“İSTEDADLI GƏNCLƏRƏ YOL AÇILMIR”

Bəsti Cəfərova: “Mən bu dövrdə sənətə gəlsəydim, indiyə kimi etdiklərimin heç üçdə birini edə bilməzdim”

“Ancaq qızım serial çəksə, onun filmlərinə çəkilərəm”

Azərbaycan teatrının bu günü barədə müxtəlif fikirlər səslənir. Kimisi teatr dövrünün tənəzzülə uğradığını söyləyir, kimisi tamaşaçının teatra artıq marağı olmadığını söyləyir. Bəzilərinin fikrincə isə teatr hər zaman maraqlı məkandır. "Şərq”in budəfəki qonağı Akademik Milli Dram Teatrının aktrisası, Xalq artisti Bəsti Cəfərova oldu.

- Azərbaycan teatrı bu gün sizi qane edirmi?

- Deyirlər ki, Azərbaycan teatrı tənəzzülə uğrayıb, teatr ölüb. Mən bu fikirlə heç razı deyiləm. Əgər mən bu sənətdə 1978-ci ildən, 19 yaşından, 3-cü kursdan çalışıramsa, hər zaman tamaşaçı da görmüşəm, uğurlu tamaşalarımız da olub. Teatr indi də öz ömrünü yaşayır. Deyirlər teatrın zamanı getdi. Qətiyyən bu fikirlə razılaşa bilmərəm. Ona görə yox ki, aktrisayam. Ona görə ki, buna inanmıram. Teatr hər zaman üçün maraqlı qala biləcək bir dünyadı. İnsan bu dünya ilə təmas qurduqda hissləri dəyişə bilir, həyata baxışı formalaşmış olur. Teatr düşündürür. Teatr həyatı səhnədə aktyorların dili ilə sənə çatdırmış olur.

- Mövsümün sonuna az qalıb. Səhv etmirəmsə, teatr "Qarabağnamə” ilə bağlayır mövsümü. Vaxtilə siz də bu tamaşada oynamısız...

- Bəli, teatr "Qarabağnamə” tamaşası ilə mövsümü bağlayır. Vaxtilə mən də başqa bir quruluşda bu tamaşada rol almışam. Mənə elə gəlir ki, hər quruluşda fərqli bir baxış var. Əsas odur ki, bizim teatr tamaşaçı baxımından heç zaman qıtlıq yaşamayıb. Zaman-zaman müəyyən çətinliklər yaşanıb. Amma yenə də teatr fəaliyyətini davam etdirib.

- Tələbələrinizlə yeni tamaşalar üzərində məşqlər gedirmi?

- İncəsənət Universitetində bu il 3 kursu təhvil verdim. İyul ayı mənim üçün gərgin iş başladı. İyulun ilk günlərində Məmməd Səid Ordubadinin "Qılınc və qələm” əsəri əsasında yeni tamaşasının məşqlərinə başlamışıq. Yeni quruluşda hazırlanır. Eyni zamanda tələbələrimlə başqa bir tamaşanın da məşqlərinə başlamışıq. İnşallah, yeni mövsümdə həmin tamaşanın da premyerası baş tutacaq. Tamaşanı teatrın ədəbi hissə müdiri Çingiz Ələsgərov səhnələşdirib. Tamaşanın rejissoru Mərahim Fərzəlibəyovdu.

- Bəs, 30 ildən çox zamanını Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrına həsr edən Bəsti Cəfərova bu gün qeyri-peşəkarların bu teatrda çalışması ilə necə barışır?

- Mən bu durumla barışmamışam, bir professional aktrisa olaraq, bu duruma çox pis baxıram. Mənim çox güclü məktəbim var və bununla hər zaman öyünmüşəm. Mənim qismətimə üç böyük rejissorumuz - Adil İsgəndərov, Tofiq Kazımov və Mehdi Məmmədovla işləmək düşüb.

- Aktyoru, aktrisanı tapşırıqla nə qədər tamaşaçıya sevdirmək mümkündür? Axı bəziləri istedadlıdır deyə deyil, tapşıranları var deyə gündəmdə ola bilir?

- Aktrisanın istedadı yoxdusa, onu tamaşaçı sevməyəcək. Qətiyyən bu mümkün deyil. Zənglə, tapşırıqla, hansısa maddiyyatın hesabına böyük rolları onlara verən rejissorlar o qeyri-peşəkarlarla birgə öz işlərini də, öz adlarını da itirirlər. Hətta bəzi rejissorlar barədə deyirlər ki, o, bitib-tükənib. Yaradılan hər bir şey, əgər orda yaradıcılıq varsa, bişməlidir, istər aktyor olsun, istər rejissor, əsər illərlə onun çinədanında gəzməlidir, onu narahat etməlidir və yaxşı aktyorlara köçürülməlidir. Əgər o, beynindəkini pis aktyorlara köçürürsə, həmin pis aktyor o rolun öhdəsindən gələ bilməyəcək. Mən professional aktyoram və böyük rollar iddiasındayam, böyük məktəbim var. Çox vaxt səhnə obrazlarımı görüb, mübariz olduğumu düşünürlər. Yox, elə deyil, mən, sadəcə, istedadlı aktyor və insanam. Heç kimlə mübarizə aparmıram, bu mənə lazım da deyil. Rejissorlarımız nəfislərini bir az udub sənətə qulluq etsinlər, yeganə təmənnam budur. Mən bu dövrdə sənətə gəlsəydim, indiyə kimi etdiklərimin heç üçdə birini edə bilməzdim. Çünki bu dövrdə istedadlı gənclərə yol açılmır. İndi mənim yükümdə olan rollar ona-buna axıb-gedir. Hətta mənə elə gəlir ki, bizim rejissorların heç aktyor yetişdirmə haqqında düşüncələri belə yoxdur, heç bu onlara gərək də deyil. Mən bir şeyə məəttəl qalmışam ki, bizdə hansı mərhələyə qədərsə teatrda səni yetişdirirlər, yaxşı rollar oynayırsan, ancaq böyük şəxsiyyət, yaxşı və mükəmməl aktrisa olandan sonra hamı səninlə düşmən olur. Çox qəribədir...

- Amaliya Pənahova və bir neçə həmkarınızla münasibətinizdə soyuqluq var bu gün də. Onlar teatrda olsa narahat olarsız?

- Məgər Amaliya xanım bu teatrda olanda mən rollar oynamırdım? Onun öz yeri, mənim öz yerim var idi. Gəlsinlər, onlar da oynasınlar, ancaq bizi inkar etməsinlər. Kim deyə bilər ki, Amaliya xanım, Şəfiqə xanım pis aktrisadır. Onlar bizim sələflərimizdir, biz onların hörmətini saxlayırıq, amma bizi çıxdaş eləməsinlər. Çünki onlar 30 ildir, teatrdan çıxıb gediblər və bu 30 il teatrın ağır yükünü Nurəddin Mehdixanlı, Bəsti Cəfərova çiyinlərində daşıyıb.

- Bəsti Cəfərova səhnə üçün özünə yaş həddi qoyubmu?

- Bilirsiz, Hökumə Qurbanova ölənə qədər oynadı, amma artıq o deyildi. Yaş keçdikcə artıq biz, elə mən də yaşa dolduqca özümə pis təsir edir. Məsələ burasındadır ki, aktrisanın yaşı ötdükcə, arzu elədiyi rollardan get-gedə uzaqlaşır. Təəssüf hissi ilə baxırsan ki, mənim bəxtimə filan rol düşmədi, mən onu oynaya bilərdim, amma məqam gətirmədi, rejissor götürmədi.

- Bəsti Cəfərova bu gün çəkilən seriallara niyə çəkilmir? Serialların dramaturgiyası sizi qane etmir, ya ümumiyyətlə, seriallarımız zəifdi deyə orda oynamağı özünüzə rəva görmürsüz?

- Mən heç kimin işini gözdən salmaq niyyətində deyiləm. Qiymətləndirmək, buna münasibət bildirməyi də istəməzdim. Hər halda daha güclü seriallar da çəkmək mümkündü. Bir də mən işimə kifayət qədər məsuliyyətlə yanaşıram. Həm teatrda, həm də universitetdə o qədər işlərim olur ki, buna heç zamanım da yetməz. Mən iş görəcəmsə, bunu mükəmməl şəkildə həyata keçirmək istəyirəm. Sıradan, qaçhaqaç işlər mənə uyğun deyil. Mən serialda çəkilməyə vaxt çatdıra bilmərəm. Qızım serial çəksə, onun filmlərinə çəkilərəm.

- Yəni Bəsti Cəfərovanı ancaq qızının ekran işlərində görə bilərik?

- Demək olar ki, bəli. Hələ ki ancaq qızımın çəkdiyi filmlərdə çəkilirəm. Bundan da zövq alıram. Mən elə düşünürəm ki, sənətdə, səhnədə edə biləcəyimi elədim. Qaldı film aktyoru olmaq, istərdim, amma olmadı. Görünür, bu da bir qismətdi. Mən teatr səhnəsində sözümü deyən aktrisayam. Düşünürəm ki, ömür vəfa etsə, bundan sonra da oynamaq istədiyim obrazlar var. Buna həm fiziki imkanım var, həm də mənən buna gücüm yetir. Belə bir maraqlı deyim var - Allahı güldürmək istəyirsənsə, planlarını söylə, hələ fələk sənə nə göstərər, taleh yolunda nələr var, onu gələcək göstərər. Ona görə də əslində planlarım, arzularım, səhnədə həyata keçirmək istədiyim işlər çoxdu. Əgər həyat imkan versə, yaradıcılıq arzularım hələki çoxdu.

Tahirə

Şərq.- 2017.- 6 iyul.- S.13.