Ümummilli lider Heydər Əliyev fenomenal tarixi şəxsiyyətdir

Bütöv və tam həqiqətin yolu ilə gedən və böyük uğurlar qazanan Ulu öndər Heydər Əliyev Azərbaycan xalqının tarixində şanlı salnamələr açıb. «Mənim həyat amalım bütün varlığım qədər sevdiyim Azərbaycan xalqına, dövlətçiliyimizə, ölkəmizin iqtisadi, siyasi, mənəvi inkişafına xidmət olub» - deyən Ulu öndər dövlətçiliyimizin ən ağır günlərində göstərdiyi misli görünməmiş qətiyyəti ilə bu sözlərdəki gerçəkliyi dəfələrlə təsdiqləyib. Əsl vətəndaş, tarixi şəxsiyyət kimi Heydər Əliyev millətini, torpağını fəlakətdən qurtarıb, onu çevriliş, qiyam cəhdlərindən hifz edərək dirçəliş və inkişafa doğru yönəldib, cəmiyyətdə özünəinam hissini bərpa edib, ölkəmizdə sabitlik və firavanlığa təminat yaradıb.

Tarixi reallıqlar təsdiqləyir ki, xalqları dünya miqyasında tanıdan, məşhurlaşdıran təkcə onların zəngin təbii sərvətləri və maddi mədəniyyət inciləri deyil, həm də dünya siyasətində mühüm rol oynamış fenomenal tarixi şəxsiyyətləridir. Məhz belə fenomenal şəxsiyyətlərin müəyyənləşdirdiyi mütərəqqi yol hər bir millətin strateji inkişaf konsepsiyasına çevrilməklə, onun beynəlxalq aləmdə özünəlayiq yer tutmasını təmin edir. Bu mənada, Ulu öndərin Azərbaycanla, xalqımızla bağlı arzuları bitib-tükənməz idi, məhz bu istəklə dövlətimizin gələcəyi üçün misilsiz əhəmiyyəti olan böyük layihələrin, nəhəng işlərin təməli qoyulub. Həmin layihələr, Heydər Əliyev xeyir-duası ilə başlanmış işlər hələ uzun illər Azərbaycanın inkişafını, güclənməsini, rifah və firavanlığını təmin edəcək.

Tarix boyu şəxsiyyətlərin cəmiyyətdəki rolunu aydınlaşdırmağa çalışmış böyük mütəfəkkirlər daim bu fenomeni dərindən öyrənməyə, obyektiv elmi-politoloji nəticələr çıxarmağa çalışıblar. Çoxsaylı nəzəriyyələrə, geniş fikir müxtəlifliyinə rəğmən ümumi qənaət bundan ibarətdir ki, hər bir xalqın milli inkişaf yolunu müəyyənləşdirərək, onu dünya miqyasında tanıdan, layiqli mövqelərə çıxaran məhz xarizmatik liderlərdir. Müəyyən mürəkkəb və taleyüklü siyasi mərhələdə məsuliyyətdən çəkinməyərək dövlət idarəçiliyi missiyasını üzərinə götürmüş belə liderlər xalqlarının daim can atdığı azadlıq, müstəqillik və milli dövlətçilik kimi müqəddəs idealların gerçəkləşməsində əvəzsiz rol oynayır, tarixdə əbədiyaşarlıq hüququ qazanırlar.

Hətta filosoflar yazır ki, xalqların taleyində mühüm rol oynamış şəxsiyyətlər, bir qayda olaraq, tarixin gedişinə təsir göstərir və xilaskar missiyaları ilə yeni bir tarix yaradırlar. XX əsrdə xalqımızın yetirdiyi qeyri-adi və fenomen şəxsiyyət - Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev də məhz hər zaman böyük rəğbət və ehtiramla xatırlanır. Xalqımız qərinələr boyu qazandığı dövlətçilik ənənələrini məhz Heydər Əliyev epoxasında təkmilləşdirərək sistem halına salmış, millət kimi mövcudluğunu, dövlət qurmaq haqqını, özünü idarə etmək bacarığını ən yüksək həddə nümayiş etdirib. Azərbaycanın müstəqil dövlət quruculuğuna aparan keşməkeşli və şərəfli yol, əslində, məhz dahi öndərimizin hakimiyyətə gəlişindən sonra başlayıb.

Etiraf etməliyik ki, Azərbaycanın son onilliklər ərzində qazandığı uğurlar Ulu öndər Heydər Əliyevin həyat və fəaliyyəti ilə birbaşa bağlıdır. 1969-cu ildə Onun Azərbaycanın rəhbəri seçilməsi, əslində, çağdaş tariximizə ölkəmizin sürətli və uzunmüddətli inkişafının əsasının qoyulması kimi daxil olmasıdır. Azərbaycanın Heydər Əliyevin adı ilə bağlı olan sürətli inkişafının bu gününün özündə də daha yüksək dinamika ilə davam etməsi 1969-cu ildən başlayan yüksəliş strategiyasının böyük zaman kəsiyini əhatə edən dövlətçilik konsepsiyası funksiyasını yerinə yetirdiyini qətiyyətlə təsdiq edir.

Ulu öndərimiz Azərbaycanda dövlət-vətəndaş münasibətlərinin hüquq müstəvisində tənzimləndiyi, bütün dəyər və azadlıqların maksimum dərəcədə qorunduğu, liberal ideyaların möhkəm təmələ çevrildiyi sivil cəmiyyətin yaradılması, demokratik ənənələrin ictimai şüurda möhkəmlənməsi uğrunda hər zaman misilsiz xidmətlər göstərib. Yüksək bəşəri dəyərlərə hörmət Heydər Əliyevin daxilən azad şəxsiyyət olmasından, demokratizmindən, vətəndaşlıq məsuliyyətindən irəli gəlmişdir. Böyük strateq hər zaman hər bir fərdin maraq və mənafeyinin ödənməsini, qanuni hüquqlarının qorunmasını dövlətin başlıca vəzifəsi sayıb.

Cəmiyyətin ən müxtəlif sahələrində nizam-intizamın, haqq-ədalətin təminatına çalışan Heydər Əliyev yalnız belə bir yolla dövlətlə xalq arasında möhkəm mənəvi, siyasi və hüquqi bağlantıya, qarşılıqlı etimada nail olmağı mümkün sayıb. Dərin zəkası, lider xarizması, milli ideallara sıx bağlılığı, unikal idarəçilik məharəti, zəngin mənəviyyatı ilə hər zaman xalqının sevimli şəxsiyyəti olmuş Ulu öndərimiz bu ucalığa hakimiyyət sükanının arxasına keçdiyi ilk gündən-qanunsuzluğa, ədalətsizliyə və nihilizmə qarşı apardığı prinsipial mübarizə ilə yüksələ bilib.

1969-cu il iyulun 14-də Azərbaycana rəhbərliyə başlayan Heydər Əliyev hüquqi mexanizmləri gücləndirib, məmur özbaşınalığına, korrupsiyaya və rüşvətxorluğa qarşı amansız mübarizə aparıb, xalqımızın milli və iqtisadi inkişafını təmin edib. Heydər Əliyev hələ o zaman sərt ideoloji buxovlar şəraitində xalqının hüquqları uğrunda keçmiş ittifaq rəhbərliyi ilə mübarizə aparıb, milliləşdirmə siyasəti yeritməklə mütərəqqi fikirli ziyalıları amansız təqib və təzyiqlərdən qoruyub.

Ulu öndər respublikamızın üzləşdiyi problemləri ilk gündən düzgün müəyyənləşdirməklə, onların həlli üçün lazımi iradə, qətiyyət və prinsipiallıq göstərib, hər cür riskə rəğmən, o dövrün naqisliklərini açıq deməkdən çəkinməyib.

Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin tarixi missiyası həm də o dövrdə xalqın daxilində toplanan milli ruhu və idealları keçmiş rejimin hücumlarından qoruyaraq xalqın milli yüksəlişini təmin etmək, hüquqlarını qorumaq olub. Böyük strateq keçmiş ideologiyanın sərt qəlibləri çərçivəsində belə, Azərbaycanda milli ruhun tamamən sıxışdırılmasına yol verməyib, əksinə, onu yüksəltmək yolunda bütün imkanlardan maksimum dərəcədə istifadə etməyi bacarıb. Təsadüfi deyildir ki, Heydər Əliyevin respublika rəhbərliyinə gəlişindən sonrakı dövr həm də milli özünüdərk və özünəqayıdışın başlanğıcı kimi qəbul edilir. Tarixi məhz bu dövrdən başlanan Heydər Əliyev idarəetmə fəlsəfəsinin başlıca ideya-siyasi istiqamətini də məhz xalqın milli özünüifadəsinin bütün forma və vasitələrinin geniş vüsət alması, milli qürur hissinin güclənməsi, azərbaycanlı məfkurəsinin yüksəlişinə təkan verən sürətli inkişaf strategiyasının gerçəkləşdirilməsi təşkil edib.

Əgər Heydər Əliyevin respublikamıza birinci rəhbərliyi dövründə xalqımızın sosial-iqtisadi-mədəni yüksəlişi üçün həyata keçirilən tədbirlər, milli şüurun oyanışı istiqamətində istər açıq, istərsə də gizli şəraitdə görülən işlər olmasaydı, bu gün Azərbaycanın müstəqil xəttə malik, heç bir dövlətdən asılı olmayan təsisat kimi mövcudluğu şübhə altında olardı. Keçmiş imperiya daxilində hansı qlobal proseslərin getdiyini daha dərindən müşahidə etmək imkanına malik olan Heydər Əliyev Azərbaycanın nə vaxtsa müstəqillik əldə edəcəyini öncədən görür, bunun üçün iqtisadi-siyasi, intellektual və hüquqi baza formalaşdırırdı. Bu addımlar respublikamızın müstəqilliyinin mövcudluğunun təmin edilməsinə yönəldiyindən, 1991-ci ildə müstəqillik qazanan Azərbaycanın iqtisadi potensialı bir sıra dövlətlərdə qibtə doğururdu.

Halbuki müstəqilliyin ilk illərində hakimiyyətdə olan naşı və səriştəsiz qüvvələrin yeritdiyi yarıtmaz siyasət üzündən respublikanın hər bir vətəndaşının mənafeyinin uca tutulduğu hüquqi, demokratik və qüdrətli dövlətin yaradılması sadəcə xoş ideya olaraq qalırdı. 1991-1993-cü illərdə Azərbaycanda iqtisadi tənəzzül güclənmiş, siyasi böhran dərinləşmiş, cəbhə bölgəsində hərbi uğursuzluqlar artmış, ölkə vətəndaş qarşıdurması, parçalanma həddinə çatmış, insan hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi sahəsində acınacaqlı vəziyyət yaranmışdı. 1993-cü ilin məlum Gəncə hadisələri fonunda Azərbaycan dövlətçiliyinin məhv olmaq təhlükəsini daha dərindən hiss edən müdrik xalqımız yaranmış acınacaqlı şəraitdə çıxış yolunu məhz Ümummilli Liderimiz Heydər Əliyevin şəxsində görmüşdür. Bu sarsıntı və təlatümlər təsdiqlədi ki, yalnız dəmir iradəyə, fitri idarəçilik keyfiyyətlərinə, geniş siyasi dünyagörüşünə malik xarizmatik lider Azərbaycanın dövlət müstəqilliyini qorumaq və yaşatmaq kimi ağır bir missiyanın öhdəsindən gələ bilər. Ölkə vətəndaşlarının mütləq əksəriyyəti yaxşı başa düşürdü ki, vətənimizi sürətlə fəlakətə sürükləyən məkrli planların qarşısını almağa, Azərbaycanı düçar olduğu böyük fəlakətlərdən qurtarmağa qadir yeganə şəxsiyyət məhz Heydər Əliyevdir!

1993-cü ilin 9 iyununda xalqın təkidli tələbilə Bakıya qayıdan Ulu öndərimiz Azərbaycanı iflasdan, fəlakətdən qurtarıb, dövlətçiliyi möhkəmlədib, onu xain əllərdən, çevriliş, qiyam cəhdlərindən hifz edərək dirçəliş və inkişafa doğru yönəldib. Bu qayıdış əsrlərin sınağından keçə-keçə min bir əziyyətlə məqsədinə doğru addımlayan bir millətin özünə qayıdışına çevrilib, bununla da, Azərbaycan özünün müstəqillik tarixinin daha şərəfli və əzəmətli mərhələsinə qədəm qoyub. Ulu Öndərin müdrik fəaliyyəti ilə cəmiyyətdə özünəinam hissini bərpa edib, sabitlik və firavanlığa ciddi təminat yaradıb. Azərbaycanın sosial-iqtisadi və diplomatik sahədə üzləşdiyi bir çox problemlərin həlli məhz Ulu öndərimiz Heydər Əliyevin xalqın təkidli tələbi ilə hakimiyyətə qayıdışından sonrakı mərhələdə mümkün olub.

Ümummilli Liderimizin böyük müdrikliklə irəli sürdüyü dövlətçilik konsepsiyası mahiyyət etibarilə Azərbaycanın tarixi ənənələrini və müasir Avropa dəyərlərini birləşdirən yeni bir inkişaf modeli kimi özünü doğruldub. İctimai-siyasi sabitliyi və sosial-iqtisadi inkişafı bu modelin əsas dayağına çevirən Heydər Əliyev cəmiyyətdə dayanıqlı milli birliyə nail olmaq üçün, hər şeydən öncə, insan hüquq və azadlıqlarının maksimum təminatı məsələsinə xüsusi diqqət yetirib. Ulu öndərimiz özünəməxsus müdrikliklə bəyan edib ki, siyasi sabitliyi təmin etmədən yeni idarəetmə sisteminə keçidi reallaşdırmaq, bazar iqtisadiyyatı və demokratiya kimi fundamental prinsiplərin tətbiqinə nail olmaq mümkün deyildir. Heydər Əliyev Azərbaycanda milli dövlətçiliyin prioritet inkişaf istiqamətlərini müəyyənləşdirərkən xalqın milli mentalitetinin səciyyəvi cəhətlərini də nəzərə alıb.

Böyük şəxsiyyət olaraq Heydər Əliyev cəmiyyətin sivil inkişafını hər bir fərdin maraq və mənafelərinin etibarlı təminatında görərək bunun üçün bütün zəruri tədbirləri həyata keçirib. Məhz Ulu öndərin gərgin səyləri nəticəsində hüquqi, demokratik, dünyəvi dövlət quruculuğu yolu ilə irəliləyən müstəqil respublikamızda vətəndaş cəmiyyətinin formalaşması, insanların azad, sərbəst yaşaması, qanunun aliliyinin təmin edilməsi üçün ən yüksək tələblərə cavab verən normativ-hüquqi baza yaradılıb. Hüquqa və ədalətə söykənən vətəndaş cəmiyyətinin əsası qoyulub, onun təkmilləşdirilməsi prosesi uğurla davam etdirilib. Ulu öndərimizin rəhbərliyi altında hazırlanaraq 1995-ci ilin 12 noyabrında ümumxalq səsverməsi yolu ilə qəbul edilmiş müstəqil Azərbaycanın ilk Konstitusiyası ölkənin gələcək inkişaf prioritetlərini müəyyənləşdirməklə yanaşı, insan hüquq və azadlıqlarının təminatını dövlətin ali məqsədi kimi ön plana çıxarıb.

Ulu öndərimiz Heydər Əliyev Azərbaycanın güclü və qüdrətli dövlətə çevrilməsi üçün ölkənin malik olduğu zəngin karbohidrogen ehtiyatlarından səmərəli istifadəni son dərəcə vacib sayaraq, ilk gündən yeni neft strategiyasının işlənib hazırlanması və uğurla həyata keçirilməsi üçün əzmlə çalışıb. Azərbaycanın məhdud maliyyə imkanları ilə zəngin neft-qaz yataqlarının mənimsənilməsinin, bu əvəzsiz təbii sərvətin Qərb bazarlarına çıxarılmasının qeyri-mümkünlüyünü düzgün qiymətləndirən Heydər Əliyev çıxış yolunu Qərb şirkətləri ilə milli maraqlara söykənən əməkdaşlığın qurulmasında görüb. Azərbaycan rəhbərliyi həmin illərdə həqiqətən, də, heç bir səhvə yol vermədən iri Qərb şirkətləri ilə aparılan danışıqların məntiqi sonluqla yekunlaşmasına nail olub. 1994-cü ilin 20 sentyabrında Bakıda dünyanın 11 transmilli neft şirkətinin iştirakı ilə çağdaş tariximizə "Əsrin müqaviləsi" adı ilə düşmüş qlobal neft müqaviləsinin təntənəli imzalanma mərasimi keçirilib. Bununla da, Azərbaycan MDB məkanında Qərbin iri neft şirkətləri ilə iri miqyaslı saziş imzalayan ilk dövlət olmaqla, Xəzər dənizində beynəlxalq əməkdaşlığın bünövrəsini qoyub. Eyni zamanda, bu müqavilənin imzalanması respublikamızın bugünkü və gələcək iqtisadi uğurlarının əsasını qoyub.

Ümümmilli liderimiz ölkədə ictimai-siyasi sabitliyi təmin etməklə yanaşı, demokratik dövlət modeli konsepsiyasını uğurla həyata keçirib, bu siyasi kurs bütün istiqamətlərdə Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin möhkəmləndirilməsi və inkişaf etdirilməsi məqsədinə xidmət edib. Hüquqi dövlət quruculuğu, ölkənin sosial-iqtisadi inkişafı, vətəndaş cəmiyyətinin qurulması, milli təhlükəsizlik və xarici siyasət kursunun uğurla aparılması, milli-mənəvi inkişaf istiqamətində görülən işlər bütünlüklə müstəqilliyimizin möhkəmlənməsinə, əhalinin rifahının yüksəlməsinə yönəlib.

Onu da etiraf edək ki, bütün xalqların həyatında dövlətin varislik tarixi ciddi əhəmiyyətə malikdir. Tarixin konkret məqamında Ümummilli lider Heydər Əliyev siyasi kursunun davam etdirilməsinin labüdlüyünü şərtləndirən amillər isə, heç şübhəsiz ki, bu kursun bütünlüklə Azərbaycanın dövlətçilik maraqlarının həyata keçirilməsinə yönəldilməsindən ibarət idi. Belə bir zamanda Ulu öndərimiz Heydər Əliyevin müəyyənləşdirmiş olduğu siyasi kursun, milli dövlətçilik konsepsiyasının varisliyinin təmin olunması zərurəti sosial sifarişi kimi ortaya çıxıb. Üstünlüyü, obyektiv xarakteri və alternativsizliyi Heydər Əliyev hakimiyyətdə olduğu illər ərzində dəfələrlə öz təsdiqini tapan bu konsepsiyanın tətbiqi, Azərbaycanın dövlətçilik əsaslarının daha da möhkəmləndirilməsi, bütün zamanlarda müstəqilliyimizin əbədiliyi, Azərbaycan dövlətinin yüksəlişi deməkdir.

Heydər Əliyev siyasi kursunun dövlət idarəçiliyi sistemi üçün öz əhəmiyyətini itirəcəyi təqdirdə, cəmiyyətimizdə baş verə biləcək mümkün təlatümləri, ağır faciələri isə Azərbaycan xalqı Ulu öndərimizin siyasi hakimiyyətdən kənarda olduğu ötən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində artıq bir dəfə yaşayıb. Ona görə də Azərbaycan xalqı Ümummilli lider Heydər Əliyevin müəyyənləşdirdiyi siyasi kursun varisliyinin təmin olunması zərurətindən çıxış edərək öz müdrikliyini bir daha nümayiş etdirdi.

Ümumiyyətlə, Ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən nəzəri olaraq irəli sürülmüş bütün ideyaların bu gün Prezident İlham Əliyev tərəfindən yaradıcı şəkildə reallığa çevrilməsi Azərbaycan həyatının sevindirici gerçəklikləridir. Müasir dövlətimizin memarı Heydər Əliyevin başladığı böyük işləri və taleyüklü məsələləri, planları, gənc dövlətimizin milli mənafeyinə tam uyğun müstəqil daxili və xarici siyasəti Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi altında uğurla davam etdirilir. Cənab İlham Əliyev dövlət başçısı kimi fəaliyyətinin ilk günlərindən respublikanın müxtəlif regionlarında seçkiqabağı görüşlərində verdiyi vədlərinə əməl edərək, ölkə iqtisadiyyatının daha sürətlə inkişaf etdirilməsi və əhalinin maddi rifah halının yaxşılaşdırılması istiqamətində çox mühüm tədbirlər həyata keçirib. Dövlətimizin və xalqımızın gələcəyi naminə görülən bütün bu işlər isə insanlarımızın Ulu öndər Heydər Əliyev kursuna inamını daha da artırır və bu kursun əbədiyaşarlığının təmin edir.

Xatirə Əliyeva,

YAP Mərkəzi Aparatının

mətbuat xidmətinin əməkdaşı

yap.org.az

Səs.- 2013.- 13 aprel.- S.8-9.