93 yaşlı Azərbaycan polisi

1918-ci il may ayının 28-də öz müstəqilliyini bəyan etmiş Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin milli hökumətinin tərkibində Daxili İşlər Nazirliyi yaradılib. 1918-1920-ci illəri əhatə edən fəaliyyəti dövründə, nazirlik və onun tərkib hissəsi olan polis Azərbaycan dövlətinin formalaşmasında, milli maraqların qorunmasında mühüm rol oynamış, müstəqilliyin müdafiəsinin ön sıralarında olmuşdur.

Azərbaycan milisi Böyük Vətən müharibəsində də öz sözünü deyib

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranandan sonra Fətəli xan Xoyskinin başçılığı ilə hökumət təşkil edilir və o, eyni zamanda, cümhuriyyətin ilk daxili işlər nazirliyi kimi fəaliyyət göstərir.

1918-ci il iyunun 24-də AXC milli hökuməti “Hökumət müəssisələrinin öz vəzifələrini tərk etmiş qulluqçular haqqında” özünün 178 saylı qərarını verir. Həmin qərara uyğun olaraq iyulun 2-də Gəncədə ilk polis orqanları təsis edilir, onların kadr və məvacib məsələlərinə baxılır.

1920-ci il aprelin 27-də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutundan sonra SSRİ dövründə Daxili İşlər Nazirliyinin tabeliyində fəaliyyət göstərən Azərbaycan SSR Daxili İşlər Nazirliyi ictimai təhlükəsizliyi təmin edən orqan idi.

Həmin dövrdə Azərbaycanın daxili işlər orqanları cinayətkarlığa qarşı mübarizə, ictimai qaydanın və ictimai təhlükəsizliyin qorunması sahəsində böyük təcrübə qazanıb, yüksək bilik və peşə hazırlığı əldə edib, respublikada asayişin, əmin-amanlığın keşiyində mətanətlə dayanıb, təşkilati cəhətdən möhkəmlənib.

1941-45-ci illərdə faşizm ilə mübarizədə Azərbaycan polisinin 800 nəfərə yaxın əməkdaşı rəşadətlə vuruşub, qəhrəmanlıq, igidlik nümunələri göstərərək yüksək orden və medallara layiq görülüblər.

I Qarabağ müharibəsi dövründə Azərbaycan polisi 932 şəhid verib

Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi başlandıqdan sonra Azərbaycanın müstəqilliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda döyüşlərdə daxili işlər orqanlarının və Daxili Qoşunların şəxsi heyəti 932 şəhid verib, 681 əməkdaş isə əlil olub.

Azərbaycan Respublikasının suverenliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda gedən döyüşlərdə göstərdikləri fədakarlıqlara, dinc əhalinin təhlükəsizliyinin təmin edilməsində, cinayətkarlıqla mübarizədə, ictimai qaydanın və ictimai təhlükəsizliyin qorunmasında xüsusilə fərqləndiklərinə, xidməti vəzifələrini yerinə yetirərkən cəsarət göstərdiklərinə görə, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman və sərəncamları ilə daxili işlər orqanlarının 66 əməkdaşına “Azərbaycan Respublikasının Milli Qəhrəmanı” fəxri adı verilib, 86 əməkdaş “Azərbaycan Bayrağı” ordeni, 247 əməkdaş isə müxtəlif orden və medallarla təltif edilib.

18 oktyabr 1991-ci ildə “Azərbaycan Respublikasının Dövlət müstəqilliyi haqqında” Konstitusiya Aktı qəbul edildikdən sonra Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyi keçmiş SSRİ Daxili İşlər Nazirliyinin tabeliyindən çıxıb və həmin dövrdən suveren Azərbaycan Respublikasının Daxili İşlər Nazirliyi kimi fəaliyyət göstərir.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 30 iyun 2001-ci il tarixli Fərmanı ilə “Daxili İşlər Nazirliyinin Əsasnaməsi və strukturu” təsdiq edilib.

Ötən il ərzində DİN-in fəaliyyəti

Daxili işlər orqanlarının işinə qiymət vermək üçün cinayətkarlığa qarşı mübarizə, ictimai qaydanın və ictimai təhlükəsizliyin təmin edilməsi sahəsində 2010-cu ildə görülmüş işləri təhlil etmək kifayətdir.

2010-cu il ərzində daxili işlər orqanları tərəfindən cinayətkarlıqla mübarizə, ictimai asayişin qorunması və ictimai təhlükəsizliyin təmini vəzifələri uğurla yerinə yetirilmiş, ölkədəki kriminogen durum nəzarətdə saxlanılıb.

Hesabat dövründə DİN sistemi üzrə qeydə alınmış cinayətlərin 86,6%, onlardan hədə-qorxu ilə tələb etmələrin 100,0%, qaçaqmalçılıq cinayətlərinin 98,1%, ekoloji cinayətlərin 98,0%, şəxsiyyət əleyhinə olan cinayətlərin 97,7%, zorlamaların 94,7%, qəsdən adam öldürmə 94,3%, yol hərəkəti və nəqliyyat vasitələrinin istismarı qaydalarını pozmaların 94,2% (o cümlədən, ölümlə nəticələnən yol-nəqliyyat hadisələri ilə bağlı cinayətlərin 95,9%), qəsdən sağlamlığa az ağır zərər vurmaların 94,2%, narkotik vasitələrlə bağlı cinayətlərin 92,4%, insan alveri ilə bağlı cinayətlərin 91,4%, mənimsəmə və israfetmə cinayətlərinin 91,2%, xuliqanlıqların 91,1%, dələduzluq cinayətlərinin 89,5%, seksual xarakterli zorakılıq hərəkətləri cinayətlərin 79,5%, soyğunçuluqların 72,4% açılması təmin edilib.

İnsan alveri ilə bağlı cinayətlərə görə 134 nəfər məsuliyyətə cəlb olunub. Hesabat dövründə daxili işlər orqanları tərəfindən qanunsuz dövriyyədən 659 kiloqramdan artıq narkotik vasitə götürülüb, 94 kq-dan artıq narkotik vasitənin qaçaqmalçılıq yolu ilə ölkəyə gətirilməsinin qarşısı alınıb.

Görülmüş tədbirlər nəticəsində keçmiş illərdən bağlı qalmış 296, o cümlədən, 65 ağır və xüsusilə, ağır cinayətin açılması təmin edilib. Hesabat dövründə axtarışda olan təqsirləndirilən şəxslərin 2322-i (63,4%), o cümlədən, törədilmiş ağır və xüsusilə, ağır cinayətlərin subyekti olan 301 nəfər (8,2%) tutulub, itkin düşmələri ilə əlaqədar axtarış elan olunmuş 926 şəxsdən 665-nin (71,8%) yeri müəyyən edilib.

“Biz əldə olunmuş nailiyyətlərlə kifayətlənməməliyik”

Azərbaycan polisinin peşə bayramı Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 1998-ci il 24 may tarixli Fərmanı ilə təsis olunub. Ümummilli Liderin Azərbaycana rəhbərlik etdiyi bütün dövrlərdə gördüyü möhtəşəm işlərin miqyası, o cümlədən, daxili işlər orqanlarının formalaşmasında və inkişafındakı rolu son dərəcə böyük və əvəzsizdir.

Xüsusi qeyd etmək lazımdır ki, məhz Ulu Öndərimizin müdrik və uzaqgörən rəhbərliyi ilə həyata keçirilən qətiyyətli tədbirlər, aparılan quruculuq işləri və hərtərəfli islahatlar Daxili İşlər Nazirliyi sistemində də xidmətin beynəlxalq standartlar səviyyəsində təşkilinin möhkəm əsasını qoydu. İmzaladığı fərman və sərəncamlar, göstərdiyi qayğı daxili işlər orqanlarının inkişafında mühüm əhəmiyyət kəsb etməklə bərabər, həm də idarəetmədə keyfiyyətcə yeni prinsiplərin və təkmilləşmələrin tətbiqini sürətləndirib.

Ümummilli Lider Heydər Əliyev 2003-cü il iyulun 1-də daxili işlər orqanlarının şəxsi heyətinə müraciətində demişdi: “Dövlətimizin güclənməsi, demokratiyanın inkişafı, qanunun aliliyinin təmin edilməsi sahəsində biz əldə olunmuş nailiyyətlərlə kifayətlənməməliyik”.

Bu tövsiyəyə uyğun olaraq, nazirliyin qarşısında duran ən əsas vəzifələrdən biri böyük çətinliklər və gərgin səylər hesabına qazanılmış müsbət mövqeləri əldən verməmək, uğurlardan arxayınlaşmamaq, onları qoruyub saxlamaq və daha da artırmaqdır. Bunun üçün polisin kifayət qədər qüvvəsi, potensialı, kadr ehtiyatı var.

Prezident İlham Əliyev daxili işlər orqanlarına daim böyük önəm verir

Prezident İlham Əliyevin dövlət başçısı seçilməsindən sonra DİN-in inkişafı daha da sürətlənib, şəxsi heyətin peşəkarlıq səviyyəsini artırılıb, onların sosial müdafiəsini, yaşayış və iş şəraitini, struktur qurumların maddi-texniki bazasını köklü surətdə yaxşılaşdırılıb.

Ötən dövrdə nazirliyin Polis Akademiyasında ən yüksək tələblər səviyyəsində tədris və məişət korpusları, xüsusi təchiz olunmuş auditoriyalar, idman kompleksi, sıra meydanları və s. istifadəyə verilib. Akademiyada ixtisaslı polis kadrlarının hazırlanması üçün hər cür şərait yaradılıb.

Şəxsi heyətin vəzifə və rütbəyə görə maaşları artırılıb, habelə, cinayətkarlığa qarşı mübarizədə, ictimai asayişin təminində mühüm əhəmiyyət kəsb edən xeyli sayda avadanlıq, avtomobil, xüsusi texnika və vasitələr alınıb. Nazirliyin bir çox struktur qurumları üçün lazımi şəraiti olan yeni inzibati binaların inşası və təchizatı da həyata keçirilib.

Məhz bu işlərin nəticəsidir ki, son illərdə respublikamızın bütün ərazisində kriminogen durum köklü surətdə müsbətə doğru dəyişib və ağır cinayətlər törətmiş minlərlə cinayətkarı birləşdirən 2 minə yaxın cinayətkar dəstə zərərsizləşdirilib. Əhalidə olan 40 minə yaxın qanunsuz odlu silah yığılıb. Asayişin təmininə, cinayətkarlıqla mübarizənin nəticələrinə görə respublikamız uzun müddətdir ki, MDB, eləcə də, Şərqi Avropa məkanında ən öncül yerlərdən birini tutur.

Elçin Bayramlı

Səs.- 2011.- 2 iyul.- S. 3.