrə bölürlər. Onun bütün həyatı, addımları Azərbaycan xalqı üçün örnəkdir, tarixdir və bütöv bir həyatdır. Heydər Əliyevin həyatda və tarixdə qalacağı ən böyük hadisə məhz müstəqil Azərbaycan dövlətini qurmasıdır. Bu, Heydər Əliyevin fəaliyyətindəki zirvədir. Həmin zirvəyə gələnə qədər çox böyük keşməkeşli yollar keçib. Burada iki faktı qeyd etmək istərdim. 1993-1994-ci illəri müqayisə etsək, görərik ki, həmin vaxtlar ölkə büdcəsi tamamilə boşaldılmışdı. Ölkədə inflyasiyanın həddi keçmiş SSRİ məkanında ən yüksək həddə çatmışdı. Ölkənin ümumi daxili məhsulunun artım tempindən söhbət belə gedə bilməzdi. Ölkənin əsas mikroiqtisadi göstəricilərinin hesablanması çətinliklər yaradırdı. Onların hansı baza üstündə ölçülməsi, hansı statistik məlumatların ardıcıllaşdırılması və sistemləşdirilməsi barədə problemlər var idi. İndi isə vəziyyət tamamilə fərqlidir. Belə ki, dünyada iqtisadi böhranın hökm sürməsinə baxmayaraq, Azərbaycanda iqtisadi artım tempində 9,4 faiz qeydə alınıb. Digər iqtisadi nailiyyətlərimiz də bunun fonunda daha qabarıq görünür. Bu, nədən və haradan qaynaqlandı? Ölkənin iqtisadiyyatı tənəzzül etdiyi bir vaxtda Heydər Əliyev belə bir devizlə çıxış etdi: “İqtisadiyyatı güclü olan dövlət hər şeyə qadirdir”. Həmin ərəfədə bu məsələnin reallaşacağı çox paradoksal görünürdü. Çünki biz iqtisadiyyatın güclü olmasından yox, zəif iqtisadiyyatdan və onun aradan qaldırılmasından danışa bilərdik. Lakin Heydər Əliyev dövlət idarəçiliyində daim bir prinsipi üstün tutmuşdu ki, iqtisadiyyatı güclü olan dövlət hər şeyə qadirdir. Çünki həmin dövrdə, O, Azərbaycanın gələcək inkişaf perspektivlərini çox dəqiq şəkildə müəyyənləşdirdi. Ölkənin gələcəyinin, dövlətimizin inkişafının məhz iqtisadiyyatın inkişafından asılı olduğunu önə çəkirdi. Bizim hər birimiz Heydər Əliyevi mahir siyasətçi kimi qəbul edirik və bu, belədir. Eyni zamanda, iqtisadiyyatı təhlil etdikdə, görürük ki, Heydər Əliyev iqtisadiyyatı çox dərindən təhlil etməyi, onu proqnozlaşdırmağı və bütün potensialları işə salmağı bacaran siyasətçi obrazını xatırladır.

Şərqi Avropada birinci dəfə olaraq, torpağın özəlləşdirilməsi porsesi getdi. Sonra neft strategiyasının düzgün şəkildə müəyyənləşdirilməsi və nəhayət, bugünkü iqtisadi uğurlarımızın əsasında məhz Heydər Əliyevin islahatlarının dayandığı görünür. Bu gün neft sənayesindən və neft strategiyasından danışarkən, aydın olur ki, Onun apardığı fəaliyyət tamdır. Bir sözlə, Onun Aəzərbaycan üçün etdiklərini bütün detallarına qədər bilirik. Daha konkret desək, Heydər Əliyev dünya səviyyəli siyasətçi idi.

ULU ÖNDƏR HEYDƏR ƏLİYEVİN DÖVLƏTÇİLİK MƏKTƏBİ BÜTÖVLÜKDƏ BİR AĞACDIR

Hikmət Babaoğlu:

- “Səs” qəzeti mənə doğma qəzetdir. Gözəl deyirlər ki, tarix keçmiş siyasət, siyasət bugünkü tarixdir. Biz tarixi öyrənib, əslində, o dövrdəki siyasəti öyrənirik. Tarixə diqqət yetirəndə, görürük ki, siyasi proseslər hərbi münaqişələrin, yəni siyasətin nəticəsi olaraq, baş vermiş hadisələrin xronologiyasıdır. İstər tarixi münaqişədən, istərsə də, siyasi kontekstdən yanaşanda, gözümüzün qabağında era canlanır. Bu, Heydər Əliyev erasıdır. Ən başlıcası ondadır ki, bu era bu gün də davam edir. Fiziki baxımdan Heydər Əliyev aramızda yoxdur, amma Onun qurduğu era davam edir. Hesab edirəm ki, bu, Azərbaycanda minlərlə illər boyunca davam edəcək. Çünki Azərbaycanın müstəqil dövlətçiliyinin əsaslarının, ideoloji prinsiplərinin yaranması, Azərbaycan cəmiyyətinin formalaşması ulu öndər Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Qeyd edək ki, dövlət qurmaq üçün, əlbəttə, ideoloji konsepsiya, elmi əsaslar lazımdır. Bu gün elan edirik ki, müstəqil dövlətimizin ən aparıcı, birləşdirici konsepsiyası Heydər Əliyevin irəli sürdüyü Azərbaycançılıq konsepsiyasıdır. Azərbaycançılıq konsepsiyası isə müstəqillik dövründən başlamayıb. Bu, 1969-cu ildən, ulu öndərin Azərbaycana hakimiyyətə gəldiyi illərdən başlayıb. Azərbaycançılıq imperiya şəhərinin azərbaycanlaşdırılması, neft sənayesi, digər sənaye müəssisələrinin qurulması və azərbaycanlı gənclərin əyalətlərdən Bakıya daşınması ilə başlayıb. Ən nəhayət, azərbaycançılıq konsepsiyası 1978-ci ildə, Azərbaycan Konstitusiyasında Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi qəbul olunmasından başlayıb. Bu amillər milli, siyasi, etnik münasibətlərimizin aparıcı, birləşdirici üzvü olan Azərbaycançılıq ideologiyasının əsasları və kökləridir. Heydər Əliyevin dövlətçilik məktəbi bütövlükdə bir ağacdır. Bunun kökləri dərinliklərə gedir.

Ulu öndərin fəaliyyətindən danışarkən, onu bütöv, tam şəkildə danışmaq lazımdır. Bu dövrü üç yerə, 1969-1982-ci illər, 1982-1987-ci illər, hətta yarımdövr kimi ortadakı dövrü də xarakterizə etmək olar. Ən nəhayət, müstəqillik dövrünə bölmək olar. Lazım gələrsə, müstəqillik dövrünün özünü bir neçə yerə - 1993-1995-ci illərə, 1995-ci ildən sonrakı dövrə ayırmaq olar. Bu tarixi dövrlər Azərbaycan xalqının möhtəşəm tarixidir.

Qeyd olunduğu kimi, ulu öndər Heydər Əliyev, ilk növbədə, Azərbaycanı sənaye ölkəsinə çevirməyə başladı. Azərbaycanı sənaye ölkəsinə çevirməsi üçün məxsusi, məqsədyönlü siyasət həyata keçirməyə başladı. O dövrdə SSRİ büdcəsindən Azərbaycana ayrılan vəsaitin məbləği çox kiçik həcmdə idi. Heydər Əliyev Azərbaycan Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi seçildikdən sonra respublikamıza ittifaq büdcəsindən ayrılan vəsait dəfələrlə artırıldı. Bütün bunların hər birinin arxasında Heydər Əliyevin titanik fəaliyyəti, rus şovinizmləri ilə mübarizəsi dururdu. Ona görə də, o dövr haqqında çəkinmədən, qətiyyətlə danışmaq lazımdır.

Hərb olmasa, dövlət olmaz. Bu baxımdan, Azərbaycanda hərbi kadrların hazırlanması ilə bağlı ulu öndərin xüsusi siyasəti var idi. Sovet hərbi sisteminin tərkibində bu ali məktəblərin qurulmasına baxmayaraq, onlar milliləşirdi. Bütün bunlar ulu öndərin o dövrdəki fəaliyyətinin nəticəsi idi. Yəni, müstəqilliyimiz birbaşa ulu öndərin adı ilə bağlıdır. Dövlət yaratmaq, qurmaq olar, amma bu dövlətin varisliyini təmin etmək çətin məsələdir. Dövlətçiliyi ideoloji əsaslarla, müvafiq struktur ilə təmin etmək olduqca mürəkkəb məsələdir. Teymurləng də dövlət qurmuşdu. O, ölmünə yaxın üzünü Allaha tutub dedi ki, mən nə günah etmişdim ki, mənə fərsiz övladlar verdin? O, imperiyasının çökəcəyini əvvəlcədən görürdü. Amma Heydər Əliyev elə bir dövlət sistem qurdu ki, bu sistemin başında duran siyasi varis Azərbaycan dövlətinin gələcəyini təmin etdi.

Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli, iqtisadiyyatın inkişafı, Azərbaycan cəmiyyətinin sosial-siyasi strukturunun formalaşması, etnik siyasi vasitəçiləri birləşdirəcək proseslərlə bağlı verilən qərarlar Onun uzaqgörənliyindən xəbər verir. Balanslaşdırılmış siyasət sözünə hər kəs qəribə bir hiss ilə baxırdı. Lakin 2008-ci ilin avqust ayının 7-də Gürcüstan hadisələrinə baş verənə qədər. Bu müharibədən sonra hamıya aydın oldu ki, balanslaşdırılmış siyasət nə deməkdir. Dahilik, uzaqgörənlik, xarizma, böyüklük, siyasi liderlik məhz Onun yürütdüyü siyasətdə və onun bariz nümunələrində özünü göstərir. Hesab edirəm ki, xalqımız hələ uzun müddət ulu öndərin Azərbaycan üçün etdiklərinin bəhrəsini görəcək.

AZƏRBAYCAN YAŞADIQCA, ULU ÖNDƏR HEYDƏR ƏLİYEVİN İDEYALARI DA YAŞAYACAQ

Gülər Əhmədova:

- Heydər Əliyev demişdi: “Mən sosialist ideologiyasına çox səmimiyyətlə inanırdım. Fikirləşirdim ki, doğrudan da, bütün yer üzündə olan insanlar üçün ən doğru və düzgün quruluşdu. Təəssüf ki, “KQB”-də işlədiyim dövrlərdə başa düşdüm ki, bu, heç də belə deyil. O zamandan etibarən Azərbaycanla bağlı fikirlərim tamam başqa istiqamətdə inkişaf etdi. Fəaliyyətdə olduğum dövrdə çalışdım ki, öz fikirlərimi həyata keçirim”. Yəni, bir insanın səmimi olması, həm də onun başının ucalığıdır. O, çox böyük ideoloq idi. Ən maraqlı məqam ondan ibarət idi ki, dünya tarixində şəxsiyyətlərə baxarkən, çox maraqlı şeylər ortaya çıxır. Bəzən insanlar çox gözəl natiq olurlar, bəlağətli nitqləri olur, amma idarəçilik baxımından, onların çox da imkanı olmur. Yaxud əksinə, insanlar çox gözəl ideoloji fikirə malik olurlar, ancaq onu xalqa çatdıra bilmirlər. Heydər Əliyev bu baxımdan istisna idi. Həm çox gözəl natiq, həm də böyük ideoloq idi.

Heydər Əliyevin diaspora sahəsində apardığı ideoloji iş ən maraqlı məqamlardan biri idi. Hamımız çox gözəl bilirik ki, zaman-zaman bugünkü Azərbaycanın sərhədlərindən kənarda soydaşlarımız yaşayıblar və inqilabdan sonra köçüb gediblər. İkinci Dünya müharibəsində əsir olanlar isə Avropada qalıblar. İranda yaşayan azərbaycanlılarımız da Azərbaycandakılardan çoxdur. Bu insanlarda kosmopolit dünya düşüncəsi var idi. Çünki onlarda qarışıq nikahlar yaranmışdı, elə ailələr var idi ki, atalar azərbaycanlı olsalar da, analar azərbaycanlı deyildi. Yaşlı insanlarda dini haçalanmalar var idi və s. Həmin dövrdə Azərbaycanda cəbhənin irəli sürdüyü “Türkün türkdən başqa dostu yoxdur” ideyası böyük əhəmiyyətə malik idi. Bu baxımdan, Heydər Əliyevin Azərbaycançılıq ideyası, nəinki Azərbaycanın müstəqilliyinin və suverenliyinin qorunması üçün gözəl ideya, eyni zamnda, ölkəmizdən kənarda yaşayan soydaşlarımızın birliyi istiqamətində irəli sürülən bir ideya idi. İş o yerə çatdı ki, hətta vaxtilə Azərbaycandan köçmüş, lakin azərbaycanlı olmayan yəhudilər də bu birlik ətrafında birləşməyə başladılar. Özlərini azərbaycanlı adlandırmağa çalışırdılar. Düşünürəm ki, təkcə Azərbaycanın dövlətçilik ənənələrinin qorunması deyil, həmçinin, ölkəmizdə yaşayan ayrı-ayrı xalqların vahid ideya ətrafında birləşməsi ulu öndər Heydər Əliyevin diaspora sahəsindəki qələbəsi idi. Bu gün dünyada fəaliyyət göstərən Azərbaycan diasporalarının kökündə bu ideya o dərəcədə yaşayır ki, bu, daha gözəl ideyalara gətirib çıxaracaq. Azərbaycan yaşadıqca bu ideya durmalıdır. Heydər Əliyevin siyasətini insanpərvər və humanist siyasət adlandırmaq olar. Çünki Onun ikinci dəfə siyasi hakimiyyətə gəldikdən sonra ölüm hökmünü ləğv etməsi və çoxsaylı əfv fərmanlarının verilməsi xalqın yüksək əhvali-ruhiyyəsinə səbəb olurdu. Şübhəsiz ki, insanın öldürülməsi çox böyük bir qəbahətdir. Ümumiyyətlə, Heydər Əliyev ümumi və milli-mənəvi dəyərlərə sadiq şəxsiyyət idi. Eyni zamanda, Heydər Əliyevin, konkret olaraq, Bibiheybət məscidini, Mirmövsüm Ağanın ziyarətgahını və digər bir sıra dini ocaqları əsaslı təmir etdirərək, insanların rahat şəkildə ibadətlə məşğul olmaları üçün yaratdığı şərait də göz qabağındadır. Halbuki 1990-cı illərdə ürəyində sovet hökumətinin xofu olan insanlar dini işlərlə məşğul olmağa risq etmirdilər. Onlar dini xadim adlandırılmaqlarından qoruxrdular. Lakin Heydər Əliyev bu işləri böyük müdrikliklə gördü. Bu faktorların nəticəsidir ki, Qərb mərkəzlərinin apadıqları müxtəlif sorğularda Heydər Əliyevin yürütdüyü siyasət xalq tərəfindən dəstəklənir. Bu gün də bu siyasi xətti dövlət başçısı İlham Əliyev davam etdirir. Mən hesab edirəm ki, Heydər Əliyevi Azərbaycan dövlətinin özülüdür.

Nuhəli Kərimov:

- 1990-cı ilin əvvəllərində Azərbaycan elə bir xəstəliyə tutulmuşdu ki, onun sağalması mümkünsüz görünürdü. Belə bir məqamda ölkə ziyalılarının düzgün istiqamətlənməsi və xalqın bu istiqamətdə fəaliyyəti mühüm rol oynadı. Bu da ulu öndər Heydər Əliyevin Azərbaycan rəhbərliyinə dəvət olunması idi. O, hər zaman Vətəninə, millətinə və xalqına məhəbbəti olan bir şəxsiyyət idi. Xalqın Heydər Əliyevə olan istiyi Onun xilaskarlıq missiyasını öz üzərinə götürməsinə və layiqincə yerinə yetirməsinə gətirib çıxartdı. Heydər Əliyevin də fikirlərinin birində qeyd etdiyi kimi, O, ömrünün qalan hissəsini xalqına bağışladı. O, bütün varlığı ilə Azərbaycan xalqına xidmət və onu düşdüyü ağır vəziyyətdən xilas etdi. Beləliklə, ölkə müstəqilliyinin möhkəm təməllər üzərində qurulmasına zəmin yaratdı. Ona görə də, Heydər Əliyevə xalqın böyük rəğbət və ehtiramı əsassız deyil.

KÜBRA ƏLİYARLI,

SEVİNC NƏZƏROVA

Səs.- 2010.- 8 may.- S. 8-9.