Dünya ermənilərin
əsl simasını tanıdı
Son günlər informasiya
savaşında da böyük üstünlüklər
qazanmışıq
Gəncədə baş verən
hadisələr sosial media istifadəçiləri sayəsində
bütün dünyaya operativ şəkildə
çatdırıldı
Bunlar təbii ki, müasir gənclərin,
sosial media istifadəçilərinin, həqiqət
savaşçılarının sayəsində baş tutdu.
Bu, onların qalibiyyəti idi
Müharibə şəraitində
yaşayan Azərbaycan üçün informasiya təhlükəsizliyi,
dövlət sirri olan hərbi məlumatların
yayılmaması ən vacib məsələlərdəndir. Artıq Qarabağ münaqişəsi regional
xarakterini itirib və qloballaşmış bir problemə
çevrilməyə başlayıb. Olduqca
geostrateji bir bölgədə olduğundan münaqişənin
regiona təhlükə yaratmasında informasiya çox
mühüm rol oynayır. Bildiyimiz kimi, bu gün də
ermənilər xarici ölkələrdə olan
diasporlarının dəstəyi ilə Azərbaycana
qarşı informasiya mübarizəsi aparırlar.
Ermənilərin təsiri altında olan təşkilatlar
da beynəlxalq ictimai rəydə Azərbaycanla bağlı mənfi
rəy formalaşdırmağa davam edirlər. Ermənistan
kütləvi informasiya vasitələrində bu gün də
döyüş bölgələrindən həqiqətə
uyğun olmayan, yalan məlumatlar yayımlanır və
ictimaiyyətdə ölkəmizə qarşı,
hazırkı münaqişəyə qarşı mənfi rəy
yaratmağa çalışırlar.
İnformasiya savaşı ən çox sosial şəbəkələr
üzərindən aparılır və bu savaşın
qarşısının alınmasında internetin rolu
danılmazdır. Ermənistanın xüsusi xidmət
orqanları illərdir sosial şəbəkələrdən
Azərbaycana qarşı bir silah olaraq istifadə edirlər.
Onlar saxta məlumatlar (dezinformasiya) yaymaqla
gündəmi manipulyasiya edir.
Bu zaman panika içində hərəkət edən
istifadəçilər üzərindən özünə
lazım olan məlumatları toplayır. Buna qərb
qaynaqlarında OSINT (açıq qaynaq kəşfiyyatı)
deyilir. İkincisi, özünü daha
çox tanıdır və xofunu artırmağa
çalışır. Tovuz
döyüşləri sosial şəbəkələrin
müsbət və mənfi tərəflərini də üzə
çıxardı. Etiraf eləməliyik ki,
döyüşlərin son günlərində sosial şəbəkələrin
Azərbaycan seqmentinə “soxulmağı bacaran” düşmən
“diversantları” ictimaiyyət arasında sonrakı günlərdə
söz-söhbətə, suallara yol açan bir çox zərərləri
vura bildi. İndi bəzi ekspertlər
döyüş əməliyyatları zamanı panika
yaradacağını əsas gətirərək, sosial şəbəkələrə
girişlərin məhdudlaşdırılmasının
vacibliyini önə çəkirlər. Digər
ölkələrin təcrübəsi onu deməyə əsas
verir ki, əslində bu addım daha çox ziyan verər, nəinki
şəbəkələrin açıq olması. Nəzərdən qaçırmamalıyıq ki,
dezinformasiyaların yayılmasında əsas rolu
informasiyasızlıq mühiti oynayır. Müharibə
zamanı önəmli olan tək informasiya vermək deyil,
informasiyaların idarə edilməsidir. İdarə
edilməyən informasiyalar böhranların yaranması ilə
nəticələnir. Dezinformasiyaların
qarşısının alınması isə aramsız
informasiya hücumları ilə mümkündür.
Siyasi-şərhçi
Azər Həsrət "Şərq"ə
açıqlamasında
vurğulayıb ki, internetdə bir sıra məhdudiyyətlərin
qoyulmasına baxmayaraq, VPN proqramlardan istifadə edən Azərbaycan
xalqı cəbhə xəttində olduğu kimi, bu gün
informasiya savaşında ciddi uğurlar əldə etməkdədir.
O bildirib ki, özəlliklə də Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti, Ali Baş Komandan İlham Əliyev
hər iki cəbhədə hər kəsə örnək ola biləcək mücadilə, mübarizə
aparmaqdadır:
"Cənab prezdentimizin dünyanın ən nüfuzlu,
tanınan televiziya telekanallarına verdiyi müsahibələr,
həmin müsahibələrdə səsləndirdiyi fikirlər,
xüsusilə də arqumentləşdirilmiş, faktlara
söykənən çıxışları, əlbəttə
ki, Azərbaycanın informasiya müharibəsində önə
çıxmasını təmin edir. Ali Baş Komandan hətta
bəzən onu dolaşdırmaq, çaşdırmaq istəyən,
bu və ya digər şəkildə fərqli istiqamətə
dartmağa cəhd göstərən jurnalistlərə
çox təmkinlə, əsaslandırılmış və
kifayət qədər səbrli cavablar verməklə də
diqqət çəkir. Bu da informasiya
savaşında çox önəmli məqam və faktordur.
Ona görə ki, istənilən halda belə məqamlarda
əsəbiləşmək, özünü itirmək
heç vaxt fayda verməyib. Cənab
Prezident bu işi də çox ustalıqla bacarır. Bütün müsahibələrində,
çıxışlarında bunu peşəkarcasına
nümayiş etdirir".
Ekspert
qeyd edib ki, üstünlüyümüz və uğurumuz onda
təmin edildi ki, İlham Əliyev şəxsən
özü informasiya savaşında da öndə getdi, yəni
bu gün də getməyə də davam edir:
"Onun öndə olması əlbəttə ki,
uğurumuzu təmin edəcək əsas amildir. Lakin mən
düşünürəm ki, müəyyən fəal
insanlar var ki, həmin insanların da internetdən istifadəsi
üçün şərait yaradılmalıdır. Əsasən də, aktiv sosial media istifadəçilərinə.
Burada daha çox "Teleqram", "Twitter",
"Facebook" və "İnstaqram" kimi sosial media
imkanlarından istifadə edilməsindən söhbət gedir.
Qeyd edək ki, düşmənin əsas diqqət yetirdiyi iki
sosial şəbəkə mövcuddur: "İnstaqram" və
"Facebook". Gənclərin daha çox cəmləşdiyi
"İnstaqram"ın ilkin informasiya mənbəyi kimi əhəmiyyəti
böyükdür. Orta yaşlı,
xüsusən də ehtiyatda olan zabitlərin də cəmləşdiyi
"Facebook" isə daha ciddi xəbər mərkəzi
sayılır. Düşmən tərəfindən
"Facebook"da paylaşımlar deyil, şərhlərin
toplanması və analizləri daha çox aparılır.
Bu gün ölkəmizdə internetlərə məhdudiyyətlər
qoyulub. Əlbəttə ki, dövlətimiz
hər halda ən doğrusunu bilir. Biz də
ona uyğun şəkildə davranmağa üstünlük
veririk. İkinci tərəfdən də,
istənilən halda biz xarici medialar ilə işləyirik və
işləməyə də davam edəcəyik. Ümumiyyətlə, hazırkı dönəmdə
bizim durumumuz ürəkaçandır. Çünki
Azərbaycan hər iki cəbhədə öndədir. Ənənəvi şəkildə ermənilərə
açıq dəstək verən xarici media belə indiki
şəraitdə artıq daha çox neytral davranmağa
üstünlük verir. Təbiidir ki, əleyhimizə
işləyənlər də az deyil. Amma ümumi götürəndə həm
dünyanın münasibəti, həm də dünya
mediasının münasibəti bizim üçün əlverişli
şəkildədir. Təbii ki, elə
ölkələr var ki, nəzərdən qaçır.
Orda da əsas işi bizim həmin ölkələrdə
fəaliyyət göstərən səfirliklərimizin
görməsi çox vacibdir. Məsələn,
hansısa xarici ölkənin televiziya kanallarında Gəncənin
vurulması ilə bağlı informasiyalar verdilər. Hətta Gəncənin görüntüləri də
göstərildi. Amma erməni təxribatçıları
Azərbaycanın Dağlıq Qarabağda, guya, mülki şəxslərə
atəş açdığı haqqında informasiyalar
paylaşırlar. Əlbəttə ki, o
cür görüntüləri bizim səfirliklərimiz izləməli,
toplamalı və dərhal da reaksiya verməlidirlər".
İnternet-media eksperti Səbuhi Abbasov "Şərq"ə
açıqlamasında bildirib ki, baş verən son proseslər
artıq informasiya savaşının aparılması
üçün ciddi bir dövrdür. S.Abbasov vurğulayıb ki,
belə bir həssas məqamda, istənilən konfliktdə, hərbi
münaqişədə döyüşlər təkcə səngərdə
deyil, informasiya meydanında gedir:
"Bu gün beynəlxalq birlik, beynəlxalq ictimaiyyət
var. Həmin təşkilatların rəyi və mövqeyi
bizim üçün olduqca vacibdir. Bu mənada hesab edirəm
ki, döyüş həm də informasiya məkanında getməlidir.
Son günlər Azərbaycan həm
informasiya-kommunikasiya texnologiyaları baxımından, həm də
hərbi cəhətdən uğurlar əldə edir. Eyni zamanda Azərbaycan təşkilatları,
saytları, qeyri-hökumət təşkilatları da ölkəmizin
milli maraqlarının müdafiəsi üçün
informasiya müharibəsinə səfərbər olunub.
Çox sevindirici haldır ki, artıq neçə
gündür ki, həm "Teleqram", "Facebook", həm
də "Tvitterdə" sosial platformalarında ciddi
uğurlar, irəliləyişlər əldə etmişik. Demək olar ki, düşməni mənəvi-psixoloji
sarsıntıya salmışıq. Düzdür,
dünya ölkələri əvvəllər də rəsmi
olaraq Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü
tanıyırdı və ermənilərin aqressiyalı
olduğunu qəbul eləmişdi. Bizim
informasiya savaşında göstərdiyimiz aktivlik isə
dünya ictimaiyyətinin düzgün məlumatlandırılması
baxımından böyük əhəmiyyət kəsb etdi.
Gəncədə baş verən hadisələr
sosial media istifadəçiləri sayəsində
bütün dünyaya operativ şəkildə
çatdırıldı. Bütün
dünya, xüsusilə ABŞ, Almaniya kimi dövlətlər
ermənilərin əsl simasına şahid oldu. Hətta onları müdafiə edənlər öz əməllərindən
əl çəkdilər. Bunlar təbii
ki, müasir gənclərin, sosial media istifadəçilərinin,
həqiqət savaşçılarının sayəsində
baş tutdu. Bu, onların qalibiyyəti
idi".
Ekspert
hesab edir ki, ölkəmizdə belə məqamlarda
döyüş media otaqlarının yaradılması
çox vacibdir:
"Belə bir təklifi bu yaxınlarda da səsləndirdim. Bilirsiniz ki, hərbi
proseslərin gedişatında komendant saatı təyin olundu.
İnternetin məhdudlaşdırılması
da təbii ki, normal idi. Lakin alternativ olaraq
bizim media döyüş otağımız olmalı idi ki,
biz düşmənlə daha səmərəli şəkildə
mübarizə aparaq. Mən 2016-cı ildə
Aprel döyüşlərindən sonra da belə bir təşəbbüs
ilə çıxış etmişdim. İlk
növbədə hərbi münaqişələr, sosial
şəbəkələrə müəyyən məhdudiyyətlər
qoyulan zaman döyüş otağı tam fəaliyyəti ilə
düşmən üzərinə yeridilməli və
informasiya savaşında öz sözünü deməlidir.
Düzdür, bu gün sosial mediaya nəzər
yetirsək görərik ki, müəyyən xırda problemlər
var. Ancaq ümumilikdə, bu gün informasiya savaşında gənclərimiz
çox fəallıq nümayiş etdirirlər. Xüsusilə Azərbaycan həqiqətlərini
müxtəlif dillərdə dünya ictimaiyyətinə
çatdırırlar. Bu gün bu bir
reallıqdır ki, Azərbaycan mediası, qeyri-hökumət
təşkilatları, sosial şəbəkə aktivistlərinin
hər biri düşmən üzərində kifayət qədər
ciddi uğurlar əldə edir və onları artıq psixoloji
sarsıntıya salıb. Təbii ki,
döyüş qabaqdadır. Ümid edirəm
ki, bu aktivlik özünü bu şəkildə daim
qoruyacaq".
S.Abbasov
bildirib ki, informasiya vasitələri qlobal miqyasda insanların həyat
tərzinə, düşüncəsinə, siyasi və
iqtisadi proseslərə və mədəniyyətə ciddi təsir
etmək gücünə malikdir:
"Dünyanın demək olar ki, bütün
regionlarını əhatə edən qlobal informasiya vasitələri
konkret məsələlər haqqında rəy yaratmağa
qadirdir. Bu üsuldan qlobal güclər ictimai rəyi idarə
etməkdə geniş miqyasda yararlanır. Nəticədə, müasir təbliğat və təşviqat
vasitələri ilə bütöv bir cəmiyyətin “beynini
və qəlbini yumaq” mümkündür. Müxtəlif
ad altında həyata keçirilən ideoloji və informasiya
təsirləri faktiki olaraq, yerli cəmiyyətlərin mədəni
baxımdan “aşılanmasına” xidmət edir. Buna görə də ilkin olaraq yuxarıda qeyd edilən
model və aspektləri düzgün dəyərləndirməli,
münaqişə zamanı düşmənin təxribatçı
informasiya maşınlarına aldanmamalıyıq. Çünki informasiya siyasəti bütün etnik
münaqişələrin istər
qızışdırılması, istərsə də həlli
üçün siyasətçilərin əlində ən
təsirli silahlardan biridir. Ona görə də
hər bir vətəndaşımız son dərəcədə
bu savaşda diqqətli olmalıdır".
Aynurə Pənahqızı
Şərq.-
2020.- 13 oktyabr.- S.11.