Dünyada bənzəri
olmayan Naftalan nefti turistlərin diqqətini cəlb edir
Azərbaycan
təbabətdə geniş tətbiq edilən növbənöv
təbii sərvətlərlə son dərəcə zəngin
diyardır. Bu təbii
sərvətlər – isti
bulaqlar, müalicəvi
palçıq vulkanları,
duz mağaraları bütün ölkə ərazisinə səpələnib.
Amma təbiətin bir unikal fenomeni
var ki, onun
nəinki Azərbaycanda,
heç dünyada bənzəri yoxdur. Söhbət Naftalan neftindən gedir: çoxsaylı elmi araşdırmalar və tam bir sıra
xəstəliklərin müalicəsində
100 ildən çox müvəffəqiyyətlə istifadə olunması təcrübəsi onun səmərəliliyini təsdiq
edib.
Strateji məhsul
Bakının 338 kilometr qərbində,
böyüklüyünə görə ölkənin ikinci şəhərinin –
Gəncənin 50 kilometrliyində
yerləşən Naftalan
hələ sovet dövründə ölkənin
müalicəvi turizm mərkəzi kimi şöhrət qazanıb.
Çünki dünyada
misli-bərabəri olmayan
müalicəvi neft yataqları məhz Naftalanda yerləşir.
“Naftalan” toponimi
Midiya mənşəli
“nafta” (“axır”) sözündən əmələ
gəlib. Midiya Azərbaycan ərazisində
mövcud olmuş qədim dövlətlərdən
biridir. Əvvəlcə
bu müalicəvi neft yataqlarında hasilat quyuları qazılıb, sonra bu ərazidə Naftalan şəhəri salınıb.
Naftalan neftinin
çox vaxt “ağ Naftalan yağı” adlandırılmasına
baxmayaraq, səciyyəvi
tünd qəhvəyi
rəngli, spesifik qoxulu qatı mayedən ibarət olan Naftalan nefti
görünüşünə görə adi neftdən az fərqlənir. Doğrudur,
onun tərkibində benzin fraksiyaları yoxdur və o yanmır. Amma eynən qara neft kimi adi
mancanaq dəzgahlarının
köməyi ilə hasil olunur.
Naftalan nefti
başqa tərkibli neftlərdən zərərli
benzin və kerosin buxarları olmayan, qiymətli sürtkü yağları
ilə zəngin saf tərkibi ilə fərqlənir. Onun kalium, maqnezium,
yod, xlor, kalium karbonat və sink kimi
elementlərlə zəngin
biokimyəvi tərkibi
Naftalan neftini unikal edir. Həmin
elementlər sayəsində
bu substansiya müalicəvi xüsusiyyətlər
əldə edir və xəstəlikləri
sağaldır. “Gazhalti
Health Hotel Naftalan” sağlamlıq kompleksinin baş həkimi Şahin Babayev iddia edir
ki, ixtisaslaşdırılmış
müəssisə şəraitində
Naftalan neftindən istifadənin səmərəliliyi
90 faizə çatır
və daha çox olur. “Müalicəvi Naftalan
nefti digər kurort müalicəsi metodları və regionun əlverişli ekoloji vəziyyəti ilə vəhdətdə böyüklər və uşaqlar arasında tam bir sıra
dayaq-hərəkət aparatı,
nevroloji, uroloji, ginekoloji, dermatoloji və digər xəstəliklərin müalicəsinə
kömək edir.
Naftalan neftinin iltihab və allergiya əleyhinə təsiri, habelə mübadilə proseslərinin
intensivliyinə, spermatogenezin
stimullaşdırılmasına, yumurta hüceyrəsinin formalaşması prosesinin
tezləşməsinə təsiri
və digər qiymətli xüsusiyyətləri
məlumdur”, – deyə
həkim bildirib.
Maraqlıdır ki, Naftalan nefti
əsasında müalicəvi
vasitələrin sənaye
üsulu ilə istehsalına ilk dəfə XIX əsrin sonlarında almaniyalı mühəndis-konsessiyaçı E.İ.Yeger başlayıb.
Onun Azərbaycanda açdığı
fabrikdə xammal emal edilir, sonra
Almaniyaya göndərilir
və burada iki səhmdar cəmiyyətin – “Naftalan Maqdeburqda” və “Naftalan Drezdendə” səhmdar cəmiyyətlərinin
müəssisələrində ondan preparatlar hazırlanırdı. Həmin
preparatların tərkibi
və hazırlanması
qaydası məxfi saxlanılır və inhisara alınırdı. Azərbaycanın
Naftalan neftindən hazırlanmış məlhəmlər,
pastalar, həblər,
şamlar, dərini yumşaltmaq üçün
xüsusi sabunlar, pudralar, dodaq üçün karandaşlar
və digər məhsullar tezliklə bütün dünyada satılmağa başlayır.
Bu neftin antiseptik xassələri o dərəcədə yüksək
qiymətləndirilirdi ki,
Naftalan məlhəmi Birinci Dünya müharibəsində əsgərlərin
dərman qutusundakı
məcburi preparatlardan
biri olur.
Yetmiş dərdin
dərmanı
Bu gün
Naftalan nefti tibbin bir çox
sahələrində ən
yaxşı və əvəzedilməz müalicə
üsullarından biri
sayılır və
70-dən çox xəstəliyin
şəfa tapmasını
təmin edir. Naftalan neftinin orqanizmə şəfaverici
təsirinin ən geniş yayılmış
üsulu müalicəvi
vannalardır. Naftalanın
sağlamlıq mərkəzlərində
insan bədəninə
rahatlıq gətirən
37-38 dərəcə temperaturda
Naftalan nefti xüsusi anbarlardan kabinələrdəki vannalara
daxil olur. Pasiyent mütəxəssisin
nəzarəti ilə
8-10 dəqiqə müddətində
vannanın içində
uzanır. Onun bədəni həmin vaxt ərzində faydalı maddələri canına çəkir. Sonra neftin qalıqları
dəridən təmizlənir,
pasiyent isti duş qəbul edir və 15-20 dəqiqə dincəlir. Müalicənin maksimum səmərəli olması
üçün mütəxəssislər
14-21 günlük müalicə
kursu keçməyi tövsiyə edirlər.
Naftalan vannalarının
möcüzəli təsiri
barədə eşidən
və şəfa tapmaq istəyən insanlar dünyanın hər yerindən Azərbaycana gəlirlər.
Naftalan nefti çoxları üçün
son ümiddir. ABŞ,
Çexiya, Rusiya, Qazaxıstan və başqa ölkələrdən
gələrək, Naftalanda
şəfa tapmış
insanların təşəkkür
dolu rəyləri bu neftin səmərəliliyinin
ən yaxşı sübutudur.
Yeri gəlmişkən,
çox az adam bilir ki,
Naftalan Rusiyanın məşhur Yessentuki kurortu ilə qardaşlaşmış şəhərdir.
Naftalan Turizm və Mədəniyyət Mərkəzinin
məsləhətçisi Tahirə Aslanovanın sözlərinə görə,
bu gün Naftalan təbii amilləri, kurort təbabətinin nailiyyətlərini,
Avropa komfortunu, Azərbaycan qonaqpərvərliyini
və putyovka qiymətlərinin münasibliyini
özündə üzvi
surətdə birləşdirən
müasir istirahət və sağlamlıq mərkəzidir. Burada Naftalanın bərpası
üzrə dövlət
proqramı çərçivəsində
inşa edilmiş çoxlu sayda yaxşı təchizatlı
müalicəxana və
istirahət mərkəzi
fəaliyyət göstərir.
“Chinar Hotel&Spa”, “Gashalti Health Hotel Naftalan”, “Garabag Resort&Spa” və s. müalicə-profilaktika
mərkəzləri ən
məşhur sağlamlıq
komplekslərindəndir.
Prinsipcə, həmin mərkəzlər
pasiyentlərin sağlamlığı
və istirahəti üçün hər cür şərait yaradılmış avtonom
müalicə kompleksləridir.
Bu komplekslərdə mükəmməl təchizatlı
diaqnostika, fizioterapiya bölmələri, prosedur
kabinələri və
digər bölmələr
fəaliyyət göstərir.
Komplekslərin çoxuna
“hər şey daxildir” sistemi ilə işləyən, komfortlu nömrələri,
fitnes və SPA mərkəzləri və
müxtəlif əlavə
xidmətləri olan beşulduzlu hotellər daxildir.
T.Aslanova fikrini
yekunlaşdıraraq deyib:
“Qeyd etmək istəyirəm ki, diyarımızın təbiəti
çox zəngindir və gözəl landşaftları ilə seçilir, xalqımızın
qonaqpərvərliyinin isə
həddi-hüdudu yoxdur.
Odur ki, burada istirahət edən insanın həm cismi şəfa tapır, həm də ruhu şadlanır”.
Son söz
yerinə
Azərbaycan torpağı unikal təbii sərvətlərlə
zəngindir. Belə bitib-tükənməyən sərvətə
sahib olan Azərbaycan regionda müalicə-sağlamlıq turizmi
sahəsində lider ola bilər və olmalıdır. Bunun üçün ölkəmizin bütün
imkanları var.
Şübhəsiz ki, Naftalan dünyanın
hər yerində turistlərin xüsusi diqqətinə layiq olan unikal məkandır.
Turizm sənayesində
çalışan peşəkarların
vəzifəsi Naftalanda
müalicə olunmaq istəyən insanların
axınının artmasına
kömək etməkdir.
Axı insanlar Naftalana gələndə,
demək olar, ümidsiz vəziyyətdə
olurlar, amma burada şəfa tapır, gedərkən də möhkəm cansağlığını və
ölkəmiz barədə
parlaq təəssüratları
özləri ilə aparırlar.
Bayramova,
Zümrüd.
Səs.- 2019.- 18 iyul.- S.10