Əsası Ulu Öndər tərəfindən qoyulmuş dövlət satınalmaları sistemi uğurla fəaliyyət göstərməkdədir

Müsahibimiz Azərbaycan Respublikası Satınalmalar üzrə Dövlət Agentliyinin direktoru İskəndər Çəndirlidir

- Iskəndər müəllim, bu il yubileylər ilidir. Ulu Öndərimizin anadan olmasının 90 illiyi, Ümummilli liderimizin ikinci dəfə siyasi hakimiyyətə gəlişinin 20 illiyi, cənab İlham Əliyevin Prezidentliyinin 10 illiyidir. Əlbəttə ki, bu tarixlər xalqımız və ölkəmiz üçün əlamətdar hadisələrlə yadda qalıb.

- Bəli, həqiqətən, 2013-cü il ökəmiz üçün əlamətdar hadisələrlə doludur. Yubileylərin - Ümummilli Liderin anadan olmasının 90 illiyi, Ulu Öndərin ikinci dəfə siyasi hakimiyyətə gəlişinin 20 illiyi ilə, möhtərəm cənab Prezident İlham Əliyevin ölkəyə rəhbərliyinin 10 illik yubileylərinin üst-üstə düşməsi özü də sanki rəmzi məna daşıyır. Bu tək yubileylərin deyil, həm də Vətən, millət uğrunda böyük fədakarlıqların, Azərbaycan dövlətinin inkişafı və qüdrətlənməsi üçün genişmiqyaslı fəaliyyətlərin üst-üstə düşməsidir. Biz hər bir azərbaycanlı üçün əziz və doğma olan bu hadisələr ərəfəsində Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin və onun layiqli davamçısı cənab İlham Əliyevin Azərbaycan dövləti və xalqı qarşısında xidmətlərinə nəzər yetirməklə bunun əyani şahidi ola bilərik.

- Ölkəmiz Milli Qurtuluş gününün 20 illiyini qeyd edir. Bu tarixi günlə bağlı fikirlərinizi eşitmək maraqlı olardı.

- Əlbəttə, hər bir vətəndaşın bu bayramla bağlı öz fikirləri ola bilər. Amma bu bayrama ölkəmizin inkişafı yolunda bir başlanğıc nöqtəsi kimi yanaşsaq, bu halda bütün fikirlər birmənalıdır. Zaman keçdikcə o dövrün dövlətimiz, ölkəmiz, millətimiz üçün necə həssas, ağır bir dövr olduğunu, o hadisələrin taleyüklülüyünü və sözsüz ki, eyni zamanda Ulu Öndərin həmin tarixi andakı fəaliyyətinin misilsizliyini daha yaxşı anlayırıq.

Ümummilli liderin fəaliyyətinin hər bir məqamı xalqın, dövlətin, cəmiyyətin və onun üzvlərinin mənafeyi ilə bağlı olub, O Azərbaycan torpağının, Azərbaycan dövlətinin, Azərbaycan xalqının mənafeyi və bütövlüyü uğrunda böyük məhrumiyyətlərə sinə gərərək fədakarlıqla çalışmış, müstəqilliyimizin möhkəmləndirilməsi, dövlətçiliyimizin inkişafı, xalqın rifah halının daha da yaxşılaşdırılması üçün əvəzsiz işlər görmüşdür.

Bəşər tarixində böyük, dahi şəxsiyyətlərin qələbələri, uğurları çox olmuş, həmin şəxsiyyətlərin qurub-yaratdıqları, miras qoyduqları irs xalqlarının gələcəyinə işıq salaraq onların sonrakı tarixini, dünyadakı yerini müəyyənləşdirmişdir. Ölkəmizin də dövlətçilik tarixində dahi şəxsiyyətlər, böyük sərkərdələr, yaşadıqları dövrün reallıqlarını dərk edərək xalqımızın milli maraqlarını ən yüksək səviyyədə qorumağa çalışan bir çox ictimai-siyasi xadimlər olmuşdur. Onların hər biri bu və ya başqa şəkildə Azərbaycan dövlətinin möhkəmlənməsinə, xalqımızın firavan gələcəyinə yönəlmiş xidmətlər göstərmişdir. Lakin onların heç birini Azərbaycan xalqının Ümummilli lider Heydər Əliyevlə müqayisə etmək mümkün deyil.

Məhz Heydər Əliyevin ölkəyə birinci rəhbərliyi dövründən resrublikamızda milli müstəqilliyimiz üçün etibarlı zəmin formalaşdıran sosial-iqtisadi, institutsional, mədəni və mənəvi mühit yaradan Ulu Öndər bu möhkəm bünövrə üzərində xalqın azadlıq, istiqlaliyyət və müstəqillik ideallarına qovuşmasını təmin etmişdir. Bu günün zirvəsindən baxdıqda, həmin illərdə Heydər Əliyevin xalqının maraqlarından çıxış edən, milliləşdirmə siyasəti aparmaqla ziyalı elitasını sərt təqiblərdən qoruyan fenomenal lider keyfiyyətləri indi daha qabarıq görünür. Keçmiş imreriya daxilində hansı qlobal proseslərin getdiyini daha dərindən müşahidə etmək imkanına və bacarığına malik olan Ulu Öndər Azərbaycanın müstəqilliyini öncədən görmüş, bu müstəqilliyin dönməzliyini təmin edəcək bünövrənin möhkəm və hərtərəfli olması üçün zəruri olan tədbirləri həyata keçirmişdir.

Ötən əsrin 70-ci illərindən başlayaraq Heydər Əliyevin rəhbərliyi altında respublikada gerçəkləşdirilən genişmiqyaslı islahatlar iqtisadi potensialın formalaşdırılmasına, sosial-mədəni həyatın canlandırılmasına və milli-mənəvi dəyərlərin dirçəldilməsinə yönəldilərək gələcək müstəqilliyin təmin olunması üçün zəmin hazırlamışdır. Ümummilli Liderimizin ölkəyə rəhbərliyinin birinci dönəmində 1969-1982-ci illərdə ölkənin milli gəliri 2,5 dəfə, illik orta hesabla 7,2 faiz artmış, ölkə iqtisadiyyatının inkişafında mühüm əhəmiyyəti olan 170-dən çox yeni sənaye müəssisələri tikilib istifadəyə verilmişdir.

Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra, 1991-1993-cü illər çox ağır və məsuliyyətli, tarixi əhəmiyyət kəsb edən dövr idi. 1993-cü ildə xalqın istəyi ilə siyasi hakimiyyətə qayıdan Heydər Əliyev Azərbaycanı bir dövlət kimi məhv olmaqdan, dünya xəritəsindən silinməyin real təhlükəsindən xilas etdi. Ulu Öndər yenidən hakimiyyətə gəldikdən sonra qısa müddətdə sabitliyi bərpa etdi, cəbhə bölgəsində heç bir kənar qüvvələrə ehtiyac qalmadan uzunmüddətli atəşkəsə nail oldu, ölkədə möhkəm və dönməz sabitlik yaratdı. Ölkədəki siyasi, iqtisadi və mənəvi böhran aradan qalxdı və Azərbaycan iqtisadiyyatı sürətlə inkişaf etməyə başladı. Ən əvvəl Azərbaycan ətrafında yaradılmış informasiya blokadası dağıdıldı və Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi barədə əsl həqiqətlər dünya ictimaiyyətinə çatdırıldı.

Ölkədə özəl sektorun, sahibkarlıq fəaliyyətinin, investisiya mühitinin formalaşması sahəsində böyük addımlar atıldı. Demokratik respublika quruculuğu sahəsində misilsiz xidmətlər göstərildi. Sərbəst bazar iqtisadiyyatı prinsiplərini bərqərar etmək, xalqın rifahını və həyat şəraitini yaxşılaşdırmaq yolunda ardıcıl tədbirlər görülməsinə başlandı. Müasir Azərbaycanın memarı Heydər Əliyevin yüksək siyasi bacarığı sayəsində Azərbaycan 1993-2003-cü illərdə çox böyük sürətlə inkişaf etməyə başladı. Əgər 1993-cü ildə inflyasiyanın səviyyəsi 1200-1700 faiz idisə, Heydər Əliyevin ölkə rəhbərliyinə qayıtdığı dövrdən sonrakı iki il müddətində inflyasiyanın səviyyəsi 10 dəfə aşağı düşmüşdü. 20 sentyabr 1994-cü ildə dünyanın ararıcı dövlətlərinin nüfuzlu neft şirkətlərinin iştirak etdiyi, ölkəmiz üçün həm siyasi, həm də iqtisadi stabilliyin qarantı rolunu oynayacaq, ölkəmizin yeni strateyi kursunu müəyyənləşdirəcək “Əsrin müqaviləsi” imzalandı. Bundan sonra da iyirmidən çox neft müqaviləsi imzalanaraq ölkə iqtisadiyyatına bütövlükdə 60 milyard ABŞ dolları həcmində sərmayə qoyulmasına şərait yaradıldı.

Bazar iqtisadiyyatına sürətli keçidi şərtləndirən islahatlar aparıldı, MDB məkanında ilk dəfə olaraq ölkəmizdə aqrar islahat aparılaraq torpaq həqiqi sahibinə, təmənnasız olaraq kəndlilərə paylandı. Geniş şəkildə özəlləşdirilmə nəticəsində yerli sahibkarlar təbəqəsinin meydana gəlməsinə şərait yaradıldı.

1995-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası qəbul olundu. Qəbul edilmiş yeni Konstitusiyada bazar münasibətləri əsasında iqtisadiyyatın inkişafına şəraitin yaradılması, sahibkarlığa təminat verilməsi, rəqabət mexanizminin formalaşması və inkişafı, həmçinin rəqabətin qorunması ilə bağlı müddəalar öz əksini tardı.

Ümummilli Lider Heydər Əliyev çox çətin, mübarizə və qələbələrlə dolu bir ömür yaşadı. Ən əsası tarixin onun üzərinə qoyduğu şərəfli missiyanı - Azərbaycanı parçalanmaq və bir dövlət kimi məhv olmaqdan qurtararaq müstəqilliyinin qorunub saxlanılması və əbədiliyə çevrilməsi vəzifəsini yerinə yetirdi. Xalqımızın yaddaşına Heydər Əliyevin ölkəmizə rəhbərliyi dövrü stabillik, inkişaf, sülh və çiçəklənmə dövrü kimi əbədi həkk olundu.

- Iskəndər müəllim, son günlər ərzində ölkəmizə dünyanın aparıcı ölkələrindən qonaqlar və rəsmi nümayəndələr gəldi. Sonuncu neft-qaz sərgisi isə Azərbaycana olan qlobal diqqətin parlaq göstəricisi oldu. Bu bir daha Ulu öndər Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu siyasi kursun Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilməsini sübut edir. Sizcə bütün bunlar Heydər Əliyev siyasətinin alternativsizliyinin isbatı deyilmi?

- Möhtərəm prezidentimiz İlham Əliyev hələ 2003-cü ildə keçirilən andiçmə mərasimində: - “Azərbaycanın daha güclü, qüdrətli dövlətə çevrilməsi üçün Heydər Əliyev siyasəti davam etdirilməlidir” deyə bəyan etmişdir. Heydər Əliyevin ölkəmizin inkişafı naminə ən uğurlu addımlarından biri də, heç şübhəsiz, onun müəyyən etdiyi yolun bu gün də uğurla davam etdirilməsinin təmin olunmasıdır. Bu gün Ulu öndər Heydər Əliyevin ideyaları, siyasəti möhtərəm Prezident İlham Əliyev tərəfindən yüksək səviyyədə davam etdirilərək həyata keçirilir. Cənab İlham Əliyevin yüksək intellekti, işgüzar bacarıqları sayəsində Azərbaycan bütün sahələrdə sürətli inkişaf tempi nümayiş etdirir. Artıq dünya ekspertləri də dövlətimizin nailiyyətlərini böyük maraqla izləyirlər.

Əlbəttə, bütün bunlar təsadüf hesabına deyil, düzgün siyasi, iqtisadi təhlil və eyni zamanda, yüksək iradə, böyük zəhmət sayəsində başa gəlmişdir. Neçə ildir ki, dünyada iqtisadi böhran davam etməkdədir. Hazırda həmişə nümunə göstərilən Avrora ölkələri böhran içindədir, Avrorada işsizlər ordusu yaranmışdır. Bu, dünya dövlətlərinə də təsir edir. Çünki bütün ölkələr bir sistem şəklində, qarşılıqlı əlaqələr formasında fəaliyyət göstərir. Lakin Azərbaycan dayanmadan inkişaf edir. Müqayisə etsək, görərik ki, bütün bu böhran illərində Azərbaycan öz inkişaf temrini qoruyub saxlamışdır. Son 10 ildə Azərbaycanda ümumi məhsul istehsalı 3, dövlət büdcəsi 15, valyuta ehtiyatları isə 18 dəfədən çox artmışdır. Azərbaycanın valyuta ehtiyatları 48 milyard dollar səviyyəsindədir. Bütün bunlar tarixi nailiyyətdir.

Prezident İlham Əliyevin uğurlu siyasəti nəticəsində Azərbaycanda sahibkarlığın daha da sürətli inkişafı üçün çox əlverişli mühit yaranmışdır. Cənab Prezident birmənalı şəkildə bildirmişdir ki, sahibkarlar dövlətimizin əsas dayaqlarından biridir və icra orqanları sahibkarlara kömək etməlidirlər. Bütün bunların nəticəsidir ki, Azərbaycanda ümumi daxili məhsul istehsalında özəl sektorun artıq xüsusi çəkisi. aydın hiss olunur. Hazırda ölkə iqtisadiyyatında özəl sektorun payı 85 faizə çatmış, iqtisadi artımın təminatında sahibkarlar sinfinin rol və mövqeyi davamlı şəkildə güclənmişdir. Dövlət tərəfindən sahibkarlığın inkişafına yaradılan şərait və müxtəlif formalarda verilən dəstək, eyni zamanda, sözügedən institutun daha sürətli tərəqqisi məqsədilə sistem halında ardıcıllıq prinsipi ilə həyata keçirilən, bir-birini tamamlayan iqtisadi islahatlar bundan sonra da sahibkarlıq təsərrüfatlarının ölkə iqtisadiyyatının yüksəlişində mühüm rol oynayan subyektlərdən biri olaraq çıxış etməsinə möhkəm bazis yaratmışdır. Azərbaycan artıq 2009-cu ildən iqtisadi sahədə keçid dövrünü başa vurmuş, ölkəmizdə yeni tipli iqtisadiyyat, yeni bazar münasibətləri tam formalaşmışdır.

"Mən hər bir azərbaycanlının Prezidenti olacağam" deyən Prezident İlham Əliyev ötən dövrdə bu vədə sadiqliyini əməli işi ilə sübuta yetirmişdir. Ölkəmizdə aparılan ardıcıl islahatlar nəticəsində iqtisadiyyatın inkişafında ciddi irəliləyiş əldə edilmiş, bir çox sahələrdə, xüsusilə makroqtisadi göstəricilərin artımında yüksək nəticələrə nail olunmuş, iqtisadi potensialın formalaşmasında həlledici rol oynayan sahibkarlığın inkişafında əhəmiyyətli uğurlar qazanılmış, əhalinin rifah halının yaxşılaşdırılması, sosial müdafiəyə ehtiyacı olan insanlara dövlət qayğısının artırılması, ölkənin hərtərəfli sosial-iqtisadi inkişafı və beynəlxalq iqtisadi sistemə inteqrasiyası istiqamətində mühüm addımlar atılmışdır.

Bu gün ölkədə həyata keçirilən infrastruktur layihələr xalqımızın firavanlığının təmin olunmasına xidmət edir. Ölkənin sosial-iqtisadi inkişafı sahəsindəki uğurlarını hər bir vətəndaş öz gündəlik həyatında, məişətində hiss edir. Bu gün dünyada dövlət büdcəsi, hərbi xərcləri və valyuta ehtiyatlarını qısa müddətdə dəfələrlə artıran ikinci bir dövlət tapmaq çətindir. Ölkəmizin bütün istiqamətlərdə - dövlət quruculuğu, iqtisadiyyat, mədəniyyət, elm, təhsil, idman və digər sahələrdə əldə etdiyi yüksək nailiyyətlər göz qarşısındadır. Azərbaycan hazırda makroiqtisadi sabitliyin və dayanıqlılığın yüksək səviyyəsinə görə ölkələrin iyirmiliyinə, BMT-nin təsnifatına əsasən, ümumi daxili məhsul istehsalının həcminə görə “Yuxarı inkişaf etmiş ölkələr” qrupuna daxildir. Respublikamızda adambaşına düşən ümumi daxili məhsul 7000 ABŞ dollarını ötmüşdür. 2008-2009-cu illərdə dünya maliyyə-iqtisadi böhranının ən şiddətli dövründə belə Azərbaycan iqtisadiyyatı 9 faiz, qeyri-neft sektoru isə 9,7 faiz artmışdır.

2003-2012-ci illərdə ÜDM-nin orta illik artımı 13 faiz, qeyri-neft sektorunda 10,6 faiz təşkil etmiş, onun adambaşına düşən həcmi 2,7 dəfə, qeyri –neft sektoru 2,3 dəfə artmışdır. Əsas kapitala yönəldilən investisiyaların həcmi 7,3 dəfə artmışdır. Bu dövrdə ölkənin iqtisadiyyatı 3 dəfədən çox artmış və onun inkişafına 132 milyard ABŞ dolları məbləğində sərmayə qoyulmuşdur. Dövlət büdcəsi 19, strateyi valyuta ehtiyatları 29, iqtisadiyyatın kreditləşməsi 24,5 dəfə artmışdır. Əhalinin gəlirləri 6,9, orta aylıq əməkhaqları 6,3, pensiyanın orta məbləği 6,4 dəfə yüksəlmişdir. Bu müddətdə bir milyondan artıq yeni iş yeri açılmış, yoxsulluq səviyyəsi 44,7 faizdən 6 faizə enmişdir. Əldə olunan dinamik iqtisadi artımın nəticəsidir ki, Azərbaycanın “yuxarı orta gəlirli” ölkələr sırasında mövqeyi daha da möhkəmlənmişdir. 2003-cü ildən bəri İKT sahəsində dünya üzrə illik artım orta hesabla cəmi 10 faiz olduğu halda, ölkəmizdə orta illik artım sürəti 30-32 faiz səviyyəsinə çatmışdır.

Dünya İqtisadi Forumunun “İnformasiya Texnologiyalarının İnkişafı 2013” (Global İnformation Technology Rerort 2013”) adlı hesabatında 144 ölkəni əhatə edən “Şəbəkə hazırlığı indeksi” reytinqində Azərbaycan Qazaxıstan və Rusiya Federasiyası kimi ölkələrlə birgə MDB-də İKT sahəsində ən inkişaf etmiş ölkə hesab olunmuşdur.

Azərbaycanın valyuta ehtiyatlarının son illərdə 48 milyard dollar səviyyəsinə çatması maliyyə-iqtisadi dayanıqlılığın başlıca göstəricilərindən biri kimi qəbul edilir. Dünyada mürəkkəb iqtisadi və siyasi mənzərənin yarandığı bir dövrdə Azərbaycan öz inkişaf tempini qoruyub saxlaması və gündən-günə güclənməsi cənab Prezident İlham Əliyevin dönmədən həyata keçirdiyi inkişaf strategiyasının məntiqi yekunudur.

Ölkəmizin iqtisadi qüdrətinin artması siyası mövqeyinin möhkəmlənməsinə öz müsbət təsirini göstərir. Azərbaycan 2011-ci ildə 155 ölkənin dəstəyini qazanaraq BMT Təhlükəsizlik Şurasına qeyri-daimi üzv seçilməsi dövlətin xarici siyasətinin zirvəsidir.

- Azərbaycanın uğurları həm də ölkə iqtisadiyyatının liberallaşdırılmasından, qeyri-neft sektorunun inkişafına verilən dəstəkdən asılı idi. Ölkəmizdə sosial-iqtisadi sahədə islahatlar aparılması prosesi hansı yeniliklərlə yadda qaldı?

- Bu gün artıq Azərbaycan iqtisadiyyatı dünya iqtisadiyyatları arasında rəqabətqabiliyyətliliyinə görə 46-cı yerdədir, bu gün Azərbaycanın bütün maliyyə göstəriciləri hər bir ölkə üçün nümunə ola bilər. İşsizlik 5,2 faiz, yoxsulluq 6 faiz, strateji valyuta ehtiyatları ümumdaxili məhsulun 70 faizini təşkil edir, xarici dövlət borcu ümumdaxili məhsulun 7 faizi qədərdir, bir milyondan çox yeni iş yerləri açılıb. Dünya bankının Azərbaycanı ən islahatçı ölkə elan etməsi də diqqətəlayiq faktlardan biridir.

- Iskəndər müəllim, ölkəmiz bu gün müasir tikinti meydançasını xatırladır, yeni infrastruktur və tikinti layihələri reallaşdırılır. Bakı Avroranın aparıcı şəhərləri ilə müqayisə edilir. Bu möcüzənin səbəbləri nədən ibarətdir?

- Əlbəttə, indi tək paytaxtımızn yox, ümumulikdə respublikamızın ərazisi başdan-başa quruculuq meydanına çevrilmişdir. Ölkədə həyata keçirilən sosial-infrastruktur layihələri Azərbaycan insanının firavan həyat tərzinin təmin olunması məqsədinə xidmət edir. Ölkənin iqtisadi uğurlarını hər bir vətəndaş öz gündəlik həyatında, məişətində hiss edir. Yaşayış binaları, evlər, sosial obyektlər tikilir, yollar çəkilir, körpülər salınır, park və xiyabanlarda, memarlıq binalarında yenidənqurma işləri ararılır. Son illərdə Azərbaycanın siması büsbütün, tanınmaz dərəcədə gözəlləşib. Bunu ölkəmizə gələn qonaqlar da səmimiyyətlə etiraf edirlər. Siz bunu möcüzə adlandırdınız, mən isə bunu düzgün strategiya, uğurlu siyasət, gərgin əmək və fədakarlığın nəticəsi kimi qiymətləndirirəm.

- Bölgələrdə həyata keçirilən işlər və əldə olunan nailiyyətlər haqqında düşüncələrinizi bilmək istərdik...

- Ölkəmizdə son illərdə əldə olunan ən mühüm nailiyyətlərdən biri regionların, hər bir rayonun, şəhər və kəndin inkişafıdır. Prezident İlham Əliyevin təsdiq etdiyi regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair dövlət proqramlarının uğurlu icrası müddətində bütün bölgələrdə yeni istehsal və xidmət müəssisələri fəaliyyətə başlayıb, əsaslı quruculuq və abadlıq işlərinə start verilib. Bu proqramlar sosial sahədə qarşıda duran problemlərin də həllində mühüm rol oynayır. Yeni müəssisələrin yaradılması tarazlı inkişafla bərabər, əhalinin məşğulluq rroblemlərinin yoluna qoyulması və yeni iş yerlərinin açılması ilə müşayiət edilir. Dövlət proqramları çərçivəsində regionlarda infrastrukturun bərrası və inkişafı, əhalinin kommunal xidmətlərlə, o cümlədən elektrik enerjisi, qaz və su ilə təchizatının yaxşılaşdırılması, səhiyyə və təhsil müəssisələrinin tikintisi, əhalinin sosial vəziyyətinin daha da yaxşılaşdırılması istiqamətində mühüm tədbirlər həyata keçirilir. Bütün bu tədbirlər regionların komrleks inkişafına, o cümlədən infrastruktur sahələrinin bərrası və genişləndirilməsinə, yeni istehsal və emal müəssisələrinin, sosial-mədəni obyektlərin yaradılmasına, yeni iş yerlərinin açılmasına, əhalinin həyat səviyyəsinin daha da yüksəldilməsinə səbəb olur.

- Ölkə başçısı İlham Əliyevin prezidentliyə namizədliyinin irəli sürülməsi sosial sifarişdir, bu xalqın tələbi və zamanın diqtəsidir. Siz sadəcə olaraq bir Azərbaycan vətəndaşı kimi bu baxışları və mövqeni necə dəyərləndirərdiniz?

- Bir qədər əvvəl düzgün strategiya və uğurlu siyasətdən danışdıq. Bu gün qazandığımız bütün uğurlar Azərbaycanın istər iqtisadi, istərsə də siyasi baxımdan qüdrətlənməsinin göstəricisidir. Azərbaycanın dinamik inkişafı dünyanın geosiyasi proseslərində fəal iştirakına, BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının üzvü kimi qlobal arenada sülh və təhlükəsizliyin təmin olunmasına töhfələr verməsinə şərait yaratmışdır.

Dövlətimizin iqtisadi baxımdan qüdrətlənməsi, dünya birliyində öz yeri olan dövlətə çevrilməsi beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən təsdiq olunan reallıqdır. Həyata keçirilən dövlət proqramlarının konkret nəticəsi olaraq bu gün Azərbaycanda iqtisadiyyatın vaxtilə əlçatmaz görünən tərəfləri sürətlə inkişaf edir, dünya standartlarına uyğun müasir iqtisadi infrastruktur formalaşır. Bütün bunlar sistemli şəkildə paralellik təşkil edərək vətəndaşların sosial rifahının yüksəlməsinə ciddi şəkildə təsir göstərir.

Dövlət tərəfindən qoyulan əsaslı investisiyalar, eyni zamanda, yerli şirkətlərin böyüməsi və onların imkanlarının artırılması, onlar üçün gözəl şəraitin yaradılması, dövlət tərəfindən sahibkarlığın inkişafına ayrılan vəsait, kreditlər, subsidiyalar, başqa güzəştlər, ölkəmizdə güclü infrastruktur layihələrinin icrası, hər yerdə yollar, elektrik stansiyaları, sosial obyektlərin yaradılması, digər tərəfdən xarici investorlar üçün də əlverişli şəraitin formalaşdırılması Azərbaycanın gələcək illərdə də uğurlu inkişafını təmin edəcək.

Ulu öndər Heydər Əliyevin müəllifi olduğu müstəqil Azərbaycanın hərtərəfli inkişaf konsepsiyasının əsas tərkib hissələrindən biri olan iqtisadi sferada həyata keçirdiyi siyasətin mühüm cəhətləri hər zaman sosialyönümlülük faktorunun ön plana çəkilməsi, yoxsulluq probleminin birdəfəlik həllinə nail olmaq üçün əhalinin həyat səviyyəsinin yüksələn xətt üzrə inkişaf etdirilməsi və beləliklə, insanların layiqli həyat tərzinin təmin olunmasıdır.

Qazandığımız bu nailiyyətləri Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi uğurlu siyasətin nəticəsi kimi dəyərləndiririk. Bu siyasətin növbəti illərdə də yüksələn xətlə həyata keçirilməsi amalı cənab İlham Əliyevin prezidentliyə namizədliyinin irəli sürülməsini zəruri edirdi. Əminik ki, Heydər Əliyev siyasi kursunun ardıcıllığını təmin edən, bu siyasəti dövrün nəbzini tutmaqla daha da inkişaf etdirən cənab İlham Əliyev bu seçkidə də qələbə qazanaraq gələn 5 ildə xalqımıza rəhbərlik edəcək. Reallıq da cənab İlham Əliyevin növbəti dövr üçün prezidentliyini diqtə edir. Çünki ötən dövrdə Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan dövlətinin qazandığı uğurların fonunda yeni dövr üçün hədəflər daha aydın görünür.

Azərbaycanın iştirakı olmadan regionda hansısa iqtisadi və siyasi layihənin həyata keçirilməsinin mümkünsüzlüyü də artan nüfuzunun, çəkisinin təsdiqidir. Ən əsası bu gün Azərbaycan beynəlxalq aləmdə təşəbbüsləri gerçəkliyə çevirən ölkə kimi tanınmaqla yanaşı, əhəmiyyətli tədbirlərin keçirilməsində ideal məkan kimi qəbul olunur və dəyərləndirilir.

- Iskəndər müəllim, Azərbaycanın sürətli inkişafı prosesində Satınalmalar üzrə Dövlət Agentliyinin rolu nədən ibarətdir?

- Ümummilli Liderin ölkəyə rəhbərlik etdiyi dövrdə dövlət quruculuğu prosesi sistemli xarakter daşımış və ölkəmizdə o dövrədək mövcud olmayan bir sıra yeni institutsional istiqamətərlə zənginləşmişdir. Belə sahələrdən biri də dövlət satınalmaları sferasıdır. Bazar iqtisadiyyatına keçid dövrünü yaşayan ölkəmizdə iqtisadiyyatın əsas şərtləndiricilərindən biri olan dövlətin bazarda iştirakı, iqtisadiyyatımız üçün vacib olan azad və ədalətli rəqabət rrinsirləri əsasında fəaliyyətinin təşkili ölkə iqtisadiyyatında bazar münasibətlərinin təşəkkül tarmasına öz töhfəsini vermişdir. Ölkəmizdə dövlət satınalmaları sisteminin yaranması da ümummilli lider Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Heydər Əliyev 7 aprel 1997-ci il tarixli «Tender haqqında» Azərbaycan Resrublikasının Qanununun tətbiq edilməsi barədə” 570 saylı Fərmanı ilə öllkəmizdə dövlət satınalmları sisteminin əsasını qoymuşdur. Satınalmalar üzrə Dövlət Agentliyi də Ulu Öndərin 1997-ci il 16 may tarixli, 583 nömrəli Fərmanına əsasən dövlət satınalmaları sahəsində dövlət siyasətini həyata keçirmək məqsədi ilə yaradılmışdır.

Daha sonra 2001-ci ildə “Dövlət satınalmaları haqqında” Qanunun qüvvəyə minməsi ilə 1997-ci ilin “Tender haqqında” Qanunu qüvvədən düşmüşdür. Qəbul edilmiş yeni Qanun dövlət satınalmalarına dair “UNCITRALL” beynəlxalq model qanununa əsaslanır. Ölkəmizdə dövlət satınalmları sisteminin forması seçilərkən qeyri-mərkəzləşdirilmiş dövlət satınalmaları sistemi üzərində dayanılmışdır ki, bununla da öz növbəsində ölkədə kiçik və orta sahibkarlığın, həmçinin regionların inkişafı imkanlarının genişləndirilməsi məqsədləri əsas götürülmüşdür. Azərbaycan Respublikasında keçirilən dövlət satınalma prosedurlarında istənilən rezident və qeyri-rezident hüquqi və ya fiziki şəxslər, yaxud hüquqi şəxslər birliyi, dövlət mənsubiyyətindən asılı olmayaraq, iddiaçı kimi iştirak edə bilərlər.

Əsası Ulu Öndər tərəfindən qoyulmuş dövlət satınalmaları sistemi indi də uğurla fəaliyyət göstərməkdədir. Hazırda dövlət satınalmalarının təkmilləşdirilməsinin başlıca istiqaməti kimi elektron dövlət satınalmaları sisteminin yaradılması istiqamətində fəaliyyətlər davam etdirilir. Agentlik elektron dövlət satınalmalarının tətbiqini ardıcıl 4 mərhələdə: tender elanlarının vahid veb-rortalda dərc olunmasının təmin edilməsi, şərtlər torlusunun elektron formatda rəsmi internet səhifəsindən əldə olunması, tender təkliflərinin elektron formatda təqdim edilməsi və ən sonda tenderin nəticələrinin elektron qiymətləndirilməsi mərhələlərində həyata keçirilməsini nəzərdə tutmuşdur. Agentlik birinci mərhələnin tətbiqi üzrə tədbirləri yekunlaşdırmışdır.

Möhtərəm Prezident cənab İlham Əliyevin 17 mart 2010-cu il tarixli, 240 saylı Fərmanı ilə “Dövlət satınalmaları haqqında” Qanuna dövlət satınalmalarının rəsmi internet səhifəsinin yaradılması və elan və bildirişlərin bu səhifədə yerləşdirilməsi məsələlərini nəzərdə tutan müddəalar əlavə olunmuşdur. Hazırda elektron dövlət satınalmalarının növbəti mərhələlərinin ölkəmizdə reallaşdırılması üçün təşkilati və hüquqi sahələrdə müvafiq tədbirlər görülməkdədir. Möhtərəm Prezident İlham Əliyev tərəfindən 2013-cü ilin ölkəmiz üçün informasiya-kommunikasiya texnologiyaları ili elan edilməsi Satınalmalar üzrə Dövlət Agentliyinin elektron dövlət satınalmalarının növbəti mərhələlərinin tətbiqi sahəsindəkı fəaliyyətinə geniş imkanlar yaratmışdır.

Yalnız regional satınalan təşkilatları – nazirlik, idarə və müəssisələrin region təşkilatları tərəfindən həyata keçirilmiş dövlət satınalmalarının məbləği yarım milyard manatı ötmüşdür. Buraya nazirlik, idarə və müəssisələrin mərkəzi təşkilatları tərəfindən regionlarda həyata keçiriləcək iri infrastruktur layihələri üçün keçirilmiş dövlət satınalmalarını da əlavə etsək, bütövlükdə regionların inkişafında dövlət satınalmalarının rolunun miqyası barədə daha aydın təsəvvür yaranar. Ümumilikdə, dövlət satınalmaları sahəsində satınalmaların müsabiqə əsasında təşkilinin əhatə dairəsinin böyüməsi templəri getdikcə yüksəlməkdədir. Belə ki, 2012-ci il ərzində dövlət müəssisə və təşkilatları tərəfindən müsabiqə yolu ilə 14169 satınalma həyata keçirilmişdir.

- Iskəndər müəllim, agentliyin perspektiv fəaliyyəti barədə nə söyləyə bilərsiniz?

- Dövlət satınalmalarının təkmilləşdirilməsi və inkişaf etmiş ölkələrin müasir satınalma təcrübələrinə uyğunlaşdırılması üçün Agentlik tərəfindən bir çox tədbirlər həyata keçirilir. Buraya həm satınalan təşkilatlara dövlət satınalmaları sahəsində müxtəlif mövzular üzrə qabaqcıl dünya təcrübəsinə dair təlimlərin təşkili, həm satınalma qanunvericiliyinin təkmilləşdirilməsi, həm də dövlət satınalmaları sahəsində dövlət siyasətini həyata keçirən Agentliyin əməkdaşlarının qabaqcıl dünya təcrübəsinin (ABŞ, Rusiya, Avrora və cənub-şərqi Asiya ölkələrinə) mənimsənilməsi üçün təlim səfərlərinin həyata keçirilməsi daxildir. Bu tədbirlər zamanı ölkələrin dövlət satınalmalarının keçdiyi inkişaf yolu, qanunvericilik, institusional sistem, tənzimləmə, monitorinq və dəyərləndirmə sistemlərindəki təcrübə haqqında məlumatlar alınmış, dövlət satınalmalarında elektron satınalmaların mümkün rolu haqqında, satınalmalar sahəsində maarifləndirmə, planlaşdırma, kadr hazırlığı ilə bağlı işlərin həyata keçirilməsi sahəsində təcrübə mübadilələri həyata keçirilmişdir. Bütövlükdə dövlət satınalmalarının təkmilləşdirilmə istiqamətləri “Açıq Hökumətin təşviqinə dair 2012-2015-ci illər üçün Milli Fəaliyyət Planı”nda geniş şəkildə əhatə olunmuşdur.

Səs.- 2013.- 19 iyun.- S.8-9.