AZƏRBAYCAN
DİASPORU ARTIQ MÜDAFİƏ MÖVQEYİNDƏN
HÜCUM TAKTİKASINA KEÇİB
Ölkəmizə qarşı
aparılan kampaniyaların cavabı yalnız yerli deyil, diaspor
mətbu orqanları vasitəsilə yetərincə verilir
(...əvvəli
ötən sayımızda)
Diaspor təşkilatlarının
Azərbaycan həqiqətlərini fəaliyyət göstərdikləri
ölkələrdə tanıtdırmaları üçün
yeni imkanlar, yeni yanaşmalar tələb
olunur. Təbii ki, bu zaman ilk
növbədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları yada
düşür. Diaspor
qurumlarımızın saytları olmalıdır ki, informasiya əlçatımlığı
təmin olunsun. Azərbaycanın üzləşdiyi
problemlər, Dağlıq Qarabağ
münaqişəsinin dünya ictimaiyyətinə
çatdırılmasında kütləvi informasiya
vasitələrinin rolu və fəaliyyəti
danılmazdır. Bəs görəsən, diaspor
təşkilatlarının təsis etdikləri kütləvi
informasiya vasitələri bu
missiyanın öhdəsindən necə gəlirlər?
Qeyd edək ki, Azərbaycan diaspor mediası XIX əsrin ortalarından formalaşmağa başlayıb, ötən əsrin ilk illərində artıq mətbuat orqanlarının inkişafı sürətlənib. Maarifpərvər ziyalı Məmmədağa Şaxtaxtlının böyük əziyyətlər hesabına nəşr etdirdiyi həftədə üç dəfə türk dilində çap edilən "Şərqi-rus” Tiflisdəki Azərbaycan diasporunun böyük xidməti nəticəsində oxuculara təqdim olunub. 1903-cü ildən 1905-ci ilə qədər iki il müddətində işıq üzü görən qəzetin cəmi 377 nömrəsi çıxıb. 1905-ci ildə "Şərqi-rus” qapandıqdan sonra, 1918-ci ildə Tiflisdə yeni bir mətbu orqan "Gələcək” ictimai-siyasi, ədəbi qəzet çap olunub. Bu qəzet Mərkəzi Müsəlman Təşkilatı olan "Hümmət” Menşevik Sosial-Demokrat Firqəsinin orqanı olub. Elə həmin il Tiflisdə yeni bir məcmuə də - "Gənclər yurdu” çap edilib. Bala Məmmədzadə və F.T.Hacızadə məcmuənin redaktoru olublar. "Gənclik” qəzeti həftədə iki dəfə, "Gənclik yurdu” isə ilkin mərhələdə ayda iki dəfə, sonra isə həftədə bir dəfə buraxılıb. Zaman ötdükcə Azərbaycan diaspor mətbuatı bu və digər ölkələrdə daha da inkişaf edərək formalaşıb.
Fəaliyyətinin ilk günündən diaspor siyasətini dövlət siyasəti səviyyəsinə qaldıran, düşünülmüş və strateji fəaliyyət proqramı ilə təbliğatçılıq imkanlarını daha da artıran Azərbaycan diasporu artıq müdafiə mövqeyindən hücum taktikasına keçib. Ölkəmizə qarşı aparılan çirkin ideoloji iş və müxtəlif səpkili məkrli kampaniyaların cavabı yalnız yerli deyil, diaspor mətbu orqanları, radio və televiziyalar vasitəsilə yetərincə verilir. Hazırda dünyanın demək olar əksər ölkəsində diaspor mətbu orqanlarımıza, radio, televiziya və internet saytlarımıza rast gəlmək mümkündür.
Avropada yaşayan azərbaycanlılar bu yaxınlarda daha bir xəbər portalı yaradıblar.
Portal Polşadakı "Varşava Azərbaycanlılar Birliyi", "Vrotslav Azərbaycan Cəmiyyəti" və Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi ilə birgə yaradılıb.
Polyak
və Azərbaycan dillərində yayımlanan "AzPolNews”
saytı təkcə Polşa və Azərbaycan arasında
deyil, ümumiyyətlə, Avropa ilə ölkəmizin əlaqələrinin
informasiya mənzərəsini yaratmaq məqsədi ilə təsis
edilib. Xəbər portalının gələcəkdə
ingilis dilində də versiyasının
istifadəyə verilməsi nəzərdə tutulub.
Avropada
Azərbaycan diasporunun gördüyü işlər, eləcə
də Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin
Avropadakı fəaliyyəti barədə xəbər və
reportajları, müfəssəl məlumatları həmin
portal vasitəsilə izləmək mümkündür. Polşadakı
yerli jurnalistlər də bu
saytla ciddi əməkdaşlıq
edirlər. Müxtəlif diaspor təşkilatlarında
təmsil olunan azərbaycanlı gənclər,
Azərbaycanın Polşadakı səfirliyi və Diasporla İş üzrə
Dövlət Komitəsi də Avropada informasiya xidmətləri sahəsində yeni birgə layihələrə imza atmaq qərarındadırlar.
Diaspora
mətbuatı içərisində "AMOR” Rusiya-Azərbaycan
Gənclər Təşkilatının rəsmi internet səhifəsi
"www.amor.az” da uğurlu fəaliyyət göstərir. Belə
ki, uyğun rəng seçimi, mükəmməl dizayn,
dolğun informasiya
bazasına görə, Azərbaycan diasporunun
virtual aləmdə lider
hesab edilən internet
resurslarından biridir. Azərbaycan
həqiqətlərinin Rusiya və dünya ictimaiyyətinə
çatdırılmasında xüsusi yer tutan "AMOR” Rusiya-Azərbaycan
Gənclər Təşkilatının məqsədi Azərbaycan
mədəni irsinin, Azərbaycan milli-mədəni
dəyərlərinin qorunması, sosial, bədii,
təhsil təşəbbüslərinin dəstəklənməsi, Rusiya cəmiyyətinin
mədəni həyatına Azərbaycan gənclərinin daha yaxşı inteqrasiyası, təhsilin inkişaf etdirilməsi, ailə və cəmiyyətin
mənəvi, əxlaqi əsaslarını qorumaq,
möhkəmləndirmək, dostluq, etimad və xalqlar
arasında anlaşmanın təşviqidir. Sayt təşkilatın güzgüsü
kimi öz vəzifəsinin
öhdəsindən uğurla gəlir. Saytda AMOR-un Rusiya regionları üzrə nümayəndəliklərinin
fəaliyyəti interaktiv xəritə ilə
verilib. Foto seçimi keyfiyyətlidir, məqalələr
məzmun və informasiya yükü
baxımından dolğundur. Portalda müasir texnoloji yeniliklər tətbiq olunur.
Belə ki, sosial şəbəkələrə
keçidlər, o cümlədən AMOR
TV və AMOR FM aktivdir, fəaliyyət
göstərir.
"Azerbaydjanski
konqress” qəzeti də Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin mətbu
orqanıdır və həftəlik ictimai-siyasi qəzetdir. Qəzet
2001-ci ildən nəşr olunur. Qəzetdə
Azərbaycan haqqında informasiyalar, müəllif
yazıları, tədqiqatlar geniş yer tutur. Bununla
yanaşı, Rusiya Federasiyasında yaşayan azərbaycanlılar, diaspor
təşkilatlarının, o cümlədən
Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin
fəaliyyəti qəzetdə geniş
işıqlandırılır. Qəzet Rusiya
Federasiyasında yaşayan azərbaycanlılar
üçün nəzərdə tutulub. Mətbu orqanın internet
versiyası da mövcuddur.Onu
da deyək ki, Konqresin "vakmos.org” internet
portalı loqosu və rəngi
saxlanılmaq şərti ilə müasirlik
və yığcamlılıq baxımından yenilənib.
Saytın yeni versiyası mobil
cihazlar üçün
daha optimaldır. Regionlardakı
diaspor nümayəndələrinin
saytın köhnə versiyası ilə bağlı şikayətlərini
nəzərə alaraq, saytda
Rusiya Federasiyasının regionlarından olan xəbərlərə daha
geniş yer
ayrılıb.Yeni saytda ÜAK haqqında ətraflı
məlumat, yaradılma tarixi, idarəetmə
orqanları və fəaliyyət istiqamətləri barədə
məlumat tapmaq, həmçinin, "Azərbaycan
Konqresi” qəzetinin bütün
nəşrlərini buradan oxumaq
mümkündür. Saytın "Bizə
Yazırlar” bölməsində hər kəs öz
problemləri barədə ÜAK-a
müraciət ünvanlaya, hüquqi məsləhət ala
bilər. "Bakı” jurnalı 2007-ci ildən Rusiyada nəşr edilən, öz
oxucularını Xəzər sahilindəki qədim Odlar Yurdunun zəngin mədəniyyəti,
tarixi, gözəl və müdrik
ənənələri ilə tanış etməklə bərabər,
həm də azərbaycanlıların müasir
həyatı haqqında söhbət açan
son dərəcə müasir
jurnaldır. Bir neçə dildə nəşr
olunur. "Bakı” jurnalı Azərbaycanın
və onun paytaxtının bütün dünyada
keyfiyyətcə yeni şəkildə
"kəşf olunmasına”, bu xalqın
ən ülvi və gözəl cəhətlərini
üzə çıxarmağa çalışır.
Rübdə bir dəfə nəşr
edilən "Bakı” jurnalı həm də dünyada
dəbdə olan brendlər aləmində
bələdçidir. Jurnalın ingilisdilli
versiyasına isə 2012-ci ildən start verilib. Dünyanın ən yaxşı
dizaynerləri və foto rəssamları bu versiya üçün
əmək sərf ediblər. Onlar Azərbaycanın
planetimizin istənilən guşəsindəki
oxucuya daha yaxın, daha doğma olmasına
kömək edirlər. "Bakı” jurnalı dünyanın ən
müxtəlif guşələrində yaşayan
dostlarını birləşdirən beynəlmiləl nəşrdir.Ukrayna
Azərbaycanlılarının Birləşmiş Diasporunun rəsmi internet səhifəsi
olan "http://aze.in.ua/” saytda
daimi aktivdir.
Sözügedən Diasporun yazılı media orqanı olan "Slovo Azerbaycana”, "Oqni Azerbaycana” qəzetləri
də müntəzəm çap olunur. "Diaspora TV” isə
Ukrayna Azərbaycanlılarının Birləşmiş
Diasporu tərəfindən təsis olunmuş telekanaldır. Bu kanalın məqsədi
Azərbaycan mədəniyyəti, siyasəti, tarixi
və dövlətçiliyini dünya
ictimaiyyətinə təqdim etmək, ölkəmiz
haqqında yayılan qeyri-obyektiv
informasiyaların qarşısını alaraq,
Azərbaycan dövlətinin siyasətini dünya
miqyasında təbliğ etməkdir. Kanalın məqsədlərindən
biri də müxtəlif ölkələrdə
fəaliyyət göstərən Azərbaycan diasporunun
gördüyü işləri
işıqlandırmaq və onlara informasiya dəstəyi göstərməkdir.
Sutkada
18 saat efirdə olan "Diaspora TV”-nin xəbərlər
buraxılışı hər 3 saatdan bir canlı
yayımlanır və Ukrayna Ali Məktəblərinin
jurnalistika fakültələrində təhsil alan gənc
jurnalistlər tərəfindən hazırlanaraq, peşəkar
redaktorlar tərəfindən yoxlanılaraq efirə
buraxılır."Diaspora TV” digər verilişləri isə
Azərbaycanın sosial, siyasi və mədəni həyatını
əks etdirən çoxsaylı müəllif proqramları,
müxtəlif tok-şou, musiqili-əyləncəli,
intellektual oyun və maarifləndirici proqramlardan ibarətdir.
"Gürcüstan azərbaycanlıları” qəzeti "Gürcüstan Mənim Vətənimdir” Cəmiyyəti tərəfindən 2008-ci ildə nəşrə başlayıb. Qəzetdə Gürcüstan azərbaycanlılarının problemlərinə geniş yer verilir.
Bundan başqa, qəzet kollektivinin əsas məqsədlərindən biri Gürcüstanda yaşayan azərbaycanlıların hüquqi maarifləndirilməsi işinə töhfə verməkdir. Bu məqsədlə qəzetdə mütəmadi olaraq yeni qəbul olunmuş qanunların Azərbaycan dilində mətnləri dərc olunur və hüquqşünasların şərhləri verilir.
Qeyd edək ki, Azərbaycan diasporunun təbliğatçılıq işinin düşünülmüş və sistemli şəkildə qurulması, ideoloji işin dövlətçilik prinsiplərini, azərbaycançılıq dəyərlərini rəhbər tutan strateji proqram əsasında aparılması üçün yetərincə gücü və imkanları var. Bura ölkə mediasının potensial təsir gücü və zəngin ənənəyə söykənən geniş yaradıcılıq imkanlarını da əlavə etsək mövcud media institutunun hansı dəyərlərə və zəngin fəaliyyət mexanizminə malik olduğunu təsəvvür etmək elə də çətin deyil. Lakin ideoloji işdə digər və olduqca vacib daha bir amildən də maksimum yararlanmaq lazımdır. Prezident İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, təbliğatçılıq işinin effektli və peşəkar şəkildə qurulmasında, Azərbaycanın ədalətli mövqeyinin ortaya qoyulmasında önəm verdiyi əsas prinsiplərdən biri də xarici media məkanından yararlanmaqdır.
Şəymən
Şərq.- 2018.- 4 oktyabr.- S.11.