MEDİA MİLLİ GÜCÜ FORMALAŞDIRIR

Dağlıq Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan mətbuatı üçün həmişə prioritet mövzulardan olub

(əvvəli ötən sayımızda)

Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzü və işğalçılıq müharibəsinin tarixi kökləri dərindir və bu təcavüzkarlıq siyasəti erməni tarixinin mahiyyətindən qaynaqlanır, bu, millətə məxsus xüsusiyyətləri əks etdirir. Bunun nəticəsidir ki, beynəlxalq və daxili vəziyyətin imkan verdiyi tarixi şərait yaranan kimi ermənilər xəyanətkar niyyətlərini reallaşdırmaq üçün bütün vasitələrdən istifadə ediblər. Bu gün də bunu davam etdirirlər. Qlobal dünyada, informasiya müharibəsi şəraitində erməni təcavüzünün və Azərbaycan reallıqlarının dünyaya çatdırılması vacib amillərdən sayılır. Bu proses çərçivəsində Azərbaycan mediasının üzərinə böyük vəzifə düşür.

Sovet dönəmində Azərbaycanda müstəqil informasiya resurslarının mövcud olmaması 20 Yanvar faciəsinin və sonrakı dövrdə xalqımıza qarşı törədilən digər ağır cinayətlərin beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətinə çatdırılmasını xeyli çətinləşdirirdi. Azərbaycanın informasiya blokadasına alınması Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin ilk illərində ermənilərin törətdikləri qanlı cinayətlərin ört-basdır edilməsilə nəticələnirdi.

Məhz bu kimi səbəblərdən 90-cı illərin əvvəllərində beynəlxalq ictimaiyyət Qarabağda baş verənlər barədə demək olar ki, ancaq ermənilərin maraqlarına uyğun və əksər hallarda saxta informasiyalarla qidalanırdı. Bu səbəbdən də dünya ictimaiyyətində Azərbaycanın təcavüzkar, işğalçı, vandal obrazı yaranmışdı. Amma daha sonra vəziyyət nisbətən dəyişdi. Hazırda ölkəmizdə dünyanın nüfuzlu xəbər istehsalçıları ilə əməkdaşlıq edən xeyli sayda KİV orqanı fəaliyyət göstərir və Azərbaycan KİV-lərinin, media qurumlarının beynəlxalq əlaqələri elə də pis deyil, əksinə, qənaətbəxşdir.

Hazırkı vəziyyətdə erməni təcavüzünün, Azərbaycanın işğal həqiqətlərinin və ümumilikdə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə aid bütün məsələlərin mediada əks olunmasındakı real vəziyyəti qiymətləndirən ekspertlər də "Şərq”ə açıqlamasında mövcud sahədəki inkişaf və boşluqlara toxunublar.

Məsələ ilə bağlı "Şərq”ə danışan Jurnalist Araşdırmaları Mərkəzinin sədri Seymur Verdizadə Ermənistan-Azərbaycan arasındakı Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin Azərbaycan mətbuatı üçün prioritet mövzularından biri olduğunu deyib. Onun sözlərinə görə, münaqişə acı bağırsaq kimi uzandığından ölkəmizdə bu sahədə püxtələşmiş xeyli jurnalist var, yəni biz artıq bu münaqişənin içində "bişmişik”

: "Azərbaycanın aparıcı mətbuat orqanları Dağlıq Qarabağ mövzusunu heç vaxt arxa plana keçirməyib. Mövzuya maraq münaqişə bölgəsində vəziyyətə görə tənzimlənir. Cəbhə bölgəsində hərarət artdıqca, mətbuatın münaqişəyə marağı da artır. Azərbaycanın heç bir ciddi mətbuat orqanı Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə münasibətdə qeyri-peşəkar mövqe sərgiləməyib. Amma münaqişənin həllini mətbuatdan, jurnalistlərdən gözləmək sadəlövhlükdür. Mətbuat bu sahədə üzərinə düşən vəzifəni layiqincə yerinə yetirir”.

Azərbaycan KİV-lərinin Milli Qəhrəmanlara, şəhidlərə, şəhid ailələrinə, Qarabağ müharibəsi veteranlarına olduqca həssas münasibət göstərdiyini vurğulayan həmkarımız hesab edir ki, milli-vətənpərvərlik mövzusunda olan yazılara KİV-lər bundan sonra da geniş yer ayırmalıdırlar: "Gənc nəslin vətənpərvər ruhda tərbiyəsi həm də mətbuatın vəzifəsidir. Oxucu "ov”una çıxan mətbuatın bu vəzifəni arxa plana keçirməsi yolverilməzdir. KİV-lər özlərinin maarifçilik missiyasına bundan sonra da sadiq qalmalıdırlar”.

Millət vəkili Zahid Oruc da münaqişənin başladığı gündən indiyə kimi erməni təcavüzünün və Qarabağ həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında Azərbaycan mediasının xidmətlərini yüksək qiymətləndirir:

"Bu iki xalq arasında alovlanan müharibə Azərbaycanın tarix institutu, siyasi sahədə yer alan təsisatlar, həmçinin media institutlarının qarşısında da mühüm vəzifələr qoydu. Məlum oldu ki, doğrudan da çox hazırlıqsız yaxalanmışıq. Tək ordu quruculuğu, silahlı qüvvələrin formalaşması bir problem kimi ortaya çıxmadı. Eləcə də, tariximizə uzanan əllərin kəsilməsi, böhtanların cavablandırılması, gündəlik informasiya məkanına atılan "tullantı”ların zərərsizləşdirilməsi də böyük vəzifələrimiz sırasındadır.

Çünki davamlı olaraq erməni tərəfi həm regional, həm də beynəlxalq media məkanını yönləndirməyə çalışır. Bu, tək cəmiyyətin fikrinə təsir göstərmək üçün deyil. Siyasi elitaları, ayrı-ayrı hakimiyyətləri dövlət başçılarını belə informasiyaların qarşısında qoyurlar. Məsələn, uzun illərdir, Amerika Birləşmiş Ştatlarında seçkilər zamanı qeyd edilən hadisələrin şahidi olduq. Əsas aparıcı informasiya vasitələrində birbaşa erməni beyin mərkəzləri, siyasi insitutları, onlardan qaynaqlanan qüvvələr maliyyə vəsaitlərini yanlış təbliğat, təxribatlar həyata keçirməyə yönəldirlər. İnformasiya təxribatlarının əksəriyyəti isə Azərbaycanın və ya türklərin əleyhinə olur. Bu da istənilən iqtidarın qarşısına vəzifə qoyur.

Bütün bunları nəzərə aldıqda düşünməliyik ki, erməni təcavüzünü 90-cı illərdən bu yana mediamız necə əks etdirməyə çalışdı. Açıq demək lazımdır, bütün müharibə eyni zamanda jurnalistlərimizin çiynində gedib. Onlar gerçək döyüşçü olub, əllərinə silah götürüb, düşmənə qarşı vuruşublar. Digər tərəfdən bəzən kameralarını, qələmlərini, yaxud kompüterin klavyaturasını da informasiya savaşının bir növ silahına çeviriblər. Bu dövrü araşdıran hər kəs Azərbaycan mediası üzərindən xalqımızın başına gətirilən müsibətləri görə bilər”.

Münaqişələrin və faciələrin mediada əks olunmasında bəzən fərqli fikirlərin də yarandığını diqqətə çatdıran Z.Orucun sözlərinə görə, cəmiyyəti qorxutmamaq, faciələrin miqyasını daha böyük göstərməmək üçün iri dövlətlərdə yönləndirmə tədbirləri müxtəlif şəkildə aparıla bilər:

"Məsələn, "11 sentyabr” hadisələrində Amerikanın qlobal gücünün qarşıdurması ideyasında dövlət tərəfindən bir sıra qərarlar verildi. O cümlədən "Vətənpərvərlik aktı” adlı qanun qəbul edildi ki, bunun nəticəsində terrorizm və onun qurbanları məfhumu cəmiyyətdə çox vurğulanmamalı idi. Çünki bu, insanlarda qorxu və vahimə yaradacaqdı.

Eynilə, cəmiyyətimizdə də 90-cı illərdə bir tərəfdən ordu quruculuğu, digər yandan medianın inkişafını təşkil etməyimiz mümkün deyildi. Bu sahənin ölkəmizdə yeni formalaşmağa başlaması bunu real etmirdi. Ona görə, düşünürəm ki, Azərbaycan mediası bu dövr ərzində milli təhlükəsizliyimizin ayrılmaz hissəsi olaraq, hər zaman dövlətin, xalqın yanında olub.

Jurnalistlərimiz bu gün də öz missiyasını uğurla daşımaqdadır. 50-100 il keçsə də, bu cəmiyyətin yaşantılarını, müharibə gerçəklərini dünyaya çatdırmaq mümkün olacaq. Bu istiqamətdə fəaliyyətinə görə Azərbaycan media məkanını qorxmaz, rəşadətli mərd kimi saymaq lazımdır. Şübhəsiz ki, bu sahədə də onların iqtisadi dayaqlarının zəif olması jurnalist ordusunun daha da güclü olmasına təsir göstərir. Bu danılmazdır. Həqiqətən də bu gün dünyamızda geopolitika, strateji araşdırmalar sahəsində, regional bölgülərdə, ərəb dünyasından, İsrail aləmindən tutmuş ABŞ və digər coğrafi-regional bölgüdə ixtisaslaşmış media qurumlarımız institusional da ola bilər.

Arzulayıram ki, media kapitanı, media generalları ifadəsi gələcəkdə həm də bu baxımdan nəzərdən keçirilsin. Çünki biz yalnız ermənilərlə savaş vəziyyətində deyilik. Dünyanı, regionda gedən prosesləri başa düşməliyik. Son dövrlər xüsusilə, Qatar dövləti ətrafında gedən proseslər göz qabağındadır. İŞİD-in ayaq səsləri İrandan gəlir. Belə olan təqdirdə tək erməni təcavüzü deyil, onun müxtəlif dünya ölkələrində həyata keçilmə formalarına qarşı dirəniş göstərmək, bunları ifşa etməklə ortaya qoymalıyıq. Bizim bunu bacaracaq media nümayəndələrimiz də yetərincə var. Bunlar sistemli xarakterizə edilməlidir”.

Deputat onu da əlavə edib ki, Azərbaycan mediasına dövlət tərəfindən qoyulan hər bir manat vəsait cəmiyyətə qat-qat artıq mənəvi və maddi gəlir gətirir:

"Çünki bu, xalqın milli gücünü formalaşdıran sahədir. Media məkanı nə qədər kasıb, informasiya vakuumu şəraitində olacaqsa, millət itirəcək. Dünyada aparıcı ölkələr media resurslarına görə də güclüdürlər. Ona görə də erməni təcavüzü Azərbaycan informasiya vasitələri tərəfindən bu illər ərzində dəf olunub. Onlar bu savaşda öndə gedib, cəmiyyəti məlumatlandırıb, ayıq saxlayıblar.

1990-cı illərin məlum izolyasiyasından çıxmağa kömək ediblər. Beynəlxalq diplomatiyanı məlumatlandırıblar və s.

Ancaq bu sahədə daha güclü tədbirlərə ehtiyac var. Məsələn, 2008-ci ildə Rusiyanın Gürcüstanla məlum toqquşmasında gürcülər itirdilər, ərazilərində daha ağır hadisələr baş verdi və indi iki müstəqil dövlətin meydana çıxmasından danışırlar. Ancaq gənc gürcü demokratları informasiya aləmində böyük dönüş etməyi bacardılar. Bu bizim media məkanında da olmalıdır. Media siyasəti ilə bağlı aidiyyəti təsisatlar bunu nəzərə almalıdır”.

(Davamı olacaq...)

Şəymən

Şərq.- 2017.- 6 iyun.- S.11.