"...bu şəhərdə
hər şey qürbətdəki kimidi"
Şükür Şənol
çox fərqli düşünüb
yazır. Özünü şair sanmır.
Deyir mən yazaram - post modern yazar. O hesab
edir ki, əslində vərəqə
köçürdükləri roman və povestlərin əsl
materialı ola bilər. Şənol bu cür yazı
üslubu ilə şeirin şəklini çəkdiyini deyir.
Onun "Hansı şair güclüdür?"
dartışmasına özünəməxsus
baxışı da var. "Mən Ramiz Rövşəndən,
Akif Səməddən artıq yazmıram. Amma onlardan əskik
də yazmıram. Bütün yaxşılar
yaxşıdır. Qoy həmişə yaxşı olsun!"
Beləliklə budəfəki poeziya səhifəmizin sahibi
Şükür Şənoldur.
Şükür
Şənolun kitabına
erkən gənclik illərindən yeni
yüzilliyin 2010-cu ilinə qədər bir dövrdə qələmə
aldığı yazılar daxil edilmişdir. "Ağ
qoç, qara qoç" ( 1988 ), "Nə gözəl onu
andı, sevdi, düşündü hər türk" ( 1989
), "Son bahar rüzgarları" ( 1999 ),
"...aranızdakı bir mələk" ( 2007 ), "...bu
eşqin bir anlamı" (2007 ), "Yüz ildən bir sətir"
( 2009 ) və s. əsərləri təsdiqləyir ki, müəllif
fərqli, dəyişik və qeyri-adi ifadə tərzi ilə
özünə xas bir üslubun sahibidir.
Bənzərsiz,
səlis, axıcı
yazı dəst-xətti olan
Şükür Şənolun yaşam dünyası ilə
şeirləri iç-içədir, o, mövzunu gerçək
həyatdan alır.
Yüz
ildən bir sətir qardaşım Arifin əziz xatirəsinə
...yurd yerlərimiz
Qarabağ
otuz iki Cavanşirin bir tirəsindən
atamız Alıoğlu
Şükürün soyundan
anamız
Arazın qarşı
yaxasından
bir güneyli Xosrovoğlu Fərəcin
sonbeşiyi
Tutu bəyim
1900-lərin
üstünə gələn
yüz ilin yolçuları
obamız
Qızılbaş çölünün
çiynindəki
Bəhmənli söyləyim...
o yüz ilin əvvəli
atəş,
qurşun, inqilab
hədəfində
məsum, ahıl və qadın
sonralar
xatırlanan
güllələnmə
və sürgün
ağır,
uzun bir savaş
o zamana
bağlı sənin adın...
sənnən dünyaya gələn çocuqlar
1941-1945-lərə
üç,
dörd yaşında
girdilər
hər sabah, hər axşam istədiyiniz
dil-qəfəsə
qoymadan dediyiniz
nə
təndir çörəyi
nə
sac yayması vardı
təhnədə
ananızın
çöllərdən
ətəyində
gətirdiyi
şomun,
salmanca yediyiniz
aclıq
və xəstəlik zamanında
umudunuz
şirin xəyallarınız
oldu
adına
həyat deyilən bu səhnədə...
amma o böyüklərin
yapdığı
savaş və qavğa
sonda
əyildi analara
bir də siz çocuqlara
şox
şükür böyüdünüz
doqqaz, qapı başından
bir çağıran olanda
6 sız
çıxdınız qabağa...
sonralar
sən məmləkətin baş
kəndində
universitet tələbəsi idin
dostların Əşrəf və Seyran Səxavət
imzan gənc yazarlar sırasında
çox illər fərq vardı yaşımızda
mən, daha bir kiçik
qardaşın
və bir bacın
kənddə ayları, illəri qovurduq
qohum,
qonşular arasında...
namız
uşaqlıq illərindən
on yeddi
il atasız
qalmağından
acılarla
dolu hekayələr danışardı
sanki
anamızın qəlbində
qələmə
almaq istədiyi
"Arifin atasız illəri"
adlı
bir
kitab, bir roman
vardı...
ilk gəldiyim gündən sənin
bildim
yaşıl
zeytun ağacları
ətri
iydə çiçəyi
sahil
bağları olan şəhəri
sənə
görə doğma oldu mənə də
mavi
Xəzərin sahilindəki
bu yerin sakinləri
kimsə
istədi, istəmədi
hər
tərəfə uçan
alapaxtaları və sərçələri...
indi
sənsiz
bu şəhərdə hər
şey qürbətdəki kimidi
səni
sevənlərin yollarına
düşən
solğun yarpaqlar
artıq paramparça olan
yarpaq-yarpaq
ürəyimin sarı
simidi...
Sənsizliyin mənim üçün nə olduğunu
heç
kimsə görməz,
eşitməz,
duymazmı
bunu
anladığım
o ki
yox
bu fani dünyanın
önəmi
hamı gedir eyni əbədiyyət
yolunu...
bu bizim köçdü
öncə
Siz yola çıxdınız
atam, anam, oğlum və
qardaşım sən...
12 dekabr 2009
Ağ qoç, qara qoç
(üç
bölümlü acıtmalı, çatdırmalı təkərləmə)
"Ağ qoç, qara
qoç" 1988-ci ildə - Qarabağ münaqişəsinin
başlanğıc dövründə qələmə
alınıb. O vaxtkı olayların təsiri mənə də
türk xalqlarının tarix boyu iki bir-birinə zidd qütblərə
bölünməsini və acılar-ağrılarla dolu
taleyini bir daha dönə-dönə xatırlatdı.
Şifahi xalq ədəbiyyatımızda qurd, öküz,
qoç və s. totem kimi mövcuddur. Əfsanə, rəvayət
və nağıllarda ağ qoç, qara qoç
"xeyir" və "şər" qüvvələr
bölgüsü çərçivəsində olması səbəbiylə
çox rastlanan bir motivdir. "Ağ qoç, qara
qoç" fəlsəfəsi təbiətdəki ikiliyin
ifadəsidir. Məqsədim bu mövzunu, ideyanı fərqli,
dəyişik vasitə və üslubda yenidən oxucunun diqqətinə
çatdırmaq olub.
1.ə
...biri varmış
biri yoxmuş
yuxarı mərtəbədə
Allahın
aşağı mərtəbədə
qulu çoxmuş...
...dəvə itib
batarmış
hayın, huyun
içində
xəlbir üzə
çıxarmış
selin, suyun içində
o varmış, bu
yoxmuş
bu varmış, o
yoxmuş
əvvəl zaman
içində...
...biri ac, biri toxmuş
sarı saman içində
mərd və
namərd də
varmış
xan və xaqan
içində
yumru, yumaq qarı nənə
ip və kəndir
içində
çörəkçi
kündə yapmaz
soyuq təndir
içində
kisəçi kisə
tapmaz
köhnə hamam
içində...
2.
...bir xaqanın
üç qızı
ətəkləri
ağ, bəyaz
köynəkləri
qırmızı
sandığa girdi,
çıxdı
kiçik qız o
qış, bu yaz
səbətdə
göndərdilər
heyvasını,
narını
ağ atı
çapan gördü
bir röyada
yarını...
...dərələrdən
yel kimi
təpələrdən
sel kimi
çapırdı bu
ağ atlı
o sanki quş
qanadlı
orman keçdi, dağ
aşdı
bir də baxdı arxasına
arpa boyu getdiyi yol
sağında kos,
solunda kol...
...qalxdı, getdi,
önə baxdı
unutdu zamanı,
vaxtı
göründü
xanın və
xaqanın bağları
qırx otaqlı sarayları...
...nə taxta nərdivan
nə daş nərdivan
hasarı aşdı,
keçdi
bu igid yel atında
bir sevda qanadında...
3.
...gözəl
gördü mələk kimi
o bir xəyal, xoş əfsanə
bir könüldən,
min könülə
igid vuruldu gözələ
gözləri xurma və
badam
saçları
hörmə-hörmədi
şan-şan oldu,
tel-tel oldu
ürəyinin sarı
simi
demə, belə sən
heç nədən
ölüb, dirilərmiş
adam
qırx qapı
açdı, qırx otaq
igid, nə gözəl,
nə mələk
aradı, baxdı
görmədi...
...döndü urum
yoluna
gözəli boynu
bükük
kətan yaylıq
qolunda
gördü Şuşa yolunda...
...yaylaq yolunda
çoban
qurdu basar köpəyi
qal, aç burda səhəri
duman dağı bürüsün
təpədən
hoppan, huppan
say ki görüm, sayasan
qoyun-quzu sürüsün...
4.
...gəzər
örüş yerində
gəzər
sürü içində
bu ağ qoç -
buynuzlu qoç
yerişi təşər-təşər...
...yad adam yal-yamacda
ağ qoça
ürcah olsa
əlindən
çomaq düşər
başından papaq
düşər...
...dağın otu-əncəri
cincilimi, pəncəri
yeyər, qalmaz
heç nədən
bu ağ qoç -
buynuzlu qoç...
...qara qoç da eləcə
yeyər-içər
beləcə
yeyər-içər
yekələr...
...bu qara qoç və
ağ qoç
hərdən
göz-gözə gələr
hərdən
üz-üzə gələr...
...baxmazlar yarğan
olsun
dərə olsun, dağ olsun
və heç nəyə,
heç hara
baxmazlar qoçlar o
vaxt
və bozara-bozara
gəlib kəllə-kəlləyə
itirərlər
huşların
itirərlər
başların
bu ağ qoç və qara qoç...
11 dekabr
1988
Röyalarımın bənzərini aramaq
,,,telefon açdın
mənə
ilin bu fəslində
fəslin bu ayında
səsin yanımda -
Bakıda iş otağımda
özün uzaqlarda
bir uzun
ayrılığın o tayında...
nə qədər
xoşdu bu səs
unutmadığım,
unuda bilmədiyim
əvvəlki həlim
səsdi
bu yazda açılan
bir düymə, bir qönçə
bir atlas yarpaq
pıçıltısı kimi
ağ telefon dəstəyində
o şirin sözləri,
mələk sözləri
sənsizliyinə
alışa bilməyən
qəlbimə yetirmək
istəyində...
ayrılıqdan mənə
qalan
qəmli və kədərli türkülər
ayrılıqdan mənə
qalan
röyalarımın bənzərini
aramaq
ayrılıqdan sənə
qalan
məni yadlardan, özgələrdən
sormaq
sənə qalan
ayrılıqdan
göyərən göz yaşların
isidər alma
yanaqlarını
və bal
dodaqlarını
isidər əllərimə
çatmayan əllərini
vaxtsız soldurar
hər gələn yazın çiçəklərini və güllərini...
bu tənha sevgini, tənha
sevdanı
dan yerindən doğan
şəfəqlərə
tutmağım gəlir
olsun deyirəm,
yaşasın deyirəm
şəfəqlərin
boyu bərabərində
ulduzların vərində
ay işığının
həndəvərində...
röyalarımın bənzəri -
sən, bir böyük şəhərdən
on dəqiqəlik yolda bir əyalətdəsən...
27 mart 1993
Şükür
Şənol
Oxunub:
50
ARXİV
"Mən durub onlarla söyüşə
çıxan deyiləm"
Nizami Cəfərov: "Qan Turalın sözlərində
təhqiramiz bir şey yoxdur"
Unutmuşam məndən hürkən
qadınları da
Döyüşlər davam edir...
Ötən həftənin ədəbi
mənzərəsi
"Anar müəllimə
deyə bilmərəm
ki, bunu çap etməyək"
Rəşad Məcid: "Yüz
ildən sonra da Anar müəllimin
yazdığı əsərlərlə
bərabər bu həcv də qalacaq"
"Min möhtəşəm günəş"
AzTV lətifələri
"Mən zəhərlənməyi,
tənqidi, istehzanı,
təhqiri sevmirəm"
Süleyman Rüstəm: "Mehdi
Hüseyn kəskin, əsəbi, çox həyəcanlı danışdı"
"...bu şəhərdə
hər şey qürbətdəki kimidi"
Pensiya yaşının artırılmasına
ehtiyac yoxdur
Nazim Məmmədov: "Dövlət
Statistika Komitəsinin
rəqəmlərində də
belə görünür
ki, Azərbaycanda orta yaş həddi
yüksək götürülür"
Ceyhun Osmanlı "İrəli"
sədrliyindən istefa
verib
Səriyyə Müslümqızı Xocalı gənci özü ilə Türkiyəyə aparır
Araşdırmaçı - jurnalist telekanalların da qonağı olacaq
Həsən bəy Zərdabiyə
aid yeni əşyalar tapıldı
Şərq.- 2012.- 21 aprel.- S. 17.