Azərbaycanın dövlət müstəqilliyi
Ulu Öndər Heydər Əliyevin şah əsəridir
Daşkəsən rayon İcra Hakimiyyətinin
başçısı Əhəd Abıyevlə dövlət müstəqilliyinin
20-ci ildönümü ilə bağlı müsahibə
- Əhəd müəllim, müstəqillik dedikdə,
ilk öncə, nə düşünürsünüz ?
- Bilirsiniz, müstəqillik elə bir məfhumdur ki, hər
bir xalq onu qazanmaqdan ötrü canından-qanından keçməyə
hazır olur. Çünki onun şərbətini dadmaq insan
üçün ən şirin nemətdir. Lakin onu da
vurğulamaq lazımdır ki, müstəqillik qazanmaq
üçün hər bir xalqa öndər və lider gərəkdir.
Belə anları nəzərə aldığımız
zaman, Allah Azərbaycan xalqına Ulu Öndər, Dahi Şəxsiyyət
Heydər Əliyev Dühasını bəxş edib. Məhz
Ulu Öndər Heydər Əliyevin liderliyi, Azərbaycana, Onun
xalqına olan sonsuz bağlılığı ölkə
müstəqilliyimizin qazanılmasına doğru
atılmış vacib addım oldu. Təbii ki, müstəqilliyə
doğru atılan addım, məhz Ulu Öndərin Azərbaycana
rəhbərlik etdiyi ilk illərdən dəyərləndirilir.
Çünki O öz uzaqgörən, mütərəqqi siyasəti
ilə bütün bunları nəzərə
almışdı. Çünki O, hər zaman vətəni Azərbaycanı
və xalqını müstəqil görmək istəyində
olub.
Bütün bu amillərin nəticəsidir ki, Ulu
Öndər Heydər Əliyev 1969-1982-ci illərdə Azərbaycana
rəhbərlik etdiyi dövrlərdə ölkəmizi geridə
qalmış respublikadan çiçəklənən,
inkişaf edən bir diyara çevirmişdir. Ən
böyük sənaye obyektlərinin tikilib istifadəyə
verilməsi, sosial infrastrukturun formalaşması, yüksək
səviyyədə elmi tədqiqatların aparılması,
kadr hazırlığı, gənclərin dünyanın ən
nüfuzlu ali məktəblərində təhsil almağa
göndərilməsi və digər istiqamətlərdə əldə
olunan uğurlar Ümummilli Lider Heydər Əliyevin əzmkar
fəaliyyətinin nəticəsidir. Ümummilli Liderin
1993-cü ildə xalqın təkidli tələbi ilə yenidən
hakimiyyətə qayıdışı isə dövlətçilik
tarixinin yeni mərhələsinin, müstəqilliyi əbədiləşdirən
uğurlu bir yolun başlanğıcını qoydu.
- Əlbəttə ki, burada Naxçıvan faktorunu da
vurğulamaq mümkündür...
- Sözsüz ki, bu, şəksizdir. Ulu Öndər
Heydər Əliyevin Naxçıvan MR Ali Məclisinin Sədri
işləyərkən Muxtar Respublikada həyata keçirdiyi
islahatlar sonradan daha böyük miqyasda, bütün Azərbaycanda
tətbiq olundu. Onun Naxçıvanda yaşadığı
illərə nəzər saldıqda, aydın
görürük ki, bu gün haqqında ürək dolusu
danışdığımız və ölkəmizin beynəlxalq
aləmdə nüfuzunu artıran yeniliklərin,
islahatların təməli, məhz o çətin illərdə
qoyulub. Müstəqil, iqtisadi cəhətdən qüdrətli,
vahid, dünya birliyinin tanıyıb, hörmət etdiyi Azərbaycan
kimi bir dövləti yaratmaq XİLASKAR kimi Ulu Öndər Heydər
Əliyevə nəsib oldu. Onun hakimiyyətə
qayıdışı ilə milli ideologiyamızın əks
olunduğu dövlətçilik konsepsiyası
hazırlandı. 1993-cü ildə ölkəmizin üzərini
qara buludların aldığı çətin bir vaxtda,
xalqın çağırışına səs verərək
düçar olduğumuz bəla və xaosu aradan qaldırmaq
üçün heç bir dövlət
başçısının öhdəsindən gələ
bilməyəcəyi bir məsuliyyəti üzərinə
götürməklə Azərbaycanın əbədi müstəqilliyini
təmin etdi. Ulu Öndər müasir Azərbaycanın
qurucusu, memarı kimi tanındı, milyonların
ehtiramını qazandı. Artıq Azərbaycanın səsi
bir çox beynəlxalq təşkilatların tribunasından
eşidilir, diplomatik uğurları diqqət çəkirdi.
Dünya siyasətində dəst-xətti ilə seçilən,
dövlət başçıları arasında fenomen
istedadı və hazırlığı ilə fərqlənən
Heydər Əliyev ŞƏXSİYYƏTİ
MÜDRİKLİK SİMVOLU kimi nümunə göstərilirdi.
Bu, cəsarət və qətiyyət, liderlərə məxsus
dönməzlik və məğrurluq müasir Azərbaycanın
qurucusu olan DAHİNİN həyat amalının gerçəkləşməsinin
parlaq ifadəsi kimi Azərbaycanın imicini, nüfuzunu
yüksəltdi.
- Müstəqil Azərbaycanın hüquqi demokratik
dövlət quruculuğunda Ümummilli Lider Heydər Əliyevin
daha hansı konsepsiyaları mövcud idi, qarşıda
hansı vəzifələr qoyulmuşdu?
- Azərbaycanın gələcək inkişaf yolunun
parametrlərini dahiyanə düşüncələri və
zəngin dövlətçilik təcrübəsinə əsasən
xalqa çatdıran Ümummilli Lider əsas vəzifə kimi
respublikada dövlət quruculuğuna diqqət yetirdi. “Müstəqil
Azərbaycanda hüquqi-demokratik dövlət
qurulmalıdır, Azərbaycan dövləti demokratik prinsiplər
əsasında fəaliyyət göstərməlidir və
tarixi ənənələrindən, milli ənənələrdən
bəhrələnərək, dünya demokratiyasından,
ümumbəşəri dəyərlərdən səmərəli
istifadə edərək demokratik dövlət quruculuğu yolu
ilə getməlidir” söyləməklə dünya
sivilizasiyasına daxil olmağın yollarını müəyyənləşdirdi,
prioritetləri qarşıya qoydu. Ulu Öndər demokratik,
sivilizasiyalı cəmiyyətdə insan hüquqlarının
qorunmasını, çoxpartiyalı sistemin
yaradılmasını, müxalif qüvvələrlə
konstruktiv əməkdaşlıq baxımından qanunlara əsaslanan
mövqeyini bəyan etdi.
- Əlbəttə ki, müstəqillik
qazanıldıqdan sonra, ölkə iqtisadiyyatının
inkişaf etdirilməsi sahəsində əhəmiyyətli
addımların atılması vacib idi. Bu yerdə neft amilini
xüsusilə vurğulamaq yerinə düşərdi. Sizcə,
Ulu Öndərin neft strategiyası müstəqil dövlətin
ayaqda qalmasına nə dərəcədə təsir etdi?
- Xatırlatmaq istərdim ki, Dahi Şəxsiyyət
Heydər Əliyev demokratikləşmə prosesinin iqtisadi
inkişafda rolunu daim önə çəkirdi. Bu fikirdə
bildirilirdi ki, iqtisadiyyatı güclü olan dövlət hər
şeyə qadirdir. İqtisadi tərəqqi digər sahələrin
inkişafı üçün əsasdır. Müstəqillik
əldə etdikdən sonra öz sərvətlərinin tam sahibi
olan Azərbaycan xalqının gələcəyini
düşünən və ölkənin iqtisadi
inkişafı üçün ən səmərəli yollar
axtaran Ümummilli Lider Heydər Əliyevin uzaqgörən
siyasətinin əsasında neft amilindən istifadə etməklə
Azərbaycanın dünya iqtisadi bazarına inteqrasiyası kimi
önəmli məsələ dayanırdı. Neft
strategiyasını müəyyənləşdirməklə
Azərbaycanın tarixində yeni bir mərhələnin
başlanğıcı qoyuldu. “1994-cü ildən Azərbaycan
özünün yeni neft strategiyasını həyata
keçirir və bu strategiyanın da əsas prinsipləri Azərbaycanın
zəngin təbii sərvətlərindən Azərbaycan
xalqının rifahı naminə daha səmərəli istifadə
etməkdən asılıdır.” Ulu Öndərin proqram
xarakterli bu sözləri ilə tək neft sənayesinin deyil,
iqtisadiyyatın bütün sahələrinin inkişaf
yollarını da aydın göstərir. Dünyada elə
dövlət yoxdur ki, müəyyən qədər təbii sərvətlərə
malik olmasın. Azərbaycan isə payına düşən sərvətlərin
zənginliyinə, strateji əhəmiyyətinə görə
fərqlidir. “Əsrin müqaviləsi”nin, onun ilk bəhrəsi
olan Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft, Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz kəmərinin
dünyada doğurduğu əks-səda Azərbaycana
marağı artırmaqla, respublikamızı Cənubi Qafqazda
lider dövlət kimi tanıtdırdı.
- Sizcə, həmin dövrlərə təsadüf
edilən və tarixi zərurətdən yaranan Yeni Azərbaycan
Partiyasının qarşıya qoyduğu məqsədlərdən
ən başlıcası hansı idi?
- İlk olaraq, onu demək istəyirəm ki,
Ümummilli Lider, eyni zamanda, müasir Azərbaycanın siyasi həyatının
ən əlamətdar hadisələrindən olan Yeni Azərbaycan
Partiyasının yaradıcısıdır. Partiyanın
hansı şəraitdə, hansı zərurətdən yarandığı
aydındır. Bu, o dövr idi ki, Azərbaycanın o
vaxtkı rəhbərliyi, AXC-Müsavat iqtidarı Azərbaycanı
uçurum qarşısında qoymuşdu. Ölkədə
xaos, anarxiya və özbaşınalıq baş alıb
gedirdi. Bir tərəfdən ölkədəki siyasi gərginlik,
digər tərəfdən torpaqlarımızın ermənilər
tərəfindən işğalı xalqın səbir
kasasını doldururdu. Belə bir şəraitdə Yeni Azərbaycan
Partiyasının yaradılması tarixi zərurət idi. 91 nəfər
Azərbaycan ziyalısının
“Səs” qəzetinin vasitəçiliyi ilə Ulu Öndər
Heydər Əliyevə “Azərbaycan Sizin sözünüzü
və qəti qərarınızı gözləyir”
müraciəti ölkə ictimaiyyəti arasında
böyük canlanma yaratdı. Bu, yalnız 91 nəfərin
deyil, ölkədə baş alıb gedən
özbaşınalıqdan, siyasi gərginlikdən səbir
kasası dolmuş bütöv bir xalqın Heydər Əliyevə
böyük ümidinin ifadəsi idi. Yeni Azərbaycan
Partiyasının təsis konfransı 21 noyabr 1992-ci ildə
Naxçıvanda keçirildi və Ulu Öndər Heydər
Əliyev YAP-ın Sədri seçildi. Konfransda Azərbaycanın
əksər rayonlarından cəmiyyətin bütün təbəqələrini
təmsil edən 550-dən artıq nümayəndə iştirak
etdi. Bu gün partiyanın sıralarında 550 mindən
artıq üzvün birləşməsi məhz Heydər Əliyev
ideyalarına sədaqətin, Prezident İlham Əliyevin həyata
keçirdiyi siyasətin gələcəyinə inamın
göstəricisidir.
Bu gün müstəqil
Azərbaycan Heydər Əliyev yolu ilə irəliləyir və
inkişaf edir. “Azərbaycanı daha qüdrətli dövlətə
çevirmək üçün, ən başlıcası,
ölkədə Heydər Əliyevin siyasəti davam etdirilməlidir.
Mən Azərbaycan xalqına söz verirəm ki, bu siyasətə
sadiq qalacaq, heç vaxt bu yoldan dönməyəcəyəm”
söyləyən cənab İlham Əliyev “Azərbaycan gələcəkdə
çox zəngin və qüdrətli ölkəyə
çevriləcəkdir” vədini doğrultdu.
- Əhəd müəllim, hazırda müstəqil
Azərbaycanda Ulu Öndər Heydər Əliyev siyasətinin
Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam
etdirildiyi bütün dünyaya bəllidir. Bu mütərəqqi
siyasətin Prezident İlham Əliyev tərəfindən aparılması istiqamətində
daha hansı əhəmiyyətli məqamların
dayandığını deyə bilərsinizmi?
- Bu gün Azərbaycanın iştirakı olmadan
regionda hansısa iqtisadi və siyasi layihənin həyata
keçirilməsinin qeyri-mümkünlüyü deyilənlərin təsdiqidir. “Biz
təşəbbüsləri gerçəkliyə
çeviririk” söyləyən dövlət
başçısı İlham Əliyev bu layihələrin
ölkələr arasında dostluğun, əməkdaşlığın
genişləndirilməsində böyük əhəmiyyəti
olduğunu bildirir. Gerçəkləşən hər bir
layihə yeni layihənin gündəmə gətirilməsinə
stimul verir. Əhəmiyyətinə görə enerji layihələrindən
heç də geri qalmayan, Avropaya açılan
üçüncü qapı kimi dəyərləndirilən
Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun gerçəkləşməsi
istiqamətində addımların atılması da Azərbaycan
dövlətinin siyasi iradəsinin nəticəsidir. Heç
şübhəsiz ki, bütün prioritetlərin əsasında
isə qüdrətli respublikanın inkişaf perspektivləri
- Prezident İlham Əliyev tərəfindən
yürüdülən düşünülmüş,
dünya siyasətinə uyğunlaşdırılan
balanslaşdırılmış xarici siyasət, ölkə
daxilində sabitliyin təminatı, dövlətçiliyin
möhkəmlənməsi, bazar iqtisadiyyatı yolunu seçməklə
malik olduğumuz təbii ehtiyatlardan xalqın mənafeyi və
rifah halının yaxşılaşdırılması naminə
səmərəli istifadə, insan hüquq və azadlıqlarının
qorunması, çoxmillətli respublika olan Azərbaycanın
tolerant dövlət kimi bütün azərbaycanlılar
üçün vətən olması, biri-birindən məsuliyyətli
digər vəzifələr dayanır.
Prezident İlham Əliyev dəfələrlə
bildirmişdir ki, hər birimizin gələcək fəaliyyəti
bütün sahələri əhatə edən uğurlu nəticələrdən
asılıdır. Bu məqsədlə xüsusi
proqramların hazırlanması dövlət siyasətinin
başlıca vəzifəsi kimi qarşıya qoyulur.
Atdığı addımlarda Heydər Əliyev siyasi kursunun,
Ulu Öndərin zəngin dövlətçilik məktəbinin
layiqli davamçısı olduğunu təsdiqləyən
Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata
keçirilən regionların sosial-iqtisadi inkişafına
dair dövlət proqramlarında qarşıya qoyulan vəzifələrin
uğurlu həlli ilə Azərbaycan ən ucqar kəndləri
də daxil olmaqla böyük quruculuq meydanını
xatırladır. Artıq keçid dövrünü başa
vuraraq, dünya standartlarına və bazar
iqtisadiyyatının müasir tələblərinə
uyğun layihə və islahatların tətbiqinin davam etdirilməsini
vacib hesab edən Prezident İlham Əliyev başlıca amil
kimi neft strategiyasının daha geniş miqyasda həyata
keçirilməsi, dünya siyasətinə
uyğunlaşdırılması, demokratiyanın tam qələbəsi
naminə inamlı addımlar atır. Qazanılan hər
uğur isə Ümummilli Lider Heydər Əliyevin “Azərbaycan
dünyaya günəş kimi doğacaq” sözlərinin əməli
nəticəsi kimi diqqət çəkir.
RƏFİQƏ HÜSEYNOVA
Səs.- 2001.- 19 oktyabr.- S. 7.