HƏMRƏYLİK XARTİYASININ SON VARİANTININ TƏQDİMATI
OLACAQ
Diaspora
Bu günlərdə
Dünya Azərbaycanlılarının
Həmrəylik Xartiyasının
son variantı hazır
olacaq. Diaspora ilə İş üzrə Dövlət Komitəsinin
mətbuat xidmətindən
"Səs" qəzetinə
verilən məlumata əsasən, sənədin
son variantında alimlərin
və əlaqədar təşkilatların təklif
və rəyləri nəzərə alınıb.
Dünya Azərbaycanlıları
Əlaqələndirmə Şurasının
ötən ilin dekabrın 18-də Bakıda
keçirilən iclasında
təklif edilən əlavə və düzəlişlər də
Həmrəylik Xartiyanın
son variantında nəzərə
alınıb. Diaspor siyasəti sahəsində
gələcəkdə görüləcək
işlərin proqramı
olan Həmrəylik Xartiyasının yekun versiyasının Bakıda
alimlərin, ziyalıların
və mətbuat nümayəndələrinin iştirakı
ilə ictimaiyyətə
təqdimatı keçiriləcək,
müzakirəsi təşkil
ediləcək. Bu məqsədlə
keçiriləcək dəyirmi
masada ən son dəqiqləşdirmələr aparıldıqdan sonra sənəd nəşr olunacaq və Avropa Azərbaycanlıları
Konqresinin III qurultayında
iştirak edən diaspor təşkilatları
rəhbərləri və
fəallarına paylanacaq.
DÜNYA AZƏRBAYCANLILARININ HƏMRƏYLİK
XARTİYASI AZƏRBAYCAN DİASPORUNUN TARİXİNDƏ
YENİ MƏRHƏLƏNİN ƏSASI KİMİ"
Daha sonra Niderlandda Avropa Azərbaycanlıları Konqresi
və Benilüks Azərbaycanlıları Konqresinin
birgə təşkilatçılığı
ilə "Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik
Xartiyası Azərbaycan
diasporunun tarixində yeni mərhələnin əsası kimi" mövzusunda konfrans təşkil olunacaq. Sənədi hazırlayan alimlərin də iştirak edəcəyi bu tədbirdə soydaşlarımızı maraqlandıran
məqamlara aydınlıq
gətiriləcək, suallar
cavablandırılacaq. Qeyd
edək ki, bu tədbirlər Həmrəylik Xartiyada nəzərdə tutulan məqsəd və vəzifələrin həyata
keçirilməsinin konkret
mexanizmlərini tətbiq
etmək məqsədi
daşıyır.
Qeyd edək
ki, Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik
Xartiyası Azərbaycan
Respublikası Konstitusiyasına,
"Xaricdə yaşayan
azərbaycanlılarla bağlı
dövlət siyasəti
haqqında" Azərbaycan
Respublikasının Qanununa,
Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin müvafiq sərəncamlarına, BMT-nin
"İnsan hüquqları
haqqında" Ümumi
Bəyannaməsinə, "İnsan hüquqları və əsas azadlıqların müdafiəsi
haqqında" Avropa Konvensiyasına, BMT-nin
"İrqi ayrı-seçkiliyin
bütün formalarının
aradan qaldırılması
haqqında" Konvensiyasına,
Avropa Şurasının
"Milli azlıqların
müdafiəsi haqqında"
Çərçivə Konvensiyasına,
insan hüquqları və əsas azadlıqların, etno-mədəni
müxtəlifliyin, milli
dəyərlərin qorunması
və inkişafı üzrə digər yerli və beynəlxalq
hüquqi aktlara əsaslanır.
XARTİYA TÜRKÇÜLÜK VƏ AVROPAÇILIQ
MEYİLLƏRİNİ ÖZÜNDƏ BİRLƏŞDİRƏN
İDEOLOJİ KONSEPSİYADIR
Dünya Azərbaycanlılarının
Həmrəylik Xartiyası
Azərbaycan xalqının
və Azərbaycan dövlətinin milli maraqlarının müdafiəsində
dünya azərbaycanlılarının
fəal iştirakını
təmin etməyi qarşıya məqsəd
qoyan, xarici ölkələrdə yaşayan
azərbaycanlıların tarixi
vətənin mənafeləri
naminə vahid amal ətrafında birləşmək əzmini
və iradəsini ifadə edən, bu birliyin ideoloji,
sosial-fəlsəfi, siyasi
və mənəvi aspektlərini müəyyənləşdirən,
dünyəvi-humanitar dəyərləri,
Şərq və Qərb mədəniyyətlərinin
dialoqunu, türkçülük
və avropaçılıq
meyillərini özündə
birləşdirən ideoloji
konsepsiyadır. Azərbaycanlıların
ictimai-siyasi fəallığının
yüksəldilməsi, cəmiyyətə
inteqrasiya prosesində
qarşıya çıxan
problemlərin aradan qaldırılması, milli-mənəvi
dəyərlərinin qorunub
saxlanılması və
təbliği metodologiyasını
müəyyən etmək
də Xartiyanın məqsədləri sırasına
daxildir. Həmrəylik
Xartiyası xarici ölkələrdə yaşayan
azərbaycanlıların Azərbaycan
dövlətçiliyi və
tarixi Vətənin milli maraqları ətrafında daha sıx birliyinə nail olunmasını, diasporumuzun
digər xalqların diasporları ilə əməkdaşlıq imkanlarının
genişləndirilməsini, gələcəkdə güclü
Azərbaycan lobbisinin formalaşdırılması üçün
real zəminin hazırlanmasını
tənzimləyən sənəddir.
Dünya Azərbaycanlılarının
Həmrəylik Xartiyasında
xarici ölkələrdəki
Azərbaycan diasporunun
ayrı-ayrı regionlar
üzrə fəaliyyətinin
əsas istiqamətləri
də əksini tapıb.
Yeni dünya
düzəni, özəlliklə
də qloballaşma prosesləri dünya xalqlarının müxtəlif
ölkələrə səpələnmiş
nümayəndələrinin öz milli köklərinə
və vətənlərinə
bağlılığını daha da möhkəmləndirməsini
gündəmə çıxardığı
bir dönəmdə,
dünya azərbaycanlılarını
bir araya gətirmək Azərbaycan
dövlətinin əsas
məqsədlərindən biridir. Bu prosesə davamlı dəstək verən və xüsusi diqqət ayıran Prezident İlham Əliyev xarici ölkələrdə
yaşayan soydaşlarımızın
dünyada baş verən qloballaşma, inteqrasiya, sivilizasiyaların
dialoqu kimi yeni reallıqların aktiv tərkib hissəsinə çevrilməsini
aktual hesab edir. Onların öz mədəniyyətinin,
tarixinin, dilinin, milli-mənəvi dəyərlərinin
qorunması, inkişaf
etdirilməsi, həmçinin,
dünya intellektual potensialına, yaşadıqları
ölkənin ictimai-siyasi
həyatına öz töhfələrini verməsi
kimi meyarları da aktual sayır.
Qeyd edək ki, bu məsələlər
2007-ci ildə Prezident
İlham Əliyevin təsdiq etdiyi Milli Təhlükəsizlik
Konsepsiyasında da əksini tapmış müddəalarda yer alıb. Konsepsiyanın mahiyyəti Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik
Xartiyasında qarşıya
qoyulan vəzifələrə
mühüm dəstəkdir.
DÜNYA AZƏRBAYCANLILARININ VAHİD VEB-PORTALI YARADILACAQ
Yeni yüzillikdə
bütün dünyanın
əsas informasiya mənbəyi və ünsiyyət vasitəsi olan virtual məkanda da Azərbaycanı tanıtmaq, onun dəyərlərini və
gerçəkliklərini təbliğ
etmək və azərbaycanlıları bir-birinə
daha da yaxınlaşdırmaq
məqsədilə AMEA İnformasiya
Texnologiyaları İnstitutu
konkret təkliflər
hazırlayıb. Bu, Dünya
Azərbaycanlılarının Həmrəylik Xartiyasıda
nəzərdə tutulan
məsələlərdən biridir. Bu təkliflər reallaşdıqca dünya
azərbaycanlılarının daha da həmrəy
olması, yeni inkişaf perspektivlərinə
qədəm qoymasına
imkan yaranacaq. Belə ki, dünyanın
müxtəlif ölkələrində
yaşayan azərbaycanlıların
maneəsiz və vaxt itirmədən bəhrələnəcəyi, ölkəmizin
milli maraqlara xidmət edən virtual məkan formalaşdırılması
soydaşlarımızı vahid informasiya mühiti ilə təmin edə biləcək zəruri bir addımdır.
İnformasiya Texnologiyaları
İnstitutu təklif edir ki, dünya
azərbaycanlılarının vahid veb-portalı yaradılsın. Bu, bizim soydaşlarımızın harada
yaşamalarından asılı
olmayaraq, onlara Azərbaycanı tanımaları
üçün bələdçilik
edə bilər. Bu və digər təkliflərin həyata
keçirilməsi məqsədilə
fəaliyyət planı
hazırlamaq ərəfəsində
olan institut rəhbərliyinin fikrincə,
"virtual dünya"nın diqtə etdiyi reallıqlar diaspor quruculuğu işinin keyfiyyətcə yeni prinsiplər əsasında
həyata keçirilməsini
tələb edir. Bu baxımdan, Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik
Xartiyasının qarşısında
duran əsas vəzifələrdən biri
də qlobal informasiya cəmiyyətinin
təzahürü kimi
meydana çıxan
virtual dünyanın tərkib
hissəsi olan Virtual Azərbaycanın formalaşdırılması
və inkişaf etdirilməsidir. Çünki
bu vasitə ilə soydaşlarımız
arasında həmrəyliyin
təmin olunması istiqamətində ən mühüm vəzifələrdən
biri milli informasiya məkanını
genişləndirmək və
qloballaşdırmaq, həmvətənlərimiz
arasında ortaq informasiya mühitinə çevirmək, milli-mənəvi
dəyərlərin daşıyıcısı
olan informasiya resurslarına çıxışı
təmin etməkdir.
Bu sahədə möcud
olan problemləri həll etmək mümkündür.
Virtual Azərbaycan
layihəsi gerçəkləşərsə,
müxtəlif ölkələrdəki
soydaşlarımız Dünya
Azərbaycanlılarının Həmrəylik Xartiyasında
nəzərdə tutulan
müddəa və prinsiplərlə birbaşa
virtual məkanda tanış
ola və fikir mubadiləsi apara biləcəklər.
Kübra ƏLİYARLI
Səs.- 2009.- 6 fevral.- S.6.