Aqrar sektorun inkişafı əsas prioritetdir

Dünya ərzaq böhranı Azərbaycanda bu sahədə həyata keçirilən islahatların düzgünlüyünü göstərir

Kənd təsərrüfatının hərtərəfli inkişafını, eyni zamanda, ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunmasını qarşısına məqsəd qoyan Azərbaycanda bu il ərzində atılan ilk addımlardan biri məhz heyvandarlığın inkişafı ilə bağlı olub. Belə ki, ölkə başçısının növbəti Sərəncamı ölkədə heyvan mənşəli məhsulların istehsalını artırmaq, habelə damazlıq heyvandarlığı inkişaf etdirmək məqsədi ilə verilib.

Sərəncama əsasən, 2011-ci ildə xaricdən damazlıq heyvanların idxal olunması və heyvandarlıqla məşğul olan kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına 50 faiz güzəştlə lizinq yolu ilə satılması həyata keçiriləcək. Bunun üçün 2011-ci il dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş Prezidentin ehtiyat fondundan "Aqrolizinq" Açıq Səhmdar Cəmiyyətinə 5 milyon manat vəsait ayrılıb.

Bu sahənin əsas problemləri heyvandarlıqda əsas problemlərdən biri yem bazasının zəif olmasıdır. Senaj və silos kimi qiymətli yemlər heyvanların yem rasionundan çıxıb. 2007-ci ildə ölkədə cəmi 6,4 min ton yaşıl qarğıdalı kütləsi və 2,4 min ton kökümeyvəlilər istehsal olunub. İnək və camışlar əsasən kəndətrafı örüş sahələrinin hesabına saxlanılır.

Bu sahədə problemlərin aradan qaldırılması üçün iribuynuzlu mal-qaranın cins tərkibinin yaxşılaşdırılması ilə bağlı aparılan işlər genişləndirilir və hər il xaricdən cins mal gətirilir. Göründüyü kimi, Azərbaycanda maldarlığın inkişafı üçün böyük tədbirlər görülür.

Ümumiyyətlə, bu gün ölkədə aqrar sahənin müxtəlif qollarının inkişafı ilə yanaşı, əhalinin ərzaq məhsulları ilə etibarlı təminatına dair 2008-2015-ci illəri əhatə edən Dövlət Proqramı mövcuddur. Etibarlı ərzaq təminatı hər bir ölkənin iqtisadi sabitliyinin və sosial dayanıqlılığının başlıca şərti olduğundan, bu sahənin diqqət mərkəzində olması hər bir dövlətin ümdə vəzifəsidir. Bundan başqa, Azərbaycanda kənd təsərrüfatının inkişafını güclü zərurətə çevirən digər amil ölkənin Ümumdünya Ticarət Təşkilatına üzvlük istiqamətində apardığı danışıqlarıdır.

Təşkilata üzv olmaq istəyi ölkənin aqrar sahəsinin rəqabətədavamlı olması tələbini labüd edir. Mövcud vəziyyət daxili ərzaq bazarının idxaldan asılılığının maksimum azaldılması və ərzaq ehtiyatlarının yaradılması məsələsinə kompleks yanaşma tələb edir.

Araşdırmalar göstərir ki, 2003-2007-ci illər ərzində aqrar bölmədə real artım hər il orta hesabla 4,5 faiz təşkil edib. Sahənin davamlı inkişafı üçün fermerlərə yanacağın, motor yağının və gübrənin alınmasına çəkilən xərclərin 50 faizinin dövlət tərəfindən ödənilməsi, taxıl əkinlərinə görə subsidiyaların verilməsi və s. davam etdirilir.

"2008-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında əhalinin ərzaq məhsulları ilə etibarlı təminatına dair Dövlət Proqramı"nın ötənilki icrasına gəlincə, İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin məlumatına görə, 2010-cu ildə qarğıdalı da daxil olmaqla 966,7 min hektar sahədən hər hektardan orta hesabla 20,7 sentner olmaqla 2 mln ton taxıl məhsulu toplanıb.

Beləliklə, ərzaq təhlükəsizliyimizin əsas sahəsi olan taxılçılıq inkişaf edəcək və özümüzü təmin etmək üçün bunun çox böyük rolu olacaq. Bildiyiniz kimi, kənd təsərrüfatının inkişafı üçün kompleks tədbirlər görülür. Texnikalar alınır, lizinqə verilir, aqroservislər yaradılır, subsidiyalar verilir, güzəştli şərtlərlə gübrələr, yanacaq verilir və sair. Dövlət başçısı bildirir ki, növbəti illərdə, xüsusilə, bu il bu məsələlərə daha da böyük diqqət göstəriləcək.

Azərbaycanda aqrar sektorun ən önəmli sahələrindən biri də üzümçülükdür. Prezident regional inkişaf proqramının 2 illiyi ilə bağlı konfransda deyib: "Düşünürəm ki, biz gərək üzümçülüyün inkişafı üçün xüsusi bir proqram da qəbul edək. Maliyyə resurslarını da cəlb edək, xüsusi proqram çərçivəsində üzümçülüyün inkişafı üçün lazım olan bütün tədbirləri görək. Çünki hamı yaxşı bilir ki, üzümçülüyün inkişafı uzun bir prosesdir. Bəzi hallarda bir ilə, iki ilə, hətta üç ilə verilən kreditlər hesabına üzümçülüyün inkişafını irəliyə apara bilmərik. Yəqin ki, burada uzunmüddətli kreditlər haqqında fikirləşməliyik".

Dövlət başçısı toxumçuluq məsələsinə də toxunaraq bildirib: "Bununla bərabər, biz ölkəmizdə toxumçuluğun inkişafına da böyük diqqət göstərməliyik. Hazırda bu istiqamətdə işlər başlanıbdır. Mən bu yaxınlarda böyük toxumçuluq zavodunun fəaliyyəti ilə tanış olmuşdum və bu sahədə böyük perspektivlər var. Həm gəlirli sahədir, həm də bizim üçün lazım olan sahədir.

O vaxt mənə verilən məlumata görə, hazırda biz özümüzü toxumla təxminən 30 faiz təmin edə bilərik. Elə etməliyik ki, özümüzü toxumla 100 faiz səviyyəsində təmin edək. Bu məqsədlə ya mövcud olan zavodların fəaliyyəti genişləndirilməlidir, ya da ki, yeni zavodlar tikilməlidir, yaxud da hər iki iş bərabər, paralel şəkildə aparılmalıdır. Hər halda, bu, kənd təsərrüfatının inkişafı üçün çox vacib sahədir. Bu il və gələn illərdə buna xüsusi diqqət göstərilməlidir".

Qeyd edək ki, Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun vəsaiti hesabına 2010-cu il ərzində 1346 sahibkarlıq subyektinin investisiya layihəsinin maliyyələşdirilməsinə 71,5 mln manat güzəştli kredit vəsaiti ayrılıb. Bu il isə Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun xətti ilə 125 milyon manat vəsait veriləcək.

Sahibkarlığın inkişafı üçün yaradılmış fondun xətti ilə son vaxtlar soyuducu anbarların tikintisinə xeyli vəsait ayrılıb və bütün bölgələrdə soyuducu anbarlar tikilib. Növbəti illərdə yeni anbarlar da tikiləcək. Hazırda bu işin nəticələri görünür. Yığılan məhsullar anbarlarda saxlanılır və xarab olmur. Bundan həm fermerlər bəhrələnirlər, həm də ölkə vətəndaşları. Çünki bu, istehlak qiymətlərinin normal səviyyədə saxlanılmasına imkan yaradır.

Dünyada ərzq böhranı yaşandığı, ərzağın qiymətinin sürətlə bahalaşdığı bir vaxtda Azərbaycanda aqrar sahənin prioritet olaraq götürülməsinin nə qədər düzgün olduğunu bir daha göstərdi. Ölkəmiz artıq özünü ərzaq məhsulları ilə təmin edə bilir.

Elçin Bayramlı

Səs.- 2011.- 10 mart.- S. 8.