31 mart
soyqırımı tarix həqiqəti deyir
İlham Əliyev: "Hər bir
işğalçı bilməlidir ki, bu işğalın
sonu olmayacaqdır. Bu
işğalın sonu ya
sülh müqaviləsidir, ya da qaçılmaz məğlubiyyətdir"
XIX əsrin əvvəllərindən başlayaraq Qafqazda kütləvi şəkildə məskunlaşdırılan ermənilər az müddət sonra bölgəni, sözün əsil mənasında, "qan çanağı"na çevirdilər. Ermənilərin "böyük Ermənistan" yaratmaq kimi qondarma ideyanın gerçəkləşməsi yolunda atdıqları addımlar azərbaycanlılara qarşı kütləvi qətllərin və soyqırımı aktlarının reallaşması ilə nəticələndi. Bu qanlı tarix qısa fasilələrlə bütün 20-ci əsr boyu dönə-dönə təkrarlandı. İndi o qanlı tarixdən 95 il ötür.
Təbii ki, XX əsrin sonunda baş vermiş bu faciə təkcə Azərbaycan xalqına deyil, bütün insanlığa, bəşəriyyətə qarşı yönəlmiş ən ağır cinayətlərdən biridir. Xocalı soyqırımı əsrin Xatın, Xirosima, Naqasaki və Sonqmi kimi dəhşətli faciələri ilə bir sırada dayanır. Amma buna baxmayaraq, hadisələrin baş verdiyi ilk illərdə, nə yerli hakimiyyət tərəfindən, nə də beynəlxalq ictimaiyyət bu soyqırımına lazımi hüquqi-siyasi qiymət verməmişdi. Yalnız Ulu Öndərimiz Heydər Əliyevin 1993-cü ilin iyununda xalqın təkidli tələbi ilə hakimiyyətə qayıdışından sonra bir çox milli faciələrimiz kimi Xocalı soyqırımına da siyasi-hüquqi qiymətin verilməsi mümkün olub. Belə ki, Ümummilli Liderimizin təşəbbüsü ilə Milli Məclis 1994-cü il fevralın 24-də "Xocalı soyqırımı günü haqqında" xüsusi qərar qəbul edib, sənəddə hadisənin başvermə səbəbləri, günahkarlar təfsilatı ilə açıqlanıb. Eyni zamanda, Xocalı faciəsi ilə bağlı həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması, erməni qəsbkarlarının beynəlxalq müstəvidə ifşası mühüm vəzifələr kimi qarşıya qoyulub. Ümummilli Liderimizin 25 fevral 1997-ci il tarixli Sərəncamı ilə hər il fevral ayının 26-sı saat 17.00-da Azərbaycan Respublikasının ərazisində Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsi ehtiramla yad edilir.
Ulu Öndər Heydər Əliyev tərəfindən əsası
qoyulan bu ənənə
Prezident İlham Əliyev
tərəfindən də davam etdirilir. Ölkə
başçısının rəhbərliyi ilə həyata
keçirilən ardıcıl tədbirlər nəticəsində
bu gün bir sıra Avropa ölkələri
Xocalı soyqırımı haqqında həqiqətlərin
dünya ictimaiyyətinə
tanıdılması, Ermənistanın havadarlarının dəstəyi
ilə həyata keçirdiyi insanlıq əleyhinə
cinayətin beynəlxalq miqyasda
ifşası istiqamətində xeyli iş görülüb, xarici dillərdə kitablar,
sənədlər dərc olunub, Xocalı
soyqırımı müxtəlif təşkilatlarda
gündəmə gətirilib. Dövlət
başçısı, xüsusilə, Azərbaycan həqiqətlərinin
dünya ictimaiyyətinə
çatdırılmasını səfirliklərimiz və diaspor təşkilatlarımız
qarşısında vacib vəzifə kimi müəyyənləşdirib. Hazırda
dünyanın müxtəlif ölkələrində fəaliyyət
göstərən Azərbaycan diaspor təşkilatlarının
hər biri Azərbaycan həqiqətlərinin
dünya ictimaiyyətinə
çatdırılması işinə öz
töhfəsini verir. Hər
il dünyanın bir
sıra ölkələrində 20 Yanvar
faciəsi, Xocalı soyqırımı, 31 Mart-Azərbaycanlıların
Soyqırımı Günü, Azərbaycan
torpaqlarının Ermənistan tərəfindən
işğalı ilə əlaqədar yüzlərlə nümayiş, konfrans, dəyirmi
masa, sərgi və s.
kimi tədbirlər təşkil olunur.
Leyla Əliyeva: "Əminəm ki, gün gələcək,
bütün dünya
dövlətləri Xocalı soyqırımını
tanıyacaq"
Bu
soyqırımının dünyada tanıdılması
istiqamətində Azərbaycan dövləti fəal siyasət
həyata keçirir. Bu istiqamətdə
Heydər Əliyev Fondunun fəaliyyətini,
xüsusilə, qeyd etmək
lazımdır. Fondun Xocalı
soyqırımının dünyada
tanıdılması istiqamətində həyata keçirdiyi məqsədyönlü siyasət
digər qeyri-hökumət təşkilatları üçün də örnək sayıla
bilər. Məqsəd bu
soyqırımın dünya ictimaiyyətinə
çatdırılması və erməni vəhşiliklərini
əks etdirən materailların beynəlxalq təşkilatlar
qarşısında nümayiş etidirilməsidir.
Fondun həyata keçirdiyi
"Qarabağ həqiqətləri"
silsiləsi və işğal olunan ərazilərdə mədəni-tarixi
abidələrin dağıdılması ilə bağlı ingilis dilində nəşr olunan
kitab və bukletlər xaricdə
yayılır. Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla xanım
Əliyevanın təşəbbüsü ilə həyata
keçirilən "Xocalıya ədalət"
kampaniyası çərçivəsində dünya
ölkələrində mitinqlər, yürüşlər və
tədbirlər təşkil olunur. Dünyada mövcud mürəkkəb siyasi
mühitə, qarşıya çıxan bütün
çətinliklərə, təzyiq və maneələrə
baxmayaraq, "Xocalıya ədalət"
kampaniyasının tərkib hissəsi olaraq,
Azərbaycan dövləti tərəfindən qarşıya qoyulmuş milli və
dövlət maraqlarımıza xidmət edən vacib, strateji məsələnin
- Xocalı soyqırımının tanınması, xidmətləri
olan vətənpərvər şəxslərin,
peşəkar diplomatların deyil, hər bir azərbaycanlının uğurudur.
Leyla xanım Əliyevanın təşəbbüsü
ilə keçirilən "Xocalıya ədalət!"
kampaniyası dünyada böyük
əks-səda doğurmaqdadır. Mütəşəkkil
şəkildə təşkil olunan tədbirlər
artıq dünya xalqlarına ermənilərin
nə kimi qətliam törətdiklərini
göstərir. Təbii ki, bütün bunlar dünya ictimaiyyətinin rəyinə müəyyən
təsir göstərməkdədir. Bunun
nəticəsidir ki, artıq Meksika, Kolumbiya, Pakistan, Çexiya və
digər ölkələrin parlamentləri Xocalı faciəsini
soyqırımı kimi tanıyıblar. Yalan və saxtakarlıq üzərində qurulmuş erməni təbliğat
maşınının iç üzü artıq ifşa
olunur və dünya ictimai fikri Xocalı həqiqətlərini
qəbul etməyə başlayır.
ABŞ-ın daha bir ştatı
Xocalı soyqırımını tanıyıb
Yalan və saxtakarlıq üzərində qurulmuş erməni təbliğat maşınının iç üzü artıq ifşa olunur və dünya ictimai fikri Xocalı həqiqətlərini qəbul etməyə başlayır. ABŞ-ın daha bir - Nyu-Cersi ştatının Dövlət Assambleyası 31 mart - azərbaycanlıların soyqırımının 95 illiyi ilə bağlı qətnamə qəbul edib. Qətnaməyə əsasən, martın 31-i Azərbaycanlıların Anım Günü kimi tanınır. Qətnamə Assambleyanın nümayəndəsi Tomas P.Qiblin tərəfindən imzalanıb və Amerika Azərbaycan Cəmiyyətinin (AAC) prezidenti Tomris Azəriyə təqdim edilib. Qərarda 1918-ci ilin martında 20 mindən çox dinc azərbaycanlının öldürülməsi ilə nəticələnən hadisələrin insanlıq tarixində ən çox qınanılası vəhşiliklərindən olduğu vurğulanır. Qeyd edək ki, Xocalı faciəsinin soyqırımı olması faktı dünyanın bir çox ölkələrinin və beynəlxalq təşkilatların qərar və qətnamələrində də əks olunur. Dünyanın 56 ölkəsinin üzv olduğu İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının Parlament Assambleyasının 6-cı sessiyasında Xocalı faciəsi insanlığa qarşı cinayət kimi qiymətləndirilib və üzv dövlətlər həmin faciəyə müvafiq siyasi-hüquqi qiymət verilməsinə çağırılıb. Həmçinin, ilk Avropa İttifaqı ölkəsi kimi Çex Respublikası da Xocalı soyqırımını təsdiqləyib və tanıyıb. Ölkənin ali qanunvericilik orqanının Deputatlar Palatasının Beynəlxalq Əlaqələr Komitəsi 21 il əvvəl "erməni hərbi bölmələri tərəfindən Azərbaycanın işğal olunmuş Xocalı şəhərində 613 müdafiəsiz dinc sakinin vəhşicəsinə qətlə yetirilməsi ilə törədilmiş qırğına görə" Ermənistanı pisləyən qətnaməni yekdilliklə qəbul edib. Çex Respublikasının ardınca isə Bosniya və Herseqovinanın Parlament Məclisinin Xalqlar Palatasının bu il fevralın 26-da keçirilən iclasında mütləq səs çoxluğu ilə Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü və Xocalı soyqırımına dair rəsmi sənəd - "Azərbaycanın suverenliyinin və ərazi bütövlüyünün tanınması və hörmət olunması"na dair qətnamə qəbul olunub. Bu vaxta qədər Pakistan, Kolumbiya,Ruminiya və Meksika parlamentlərində də bu qətliamın soyqırımı aktı kimi tanınması barədə qətnamələr qəbul edilib. O cümlədən, ABŞ-ın və Kanadanın bir sıra ştatları və şəhərləri Qarabağı Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi tanıyan qətnamə və proklamasiyalar qəbul edib. ABŞ-ın ümumilikdə 9 ştatının Ermənistan tərəfindən Xocalıda çox ağır cinayətlər törədilməsi faktını tanıması ermənilərin iç üzünü bir daha açıb göstərir. Bütün bunlar ölkəmizin həyata keçirdiyi xarici siyasətin, Prezident İlham Əliyevin konkret əməli fəaliyyətinin, uzaqgörən və humanist siyasətinin məntiqi nəticəsidir ki, bu gün Xocalı soyqırımı dünya dövlətləri tərəfindən tanınmaqdadır. Prezident İlham Əliyev məsələ ilə bağlı çıxışı zamanı bildirmişdir: "Ermənistanda başa düşməlidirlər ki, biz artıq orta əsrlərdə yox, XXI əsrdə yaşayırıq və XXI əsrin əlamətləri hər bir ölkə üçün əsas olmalıdır. Biz istəyirik ki, bölgədə sülh olsun. Biz istəyirik ki, beynəlxalq hüquq normaları təmin edilsin. Hər bir işğalçı bilməlidir ki, bu işğalın sonu olmayacaqdır. Bu işğalın sonu ya sülh müqaviləsidir, ya da qaçılmaz məğlubiyyətdir".
Tarix heç zaman unudulmur, həm də yazılır. Erməni vəhşilikləri Azərbaycan tarixinin qanla yazılmış səhifəsi olsa da, güclü Azərbaycan yerləşdiyi bölgədə söz və nüfuz sahibi olmaqla bütün problemlərin öhdəsindən hər zaman uğurla gəlmək iqtidarındadır.
RƏFİQƏ HÜSEYNOVA
Səs.-2013.- 28
mart.- S.10.