Duqin: “İlham Əliyevin hər qərarı parlaqdır...”

“...Qərarlarının hər biri ağıllı, təsirli, tədbirli, çox rasionaldır, necə gözləməyi bilir”

Beynəlxalq Avrasiya Hərəkatının lideri Aleksandr Duqin "Moskva-Bakı"ya verdiyi müsahibədə regionumuzda gedən proseslərlə bağlı maraqlı fikirlər səsləndirib. Müsahibəni oxucularımıza təqdim edirik.

- Aleksandr Qelyeviç, Putinlə Paşinyan arasında Moskvadakı görüşün nəticələrini necə qiymətləndirirsiniz? Koçaryanla da videogörüş keçirilib. Moskva nə Paşinyan, nə də Koçaryanı seçmirsə, başa düşdüyüm qədər Ermənistanın hazırkı baş nazirinə qarşı müəyyən bir üstünlük var...

- Bir mənada, bəli. Paşinyanın hakimiyyətdə olduğu müddətdə Koçaryanla əlaqəli təşkil etdiyi qanunsuzluq Sorosun planına uyğun idi. Paşinyanın indi etdiyi şey bu plandan imtina etməsi, amerikalılar və qlobalistlər üçün işləməyi dayandırmasıdır. Bunu simvolik olaraq təsdiqləmək üçün Koçaryanı sərbəst buraxmalı idi. Çünki Rusiyada onun təqibi Rusiyaya qarşı bir hücum kimi qiymətləndirildi. Sonda Koçaryan sərbəst buraxıldı. Yəni onun üçün müəyyən dəstək var.

Putin Paşinyana dedi ki, siz Qarabağla bağlı bir sülh müqaviləsi imzaladınız - afərin, təxribata getmədiniz, yaxşı ki, Sorosa tüpürdünüz və indi gəlin bunu edək: qlobalistləri oradan atın və konstruktiv münasibətlər qurmağa davam edəcəyik. Koçaryanın bəraət aldığından məmnun olan Putin ona dəstək oldu. Paşinyan heç kimin onu sərt şəkildə atmayacağından məmnundur. Putin Ermənistanda dəlilik dövrünün sona çatmasından məmnundur. Ekstremist liberal ünsürlər tərəfindən dəstəklənən cəbhə bitdi.

İndi də məsələ Bakıda qoyulur, bu gün bu görüşlərdən tədricən Əliyevə yönəlir, ancaq qalib gələn prezident situasiyaya uyğun davranacaq, hansı ki, bu, daha asan həll deməkdir. Əliyevin yeni şərtlər altında Moskva və Ankara ilə münasibətlərini necə quracağı çox vacibdir. Zənnimcə, Əliyev Türkiyənin maraqlarına tərs getməyəcək. Əminəm ki, İlham Əliyev o qədər ağıllı və uzaqgörən bir rəhbərdir ki, həm Ankara, həm də Moskva ilə münasibətlərdə bitərəfliyi və tarazlığı qorumağa çalışacaqdır. İndi erməni işğalı ilə müşaiyət olunan çirkin ifratçılıqların qarşısını almağa çalışaraq dinc Qarabağın yenidən qurulmasına davam etməli olacaq. Bərpa prosesi çox incə olmalıdır. Bu son dərəcə vacibdir və çox şey bundan asılıdır.

İndi bu gün Rusiya ilə qlobalistlər arasında münasibətlər kəskinləşəndə Azərbaycan çox ayıq olmalıdır.

- Paşinyan Qarabağ probleminin hələ həll olunmadığını deyir. Putin əvvəllər münaqişənin keçmişdə qaldığına dair bir mesaj göndərmişdi. Bu ifadələrdə ziddiyyət varmı? Moskvanın mövqeyi necədir?

-Təbii ki, var. Ermənistanda erkən parlament seçkiləri gözlənilir və Paşinyan bu seçkilərdən azad deyil. Ermənistanın siyasətçilərindən, xüsusən də baş nazirdən bu gün Ermənistanın yaşadığı vəziyyətdə çox qeyri-mümkün tələb etməyə ehtiyac yoxdur. Təsəvvür edin, dövlətə, insanlara belə güclü bir psixoloji zərbə vuruldu. Bəlkə də buna layiqdir. Çünki son illərdə erməni cəmiyyətinin vəziyyəti dəliliklərin mütləq həddi idi. Müharibədən sonra ermənilər dərhal yenidən təşkilatlanaraq sağlam düşüncə vəziyyətinə gəldilər. Bu, çox yaxşıdır. Ancaq bunun çox çətin bir şərt olduğunu başa düşməliyik və bu səbəbdən cəmiyyətə bir şey izah etməsi, bir şey söyləməsi lazım olduğunu başa düşməliyik. Putin mövqeyini açıqladı. Və onun sözü həlledicidir.

- Bəs üçüncü qüvvə indi Ermənistanda görünmür? Yəni birdən-birə kompromisli bir adam hardansa peyda olsun, bu, ola bilməz?

- Mən görmürəm. Ümumiyyətlə, indi Ermənistandakı vəziyyət o dərəcədə ümidsiz qalır ki, “üçüncü”, “dördüncü” qüvvə ola biləcəklərdən də hamı ayrıldı ... Dağıldı. Əgər Ermənistan dirçələcəksə, bu konstruktiv əməkdaşlıq kontekstində edilməlidir - Azərbaycanla, Türkiyə ilə, İranla. Ümumiyyətlə, Ermənistan bir dövlət olaraq yenidən başlamalıdır. İndi hər şey yıxılıbsa, niyə orada vuruşduqlarını heç başa düşə bilmirəm. Ermənistanın yeni bir kontekstdə dirçəldilməsi və inkişafı lazımdır. Bütün məsələ budur. Və sonra yenidən doğuş və güc prosesi ilə ortaya çıxas bilərdi, çünki mübarizə ediləcək bir şey olacaqdı. İndi isə sadəcə mübarizə aparacaq bir şey yoxdur. Ölkə dəhşətli vəziyyətdədir, onu qaldırmaq lazımdır və bu böyük işdir. İndi siyasi həyat ətalət ilə davam edir - orada öz aralarında dava edirlər. Bu, əslində, bir faciədir. Erməni xalqı indi ən yaxşı vəziyyətdə deyil, köməyə ehtiyacı var.

Və bir daha vurğulamaq istəyirəm. Bir az həddindən artıq görünə bilər, amma düşünürəm ki, indi çox şey Bakıdan - Qarabağdakı erməni əhalisi ilə məsələnin necə həll olunacağından asılıdır. Məsələ harmonik bir şəkildə həll edilsə, böyük bir qazanc olacaqdır. İndiyə qədər hər şey çox yaxşı gedir. Və hər şey bu şəkildə davam edərsə, Rusiya-Azərbaycan münasibətlərindəki bu amil yeni bir keyfiyyətə keçə bilər. Buna doğru irəliləməyimiz lazımdır. Və bu, əslində həm Ermənistanın dirçəlişinə, həm də Azərbaycanın bölgədəki yeni rolunun reallaşmasına aparan yoldur - daha aktiv, müsbət mənada daha genişdir.

- Azərbaycanın bölgədəki yeni rolundan danışırsınız. Bu gün İrəvanla münasibətlərdə Moskvanın Bakıya baxmaq üçün nə qədər ehtiyacı var? Yoxsa həmişə belə olub? Yəni Rusiya-Ermənistan və Rusiya-Azərbaycan münasibətləri hər zaman bir-birinə proqnozlaşdırılır? Və bu gün Bakı amili bu dairədən nə dərəcədə çıxdı və daha təsirli oldu?

- Düşünürəm ki, indi Bakının KTMT və Aİİ-yə qoşulma vaxtıdır. Artıq bunun niyə olmaması ilə bağlı heç bir məntiqi ziddiyyət yoxdur. Qarabağ münaqişəsi həll edildi. Hər şey birtəhər az-çox yerini alıb. Və Azərbaycanın Aİİ-yə qoşulmasındakı ləngimə, bu istiqamətdə hərəkətin olmaması onsuz da Moskvada müəyyən bir anlaşılmazlıq yaradacaq. Azərbaycanın Aİİ və KTMT ilə yaxınlaşması məsələsi hələ Qarabağ və onun ətrafında olan bölgələrlə əlaqəli söhbətin 5 rayondan getdiyi dövrdə idi. İndi çox həssas bir andır. Putin və Əliyev elə bir çətinliklə Qarabağda, Bakı üçün bu qədər müsbət nəticəyə gətirib çıxaran bir model qurdular, çox çətinliklə ... Səylər sadəcə titanik idi. Rusiya dostlarına kömək etməyə hazırdır. Putin Əliyevi strateji tərəfdaşı kimi görür. Bu dəqiqdir. Çünki bölgədəki vəziyyət Azərbaycanla Rusiyanın birliyindən asılıdır.

- Paşinyan, Putinlə görüşündə bu gün ölkənin “Rus tərəfdaşlarının dəstəyi ilə” Ermənistanda ordu islahatının aparıldığını da bildirdi. Əlbəttə, Azərbaycan buna diqqət yetirir ... Bu vəziyyətdə, Azərbaycan və Ermənistan Rusiyanın vasitəçiliyi ilə sülhə gəldikdə, burada ordunun bərpası mövzusu belə bir uyğunsuzluq deyilmi?

- Ermənilərlə edilməsi lazım olan hər şey edildi. Məncə, onlar tək qalmalıdırlar. İndi Azərbaycan çox diqqətli olmalı və Rusiya ilə inteqrasiyaya nə dərəcədə hazır olduğunu görməlidir. Moskva tələb olunan hər şeyi etdi, verdiyi vədləri yerinə yetirdi - biz Azərbaycanla Ermənistan arasında sülhün əldə olunmasına öz töhfəmizi verdik, Azərbaycanın Qarabağı qaytarmasına kömək etdik. Ancaq bir balans olmalı idi, əks halda vəziyyət belə görünərdi: müttəfiqimizi qurban verdik və bunun müqabilində bizə heç bir sənədlə tamamilə müttəfiq olmayan bir ölkənin güclənməsini əldə etdik. Bu, Azərbaycanı Rusiyanın Cənubi Qafqazdakı əsas strateji müttəfiqi kimi göstərən, perspektivli Moskva-Bakı strateji oxu idimi? Yox. Tapşırığımızı yerinə yetirdik, növbəti addımı Azərbaycandan gözləyirik. Ermənistan Rusiyanın müttəfiqi statusundadır və biz ona kömək edə bilmərik. Yalnız ordunun sıfır vəziyyətindən çıxmasına kömək edə bilərik. Ancaq bu, Rusiyaya dost olan Azərbaycan üçün problem ola bilməz. Bu məsələ artıq həll edilmişdir.

Azərbaycanın KTMT və Aİİ-yə qoşulması Ermənistanın Rusiyanın müttəfiqi olduğu və buna görə kömək edilməli olduğu barədə bəzilərinin (Ermənistan da daxil olmaqla) açıqlamalarını dayandırmış olardı. Beləliklə, Azərbaycan və Ermənistan, deyək ki, hamarlanacaqdı. Və Azərbaycan özünü daha da azad hiss edə bilərdi. Rusiya ilə Azərbaycan arasında hərbi-texniki əməkdaşlıq ən yüksək səviyyədədir. Bilirik ki, Azərbaycan istənilən silahı əldə etmək qabiliyyətinə malikdir.

İlham Əliyev Bakı-Moskva oxunun gücləndirilməsinin zəruriliyini dərk edir. Siyasi dahi hər gün tutarlılıq sınağından keçir. Qələbə qazandı - bundan sonra yeni problemləri görmək lazımdır. Əliyevin hər qərarı parlaqdır. Mən bundan məmnunam. Qərarlarının hər biri ağıllı, təsirli, tədbirli, çox rasionaldır, necə gözləməyi bilir. Atası da mərkəzində Azərbaycanın suverenliyinin, ərazi bütövlüyünün möhkəmləndirilməsi olan parlaq bir strategiya qoydu. Üstəlik, bütün bunlar Rusiyaya qarşı həyata keçirilmir. İlham Əliyev bu strategiyanı ölkəsi üçün tam uğurla parlaq şəkildə həyata keçirdi. 2-ci Qarabağ müharibəsindən sonra bölgədə yeni şərtlərin meydana gəlməsini və əlbətdə ki, qüvvələrin yeni bir düzülüşünü görürük.

İlham Əliyevin əla bir siyasi lider olduğuna inanıram və çağırışlara adekvat cavab verəcəyinə əminəm. Ancaq Kremldəki vaxtı da görürəm. Rusiyada Moskva ilə Bakı arasındakı strateji ittifaqı dəstəkləyən qüvvələr var. Ancaq ayıqca başa düşməlisiniz ki, belə bir ittifaqa qarşı olanlar var. Və "əleyhinə" olanlar "tərəfdarı" olanlara pıçıldayırlar. Putin də praqmatistdir. O baxır. Və burada yalnız ciddi bir əxlaq məsələsi deyil, böyük geosiyasi siyasət də var.

Bayramlı Elçin

Səs.- 2021.- 15 aprel.- S.15.