Media Azərbaycan Prezidentinin diqqət mərkəzindədir

Azərbaycan dövləti mətbuata qayğısını heç vaxt əsirgəməyib

"Biz çalışmalıyıq ki, görülən bütün işlər haqqında cəmiyyətimizə dolğun məlumat çatdıraq. Eyni zamanda, mövcud olan problemləri də tam şəkildə diqqətə çatdıraq. Mətbuatda gedən tənqidi materiallar mənim fəaliyyətimə də köməkdir. Mən bəzi şeyləri belə verilişlərdən, məqalələrdən götürürəm. Bu, çox önəmlidir. İqtidarla mətbuat arasında daim əlaqə, ünsiyyət olmalıdır. Mən bununla demək istəmirəm ki, bu əlaqə daim çox xoş olmalıdır, yaxud da müsbət olmalıdır. Yox, amma bu, olmalıdır".

İlham ƏLİYEV

Demokratik quruluşun, vətəndaş cəmiyyətinin formalaşması prosesinin ayrılmaz tərkib hissələrindən biri də məhz söz və mətbuat azadlığının maksimum səviyyədə təmin olunmasıdır. Kütləvi informasiya vasitələri cəmiyyət həyatının bütün sahələrinə təsir göstərən qüdrətli vasitələrdən biri kimi ictimai rəyin formalaşmasında, habelə ictimai-siyasi proseslərin inkişaf istiqamətlərinin müəyyənləşməsində mühüm rol oynayır. Təsadüfi deyil ki, ictimai rəyə təsir göstərmək imkanlarına görə kütləvi informasiya vasitələri, məcazi mənada "dördüncü hakimiyyət" adlandırılır. Azərbaycanda iqtisadi proseslərlə siyasi islahatların bir-birini tamamlaması zərurətini realist siyasətçi kimi daim önə çəkən Cənab İlham Əliyev ötən 12 ildə söz və mətbuat azadlığının yüksək səviyyədə təminatı üçün bütün zəruri tədbirləri həyata keçirmişdir.

Azərbaycan milli mətbuatının 140 illik yubileyinin yüksək səviyyədə qeyd olunması, milli jurnalistikanın inkişafında rolu olmuş qələm sahiblərinin mükafatlandırılması, 40-dək qəzetə və informasiya agentliyinə birdəfəlik yardımların verilməsi, Mətbuat Şurasının yeni binasının təntənəli açılış mərasiminin keçirilməsi, jurnalistlərin mənzil probleminin həlli üçün Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Ehtiyat Fondundan müəəyyən vəsatlərin ayrılması bu diqqət və qayğının bariz təcəssümüdür. Ümumilikdə, dövlətin birinci şəxsi səviyyəsində nümayiş etdirilən qətiyyət və siyasi iradənin nəticəsidir ki, bu gün kütləvi informasiya vasitələri istənilən məsələ ilə bağlı mövqeyini açıq ifadə edə bilir, xüsusən də müstəqil fəaliyyət göstərən qəzetlərin bu sahədə hansısa problemi yoxdur.

Ölkədə azad fikrə, tənqidi mövqeyə dözümlü münasibət mövcuddur. Jurnalistlər istənilən dövlət orqanını, yüksək vəzifəli məmuru tənqid edə bilirlər. Prezident İlham Əliyev Mətbuat Şurası İdarə Heyətinin üzvləri ilə görüşdə bununla bağlı vurğulamışdı: "Bizdə söz azadlığı var. Biz söz azadlığını qoruyacağıq və müdafiə edəcəyik. Azərbaycan dövləti və Azərbaycan iqtidarı tənqidlərə də, hətta təhqirlərə də dözümlüdür. Mən Prezident kimi buna əhəmiyyət vermirəm. Ancaq söhbət ondan getmir. Söhbət ondan gedir ki, bizim cəmiyyətdə belə hallar çox pis qarşılanır. Mediada yalan informasiyanın verilməsi qəbuledilməzdir. Əvvəlki dövrlərdə bu, çox geniş meydan tapmış bir yanaşma idi. Yalan informasiyanı ortaya atmaq, sensasiya yaratmaq, ondan sonra bu yalanın ətrafında müzakirələr aparmaq, elə bil ki, bunu reallığa çevirmək, ondan sonra bu yalanı xarici mediaya ötürmək və sonra bunu bir dəqiq xəbər kimi yenə qaytarmaq - bütün bunları biz bilirik. Mən hesab edirəm ki, bu siyasi mübarizə üsulu Azərbaycanın siyasi səhnəsindən getməlidir".

Mətbuatın böyük himayədarı

Azərbaycanda demokratikləşmə proseslərinin ölçü meyarına - barometrinə çevrilən söz və mətbuat azadlığının inkişafı, ümumilikdə respublikanın hüquq sisteminin liberallaşdırılması və müasirləşdirilməsi prosesi ilə üzvi surətdə bağlıdır. Xatırlatmaq lazımdır ki, Ulu Öndər Heydər Əliyevin 1993-cü ilin iyununda hakimiyyətə qayıdışından sonra cəmiyyət həyatının bütün sahələrində olduğu kimi, kütləvi informasiya vasitələrinin inkişafı, söz, mətbuat azadlığının təminatı sahəsində də yeni imkanlar açılmışdır. Vətəndaş cəmiyyəti quruculuğunu özünün inkişaf modeli kimi qəbul edən Azərbaycan Respublikası son 10 ildə insan hüquqları, söz və mətbuat azadlığının təmini ilə bağlı bir sıra beynəlxalq konvensiyalara, sazişlərə qoşulmuşdur. Müstəqil mətbuat orqanlarının təsis edilməsi və azad fəaliyyəti üçün ölkəmizdə zəruri qanunvericilik bazası yaradılmışdır. Müstəqil Azərbaycanın 1995-ci ilin noyabrında ümumxalq səsverməsi yolu ilə qəbul olunmuş ilk Konstitusiyasının 50-ci maddəsində ölkə vətəndaşlarının söz, məlumat toplamaq, öz rəyini sərbəst ifadə etmək və digər azadlıqları təsbit olunmuşdur. Digər qanunvericilik aktlarında da əksini tapmış bu azadlıqlar ölkə vətəndaşlarının qanuni üsullarla informasiya axtarmaq, əldə etmək, hazırlamaq, ötürmək, istehsal etmək və yaymaq hüququna dövlət tərəfindən verilən təminata əsaslanır. Qüvvədə olan "Kütləvi informasiya vasitələri haqqında" qanuna əsasən, kütləvi informasiya vasitələrinin təsis olunması, onlara sahiblik, onlardan istifadə və idarə edilməsi qanunvericilikdə nəzərdə tutulan hallardan savayı, məhdudlaşdırıla bilməz. Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 6 avqust 1998-ci il tarixli "Azərbaycan Respublikasında söz, fikir və məlumat azadlığının təmin edilməsi sahəsində tədbirlər haqqında" Fərmanı ilə kütləvi informasiya vasitələri üzərində senzura ləğv olunmuş, bu sahənin inkişafını stimullaşdıran bir sıra zəruri tədbirlər həyata keçirilmişdir. 2001-ci ildə Avropa Şurası kimi mötəbər bir təşkilatın tamhüquqlu üzvlüyünə qəbul olunmuş respublikamız ölkədə söz, mətbuat azadlığının, fikir plüralizminin gücləndirilməsi istiqamətində yeni təcrübə və imkanlar əldə etmişdir. Son 12 ildə "Kütləvi informasiya vasitələri haqqında", "İnformasiya azadlığı haqqında" və digər qanunlar qəbul edilmiş, bu zaman Avropa Şurasının mütərəqqi rəy və təklifləri nəzərə alınmışdır. Bütün bunların nəticəsi olaraq hazırda Azərbaycanda söz və mətbuat azadlığı sahəsindəki mövcud vəziyyət qabaqcıl demokratik ölkələrlə müqayisə edilə bilər. Bu baxımdan, biz daim müşahidə etmişik ki, KİV-in üzləşdiyi bir sıra problemlər nəzərə alınmaqla mətbuata davamlı olaraq qayğı və diqqət göstərilir. Məsələn, unutmaq olmaz ki, mətbuatın maddi-texniki və maliyyə bazasının möhkəmləndirilməsi məqsədilə "Qəzetlərin Azərbaycan nəşriyyatına olan borclarının ödənilməsi barədə" sərəncamlara əsasən, qəzetlərin "Azərbaycan" nəşriyyatına olan borcları dövlət büdcəsindən ödənilmişdir. Xüsusi qeyd etmək lazımdır ki, borcları ödənilən qəzetlər sırasında müstəqil və müxalifyönlü qəzetlər çoxluq təşkil etmişdir. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin "Azərbaycan Respublikasında kütləvi informasiya vasitələrinə birdəfəlik maliyyə yardımı göstərilməsi haqqında", eləcə də "Azərbaycan Respublikasında kütləvi informasiya vasitələrinin inkişafına dövlət dəstəyi konsepsiyasının təsdiq edilməsi haqqında" sərəncamları isə təsdiqləmişdir.

Mətbuat Şurasının təklifi diqqətə alınacaq

Azərbaycanda mətbuata göstərilən dövlət qayğısı davamlı və sistemli səciyyə daşıyır. Ümumiyyətlə, milli mətbuatın inkişafı çərçivəsində həyata keçirilən tədbirlər, ilk növbədə onu göstərir ki, dövlət başçısı İlham Əliyev ölkədə demokratik proseslərin, siyasi plüralizmin dərinləşdirilməsində KİV-in həlledici rolunu önə çəkir. Dövlət başçısı İlham Əliyev bu məqama da xüsusi diqqət çəkmişdir: "Mən onu da demək istəyirəm və tam əminəm ki, Azərbaycanda bütün vətəndaşlar - Prezidentdən başlamış adi vətəndaşa qədər - bərabərhüquqlu vətəndaşlar olmalıdır. Yəni qanun qarşısında heç kimin imtiyazı ola bilməz. Hansısa peşə sahibi olmaq o demək deyil ki, bu, kimdəsə immunitet yaradır, yaxud da ki, kimisə toxunulmaz edir. Jurnalist həmrəyliyi çox yaxşı şeydir və mən bunu bəyənirəm. Ancaq bəzi hallarda biz bunu görürük ki, jurnalist həmrəyliyi qanunu da, qanunvericiliyi də kənara qoyur və sadəcə olaraq, jurnalistlərin hüquqlarının qorunması məsələləri ilə bağlı fikirlər ortaya qoyulur. Biz burada hüquqların qorunması ilə bərabər, eyni zamanda, qanunun aliliyini də təmin etməliyik". Ümumilikdə, son proseslər bir daha təsdiqləyir ki, Azərbaycan hakimiyyəti ölkədə söz və mətbuat azadlığının başlıca təminatçısıdır və bu sahədə həyata keçirilən islahatları demokratikləşmə prosesinin mühüm tərkib hissəsi kimi dəyərləndirir.

Bu arada son zamanlar dünya bazarında neftin qiymətinin ucuzlaşması səbəbindən bir çox ölkələrdə, o cümlədən Azərbaycanda da müəyyən iqtisadi çətinliklər yaranmışdır. Təbii ki, bu amil mətbuata da öz təsiri göstərməkdədir. Ancaq buna baxmayaraq, ölkə rəhbəri bir daha vurğulayır ki, O, hər zaman mətbuatın yanındadır və mətbuatın dostudur.

Yeri gəlmişkən, Azərbaycan Mətbuat Şurasının sədri, deputat Əflatun Amaşov mövcud vəziyyətdə ölkə mətbuatının, qəzetlərin çətinliklə üzləşməmələri üçün Milli Məclisdə maraqlı təkliflə çıxış edib. "SƏS"ə daxil olan məlumata görə, deputat deyib ki, devalvasiya mühiti mətbuatın fəaliyyətinə ciddi təsir göstərib. Onun sözlərinə görə, qəzetlərin aldıqları kağızın qiyməti kifayət qədər qalxıb: "Eləcə də qəzetlərin çap xərci 50 faiz qalxıb. Fikrimcə, biz mətbuatın probleminə diqqəti artırmalıyıq. Hesab edirəm ki, mətbuat sahəsinə əlavə dəyər vergisinin tətbiqinin ləğv edilməsi məsələsi gündəmə gəlməlidir".

Belə qənaətə gəlmək mümkündür ki, ölkə rəhbərliyi bir daha mətbuata doğru növbəti uğurlu addım ataraq, bu və bu kimi çətinliklərin aradan qaldırılması üçün mütərəqqi mövqe sərgiləyək. Çünki Azərbaycan dövləti, ölkə Prezidenti İlham Əliyev Cənabları mətbuata olan dostluğunu davamlı olaraq saxlamaqdadır. Məhz Onun diqqət və qayğısı nəticəsində Azərbaycan mətbuatı üzləşdiyi çətinlikdən uğurla çıxacaq.

RƏFİQƏ KAMALQIZI

Səs.- 2016.- 3 fevral.- S. 7