“Ümummilli Liderin siyasi rəhbərliyə qayıdışı unudulmayacaq keçmişimizdir”

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti, filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar elm xadimi, AMEA-nın həqiqi üzvü İsa Həbibbəylinin Milli Qurtuluş Günü ilə bağlı verdiyi müsahibəni təqdim edirik:

- İsa müəllim, bu günlər Azərbaycan xalqı 15 İyun Milli Qurtuluş Günününü növbəti dəfə böyük təntənə ilə qeyd etmək ərəfəsindədir. Sizcə, məlum iyun hadisələri dövlətçilik tariximizdə hansı dönüş nöqtəsinə səbəb oldu?

- İlk növbədə, belə bir şərəfli tarixi gün münasibəti ilə təbrik edirəm. Söz yox ki, Ümummilli Liderimiz Heydər Əliyev məhz 26 il əvvəl iyunun 15-də yenidən siyasi rəhbərliyə qayıdışı ilə uçuruma yuvarlanmaqda olan ölkəmizi bir çox bəlalardan xilas etdi. Ona görə də, xalqımız bu bayraamı böyük təntənə ilə qeyd edir. Əbəs deyil ki, bu hadisə haqqında danışarkən, 15 iyunun Milli Qurtuluş Günü tariximizə qızıl hərflərlə yazıldığı xüsusilə vurğulanmaqdadır.

Ona görə də, hesab edirəm ki, bu əlamətdar gündə tarixə qısa ekskurs etmək zərurəti var. Kimsəyə sirr deyil ki, qayıdış ərəfəsi ölkə idarəolunmaz bir həddə çatmışdı. Xatırlayırsınızsa, o vaxt respublikanın bir qrup ziyalısı Naxçıvan MR Ali Məclisinin Sədri Heydər Əliyevə müraciət etdi. Müraciətdə Yeni Azərbaycan Partiyasının yaradılması və partiyaya Heydər Əliyevin sədrlik etməsi arzuları ifadə olunurdu. Əvvəlcə buna razılıq verməyən Ulu Öndər Heydər Əliyev sonralar insanların çoxsaylı xahişlərini müsbət cavablandırdı. Nəhayət, 1992-ci il noyabr ayının 21-də Naxçıvan şəhərində Yeni Azərbaycan Partiyasının təsis konfransı keçirildi və Heydər Əliyev yekdilliklə partiyanın sədri seçildi.

Həmçinin, düşünürəm ki, dahi şəxsiyyətlərin həyat yolları da özlərinə oxşayır. Yəni onlar heç kəsin keçmədiyi yollarla getməyə üstünlük verir və iradələri, qətiyyətləri sayəsində öz istəklərinə çatırlar. Bu mənada, XX əsrin ən böyük simalarından biri, dünya şöhrətli siyasətçi, Azərbaycan xalqının dahi oğlu Heydər Əlirza oğlu Əliyevin həyatı da mübarizələrdən, xalqına, dövlətinə xidmətdən keçdiyi üçün həmin zirvələrə qalxan daim yüksəlişli dağ yollarına bənzəyir. Bu yolları isə zirvəyə qədər ancaq böyük ürək sahibləri, böyük şəxsiyyətlər, böyük zəka və gələcəyi görmək qabiliyyətinə malik olan insanlar - sərkərdələr, dahilər qalxa bilər. Çünki onlar həmin ucalığın fəth olunması yollarını əvvəlcədən müəyyənləşdirməyə qadir olan şəxsiyyətlərdirlər.

-1993-cü ilin iyun hadisələrinin hansı siyasi-ictimai səbəblərdən baş verdiyini deyə bilərsiniz?

- Ümummilli Lider Heydər Əlirza oğlunun siyasi rəhbərliyə ikinci qayıdışı bizim yaxın və unudulmayacaq keçmişimizdir. Biz hamımız o günlərin şahidiyik. 1993-cü ilin may-iyununda hökumət böhranının son dərəcə kəskinləşməsi ilə ölkədə vətəndaş müharibəsinin baş verməsi və müstəqilliyin itirilməsi təhlükəsi yarandıqda Azərbaycan xalqı Heydər Əliyevin hakimiyyətə gətirilməsi tələbi ilə ayağa qalxdı. Azərbaycanın o zamankı rəhbərləri Heydər Əliyevi rəsmən Bakıya dəvət etməyə məcbur oldular.

Ulu Öndər Heydər Əliyev 1993-cü il iyunun 15-də Azərbaycan Ali Sovetinin sədri seçildi, iyulun 24-də isə Milli Məclisin qərarı ilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin səlahiyyətlərini həyata keçirməyə başladı. 1993-cü il oktyabrın 3-də də Heydər Əliyev Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçildi.

Biz, bilirik ki, Onun yenidən siyasi hakimiyyətə qayıdışı ərəfəsində ölkənin bütün sütunları laxlamışdı. Vəziyyət çətin olsa da, ondan çıxış yolu da vardı. Bu da Böyük Öndər Heydər Əliyevin siyasi iradəsi, çoxillik səriştəsi, idarəetmə bacarığı idi. Xalq da bunu bildiyindən bu sonuncu ümiddən möhkəm yapışmış, Onu təkidlə siyasi olimpə gətirmişdi. Heydər Əliyevin qayıdışı ilə ölkənin həyatında yeni bir ab-hava yarandı.

Bütün bunlar asanlıqla başa gəlmirdi. Ölkədə normal iş və yaşayış atmosferi bərqərar olana kimi Ümummilli Liderimiz gecəli-gündüzlü çalışdı. Həm ölkəmiz dünyanın siyasi mənzərəsində öz yerini müəyyən etdi, həm Azərbaycan bir çox beynəlxalq təşkilatların, o cümlədən, Avropa Şurasının tam hüquqlu üzvü oldu, həm də ölkənin iqtisadi həyatı dirçəlməyə başladı. Xarici iqtisadi sərmayələrin ölkəyə axını məhz o böyük şəxsiyyətin yaratdığı stabillik sayəsində mümkün oldu. Əsrin ən böyük layihələrindən olan Bakı-Tbilisi-Ceyhan əsas ixrac boru kəmərinin əsası da məhz o böyük şəxsiyyətin iştirakı ilə qoyulmuşdu.

Dünya siyasətində öz çəkisi ilə seçilən Ulu Öndər iqtisadiyyatın dirçəldilməsinə xüsusi önəm verirdi. O, həmişə bildirirdi ki, iqtisadiyyatı güclü olmayan dövlət öz yerini müəyyən edə bilməz. İqtisadiyyatın bütün sahələri kimi dəmir yolunda da bu illər ərzində bir çox nəhəng işlərin görülməsi məhz onun qayğısı və nəzarəti sayəsində mümkün olmuşdu. Bəli, böyük siyasətçi Heydər Əliyevin yenidən ölkə rəhbərliyinə yenidən qayıtması tarixi bir şans idi. Biz hamımız yaxın tarixin həm müşahidəçiləri, həm də iştirakçılarıyıq. Bu hadisələr bizim gözümüzün qarşısında baş verib. Heydər Əliyev yenidən siyasi rəhbərliyə qayıtmaqla, əslində, ölkəmizi sürükləndiyi uçurumdan xilas etdi. Bir tərəfdən xarici düşmənlə üz-üzə qalan ölkəmiz, eyni zamanda daxildəki səriştəsiz rəhbərlərin ucbatından biganəlik burulğanına yuvarlanmışdı.

Artıq bunlar arxada qalıb. Ölkəmiz bu illər ərzində bir çox daxili və xarici siyasət sahəsində uğurlar əldə edir. Onun alternativi olmayan siyasəti bu gün də davam etdirilir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev məhz Heydər Əliyev siyasi kursunu uğurla davam etdirməklə ölkəmizin demokratik imicinin möhkəmlənməsini təmin edir.

- İsa müəllim, bu gün ölkəmizdə bütün sahələr dinamik inkişaf yolundadır. Bu mənada hansı amilləri sadalaya bilərsiniz?

Ulu Öndər Heydər Əliyevin 1969-cu ildə respublika rəhbərliyinə gəlişi bütün ölkədə, ilk növbədə, iqtisadiyyat, sənaye kompleksinin sürətli inkişafının başlanğıcı oldu ki, bu da öz növbəsində respublika iqtisadiyyatında olduğu kimi, digər sahələrdə dəaparıcı rol oynayırdı. Enerji siyasəti və s. sahələrdəölkəmiz liderliyə yüksəlməyə başladı. Ümumiyyətlə, ölkəmizdə, iqtisadiyyatın bütün sahələrində baş verən yeniliklərin təməli məhz Ulu öndər Heydər Əliyevin ikinci dəfə siyasi hakimiyyətə qayıdtdığı gün-1993-cü il 15 iyunda – Milli Qurtuluş Günündə qoyulmuşdur. Bu tarixə görə hər bir vətənsevər azəraycanlı Ona – Ulu Öndərə minnətdardır.

Məhz bu baxımdan, Ulu Öndər Heydər Əliyevin şah əsəri adlandırdığımız müasir Azərbaycan iqtisadi cəhətdən inkişaf etmiş tərəqqi dövrünü bu gün də yaşayır, yaşadır, inkişaf etdirir. Dünya şöhrətli liderin siyasi kursunun layiqli davamçısı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin uğurla həyata keçirdiyi islahatlar nəticəsində Azərbaycan dünyanın inkişaf etmiş ölkələri sırasına çıxıb. Artıq Azərbaycan Respublikası Avropanın enerji təhlükəsizliyi məsələlərində mühüm rol oynayır. Əlbəttə ki, bütün bunların əsasında Ulu Öndərin hakimiyyətə qayıdışı ilə başlayan Milli Qurtuluş dayanır.Bütün münalı həyatını öz xalqına bəxş etmiş Heydər Əliyevin siyasi və dövlət xadimi kimi zəngin fəaliyyəti Azərbaycanın tarixində dərin iz buraxaraq, əsl dövlət idarəçiliyi məktəbinə çevrilib. Azərbaycan xalqının hələ neçe-neçə nəsli bu böyük məktəbdən, Heydər Əliyevin zəngin siyasi irsindən ölkəmizin inkişafı, xalqımızın rifahı naminə faydalanacaq. nMən bird aha fürsətdən istifadə edərək, dünyanın hər yerində olan azərbaycanlılarımızı bu bayram münasibəti ilə təbrik edir, uğurlar arzulayıram!

Rəfiqə KAMALQIZI

Səs.- 2019.- 12 iyun.- S.6