Səhnəmizin görkəmli gülüş ustası

Azərbaycan teatrsevərləri arasında “qaynana” kimi sevilən, milli Musiqili Komediya teatrının inkişafında müstəsna rol oynayan, qırx ildən çox işlədiyi sənət ocağının repertuar ağırlığını ləyaqətlə çiyinlərində daşıyan xalq artisti, səhnəmizin görkəmli və qüdrətli gülüş ustası, xalqımızın sevimli sənətkarı Nəsibə Zeynalova 1916-cı il aprelin 20-də Bakıda dünyaya göz açıb. Bu gün Nəsibə Zeynalovanın anadan olmasından 96 il ötür. Atası Kərbəlayı Cahangir tanınmış tacir, sevimli aktyor, Azərbaycan milli realist aktyor məktəbinin banisi olub. İlk və yeganə övladı olanda, arzu edib ki, qızı onun sənətini davam etdirsin. Lakin bu arzunun gerçəkliyini görmək ataya nəsib olmayıb.

Çünki Cahangir Zeynalov dünyasını dəyişəndə Nəsibə Zeynalovanın cəmi 2 yaşı olub. Uşaqlıq, yeniyetməlik çağlarında çox əzab-əziyyət çəkən, həyatın hər çətinliyini görən Nəsibə 14 yaşından zəhmətə alışıb. Bakı Elektrik Təchizatı Şəbəkəsinin laboratoriyasında laborant, “Azərsənət” Birliyində mühasib köməkçisi, tramvay parkında tabelçi, topdansatış anbarında fəhlə işləyib. Aktrisa olmaq fikrinə düşəndə, anası buna razılıq vermir. Lakin atasının arzusunu reallaşdırmaq Nəsibənin qəti qərarı olur. Yaradıcılığının mayası gülüş və musiqi ilə yoğrulmuş Nəsibə Zeynalova orta məktəbdən rəqqasəlik etmiş, milli oyun havalarının mürəkkəb və lirik incəliklərinə yiyələnib. Nəsibə yaradıcılıq fəaliyyətinə dövlət filarmoniyasında rəqqasə kimi başlasa da, onun incəsənət sahəsindəki bu cəhdi uğursuz olur. Nəsibə xanım 1934-cü ildən mövsümi fəaliyyət göstərən səyyar Kolxoz və Sovxoz Teatrında aktrisa işləməyə başlayıb. Daha sonra Nəsibə Zeynalova sənədlərini Bakı Teatr Texnikumuna təqdim etsə də, sənədləri geri qaytarılır. Amma özünə güvənən Nəsibə Zeynalova geri çəkilmir və 1938-ci ildə Bakı Teatr Texnikumuna daxil olur. Texnikumu bitirəndən sonra Musiqili Komediya Teatrında fəaliyyətini davam etdirir. Lakin bəxtindən teatr 1949-cu ildə müvəqqəti olaraq bağlanır və aktrisa həmin ildən Bakıdakı “Nizami” adına Kinoteatrın yay zalında kassir, mədəniyyət evində dram dərnəyinin rəhbəri, Filarmoniyanın estrada sektorunda aktrisa işləyir. 1956-cı ildə Musiqili Komediya Teatrı yenidən qapılarını tamaşaçıların üzünə açır və Nəsibə xanım doğma sənət ocağına qayıdır. Buradakı səhnə fəaliyyəti, bir-birindən rəngarəng, duzlu-məzəli obrazlar ona korifey aktrisa Nəsibə Zeynalova adını bəxş edir. Aktrisanın yaradıcılıq potensialı nəinki teatr səhnəsində, kinoda da böyük miqyasda açılıb.

Ömrünü Musiqili Komediya Teatrı ilə bağlayan aktrisa sənət ocağının müəyyən fasilələrlə truppa, Filarmoniyanın nəzdində dəstə-ansambl şəklində fəaliyyət göstərdiyi illərdə də kollektivdən ayrılmayıb. Aktrisa milli klassik operettalarımızın tamaşalarında Gülpəri, Cahan xala, Sənəm (“Ər və arvad”, “Arşın mal alan” və “Məşədi İbad”, Üzeyir bəy Hacıbəyov), Mələk xanım və Kələk xanım (“Əlli yaşında cavan”, Zülfüqar bəy Hacıbəyov) kimi xarakterik səhnə obrazlarında çıxış edib.

Xüsusilə, Cənnət xala, Nargilə, Züleyxa rolları zəngin ifadə vasitələri, yumorun milliliyi, təbii reallığı ilə səhnəmizin nadir inciləri sırasında durur. Azərbaycan televiziyasında onlarla yumoristik səhnəciklərdə, teletamaşalarda, intermediyalarda çıxış etmiş Nəsibə Zeynalova, həmçinin, “Azərbaycanfilm”in çoxlu ekran əsərlərinə çəkilib. Kino obrazları içərisində Fatmanisə (“Ögey ana”), Telli (“Böyük dayaq”), Züleyxa (“Ulduz”), Cənnət xala (“Qaynana”), Gülsüm (“Molla Fətəlinin sərgüzəşti”), Əsli xala (“Bəyin oğurlanması”) rolları daha canlı və daha şöhrətlidir.

Musiqili teatrımızın inkişafında böyük xidmətlərinə görə Nəsibə xanım 24 may 1960-cı ildə Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti, 1967-ci ildə xalq artisti fəxri adına layiq görülüb. “Hicran” musiqili komediyasındakı Qızbacı roluna görə Azərbaycan Dövlət Mükafatı Laureatıdır. 1974-cü ildə Rauf Kazımovski onun yaradıcılığı barədə “Aktrisanın təbəssümü” televiziya filmi çəkib.

Nəsibə Zeynalova 10 mart 2004-cü ildə Bakıda vəfat edib. Məzarı Fəxri XiyabandadırMaraqlar, zövqlər, tələblər dəyişsə də, Nəsibə Zeynalovanın çəkildiyi filmlər və onun yaratdığı qəhrəmanlar yaşayır və daim müasirləşir.

Zümrüd

Səs.- 2012.- 20 aprel.- S.12.