“31 martın soyqırımı günü" kimi rəsmiləşməsindən 13 il ötür

Məhz Ulu Öndər Heydər Əliyevin Fərmanından sonra bu faciə "Soyqırımı Günü" kimi qeyd olundu

Minlərlə azərbaycanlının vəhşicəsinə qətlə yetirilməsilə nəticələnən 31 mart hadisələrindən 93 il ötür. Məhz bu tarixin soyqırımı günü kimi qeyd olunması Ulu Öndər Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Ümummilli Liderimiz Heydər Əliyevin 1998-ci il martın 26-da imzaladığı Fərmanla hər ilin mart ayının 31-i soyqırımı günü kimi qeyd olunur. Son iki əsrdə ermənilər azərbaycanlılara qarşı məqsədyönlü şəkildə etnik təmizləmə və soyqırımı siyasəti yürüdüblər.

Bu məkrli siyasət nəticəsində soydaşlarımız öz tarixi ata-baba yurdlarından deportasiya olunub, kütləvi qətl və qırğınlara məruz qalıblar. "Böyük Ermənistan" yaratmaq xülyasından ruhlanan erməni qəsbkarları 1905-1907-ci illərdə azərbaycanlılara qarşı açıq şəkildə genişmiqyaslı qanlı aksiyalar həyata keçirdilər. Ermənilərin Bakıda başlanan vəhşilikləri digər bölgələrimizlə yanaşı, indiki Ermənistan ərazisindəki Azərbaycan kəndlərini də əhatə etdi. Yüzlərlə yaşayış məntəqəsi dağıdılaraq, yerlə yeksan edildi, minlərlə azərbaycanlı vəhşicəsinə qətlə yetirildi. Bunlardan ən dəhşətlisi 1918-ci il mart ayının sonları, aprel ayının əvvəllərində törədilib. Bakı ilə yanaşı, Şamaxı, Quba, Zəngəzur, Xaçmaz, Hacıqabul, Salyan və Göyçayda minlərlə azərbaycanlı vəhşicəsinə qətlə yetirilib.

1918-ci ilin mart-aprelində Bakı, Şamaxı, Quba, Muğan və Lənkəranda ermənilər 30 mindən çox azərbaycanlını qətlə yetirmiş, 10 minlərlə insanı öz torpaqlarından qovmuşdur. Təkcə Bakıda 10 minə yaxın azərbaycanlı xüsusi qəddarlıqla öldürülüb, Şamaxıda 58 kənd dağıdılmış 7 min nəfər (1653 qadın, 965 uşaq) məhv edilmişdir. Quba ərazisində 122, Qarabağın dağlıq hissəsində 150, Zəngəzurda 115, İrəvan quberniyasında 211, Qars əyalətində 92 kənd yerlə yeksan olunmuş, əhali üzərində yaş və cinsə məhəl qoymadan qətliam həyata keçirilmişdir. İrəvan azərbaycanlılarının çoxsaylı müraciətlərinin birində ("Aşxadavor" ("Əməkçi") qəzeti, 2 noyabr 1919-cu il) göstərilirdi ki, azərbaycanlıların bu tarixi şəhərində və onun ətrafında qısa zaman ərzində 88 kənd dağıdılmış, 1920 ev yandırılmış, 131 min 970 nəfər isə öldürülmüşdür.

Törədilən soyqırımı uzun illər gizlədilib, fakt ört-basdır edilib. Tarixin hələ tam açılmamış səhifələrindən biri olan bu soyqırımı hadisəsi xalqımıza qarşı dəfələrlə törədilmiş kütləvi qətl kimi qiymətləndirilməlidir. Tarixi faktlar təsdiq edir ki, son iki əsrdə azərbaycanlılara qarşı məqsədyönlü şəkildə həyata keçirilmiş bu soyqırımı siyasəti nəticəsində soydaşlarımız qədim Azərbaycan torpağı olan, indi Ermənistan adlandırılan öz doğma torpaqlarından didərgin salınmışlar. Lakin indi erməni terrorunu sübut edəcək kifayət qədər tarixi sənəd, şahid ifadələri var. 1998-ci il martın 26-dan Ümummilli Liderimiz Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə 31 mart soyqırımı günü kimi qeyd edilir. Tarixi faciə haqqında bilgilər, sənədlər dünyaya təqdim edilir. Azərbaycanlılara qarşı törədilən soyqırımı faktları ilə bağlı həqiqətləri müxtəlif ölkələrdə təbliğ edən tədbirlər keçirilir, elmi konfranslar təşkil edilir. Erməni vəhşiliyini sübut edən dəlillər təsdiqlə qarşılanır. Amma təəssüf ki, dünya hələ də susur. Başda Birləşmiş Millətlər Təşkilatı olmaqla beynəlxalq qurumlar, ABŞ, Rusiya və Fransa kimi nəhəng dövlətlər 31 mart soyqırımına beynəlxalq qiymətin verilməsindən boyun qaçırır. Əslində, bu münasibət ikili standartların bariz nümunəsindən başqa bir şey deyil. Tarixdə olmayan, heç bir fakta söykənməyən qondarma erməni soyqırımına anlayışla yanaşan, erməni yalanlarına inanan beynəlxalq birlik 31 mart hadisələrinə hüquqi qiymətin verilməsindən çəkinir. Bu ermənipərəstlik tarixin sonrakı mərhələrində daşnak terrorçularına cəsarət verdi və yeni faciələrin baş verməsinə zəmin yaratdı. 31 mart hadisələrinə görə erməni terrorçuları beynəlxalq birlik tərəfindən cəzalandırılsaydılar, yəqin ki, Xocalı qətliamını, Azərbaycan torpaqlarında etnik-mədəni tarixi terror törətməyə cəsarət edə bilməzdilər. Lakin beynəlxalq birliklər tərəfindən bu addım hələ də atılmayıb. Ancaq Azərbaycan xalqına qarşı törədilmiş bütün soyqırımı faciələrini qeyd etmək məqsədilə Ümummilli Liderimiz Heydər Əliyevin 27 mart 1998-ci il "31 mart Azərbaycanlıların Soyqırımı haqqında" Fərmanı ilə 31 Mart Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü elan edildi.

RƏFİQƏ HÜSEYNOVA

Səs.- 2011.- 30 mart.- S. 11.