Ekoloji vəziyyətin yaxşılaşdırılması, ətraf mühitin mühafizəsi və təbii sərvətlərdən səmərəli istifadə məsələləri dövlətimizin xüsusi diqqət mərkəzindədi

Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər naziri Hüseynqulu Bağırovun YAP-ın internet saytına müsahibəsi

- Hüseynqulu müəllim, ətraf mühitin qorunması, bütövlükdə ekoloji vəziyyət dünyada qlobal problemlərdəndir. Mütəmadi olaraq dünya ölkələri bir araya gələrək ətraf mühitin çirkləndirilməsinin qarşısını almaq üçün müzakirələr aparır. Bu baxımdan, son illərdə respublikamızda ekoloji durumun yaxşılaşdırılması ilə bağlı hansı tədbirlər həyata keçirilib?

- Unikal təbii şəraitə, zəngin təbii sərvətlərə və inkişaf etmiş sənaye sahələrinə malik olan Azərbaycanda, ulu öndərimiz Heydər Əliyevin fəaliyyəti dövründə ekoloji vəziyyətin yaxşılaşdırılması, ətraf mühitin mühafizəsi, eləcə də, təbii sərvətlərdən səmərəli istifadə məsələləri həmişə xüsusi diqqət mərkəzində olmuşdur. Təsadüfi deyil ki, məhz ümummilli liderimizin Azərbaycana rəhbərlik etdiyi dövrlərdə ekologiya və ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində mühüm qanunlar, qərarlar, sərəncamlar qəbul edilmiş, institusional dəyişiliklər baş vermişdir. Ulu öndər Heydər Əliyevin layiqli davamçısı, ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən də bu gün ölkəmizin ekoloji durumunun sağlamlaşdırılmasına xüsusi diqqət göstərilir.

Ölkə rəhbəri İlham Əliyevin bilavasitə sədrliyi ilə ekoloji problemlərin müzakirəsinə həsr olunmuş müşavirələrin keçirilməsi, ətraf mühitlə bağlı qəbul olunmuş dövlət proqramlarının icrasına diqqətin artırılması, mövcud ekoloji problemlərin daha səmərəli həll edilməsi məqsədilə müvafiq sərəncamların verilməsi, bu sahənin ölkəmizdə prioritet məsələlər sırasına qaldırılmasına parlaq nümunədir. Prezident İlham Əliyevin 23 may tarixinin Ekologiya və Təbii Sərvətlər işçilərinin peşə bayramı günü kimi qeyd olunması barədə 16 may 2007-ci il tarixli Sərəncamı ölkə başçısının bir daha ətraf mühit sahəsinə olan diqqətinin nəticəsidir.

Ətraf mühitin mühafizəsi və təbii sərvətlərdən səmərəli istifadə olunması sahəsində 2003-2008-ci illərdə dövlət rəhbərinin göstərişi əsasında həyata keçirilən tədbirlər nəticəsində əldə olunmuş yüksək nailiyyətləri əks etdirən “İlham Əliyevin uğurlu ekoloji siyasəti” adlı kitabın 2008-ci ilin oktyabr ayında ictimaiyyətə təqdimat mərasimi keçirilmişdir.

Ekoloji vəziyyətin sağlamlaşdırılması və ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində son bir neçə ildə ölkə rəhbərliyinin prinsipial mövqeyi nəticəsində xeyli işlər görülmüş, uzun illər ərzində yaranmış və müstəqil Azərbaycana miras qalmış ekoloji problemlər təhlil edilərək, onların kompleks həllinə yönəldilən 5 Milli və Dövlət Proqramı təsdiq edilmiş, ekologiya və ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində hüquqi baza təkmilləşdirilmişdir. Ötən müddət ərzində ölkə Prezidentin sərəncamları ilə təsdiq olunmuş “Ekoloji cəhətdən dayanıqlı sosial-iqtisadi inkişafa dair”, “Azərbaycan Respublikası Meşələrinin bərpa edilməsi və artırılmasına dair” Milli Proqramlar, “Yay-qış otlaqlarının, biçənəklərin səmərəli istifadə olunması və səhralaşmanın qarşısının alınmasına dair” və “Azərbaycan Respublikasında Hidrometeorologiyanın inkişafına dair” Dövlət Proqramları həyata keçirilmişdir.

Prezident İlham Əliyevin yanında keçirilmiş müşavirənin yekunları əsasında hazırlanaraq, dövlət başçısının 28 sentyabr 2006-cı il tarixli sərəncamı ilə təsdiq olunmuş “Azərbaycan Respublikasında ekoloji vəziyyətin yaxşılaşdırılmasına dair 2006-2010-cu illər üçün Kompleks Tədbirlər Planı” problemlərin həllinə yönəldilən mühüm və çox qiymətli sənəddir. Kompleks Tədbirlər Planının icrasını təmin etmək məqsədilə ölkənin gərgin ekoloji vəziyyətdə olan bölgələrinin, əsasən də, Bakı şəhəri və Abşeron yarımadasının ətraf mühitinin sağlamlaşdırılması istiqamətində mühüm işlər həyata keçirilir.

Kompleks Tədbirlər Planından irəli gələn ətraf mühitin qorunması və mövcud vəziyyətin bərpasına yönəldilmiş Bakı buxtasının, Bibiheybət zonasının, Heydər Əliyev adına Beynəlxalq Hava Limanının ətrafının, Abşeron yarımadasındakı göllərin, neftlə çirklənmiş torpaqların, lay suları altında qalmış sahələrin və digər istehsal tullantıları ilə çirklənmiş ərazilərin ekoloji vəziyyətinin yaxşılaşdırılması, bərk məişət tullantılarının idarə olunması sxeminə uyğun Bakı və Sumqayıt şəhərlərində formalaşan tullantıların idarə olunmasının təkmilləşdirilməsi və s. tədbirlərin həyata keçirilməsi üçün maliyyə vəsaitinin ayrılması bu problemlərin vaxtında həll edilməsini reallaşdırmışdır.

- Ətraf mühitin çirklənməsinin qarşısının alınması ilə bağlı görülən işlər bu sahədə hansı dəyişikliklərin yaranmasına səbəb olub?

- Son illər bu istiqamətdə həyata keçirilən məqsədyönlü siyasət ətraf mühitin qorunması ilə bağlı mühüm nəticələrin əldə olunması ilə yekunlaşıb. Uzun illər ərzində xlorun istehsalı nəticəsində əmələ gəlmiş civə tərkibli toksiki tullantıları Sumqayıt şəhərinin ətraf mühitinin normadan artıq çirklənməsinə səbəb olurdu. Sumqayıtda 56,422 min kub m, 2007-ci ildə 6452 min kub m, 2008-ci ildə isə 38415 kub m-nin civə tullantıları toplanılmış və Təhlükəli Tullantılar Poliqonuna daşınaraq zərərsizləşdirilmişdir. 2009-cu ildə bu iş davam etdirilərək tullantıların qalan 11555 kub m-nin daşınması başa çatdırılmaqla uzun illərdən bəri yığılıb qalmış civə tullantılarının tam zərərsizləşdirilməsinə nail olacağıq.

Ölkənin əsas su arteriyaları olan Kür və Araz çaylarının qonşu dövlətlərin ərazilərindən keçməklə daha çox çirklənməyə məruz qaldığını nəzərə alaraq, bu çaylarda və onların transsərhəd qollarında monitorinqin müasir tələblər səviyyəsində aparılması məqsədilə 2006-cı ildə Qazax və Beyləqan rayonlarında analitik tədqiqat laboratoriyaları yaradılmış, daxili imkanlar hesabına təmir edilmiş, ən müasir cihazlarla təchiz edilmiş və kadrlarla komplektləşdirilərək fəaliyyətləri təmin olunmuşdur.

Prezidentin 27 oktyabr 2006-cı il tarixli “Azərbaycan Respublikasında Qaradağ, Çovdar, Göydağ, Dağkəsəmən filiz sahələrinin, Köhnəmədən sahəsinin və Kürəkçay hövzəsi yataqlarının öyrənilməsi, tədqiqi, kəşfiyyatı, işlənməsi və hasilatın pay bölgüsü haqqında” Sərəncamının icrası ilə əlaqədar müvafiq saziş hazırlanmışdır. Həmin sənədə uyğun olaraq, geniş miqyaslı tədbirlərin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur. Prezidentin “Xəzər dənizinin çirklənmədən qorunması üzrə bəzi tədbirlər haqqında” 20 iyun 2007-ci il tarixli sərəncamından irəli gələn məsələlərin həlli istiqamətində də mühüm işlər görülməkdədir. Belə ki, gündə 5570 kub m çirkab sutəmizləmə gücünə malik, beynəlxalq standartlara cavab verən 27 ədəd modul tipli təmizləyici qurğuların qurulması nəticəsində Abşeron yarımadasının Bilgəh, Buzovna, Mərdəkan, Pirşağı və Nardaran qəsəbələrində 14 stansiya istismara verilərək, “Xəzər dənizinin ekoloji mühitinin mühafizəsi sistemi” yaradılmışdır.

Sistemin fəaliyyəti Abşeronun şimal sahilinin 86 km-lik sahəsinin bundan sonra təmiz qalacağına şərait yaradır. Eyni zamanda, Abşeron yarımadasının sahilboyu zolağında hazırda şimal istiqamətində - Novxanı-Sumqayıt sahilboyu ərazilərdə mövcud axarların üzərində modul tipli çirkab sutəmizləyici qurğulardan ibarət 2 stansiyanın qurulması işləri yekunlaşmaqdadır. Ölkə başçısının “Əhalinin ekoloji cəhətdən təmiz su ilə təminatının yaxşılaşdırılması ilə əlaqədar bəzi tədbirlər haqqında” 20 iyun 2007-ci il tarixli Sərəncamından irəli gələn məsələlərin həlli istiqamətində də əhəmiyyətli işlər görülüb. 2007-2008- ci illər ərzində Naxçıvan Muxtar Respublikası da daxil olmaqla 12 rayonun 122 kəndində modul tipli sutəmizləyici qurğular quraşdırılmış, 224 min insan Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının standartlarına cavab verən içməli su ilə təmin olunmuşdur. Bu istiqamətdə fəaliyyət davam etdirilməkdədir.

- Hüseynqulu müəllim, paytaxtda və respublikamızın bölgələrində yaşıllaşdırma işləri geniş vüsət almaqdadır. Nazirlik yeni yaşıllıq sahələrinin yaradılması üçün hansı layihələri planlaşdırır?

- İlk öncə, onu deyim ki, bu istiqamətdə çox mühüm tədbirlər planı hazırlanıb və buna uyğun addımlar atılmaqdadır. İstənilən yaşda və ölçüdə olan ağacların köçürülməsini təmin etmək üçün, xüsusi ağır texnikanın alınması məqsədilə Almaniyanın “MAN” şirkətindən 7 texnika respublikamıza gətirilib və çoxillik ağacların, onlara ziyan vurulmadan başqa yerlərə köçürülməsi təmin olunur. Eləcə də, yaşıllaşdırmanın effektivliyini artırmaq üçün respublikanın magistral avtomobil yollarının kənarlarının yaşıllaşdırılması tədbirləri həyata keçirilir. Bunula əlaqədar, ETSN 2008-ci ilin əvvəlindən başlayaraq yolların mühafizə zolaqlarının yaşıllaşdırılması, onların külək və su eroziyasından mühafizəsi, ətraf mühitin sağlamlaşdırılması, yolların estetik görünüşünün yaxşılaşdırılması məqsədilə Bakı-Ələt-Hacıqabul istiqamətində magistral şosse yolu ətrafında 172 min ədəd ağac və kol əkilmişdir. Hazırda bu istiqamətdə işlər davam etdirilir. Magistral yolboyu yaşıllaşdırma işlərinə də böyük diqqət ayrılmışdır. Belə ki, Zığ-Aeroport yolu boyu 196 ha ərazidə yaşıllıqsalma işləri başa çatdırılmışdır. Aparılan yaşıllaşdırma tədbirləri nəticəsində 230 min ədədə qədər müxtəlif növ (zeytun, Eldar şamı, akasiya və s.) ağac və kol cinsləri əkilmiş və dirəklərlə bərkidilmişdir. Ağacların suvarılması üçün suvarma şəbəkəsi qurulmuşdur.

ETSN 2003-2008-ci illər ərzində ətraf mühitin mühafizəsi, təbii ehtiyatlardan səmərəli istifadə olunması, biomüxtəlifliyin qorunması, meşələrin bərpa olunması və artırılması, geoloji xidmət, hidrometeorologiya, beynəlxalq əməkdaşlığın genişləndirilməsi istiqamətində fəaliyyət göstərmiş, bir sıra mühüm tədbirlərin həyata keçirilməsinə də nail olmuşdur. Belə ki, 2003-2008-ci illər ərzində ETSN-nin ətraf mühitin mühafizəsinə nəzarəti həyata keçirən qurumları tərəfindən hüquqi, fiziki şəxslər və vətəndaşlar tərəfindən yol verilmiş qanun pozuntularına görə müvafiq tədbirlər görülmüş, ətraf mühitin mühafizə sahəsində qanun pozuntuları ilə əlaqədar akt və protokol tərtib olunmuşdur. Görülmüş tədbirlər nəticəsində bu illərdə Ətraf Mühitin Mühafizəsi üzrə Dövlət Fonduna 2,96 mln man məbləğində vəsaitin köçürülməsi təmin olunmuşdur.

- Ölkə başçısı bir sıra dövlət strukturlarına, o cümlədən, ETSN-ə Xəzər dənizinin sahil zolağında təmizlik işlərinin aparılması, ekoloji vəziyyətin yaxışılaşıdırılması ilə bağlı müvafiq tapşırıqlar verib. Bununla bağlı vəziyyət necədir?

- Bizim nazirlik tərəfindən Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda və sahil zolağında fəaliyyət göstərən müəssisə və obyektlərdən, üzən vasitələrdən, çimərlik ərazilərindən, dənizə tökülən axarlardan və s. götürülən su və qrunt nümunələri üzərində kimyəvi, bioloji, ekotoksikoloji və mikrobioloji təhlillər aparılır. Həmçinin, yerli və xarici neft şirkətləri tərəfindən açıq dənizdə təşkil edilmiş ekspedisiyada iştirak edərək, müxtəlif horizontlardan su və dib çöküntüsü nümunələrinin götürülməsi təmin edilir. Belə ki, 2003-2008-ci illər üzrə laborator təhlillərin aparılması məqsədilə sahil zolağından 16300, dəniz ekspedisiyaları zamanı isə 4624-ə qədər nümunələr götürülmüşdür.

- Ölkəmizdə ekoloji siyasətin mühüm istiqamətlərindən biri də qoruqların mühafizəsinin gücləndirilməsi və bunların ərazisinin genişləndirilməsi ilə bağlıdır. Son illərdə həmin sahədə hansı irəliləyişlərə nail olunub?

- ETSN xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin qorunması və şəbəkəsinin genişləndirilməsi istiqamətində aparılan işləri keçən illər ərzində daha intensiv olaraq davam etdirmişdir. Həyata keçirilmiş məqsədyönlü tədbirlər nəticəsində 8 Milli Park, 14 Dövlət Təbiət Qoruğu və 22 Dövlət Təbiət Yasaqlığından ibarət xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin sahəsi hazırda 778464,7 ha olmaqla ölkə ərazisinin 9%-nə, o cümlədən, milli parklar 3,2%-ə çatdırılmışdır. Müqayisə üçün qeyd edim ki, 2003-cü ilədək xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin sahəsi 478 000 ha olmaqla ölkə ərazisinin 4,5 %-ni təşkil edirdi. Azərbaycan Prezidentinin müvafiq Sərəncamı ilə 2003-cü ildə Şahbuz Dövlət Təbiət Qoruğu, Akademik H.Əliyev adına Ordubad, Ağ Göl, Şirvan milli parkları yaradılmış, Nazirlər Kabinetinin Sərəncamı ilə isə 5 mövcud Dövlət Təbiət Qoruğunun ərazisi 2-3 dəfədən çox genişləndirilmişdir.

Ölkə Prezidentinin müvafiq Sərəncamları ilə 2004-cü ilin 9 fevral tarixində Azərbaycanın cənub-şərqində Hirkan Milli Parkı, 2004-cü il 31 avqust tarixində Altıağac Milli Parkı, 2004-cü il 16 dekabr tarixində Eldar Şamı Dövlət Təbiət Qoruğu, 2005-ci il 8 fevral tarixində Abşeron Dövlət Təbiət Yasaqlığının bazasında Abşeron Milli Parkı, 2005-ci ilin əvvəlində Naxçıvan MR-də Arazboyu Dövlət Təbiət Yasaqlığı yaradılmışdır. Eləcə də, Göygöl Milli Parkı və Korçay Dövlət Təbiət Qoruğu yaradılmışdır.

Prezidentin “Bakı və Abşeron yarımadasının palçıq vulkanları qrupu Dövlət Təbiət Qoruğunun yaradılması haqqında” 2007-ci il 15 avqust tarixli Sərəncamına müvafiq olaraq, 52 palçıq vulkanına Dövlət Təbiət Qoruğu statusu verilmişdir. Cənubi Qafqazda ilk dəfə olaraq Altıağac Milli Parkı nəzdində Vəhşi Təbiətin Bərpası və Reabilitasiyası Mərkəzi yaradılmış, dövlət əsaslı vəsait qoyuluşu çərçivəsində qoruq ən müasir tibbi və baytarlıq avadanlıqları ilə təchiz edilmişdir. Prezidentinin “Şahdağ Milli Parkının yaradılması haqqında” 8 dekabr 2006-ci il tarixli Sərəncamına əsasən nazirlik müvafiq tədbirlər planı və Şahdağ Milli Parkının sxemi hazırlamışdır.

Onu da qeyd edim ki, dövlət başçısının 2008-ci il 26 dekabr tarixili Sərəncamına uyğun olaraq zooloji parkın yaradılması nəzərdə tutulub. Bioloji müxtəlifliyin qorunub saxlanılmasında, nadir və nəsli kəsilmək təhlükəsi qarşısında olan fauna növlərinin bərpası və reintroduksiyasının təmin edilməsində, ictimaiyyətin Azərbaycan təbiəti haqqında məlumatlandırılmasında, gənc nəslin təbiətə qayğıkeş ruhda tərbiyə edilməsində yaradılacaq zooloji park mühüm əhəmiyyətə malikdir.

2008-ci il ərzində xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri şəbəkəsinin genişləndirilməsi istiqamətində aparılan işlər davam etdirilərək, Hirkan Milli Parkının ərazisi meşə fondu torpaqları hesabına 40358 ha-a çatdırılmışdır. Zaqatala Dövlət Təbiət Qoruğunun ərazisi 23505 ha genişləndirilərək, ümumilikdə, 47349 ha-a çatdırılması təmin edilmişdir. Ümumiyyətlə, Azərbaycanda ölkə üzrə mühafizə olunan ərazilərin ümumi sahəsi yaxın zamanlarda 12 faizə çatdırılacaqdır.

- Azərbaycanda meşə massivlərinin mühafizəsi və yeni meşələrin salınması ilə bağlı hansı tədbirlər görülməkdədir?

- 2003-2008-ci illərdə meşələrin mühafizəsi, bərpası, yeni meşəliklərin salınması məqsədilə bir sıra ciddi tədbirlər görülmüşdür. Toxum tədarükü, əkin materiallarının yetişdirilməsi, meşələrin bərpası, yeni meşə massivlərinin yaradılması sahəsində göstəricilər bir neçə dəfə artmış, meşə fonduna daxil olmayan ərazilərdə - Kür-Araz çayları vadilərində, avtomobil, dəmiryolları və sututarların kənarlarında, eləcə də, Xəzər dənizi sahili qumluqların bərkidilməsi istiqamətində müvafiq tədbirlər görülmüşdür. Belə ki, 2002-ci ildə əkin və səpin cəmi 7750 ha-da aparılmışdısa, 2003-cü ildə cəmi 8721 ha sahədə, 2004-cü ildə müvafiq olaraq 9126 ha, 2005-ci ildə 9737 ha, 2006-cı ildə 10140 ha, 2007-ci ildə isə 10500 ha sahədə meşə bərpa işləri aparılmışdır. 2008-ci il ərzində isə cəmi 10740 ha sahədə meşə bərpa işləri aparılmışdır. Ümumilikdə isə, 2003-2008-ci illər ərzində 58964 ha sahədə meşə bərpa işləri aparılmışdır. Meşələrin qorunub mühafizə olunması istiqamətində də məqsədyönlü və ciddi tədbirlər həyata keçirilmiş və bunun nəticəsində qanunsuz ağac kəsilməsi halları ilbəil azalmışdır. Belə ki, müxtəlif araşdırmalar zamanı 2002-ci ildə 41110, 2003-cü ildə 49063, 2004-cü ildə 46793, 2005-ci ildə 38493, 2006-cı ildə 36842, 2007-ci ildə 31430, 2008-ci ildə isə 30500 kub m həcmində qanunsuz ağac kəsilməsi halları müəyyən edilmişdir.

- Hüseynqulu müəllim, zəngin təbii sərvətlərə malik olan Azərbaycanın qızıl yataqlarında hasilat işləri aparmaq istəyən xarici şirkətlərin sayı hər il artır. Ümumiyyətlə, qızılçıxarma sənayesində geoloji kəşfiyyat işləri hansı vəziyyətdədir?

- Bu sənaye sahəsində işlər həddindən artıq ürəkaçan səviyyədədir. Geoloji kəşfiyyat işləri Baş Qafqazın cənub yamacında, Kiçik Qafqaz, Naxçıvan Muxtar Respublikası və cənubi Xəzəryanı dağlıq ərazilərdə əlvan və nəcib metal yataqları cəhətdən perspektivli sahələrdə həyata keçirilmişdir. Baş Qafqazın cənub-şərq yamacında Azərbaycan Respublikası Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi ilə Koreya Respublikasının “KORES” şirkəti arasında bağlanmış Saziş çərçivəsində, Xınalıq-Qonaqkənd sahələrində aparılmış işlər nəticəsində bir sıra perspektivli obyektlər aşkar edilmişdir. Bundan başqa, Azərbaycan Respublikasının, demək olar ki, bütün bölgələrində müvafiq tələbata uyğun olaraq müxtəlif təyinatlı qeyri-filiz və inşaat materiallarının da axtarışı və kəşfiyyatı davam etdirilmişdir. Bu qəbildən şüşə xammalı, istilik enerji (qonur kömür, yanar şistlər) xammalı və s. yataqların axtarış və kəşfiyyatı həyata keçirilmiş, müsbət nəticələr əldə edilmişdir.

- Azərbaycan ərazilərinin 20 faizini işğal etmiş Ermənistanın “yaşıl soyqırım” siyasəti və ən nadir təbiət abidələrini darmadağın etməsi barədə ölkəmiz tərəfindən beynəlxalq təşkilatlara konkret faktlar təqdim edilib. Həmin qurumların erməni vəhşiliyinə münasibəti necə olub?

- Çox təəssüf ki, bu məsələyə Avropa dövlətlərində ikili standartlarla yanaşırlar. Müəyyən səbəblərdən bir çox ölkələr, beynəlxalq təşkilatlar ermənipərəst mövqe tutublar. Orta əsrlərdəki Şərq-Qərb qarşıdurmalarının doktirinaları formal olaraq bəzi yerlərdə qüvvədə deyil. Amma faktiki onların şüurunda yanaşmalar məsələnin üzərində qurulub. Bu baxımdan, bəzi dövlətlər Ermənistandan vasitə kimi istifadə edir. Problemi biz beynəlxalq təşkilatların böyük tədbirlərində və ikitərəfli görüşlərdə də qaldırırıq. ATƏT-in ekologiya üzrə nümayəndəsi Bernard Snou işğal olunmuş ərazilərimizdəki yanğınları təbiət hadisəsi kimi qiymətləndirirdi.

Mən bu arqumenti onun qarşısına qoydum ki, necə olur aran rayonlarında yanğın baş vermir, amma dağ və dağ ətəyi rayonlarında bu yanğınlar kütləvi xarakter alır. O, məcbur oldu ki, sussun. Yəni, bununla onun ermənipərəst mövqeyi yox olmadı ki. NATO-nun Elm Şurasında, Belqradda Avropa Ekologiya nazirlərinin konfransında çıxış etmişəm. Hətta mövzuya aid olmasa da, bütün beynəlxalq tədbirlərdə çıxış edərkən ölkəmizin mövqeyini çatdırmışam. Ölkə Prezidenti bütün xarici səfərlər zamanı Azərbaycanın həqiqətlərini dünyaya yayır. Bizim vəzifəmiz də odur ki, bu yöndə işlərimizi ardıcıl olaraq davam etdirək.

Görülən işlər nəticəsində Azərbaycanın tərəfdaşları artır. Amma o ölkələr ki, öz maraqlarını güdürdü və bunu da ayrı səbəblərlə ört-basdır edirdi, onların mövqeyini bizim təbliğat nəticəsində dəyişməyə çalışırıq. Eyni zamanda həmin ölkələrdə belə mövqe var ki, məsələn, Reyn çayının aşağı axarındakı ölkələr yuxarıdakılara pul ödəyirlər ki, çayı çirkləndirməyib təmiz saxlasınlar. Biz belə fakta qarşı etiraz etdik. Ekologiyanın bir prinsipi var: çirkləndirən ödəyir. Amma həmin fakt ona yönəlir ki, bəzi dövlətlər çirkləndirmədən pul qazansın.

Yenə də deyirəm ki, biz məsələni beynəlxalq müstəvidə qaldırırıq. Amma problemin həllini bunda görmürük. Ermənilərə qarşı təlbiğatımızı qururuq. Ermənistan duşməndir, ona görə də, beynəlxalq tələblərə əməl etmir. İşğalçılar Sərsəng su anbarından da bizə su vermirlər. Çünki düşmən çalışır ki, Azərbaycan zəif olsun. Ona görə, bütün vasitələrdən, o cümlədən, ekoloji problemlərdən istifadə edilir. Biz isə çalışırıq ki, bu faktları daha geniş formada dünyada yayaq və Ermənistanın təcavüzünün təkcə Azərbaycan üçün deyil, regionumuz üçün böyük təhlükələr yaratdığını beynəlxalq aləmə çatdıraq.

Səs.- 2009.- 16 aprel.- S. 6.