2009-cu ildə özəlləşdirmə prosesi sürətləndiriləcək

Özəlləşdirmə siyasətinin gücləndirilməsi çeklərin qiymətinin artmasina gətirib çıxaracaq

Hökumət 2009-cu ildə özəlləşdirmə ilə bağlı siyasəti dərinləşdirmək niyyətindədir. Bu məqsədlə dövlət əmlakının özəlləşdirilməsinin sürətləndirilməsi nəzərdə tutulur. Dövlətsizləşdirmədə yerli investorlarla bərabər, əcnəbi sərmayəçilərin də fəal iştirakını təmin etmək məqsədilə münbit şərait yaradılacaq. Dövlət Əmlakının İdarə Olunmasına dair Dövlət Komitəsi bu məqsədlə xüsusi proqram hazırlayıb. Sənəddə özəlləşdirmə çeklərindən maksimum və səmərəli istifadə olunmasının təmin edilməsi üçün əlverişli baza yaradılması öz əksini tapıb.

Özəlləşdirmə prosesinin keyfiyyətcə yeni mərhələyə qədəm qoyması üçün bu il hərracların keçirilməsinin artırılması da qərara alınıb. Ümumiyyətlə, özəlləşdirmə ilə bağlı dövlət siyasətinin gücləndirilməsi əhalidə olan çeklərin də maksimum istifadə edilməsinə səbəb olacaq. Nəticədə ilin sonuna kimi strateji müəssisələrin özəlləşdirilməyə çıxarılması çeklərin də qiymətinin artmasına imkan verəcək.

Dövlət Əmlakının İdarə Olunmasına dair Dövlət Komitəsinin məlumatına görə, Azərbaycanda özəlləşdirmə siyasəti həyata keçirilməyə başlayandan indiyədək 1 milyondan artıq vətəndaş bu prosesdə iştirak edib, 325 min mülkiyyətçi isə əmlak sahibi olub. Vətəndaşların bir hissəsi artıq strateji müəssisələrdə səhmdar kimi fəaliyyət göstərir. Proses başlayandan indiyədək dövlət müəssisələrinin xüsusi mülkiyyətə və səhmdar cəmiyyətlərə verilməsi nəticəsində isə özəl bölmədə 450 minə yaxın vətəndaş yeni iş yerləri əldə edib. Ümumilikdə, özəlləşdirmə nəticəsində indiyədək 40 minə yaxın kiçik müəssisənin özəlləşdirilməsi mümkün olub, 1500-dən çox səhmdar cəmiyyəti fəallyyət göstərməkdədir. Özəlləşdirmədən dövlət büdcəsinə köçürülən vəsaitlərin həcmi isə 1996-cı ildən indiyədək 220 milyondan manatdan çoxdur. Onu da qeyd edək ki, daşınmaz əmlakın icarəyə verilməsindən büdcəyə daxil olan vəsaitin məbləği isə 25 milyon manatı ötüb. Özəlləşdirmənin investisiya müsabiqəsi yolu ilə aparılmasından isə Azərbaycan iqtisadiyyatına 250 milyon dollardan artıq kapital yönəldilib.

Özəlləşdirmə başlayandan indiyədək müəssisələrə sahib olan şəxslər arasında yerli vətəndaşlarla bərabər, xarici iş adamlarının sayı da mühüm yer tutur. Ötən müddət ərzində "Bakı Tütün Kombinatı", "Bakı-Kastel", "Azəroksigen", "Bakı-şərab", "Qaradağ Sement", "Bakı Mayesiz Transformatorlar zavodu", "Kapitalbank", "Azərcell", "Bakı Stil Kompani" və digər strateji nəhəng müəssisələr özəlləşdirilib və onlar özəl sektorun əsas iqtisadi əsaslarını təşkil edir. Əslində, əcnəbi iş adamları potensial investorlara çevriliblər. Bununla bərabər, kiçik və orta müəssisələrə sahib olan investorların sayı minlərlədir.

2009-cu ildə özəlləşdirmənin sürətləndirilməsinə təkan vermək üçün müəssisələrin özəlləşdirməqabağı sağlamlaşdırılması da nəzərdə tutulur. Bu siyasət müəssisələrə potensial investorların cəlb olunmasına və onun balans dəyərinin artmasına təkan verəcək. Bundan başqa, əhalinin özəlləşdirilmədə iştirakının artirılması və xarici investorların iri müəssisələrə cəlb olunmasının stimullaşdırılması ilə bağlı çek hərraclarının intensiv xarakter alması gözlənilir. Hökumət orta və kiçik müəssisələrinin, nəqliyyat, rabitə və sənaye obyektlərinin özəlləşdirməyə açılmasını təmin etməklə bərabər, neft və neft-kimya bölməsini də dövlətsizləşdirməyə cəlb edə bilər. Mühüm strateji neft-kimya müəssisələrinin özəlləşdirilməsi üçün ayrıca proqramın hazırlanması planlaşdırılır. Bu il təhsil, səhiyyə, mədəniyyət və idman obyektlərinin özəlləşdirilməsinin də sürətləndirilməsi nəzərədə tutulur. Təhsil, mədəniyyət, səhiyyə və idman obyektlərinin müəssisələrinin özəlləşdirilməsi nəticəsində onların bazar iqtisadiyyatının tələblərinə uyğunlaşdırılması gözlənilir. Hökumətdə hesab edirlər ki, bu siyasətin həyata keçirilməsi rəqabət mühitinin güclənməsinə səbəb olacaq.

Vətəndaşların ən çox marağına səbəb olan məsələ, təbii ki, çeklərin taleyi ilə bağlıdır. Məlum olduğu kimi bu ilin sonunda özəlləşdirmə paylarının dövriyyə müddəti başa çatır. Əhali çeklərin necə istifadə olunması ilə daha cox maraqlanır. 2010-cu ilin yanvarına kimi çeklərin dövriyyədən çıxarılması üçün hökumət bir sıra tədbirləri həyata keçirməyi nəzərdə tutur. Dövlət Əmlakının İdarə Olunmasına dair Dövlət Komitəsində hesab edirlər ki, özəlləşdirmənin sürətləndirilməsi, ilk növbədə, çeklərə də tələbi artıracaq. Özəlləşdirmə payları müəssisələrə yönəldildiyindən onların istifadəsinin artması da labüddür. Belə halda çeklərin dəyəri bir neçə dəfə arta bilər. Bundan başqa, vətəndaşlar özəlləşdirmə prosesində fəal iştırak etməklə iri müəssisələrdə pay sahibi olmaq imkanı qazanacaqlar.

Quliyeva A.

Səs.- 2009.- 8 yanvar.- S.4.