Multikulturalizm və tolerantlıq Azərbaycanın ən böyük milli sərvətidir

Azərbaycanın özünəməxsus tolerantlıq və multikulturalizm modelinə malik olması bəşəriyyətin gələcəyini sevən, bəşəri humanizmi yüksək qiymətləndirən, sivil inkişafa daha demokratik baxımından yanaşan insanlar tərəfindən həmişə yüksək qiymətləndirilir.

Təsadüfi deyil ki, Azərbaycandakı dini, milli tolerantlığı, multikulturalizmi alqışlayan, onu təqdir edən məşhur yazıçı Leonid Zorin Bakı kimi tolerant şəhərdə, multikulturalizm adət-ənənələrinə malik olan ölkəmizdə yaşamağı arzuladığını xüsusi vurğulayıb. Leonid Zorin özünün məşhur “Avansena” romanında yazır ki, Bakıda yaşamaq böyük bir səadət, xoşbəxtlikdir. Bununla bağlı mətbuata açıqlama verən Leonid Zorin: “Bakı çox xoşuma gəldi, bu şəhər insanı özünə valeh edir. Adama elə gəlir ki, Bakıda nəhəng bir evə düşübsən. Bakı adlı bu ev adama o qədər doğmadır ki, şəhərin harasında olmasından asılı olmayaraq özünü doğma evinin bir guşəsində hiss edirsən. Bu şəhərdə xəstə adamların, ruhi-psixoloji baxımdan dəlilik hesab millətçiliyə rast gələ bilməzsən. Bakının əsas vizit kartı, burada yaşayanların pasportu “Mən bakılıyam, milliyətim bakılıdır” anlayışı olub”,- deyib.

Zorinin bu dediklərini təsadüfi hesab etmək olmaz. Hər halda Leonid Zorin məşhur yazıçılardan biridir və ona nəyisə dedirtməyə ehtiyac yoxdur. Zorin qəlbinin hökmünə, vicdanının səsinə qulaq asaraq ölkəmiz haqqında belə xoş sözlər deyib. Zorin Bakıda olub, buranın insanları ilə sıx ünsiyyət qurub, müxtəlif dinlərə, dillərə, mədəniyyətlərə malik insanların ölkəmizdə mehriban yaşamasının şahidi olub. Bu, onu həm heyrətləndirib, həm də daxilində xoş izlər buraxıb. Zorinin ölkəsində baş qaldıran neomillətçilər, başıqırxıqlar-skinxedlər hər gün MDB məkanından olan immiqrantlara münasibətdə zorakılıqlara əl atır, insanları qətlə yetirir, onlara qarşı irqi, dini, milli ayrı-seçkiliyə əl atırlar. Bu baxımdan Azərbaycanda əks bir mənzərə ilə qarşılaşması Zorini heyrətləndirməyə, onda doğma Bakımıza, Azərbaycanımıza münasibətdə səmimi, xoş hisslər oyatmaya bilməzdi. Məhz bu baxımdan ölkəsi ilə müqayisədə Zorinin Azərbaycandakı tolerant münasibətdən məmnun olması, həm də onun buna səmimi qiymət verməsi, yazıçının daxilindən qopan bəşəri məhəbbət haraylarıdır.

Bu baxımdan Zorini alqışlmaq lazımdır. Ən azından ona görə ki, digərləri Zorin kimi ölkəmizdəki tolerantlığı layiqincə qiymətləndirə, ona layiq olduğu qiyməti verə bilmir, bu məsələdə ölkəmizə düşmən mövqedən çıxış etməyə üstünlük verirlər. Lakin Azərbaycanın dini, milli tolerantlığı və multikulturalizm modelini gözdən salmaq heç kəsə nəsib olmayıb və olmayacaq.

Əksər beynəlxalq təşkilatlarölkəmizdəki tolerantlığı təqdir edirlər

Ölkəmizdəki tolerantlıq əksər beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən də məmnunluq hissi ilə qarşılanır. Təsadüfi deyil ki, BMT-nin İrqi ayrı-seçkiliyin ləğv edilməsi üzrə Komitəsinin 2005-ci ildə keçirilən 66-cı sessiyasında Azərbaycan Respublikası ilə bağlı qəbul olunmuş yekun sənədində ölkəmizdəki tolerantlığa, multikulturalizmə layiqli qiymət verilib, onun bəşəriyyətin sivil inkişafında önəmli rol oynadığı vurğulanıb. Sənəddə bu fikirlər əsas yer alıb: “Dağlıq Qarabağ rayonunda münaqişənin neqativ nəticələrinə baxmayaraq, erməni mənşəli şəxslər Azərbaycanda ayrı-seçkiliyə məruz qalmırlar”.

Əlbəttə, BMT tərəfindən ölkəmizdəki milli, dini tolerantlığa, multikulturalizmə böyük qiymət verilməsi sevindiricidir. Üstəlik sənəddə o da etiraf edilib ki, Azərbaycanda Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin neqativ nəticələrinə baxmayaraq ermənilərin özləri də belə ölkəmizdə ayrı-seçkiliyə məruz qalmırlar.

Hər halda Azərbaycanda dini, milli tolerantlığın bəşəriyyətin sivil inkişafına model olacaq dərəcədə BMT səviyyəsində qiymətləndirilməsi, etiraf edilməsi olduqca sevindirici hadisədir.

Yeri gəlmişkən onu da deyək ki, Azərbaycandakı sevgi, məhəbbət mühiti, dini, milli ayrı-seçkiliyin olmaması hətta bizi istəməyən qüvvələr, o cümlədən Rusiyanın bəzi ermənipərəst dəstəkçiləri tərəfindən belə etiraf edilir. Hələ ötən il ermənpərəst mövqeyi ilə tanınan Konstantin Zatulin Azərbaycanın gücünün burada yaşayn insanlara münasibətdə ayrı-seçkiliyə yol verilməməsinin olduğunu söyləmişdi.

Məsələyə münasibət bildirən millət vəkili Nizami Cəfərəovun fikrincə, multikulturalizm Azərbaycanın ən böyük milli sərvətidir və bəşəriyyət gec-tez dünyaya səadət, xoşbəxtlik gətirəcək, sivil inkişafın, demokratiyanın, bəşəri humanizmin ana xəttinə, onun mayasına çevriləcək multikulturalizm, tolerantlıq modelimizdən həvəslə istifadə edəcək və ya bunu tətbiq etməyə məcbur olacaqlar. Nizami Cəfərov: “Əslində bu gün ölkəmizdə mövcud olan və bəşəriyyətin gələcək inkişaf modeli hesab edilən tolerantlıq və multikulturalizm modelini cəsarətlə Azərbaycannın bəşəri inkişaf modeli adlandırardım. Azərbaycanın bəşəri inkişaf modelinə ölkəmizdə min illər ərzində mövcud olan tolerantlıq, multikulturalizm ilə yanaşı məşhur ədəbi simalarımızın, Nizamini Gəncəvinin, Füzulinin, dahi Üzeyir Hacıbəylinin və digərlərinin də əsərlərində vurğulanan bəşəri sevgi notlarını əlavə edərdim. Onda dünyanı heyrətə salan, bəşəri inkişafa ən böyük töhfələrindən birini verən Azərbaycanın əzəməti, bəşəri sevgisi daha parlaq şəkildə ortaya çıxar. Bu gün Azərbaycanın dünyaya, bəşəriyyətə tolerantlıq modelini nümayiş etdirməsi, bu məsələdə ən inkişaf etmiş ölkələrə belə nümunə olması həqiqətən də ölkəmiz üçün qürur mənbəyidir. Təbii ki, bu işdə ölkə rəhbərliyinin həyata keçirdiyi və yalnız Azərbaycanın deyil, bəşəriyyətin də xoş gələcəyinə hesabalanan multikulturalizm, tolerantlıq siyasəti dunyanın aparıcı ölkələrinin rəhbərləri üçün nümunə ola bilər. Siz dünyanın heç bir ölkəsində heç bir yerində Azərbaycanda olduğu qədər tolerantlığa, multikulturalizmə rast gələ bilməzsiniz. Multikulturalizm, tolerantlıq xalqımızn əvəzsiz mənəvi sərvətidir və bununla hələ min illər boyu fəxr edəcəyik, gələcək nəsillər multikulturalizmə, tolerantlığa görə bizi həmişə xoş sözlərlə xatırlayacaqlar. Bu gün biz əcdadlarımızın multikulturalizmindən fəxrlə danışdığımız kimi, onlar da, bizdən ağızdolusu bu sahədə bəhs edəcək, günümüzdə dövlət səviyyəsində həyata keçirilən bu siyasətimizi təqdir edəcəklər. Çünki bəşəriyyətin gələcəyi, sivil inkişafı, bütün hallarda multikulturalizmdən, tolerantlıqdan, fərqli dini dünya görüşlərinə malik olan insanların sivil şəkildə birgə yaşayışından, Qərb və Şərq sivilizasiyalarının inteqrasiyasından, birgə gələcəyə doğru addımlamasından asılıdır”,-deyir.

Millət vəkili deyir ki, dini tolerantlıq, dini dözümlülük müasir sivilizasiyada insanların təhlükəsiz şəraitdə yaşamasının ən mühüm şərtlərindən biridir. Tolerantlıq, milli dövlətlər üçün ən zəngin xəzinə və dəyərlərdən biridir.

Tanınmış politoloq, hərbi ekspert, ehtiyatda olan polkovnik-leytenant Üzeyir Cəfərli də ölkəmizdəki tolerantlığın, multikulturalizmin yüksək səviyyədə olmasını burada yaşayan bütün xalqların ən böyük neməti, mənəvi xəzinəsi hesab edir. Onun sözlərinə görə, dövlət səviyyəsində həyata keçirilən multikulturalizm, milli, dini tolerantlıq siyasəti qədimlərdən süzülüb gələrək ruhumuza hopan, bütün insanlara, millətlərə, dinlərə sevgi, məhəbbət aşılayan və bu çərçivədə də qələcəyə ünvanlanan bəşəri inkişaf körpüsünə çevrilib. Üzeyir Cəfərli: “ Azərbaycanın gücü onun milli, dini tolerantlığında, multikulturalizmində, burada yaşayan insanların rifah və səadət içində yaşamalarındadır. Bu gün Azərbaycan ordusunda burada yaşayan azsaylı xalqlar da daxil olmaqla bütün millətlərə mənsub olan insanlar çiyin-çiyinə vətənimizi müdafiə edirlər. Ordumuz hər an düşməni məhv etməyə, onu yerində oturtmağa qadirdir. Çünki gücümüz birlikdədir. Azərbaycanda hökm sürən tolerantlıq, multikulturalizm mühiti ordumuzda da parlaq şəkildə özünü nümayiş etdirməkdədir. Bu isə işğal altında olan toprpaqlarımızın azad edilməsində həlledici amilə çevriləcək”,-deyib.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyəsi əsasında səhifəni hazırladı:

Əziz Mustafa

Səs.- 2015.- 12 dekabr.- S.- 13