Yaşamaq istəyirəm...Müalicədə olan narkotik aludəçisinin dilindən

Narkomaniya nədir? Narkomaniya yaşadığımız bu real, gözəl, mənalı həyatın tam əksi olan bir həyatdır. Gerçəklərdən çox uzaq, başdan-başa yalanlar, çirkablar içərisində olan bir dünyadır. Bu dünyanın sakinləri bir-birilərindən istifadə etməyə çalışan, oğurluğa sövq edən, ailəsindən uzaqlaşdıran, mənəviyyatını alçaldan və nəhayət, bütün arzularının üstündən xətt çəkənlərdir. Səfil həyat tərzi bu dünyanın insanlarının bütün vücuduna elə bir “naxış” vurur ki, onlar hamısı bir-birinə bənzəməyə başlayırlar. Bu dünyaya qonaq olan nə gözəl qızlar, oğlanlar gördüm, bir-iki aydan sonra tanınmaz oldular: eybəcərləşdilər, alçaldılar, rəzilləşdilər, qürursuzlaşdılar... O dünyanın dağılmasını istəyirəm, altının üstünə çevrilməsini istəyirəm. Çünki orada həyat yoxdur. Orada ancaq tüstülü-dümanlı bir çevrə var. O dünya yalnız bundan ibarətdir. Bu dünyamızın rənglərinin heç biri orada yoxdur. Mən bu rəngləri sevirəm, mən yaşamaq istəyirəm...

Əziz valideynlər, sözüm sizədir...

Uşaqlarınızı qoruyun, əziz atalar, əziz analar. Qoruyun onları. O nəfəsləri gül ətirli, vücudu bu gözəl dünyamızın saf, təmiz havası ilə sağlamlıq saçan, cəmiyyətimizin gələcəyi olan uşaqlarınızı qoruyun. Onların hər saatına diqqət edin, vaxt ayırın. Bütün məşğuliyyətlərinə nəzarət edin.

Düşünməyin ki, kiçikdirlər, onları elə kiçik yaşlarından qoruyun. Məktəbdə təhsilə başlayanda ki, nəzarətinizdən müəyyən qədər uzaqlaşırlar, bax, o vaxtdan qoruyun onları. Məktəbdə nə yediklərindən, nə içdiklərindən, kimin onlarla nə mövzuda söhbət etdiklərindən tutmuş kiminlə oturub-durmalarına, dostluq etmələrinə qədər hər gün sorğu-sual edin. Şübhələndiyiniz an izləyin övladınızı. Çünki ətrafı onun həyatını məhv etmək istəyənlərlə doludur.

Vaxt ayırın onlara, söhbət edin. Övladlarınızla dost olun. Onları özünüzə o qədər bağlayın ki, sizinlə dostluğu başqa bir dostluqla əvəz edə bilməsinlər. Mən valideynlərimin mənimlə dost olmaması səbəbindən o çirkab dünyanın sakini oldum. Mənə vaxt ayırmamaları özünü dost adlandıran o murdar insanlarla əlaqəmə səbəb oldu.

Əvvəllər çox sevinirdim, onunla dost olduğum üçün özünü xoşbəxt hiss edirdim. Bir yerdə çay içirdik, parkda əylənirdik, gəzirdik, oynayırdıq. Elə bir münasibət yarandı ki, aramızda, ta ona “yox” sözünü deyə bilməzdim. Sonra onun çirkin təklifləri ilə də razılaşmalı oldum. Açığı əvvəl-əvvəl bu təkliflərin nə məna daşıdığını anlamırdım. Dostluq münasibətlərindən biri kimi qarşıladım. Lakin illər sonra həmin illərə bu gündən baxanda “o dostlara” ən qatı düşmən deyirəm. Çünki yalnız düşmən adamı belə yaşaya-yaşaya məhv edə bilər...

Uşaqlarınıza çox xərclik verməyin

Bu gün üzümü atama tutub demək istəyirəm ki, ata, mənim bu yola düşməyimin səbəbkarı sənsən. Sən günahkarsan. Hər gün məktəbə gedəndə mənə lazım olduğundan artıq xərclik verirdin. Anam dəfələrlə sənə “Ona bu qədər xərclik lazım deyil. Məktəbdə nə edəcək o qədər pulu. Çox olsa, su alıb içər, bir də nə isə yeyər. Onun üçün bu qədər pula ehtiyac yoxdur axı”,-deyirdi. Sənsə “Sənin işin olmasın, kişinin cibində pul olar”,- deyirdin.

Nə qədər səhv düşüncədə imişsən ata. Mən uşaq idim, hələ kişiləşməyimə, özümü dərk etməyimə, pulu necə xərcləməyimə sən demə illər varmış. Anam dediyi kimi, əvvəllər o pulla məktəbdə tənəffüslərdə ehtiyaclarımı ödəyirdim. Lakin verdiyin pulun cüzi bir hissəsi xərclənirdi. O bitməmiş sən yenə mənə pul verirdin. Mən nə etmişdim? Evdə özümə kartondan yaxşı bir daxıl düzəltmişdim. Hər gün artıq qalan pulları həmin daxıla atırdım. Fikirləşirdim ki, dərs ilinin sonunda daxılımı açacağam, atama göstərib, nə qədər pul yığdığımı göstərəcəyəm.

Hər gün verdiyin pullar narkomaniyaya qurşandığım ilk günlərdə, aylarda ehtiyacımı ödəyirdi. Hələ dostlarım da sənin mənə verdiyin xərclikdən istifadə edirdilər. Lakin aylar sonra hər gün verdiyin pul heç mənim özümün ehtiyacımı ödəmirdi, nəinki dostların. Belə olanda onlar məndən uzaqlaşmağa başladılar. Bu, əvvəllər mənə çox pis təsir edirdi. Sanki ən yaxınlarımı, doğmalarımı itiribmişəm kimi. Ancaq onları anlamağım çox sürmədi. Anladım ki, onlar nəyə görə mənimlə dost imişlər.

Aylar ötdükcə artıq sənin verdiyin xərcliklə məktəbdə heç nə alıb yeyə bilmirdim. Qıymırdım o pula. Dəfələrlə susuz qalırdım, lakin yenə o puldan xərcləyə bilmirdim. Bilirsən niyə? Çünki onu daha vacib ehtiyacım üçün saxlayırdım. O elə bir ehtiyac idi ki, artıq həyatımda ondan öndə olan heç nə yox idi.

Dərslərimdə gündən-günə geriləyirdim. Məktəbə gecikir, heç getmək istəmirdim. Dəfələrlə səni vəziyyətimlə əlaqədar çağırdılar, xəbərdar etdilər. Sən də məni yüngülcə tənbeh etdin, bununla da hər şey bitdi. Yenə də həmin xərcliklər, yenə də həmin münasibət. Mənsə artıq əvvəlki mən deyildim. Bəzən özümə nifrət edirdim, “mən gör hansı yoldayam, İlahi, qayıt, qayıt, nə qədər ki, gec deyil qayıt”, - deyirdim. Çünki məktəbdə, evdə, nəqliyyatda, hər yerdə düşdüyüm yolun dəhşətindən, ziyanından danışırdılar. Lakin qayıda bildimmi? Xeyr, qayıda bilmədim, çünki mən aldanmışdım. Bu barədə məlumatlı ola-ola aldadılmışdım. Demək ki, məlumatlı olmaq yetərli deyil, həm də gərək ağıllı, iradəli, güclü olub aldanmayasan.

Əziz ata, gün o gün oldu ki, daxılım da açıldı. Oradakı pulları götürdükcə yerinə gəncliyimi, arzularımı, xəyallarımı qoyurdum. Bu geniş dünya mənim xəyallarım, arzularım üçün deyilmiş sanki, onların yeri daxılmış, orada yaşanmamış qalması üçün... Artıq mənə hər gün verdiyin puldan dəfələrlə artıq pul istəməyə başlamışdım səndən. Sənsə “nə üçün istəyirsən” soruşmadan verirdin. Kaş ki soruşardın...

Səni qınamıram, bəlkə də mənə inamından, güvənindən edirdin bunu, özünə sığışdırıb hara xərclədiyimi soruşmurdun. Amma mən sənin güvəndiyin oğlun deyildim. Bunu haqq belə etmirdim. Mən iradəsi zəif, nankor biri idim, aldanmışdım, şirin dillərə, “dostunam” deyənlərə aldanmışdım.

Nə yaxşı ki, anam vardı. Onun gözündən yayınmadı düşdüyüm vəziyyət. Bir gün anladı mənim hansı yolda olduğumu. O həmin günlər idi ki, artıq mən öz doğma evimdən oğurluq etməyə başlayırdım. Hər dəfə özümə nifrət edə-edə əl uzadırdım, özümdən özümü oğurlayırdım. Lakin elə bir bəlaya düçar olmuşdum ki, o, ləyaqət, mənlik məfhumlarını almışdı məndən.

Ağ yol - səfil həyat

İsti, rahat, hüzurlu evlərimizlə küçə dalanları, zirzəmilər, xoşbəxt günlərimizlə bədbəxtliyimiz arasında bir yol var. Bu yol aldanmışların, yolundan çıxarılmışların, mənliyindən qoparılmışların, uşaqlığına, gəncliyinə qocaman bir yaşlılıq çökmüşlərin, özünə nifrət etdiyini hiss edə-edə yalan danışanların, oğurluq edənlərin, küçələrdə şpris, məişət tullantıları arasında yemək qalıqları axtaranların yoludur. Bu yol səfil bir həyatda bitir. Sən burada yeni bir həyata başlayırsan. Burada real həyatdakı rənglər yoxdur. Ağ-qara və boz rənglərdən ibarət bir həyat var. Ağa da ağ demək olmaz, o, əlindəki qara kabusdur. Tüstüləndirib ətrafa yaydıqca hər tərəfdən ölümə doğru qaranlıq yollar açılır. Bu yol sənin yolundur. Sənsə o yollarla irəliləyə bilmirsən. Çünki hələlik ölüm üçün hazır deyilsən. Çünki qarşıda daha da rəzilləşəcəksən, alçalacaqsan, aclıq-susuzluqdan bayılacaqsan, əl açıb dilənəcəksən. Hələ çox real həyatdan qaçacaqsan, oradakı insanlardan gizlənəcəksən. Hələ çox hansısa binanın rütubətli zirzəmisində torpağın üzərində günlərlə ağzından köpük daşlanacaq, barmaqlarınla torpağı cırmaqlayıb həyatla mücadilə edəcəksən. Bütün bunlardan sonra ağ yol səni ölümə götürəcək. Uşaqlığınla, gəncliyinlə vidalaşıb zirzəmilərdə kimlərsə duyanadək qoxuyub qalacaqsan.

Dostunuzu, rəfiqənizi düzgün seçin

Tanımadığınız insanların sizinlə uzun-uzadı dialoq qurmasına imkan verməyin. Küçədə kimlərinsə satdığı sizə tanış olmayan konfetləri, saqqızları almayın. Əziz uşaqlar, yeniyetmələr, gənclər, hər “dostam” deyənə inanmayın. Bu cür dostlar “xüsusi” dostlardır. Sizi ailənizdən, cəmiyyətinizdən, məktəbinizdən, universitetinizdən, sevdiklərinizdən, arzu və xəyallarınızdan qoparmaq üçün sizə yaxınlaşırlar. Onlar yollarını azmışlardır. Yeni ov məqsədilə sizə yaxınlaşırlar. Kimlərinsə tapşırığını yerinə yetirmək, əvəzində nə isə almaq məqsədilə sizinlə dost olmağa, sizi real həyatınızdan o qaranlıq dünyaya aparmaq üçün əldən-ayaqdan gedirlər. Onlardan kənar olun. Dostunuzu ən yaxşı tanıdığınız ailələrdən seçin.

Bu söhbətə qızlarımızı da daxil etmək istəyirəm. Çünki bu gün narkomaniyanın ağuşuna aldığı yüzlərlə qız var. Onlar da rəfiqə seçimində yanılıblar. O rəfiqələr həmin qızlardan yetərincə istifadə edəndən sonra həyatlarını da məhvə sürükləyiblər.

Hər dəfə həmin qızları görəndə gözlərim qarşısında onları ağ gəlinlikdə, qucaqlarında körpələri ilə canlandırmışam. Onlar bu miskin görünüşə layiq deyillər. Əyinlərindəki nimdaş, miskin pal-paltar, səliqəsiz, çirkli görünüş heç onlara yaraşmır. Mən onların deşik-deşik olan qollarında gözəl bir oğlan və ya qız övladı görmək istəyirəm. Səfil həyata atdıqları addımlarından vaz keçib gözəl bir evə doğru addımlamalarını görmək istəyirəm. Bihuş olub hara gəldi qoyduqları başlarını ağıllı-kamallı bir oğlanın çiynində görmək istəyirəm.

Qızlarımız qadındır, xanımdır, anadır. Onların yeri küçələr, zirzəmilər, dalanlar, xarabalıqlar ola bilməz. Onlar ən yaxşı evlərdə gəlin olmalıdırlar. Dünyaya övlad gətirməli, onun tərbiyəsi, təhsili ilə məşğul olmalı, firavan həyat yaşamalıdırlar.

Elə oğlanlarımız da qızlarımızın yanında olmalıdırlar. Onlar səfil həyatı haqq etmirlər. Onlar ən yaxşı ailə başçıları olmağa layiqdirlər. Ata, baba olmağa, evlərinin yükünü çiyinlərində daşımağa, cəmiyyətimiz üçün layiqli vətəndaşlar yetişdirməyə layiqdirlər.

Övladınıza vaxt ayırın ki, sabah onu küçələrdə axtarmayasınız

Bütün bunlara görə, əziz valideynlər, övladlarınıza nəzarət edin. Onlara vaxt ayırın, yanlış dost, rəfiqə seçmələrinin qarşısını alın. Qoyun əlinizdən telefonları bir kənara, çəkilin televizorların qarşısından. Gün boyu işdə, öz əyləncələrinizin, problemlərinizin arxasında olursunuz. Evə gələndə isə telefonlarınızı əlinizə götürüb başınızı saatlarla yuxarı qaldırmırsınız. Televizorun qarşısında əyləşib bir-birinin ardınca seriallar izləyirsiniz. Ta bilmirsiniz ki, lap yaxınlığınızdakı övladınızın taleyi ilə bağlı yeni həyat hekayələri yazılmaqdadır. O hekayələr ki, sabah bir film kimi tamaşa edəcəksiniz. Gözlərinizdən dayanmadan yaş axacaq bu acı həyat hekayəsinə.

Uşaqlarınıza vaxt ayırın. Çünki bu gün ayırmadığınız vaxt üçün sabah aylarla küçələrdə onları axtaracaqsınız, müalicə olmaları üçün xəstəxanalara ayaq döyəcəksiniz... Öz-özünüzə “nə üçün belə oldu?” sualını verəcəksiniz. O sualların cavabı bu gün sizdə, onlara ayırmadığınız vaxtdadır. Nəzarət edin onlara. Yeri gələndə qadağalar qoyun. Lakin övladınızı qurban verməyin. Onları qurbanlara çevirməyin. Kimlərəsə yem etməyin.

Buraxmayın onları həyatın axarına. Bu axar sel olub onları qarşısına alıb aparar. Bu axar külək olub onları sizdən birdəfəlik qoparar. Xətt çəkməyin taleləri üzərindən. Qoyun onlar cəmiyyət üçün layiqli insan olsunlar. Ali təhsil alsınlar, ən yaxşı vəzifələrdə çalışsınlar. İdmançı olsunlar. İdman zallarında vaxtlarını keçirsinlər. Əsgər olsunlar, sərhədlərimizdə Vətənimizi qorusunlar.

Vaxt ayırın övladlarınıza. Ayırmasanız, sabah bu gün ayırmalı olacağınız vaxtdan çox vaxt ayıracaqsınız onlara. Hər dəqiqəniz onları düşünməklə ötəcək. Bu dəqiqələrə kədər, əzab qarışacaq, sizin yuxularınızı ərşə qaldıracaq. Onları evə qaytarmaq istəyəcəksiniz, lakin gücünüz çatmayacaq. Çünki artıq onlar getmişlər, əldən də, evdən də, həyatdan da getmişlər.

Övladınız gözünüzün qarşısında həyatla mücadilə edəcək. Dözə biləcəksinizmi buna? Nə yaşaya, nə ölə biləcəkdir. Canınızın bir parçası əzab çəkdikcə siz əriyəcək, məhv olacaqsınız. Özünüzə Allahdan ölüm arzulayacaqsınız ki, göz bəbəyinizin zülmlərini görməyəsiniz. Hansı ki, vaxtında ayırdığınız vaxt bütün bunların yaşanmasına izn verməzdi.

Saatlarınızı, günlərinizi sərf edin, onları məhv olmağa qoymayın... Onları məhv edənlərlə mübarizə aparın. Yığışın, əlbir olun, həmrəy olun, toplaşın bir yerə, dağıdın, parçalayın, cilikləyin narkomaniyanı. Qoy məhv olsun, insanlardan əl çəksin. Onların ruhları kimi, zəifləmiş bədənlərinə bir də QİÇS-i, vərəmi, hepatiti qonaq etməsin.

Qəti şəkildə “yox” deyin narkomaniyaya. Dünyaya səs salın, hər kəsi bu bəlanı ölümə sürükləməyə çağırın. Siz bunu bacararsınız. Çünki siz insanlar onun bu qədər yayılmasına səbəbkarsınız. Siz də qarşısını almağa səbəbkar ola bilərsiniz...

Yaşamaq istəyirəm...

Bu, tək mənim deyil, narkomaniyaya aludə olan hər bir insanın arzusu, son qərarıdır. O yolla getdikdən sonra bu dünya ilə o dünyanın fərqini görüb gəldiyi qənaətidir. Çünki bu həyatın, yaşamağın nə qədər mənalı olduğunu dərk edirlər. Lakin təəssüf ki, kimi bu həyata qayıda bilir, kimi isə getdiyi o yoldan geri dönə bilmir, bu dünyanın gözəlliklərini o dünyanın çirkinliyinə qurban verir.

O qorxunc yoldan geri çağırın gedənləri. Çağırırsınız, bilirəm. Daha artıq çağırın. Məni də çağırdılar. Döndüm baxdım. Sanki bu çağırışı illərdi ki, gözləyirdim. Bir çağırışa bənd idim ki, qayıdam öz ləyaqətli həyatıma. Darıxmışdım bu həyat üçün. Alçalmaqdan, miskinləşməkdən, ləyaqətimi hər gün bir az itirməkdən bezmişdim. İnanın, mənim kimi çoxları bu fikirdədir. Qaytarın onları, geri çağırın. Onlar səhvlərini çox gözəl anlayırlar. Lakin qayıtmağa cəsarətləri çatmır. Bir də ətrafdakı mühit onlara mane olur.

O qaranlıq həyat elə bir həyatdır ki, hər kəs oradan qaçıb canını qurtarmağa çalışır. Şükürlər olsun ki, qaça bildim. İndi müalicə alıram. Düşünəndə ki, məni qarşıda əvvəlki-o yola düşmədən öncəki həyat gözləyir, sevincimdən ağlayıram. Mən evə qayıdacağam, doğmalarım, əzizlərim olan evə. Mən ailə quracağam, ata olacağam. Bu nə gözəl bir hissdir, İlahi. Mən övladımı necə qoruyacağam, bilirsinizmi? Göz bəbəyim kimi qoruyacağam. O, heç vaxt mənim kimi ola bilməz, heç vaxt. O, ölkəmizin ən layiqli vətəndaşı olacaq. Mən onun əlindən tutub parkları, muzeyləri, kitabxanaları, abidələri gəzdirəcəyəm. Bu həyatın bütün gözəllikləri ilə içini dolduracağam. Ona elə gözəlliklər bəxş edəcəyəm ki, heç bir qüvvə bunun yerini ala bilməyəcək.

Mən işləyəcəyəm, halal zəhmətimlə övladımı böyüdəcəyəm. Səhər işə, axşam evə tələsəcəyəm. Bütün qalan ömrümü yaxşı ailə başçısı olmağa sərf edəcəyəm. Bütün bunlara görə yaşamaq istəyirəm. Bunları görmək üçün yaşamaq istəyirəm.

Sən demə həyatda olmaq yaşamaq demək deyilmiş. Narkomaniya aləmində həyat yoxdur. Oradakılar ölülərdir, ruhlardır, dolanırlar: düşüncəsizcəsinə, heysiyyətsizcəsinə, ləyaqətsizcəsinə... Mənəviyyatları məhv olub onların. Qaytarın onlara mənəviyyatlarını. Çıxarın əyinlərindən çirki paltarlarını, qaytarın onları bu gözəl həyata.

Mən yaşamaq istəyirəm, səhvlərimi düzəltmək üçün, insanları aldadanlarla mübarizə aparmaq üçün yaşamaq istəyirəm. Bir gün bütün dünyanın narkomaniya əleyhinə ayağa qalxmasını, kimlərəsə sərf edən bu biznesi od vurub yandırmasını istəyirəm. Bütün bunları o alovlarda yanan biri kimi gözlərimlə görmək üçün yaşamaq istəyirəm...

Mətanət MƏMMƏDOVA

Səs.- 2022.- 3 avqust.- S.12-13.