Cahangir Cahangirov – 90

Cahangir Şirgəşt oğlu Cahangirov 20 iyun 1921-ci ildə Balaxanıda anadan olub. 1951-ci il - A.Zeynallı adına Bakı Musiqi Məktəbində, Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında (B.Zeydmanın bəstəkarlıq sinfi) təhsil alıb.

1940-cı illərdə Cahangirov Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında mahnı və rəqs ansamblının xor qrupuna, sazçı qızlar ansamblına, 1944-60-cı illərdə Azərbaycan Radio Verilişləri Komitəsi nəzdindəki xora rəhbərlik etmişdir.1949-cu ildən başlayaraq, bəstəkar Azərbaycan radiosunun nəzdində yaradılan xora rəhbərlik edərək, 15 ildən artıq bu kollektivlə işləyib. Müəllifin yazdığı mahnıların çoxu ilk dəfə həmin kollektivin ifasında səslənib.

Cahangirov yaradıcılığının əsas hissəsini təşkil edən xor əsərləri Azərbaycan xor musiqisinin inkişafında əhəmiyyətli rol oynamışdır: solist, xor, qiraətçi və simfonik orkestr üçün “Arazın o tayında” vokal-simfonik poeması və “Dostluq nəğməsi” süitası, “Füzuli” və “Nəsimi” kantataları, “Sabir”, “Hüseyn Cavid-59” və Böyük Vətən müharibəsindəki tarixi qələbənin 40 illiyinə həsr edilmiş “Böyük qələbə” oratoriyaları və s. Habelə, o, Azərbaycan Dövlət Filarmoniyası nəzdindəki Mahnı və Rəqs Ansamblının bədii rəhbəri vəzifəsində çalışıb.

Cahangirovun musiqisi üçün nikbinlik, milli musiqi ilə üzvi əlaqə, axıcı melodika səciyyəvidir. Azərbaycan kütləvi və lirik mahnı janrının, eləcə də, opera və instrumental musiqisinin inkişafında da Cahangirovun xidmətləri var. Cahangirov “Azad”, M. İbrahimovun “Azad qız” povestinin motivləri əsasında və “Xanəndənin taleyi” operalarının, “Təzə gəlin” operettasının, skripka ilə orkestr üçün konsertin, Azərbaycan xalq çalğı alətləri orkestri və xor üçün əsərlərin, mahnıların,teatr tamaşaları musiqinin müəllifidir.

Cahangir Cahangirovun yaradıcılığının maraqlı səhifəsi mahnıdır. O, mahnı janrına bütün ömrü boyu daima müraciət etmişdir. Bu janrda məhəbbətlə, çox səmimi, ən müxtəlif hiss və əhval-ruhiyyəni bilavasitə çatdırmışdır.

Cahangir Cahangirovun özünün mahnı yaradıcılığında səmimi olaraq, lirik mahnıya əhəmiyyətli yer ayırmışdır. Lakin lirik tematika ilə yanaşı, bəstəkarın yaradıcılığında başqa mahnı qrupları da təqdim olunmuşdur. Onlardan biri - əmək mahnılarıdır, o birisi mühüm çox əhəmiyyətli olan, Vətəni şöhrətləndirən, sülh uğrunda mübarizəyə həsr olunmuş patriotik-qəhrəmanlıq mahnıları qrupudur. Cahangir Cahangirovun vokal yaradıcılığında, həmçinin, satirik tematika da vardır. Uşaq mahnıları da müəyyən yer tutur.

C.Cahangirovun mövzusu geniş və rəngarəngdir. Onlarda öz vətəninə, doğma şəhərə, xalqına sevgi, əmək sevinci, ümumən vətənpərvərlik mahnıları əks etdirilir.

Öz mövzusuna və emosional tonusuna görə lirik mahnılar, xüsusən, müxtəlifdir. Bu, həm sevgi lirikası və şən təbiət lirikası və oynaq mahnılar, sakit, xəyalpərəst lirika “Dan ulduzu, bir də mən” xor lirik “Kərəm kimi” mahnılardır. Belə tipli, bir çox mahnıların xarakterik xüsusiyyəti C.Cahangirov üçün səciyyəvi olan muğam prinsipli fikrin vaxtaşırı get-gedə açılmasını başlanğıc kimi götürən lirik-nəqlilikdir. Məhz bu xüsusiyyətlər üslubun başqa əlamətləri ilə bir sırada C.Cahangirovun mahnılarını başqa müəlliflərin mahnılarından fərqləndirir.

Zümrüd

Səs.- 2011.- 8 oktyabr.- S. 12.