Fransada Xocalı
ilə bağlı tarixi konfrans baş tutdu
"Xocalı: Qətliam haqqında həqiqətlər"
adlı konfrans-debat keçirildi, erməni müzakirələri aparıldı
və cəmiyyətə
çağırış olundu
Fransa Milli Assambleyasında Azərbaycanın Dostları
Assosiasiyasının təşkilatçılığı
ilə "Xocalı:
Qətliam haqqında həqiqətlər" adlı
konfrans-debat keçirilib.
Konfransa Fransa Milli Assambleyasının
deputatı, Azərbaycanın
Dostları Assosiasiyasının
sədri Jan-Fransua Manselin moderatorluq edib. Konfransda məruzə ilə
Azərbaycan Milli Məclisinin deputatı Cavanşir Feyziyev, münaqişə zonalarında
geosiyasət üzrə
ekspert Didye Şode və tarixçi- alim Maksim Quen çıxış
ediblər. Konfransı giriş
sözü ilə açan Jan-Fransua Mansel qeyd edib
ki, Xocalı faciəsinin ildönümünə
həsr olunan tədbirlərin təşkilində
əsas məqsəd Azərbaycan reallıqlarını
Fransa ictimaiyyətinə
çatdırmaqdır. O bildirib ki, konfransın
əsas məqsədi
Xocalı qətliamı
haqqında həmvətənlərinə
ətraflı məlumat
verməkdir. Məruzələrdən öncə "Heydər
Əliyev Fondu"nun hazırladığı "Xocalı
soyqırımı" sənədli
filmi nümayiş etdirilib. Daha sonra Azərbaycan
Milli Məclisinin deputatı Cavanşir Feyziyev regionun Xocalı qətliamına qədərki tarixi ilə bağlı məruzə ilə çıxış edib.
Çıxışına Qafqaz regionunun tarixini şərh etməklə başlayan Cavanşir Feyziyev bu regionda XIII əsrədək dövlətçilik
ənənəsinə malik
olan yeganə ölkənin məhz Azərbaycan olduğunu vurgulayaraq "Gülüstan"
və "Türkmənçay"
müqavilələrinin Azərbaycan
dövlətçiliyinin və
xalqının tarixində
oynamış olduğu
faciəvi rolunu konfrans iştirakçılarının
diqqətinə çatdırıb.
C.Feyziyev XVIII əsrin
2-ci yarısından başlayaraq
son iki yüz il ərzində Azərbaycan torpaqlarının
getdikcə erməniləşdirilməsi
və bu prosesin ərazinin aborigen əhalisi olan azərbaycanlıların
kütləvi qırğını
və deportasiyası hesabına həyata keçirildiyini tarixi faktlarla, bunu əks etdirən xəritələrin təqdimatı
ilə konfrans iştirakçılarına danışıb:
"1918-ci ildə cəmi
9000 kv km ərazidə
Azərbaycan torpaqlarında
yaradılmış ilk erməni
dövlətinin ərazisinin
keçən 100 il ərzində xarici güclərin bilavasitə
dəstəyi ilə məhz Azərbaycan torpaqlarının etnik təmizlənməsi hesabına
təxminən 40.000 kv.km-ə çatdırılıb". Deputat konfrans
iştirakçılarına Xocalı soyqırımı
ilə bağlı faktları da çatdırıb. O, erməni
silahlılarının 1992-ci il fevralın
26-na keçən gecə
Xocalı şəhərini
işğal etməsindən,
erməni millətçilərinin
Azərbaycan xalqına
qarşı həyata
keçirdikləri etnik
təmizləmə siyasətindən
danışıb. Bu faciə ilə bağlı Serj Sarkisyanın söylədiyi
fikirləri xatırladan
deputat dünya birliyinin bu hadisələrə
biganə münasibət
sərgilədiyini və
soyqırımı aktını
həyata keçirən
şəxslərin bu
gün də Ermənistanı idarə etdiyini və bunun dözülməz olduğunu vurğulayıb.
Xocalıda insanlığa
qarşı dəhşətli
cinayət aktının
törədildiyinə və
bu qətliamın Cenevrə Konvensiyalarının
müvafiq maddələrinə
müvafiq olaraq soyqırımı aktı
olduğuna əminliyini
bildirən deputat Cavanşir Feyziyev Xocalı qətliamının
artıq dünyanın
bir sıra ölkələri tərəfindən,
eləcə də Amerikanın 20-dən çox
ştatı tərəfindən
soyqırımı aktı
kimi tanındığını
bildirib. Çıxışının sonunda Milli Məclisin deputatı beynəlxalq siyasətdə
ənənəvi olaraq
insan haqlarının müdafiəçisi kimi
çıxış edən
Fransanı və onun Parlamentini Xocalı soyqırımını
tanımağa və bununla da Xocalıya
ədalətin təmin
olunmasına öz dəstəyini verməyə
çağırıb".
Tarixçi Maksim Quen erməni
ASALA terror təşkilatından, onun həyata keçirdiyi amansız qətllərdən, qanlı
cinayətlərdən söz
açıb. O, ermənilərin
daim insanları qətlə yetirməsinə,
onlara işgəncə
verməsinə baxmayaraq
özlərini qurban kimi qələmə verdiklərini bildirib. Tarixçi
ASALA erməni təşkilatının
müxtəlif ölkələrdə
törətdiyi terror aktlarından
danışıb və
bu terror aktlarının
erməni lobbisi tərəfindən ört-basdır
edildiyini bildirib.
Parisdə Orly aeroportunda
baş verən terror aktının qurbanlarının
sayının göstərildiyindən
də çox olmasına baxmayaraq, bu günədək onların əbədiləşdirilməsi
üçün heç
bir xatirə lövhəsinin qoyulmadığını
bildirib və bu terror aktının, eləcə də Xocalı soyqırımının
lazımi səviyyədə
qiymətləndirilməməsinin səbəblərinin eyni olduğunu vurğulayıb.
O, ASALA erməni təşkilatının
Azərbaycan və türk xalqlarına qarşı törətdikləri
kütləvi qırğınlardan
danışıb.
Münaqişə zonalarında geosiyasət üzrə ekspert Didye Şode də, öz növbəsində Dağlıq
Qarabağ münaqişəsi
və onun nəticələri haqqında
məlumat verib. Münaqişə
nəticəndə Azərbaycanın
ərazisinin 20 % -inin işğal olunduğunu və 800 000-dən çox
insanın Dağlıq
Qarabağ və onun ətrafındakı rayonlardan, 250 000 azərbaycanlının
isə Ermənistandan
- öz doğma yurdlarından qovulduğunu
bildirib.Azərbaycan hökumətinin
1 milyondan çox qaçqın və məcburi köçkünün
yerləşdirilməsi ilə
bağlı üzləşdiyi
çətinliklərdən danışıb. Geosiyasət üzrə
ekspert Azərbaycanın
regionda ən güclü orduya malik olmasına baxmayaraq, hələ də səbrlə münaqişənin sülh
yolu ilə həllinə ümid etdiyini söyləyib.
D.Şode ölkəmizin geosiyasi mövqeyini yüksək qiymətləndirərək, onun
qərbyönümlü olmasından
və Avropanın eneji mənbələrinin
şaxələndirilməsindəki rolundan bəhs edib. Ölkəmizin təkcə öz
enerji ehtiyatlarını
deyil, eyni zamanda Turkmənistan və İranın enerji ehtiyatlarının da Avropaya çıxışında
roluna və regionda sabitliyinin əhəmiyyətinə toxunaraq,
böyük dövlətlərin
mövcud münaqişəyə
ikili standartlarla yanaşdığını bildirib.
O, status-kvonun qəbuledilməz
olduğunu vurğulayıb.
Məruzələrdən sonra davam edən
müzakirələr zamanı
senator Natali Qule Minsk Qrupunun təkcə həmsədr dövlətlərinin
yox, eləcə də digər üzv dövlətlərinin
məsələyə münasibətinin
vacib olduğunu qeyd edib. Vəkil Olivye
Pardo Xocalı faciəsi ilə bağlı "Figaro" qəzetində
məqalə vermək
istədiyini və bu məqsədlə qəzetin baş redaktoru ilə bu haqda danışmasına
baxmayaraq, erməni diasporunun məqalənin dərc olunmasına hər vəchlə mane olduğunu bildirdi. Azərbaycanın Fransadakı
səfiri Elçin Əmirbəyov Xocalı soyqırımının 24 -cü
ildönümünə həsr
edilmiş konfransın
təşkilinə görə
təşəkkür edib
və 26 fevralın Azərbaycan xalqı üçün həm matəm, həm də ümid günü olduğunu bildirib. Bu gün
Xocalı qurbanlarının
anım günü, eləcə də həmrəylik günüdür.
Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla Əliyevanın təşəbbüsü ilə
keçirilən "Xocalıya
ədalət!" kampaniyası
çərçivəsində təşkil olunan bu tədbirin əsas məqsədi regionda ədalətin bərqərar olunması və fransız ictimaiyyətinin faciə ilə bağlı müfəssəl məlumatlandırılmasıdır.
Səfir
bildirib ki, faciə ilə bağlı cəzasızlıq
Ermənistana müttəfiqlərinin
köməyi ilə etnik təmizləmə aparmaqda və Azərbaycan ərazilərinin
işğalını davam
etdirməsinə imkan
verib. Səfir Ermənistanın qeyri-konstruktiv və təcəvüzkar mövqeyi
ilə danışıqlar
prosesini pozduğunu, vasitəçilərin təkliflərinin
heç birini qəbul etmədiyini diqqətə çatdırıb.
Səfir E.Əmirbəyov
bildirib: "Xocalı
bütün dünyada
eşidilməli olan bir haraydır. Ermənistanı Azərbaycanın ərazilərini qeyri-qanuni
işğal etməsinə
son qoymağa, Xocalıda
və digər ətraf rayonlarda törətdikləri faciələrdən
qaçıb qurtaran bir milyon qaçqın-köçkün
azərbaycanlının insan
hüquqlarına riayət
etməyə məcbur
etmək lazımdır.
Azərbaycan bir qarış
torpağını da
güzəştə getməyəcək.
Bugünkü statu-kuo isə
nəinki qəbuledilməz,
həm də dözülməzdir. Avropada dəyərlərdən,
insan hüquqlarından
danışılır. Əgər bir neçə jurnalistin hüququndan danışırıqsa, nəyə
görə öz doğma torpaqlarından didərgin salınmiş bir milyon dinc
əhalinin hüquqlarından
danışılmır? Ermənistanı yüz minlərlə
azərbaycanlının insan
hüquqlarına hörmət
etməyə məcbur
etmək lazımdır."
Türkiyənin Fransadakı səfiri
Hakki Akil Xocalı soyqırımı
zamanı Parisdə olduğunu və bu faciənin fransız mətbuatında
yetərincə işıqlandırılmadığını
qeyd edib. Konfransda həm məruzəçilər,
həm də iştirakçılar Fransa
mətbuatının hadisələrə
ikili standartlar əsasında yanaşdığını
diqqətə çatdırıb.
Samir
Səs.-
2016.- 3 mart.- S.11