Danışmaq, gündəm yaratmaq lazımdır

Fikir, söz və məlumat azadlığının, plüralizmin inkişaf etdirilməsi;

Azər Həsrət: "Xeyli sayda deputatlarımız var ki, sosial mediadan olduqca zəif istifadə edirlər, hətta çoxları ümumiyyətlə istifadə etmirlər"

“Xarici dillərdə Azərbaycan mediasının yayımlarında keyfiyyət və kəmiyyət artıb”

Azərbaycan milli mətbuatının 150 illik tarixi sadəcə bir peşə sahəsinin inkişaf salnaməsi deyil, həm də xalqımızın maariflənmə, milli özünüdərk və dövlət quruculuğu yolunda keçdiyi böyük tarixi yolun göstəricisidir. 1875-ci ildə "Əkinçi" ilə başlanan bu yol müstəqil, güclü Azərbaycanın informasiya mühitində uğurla davam etdirilir. "Əkinçi"nin qoyduğu təməl prinsiplər müasir Azərbaycan mediasının ideya dayaqlarından biri olaraq qalır. Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi islahatlar nəticəsində Azərbaycan mətbuatı təkcə hüquqi və maddi-texniki baxımdan deyil, həm də institusional və ideoloji baxımdan daha da güclənib. Mətbuat sahəsində atılan hər addım medianın inkişafına, informasiya təhlükəsizliyinə və milli maraqların qorunmasına xidmət edir. Vətən müharibəsində və postmüharibə dövründə milli mətbuatın göstərdiyi birlik, vətənpərvərlik və peşəkarlıq bir daha sübut etdi ki, Azərbaycan mediası bu gün təkcə məlumat daşıyıcısı deyil, həm də milli iradənin, ideoloji gücün və ictimai həmrəyliyin önəmli dayağıdır. Qarşıda duran vəzifə isə bu ənənəni qorumaq, inkişaf etdirmək və müasir dünyanın çağırışlarına uyğun şəkildə daha da gücləndirməkdir. Müasir, qloballaşan dünyamız Azərbaycanda bir çox sahələrdə olduğu kimi, media sahəsinin də yeniləşməsini, yeni çağırışlara cavab verməsini, habelə cəmiyyətin dəqiq, dürüst, qərəzsiz məlumatlandırılması prosesinin şəffaflıqla həyata keçirilməsini diktə edir. Ölkəmizin dövlətçilik, quruculuq tarixində hər zaman maarifçiliyə, görülən işlərə düzgün qiymətin verilməsi, cəmiyyətin məlumatlandırılması fəaliyyətinə, ümumilikdə jurnalistika anlayışına böyük töhfələr olub. Təsadüfi deyil ki, ictimai fikrə təsir imkanı böyük olan mətbuat bütün dünyada “dördüncü hakimiyyət” adlandırılır. Durmadan yeniləşən dünyamızda dördüncü sənaye inqilabının gətirdiyi müasir çağırışlar Azərbaycanda jurnalistika fəaliyyətinin, mövcud informasiya portallarında, innovativ platformalarda işin təşkilinin daha nizamlı olmasını zəruri edir. Bu baxımdan media institutlarının fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi, eyni zamanda müasir çağırışları daha düzgün mənimsəyərək jurnalistika fəaliyyətinin ardıcıl inkişaf etdirilməsi əsas hədəflərdəndir. Görülmüş işlər nəticəsində istər mavi ekranlarda, sosial şəbəkə platformalarında, blogerlik fəaliyyətində, istərsə də ənənəvi jurnalistikada tam yeni mənzərə ilə qarşılaşırıq. Dünyamız üçün ağır transformasiya dövründə ölkə mətbuatının sağlam, peşəkar, milli maraqlar çərçivəsində çıxış etməsi çox vacibdir. Bu baxımdan, müasir Azərbaycan mediası qlobal tendensiyaları nəzərə almaqla dövlət maraqlarını həmişə uca tutmalı, ölkəmizin beynəlxalq münasibətlər sistemində yeri və rolu, həyatımızda baş verən pozitiv dəyişikliklərlə bağlı ictimaiyyətin məlumatlandırılması sahəsində daha fəal olmalıdır. Qeyd edək ki, Azərbaycan mediası son üç ildə beynəlxalq informasiya məkanında öz nüfuzunu gücləndirərək tamamilə yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoyub. Bu mərhələni səciyyələndirən əsas xüsusiyyətlərdən biri ölkənin artıq informasiya istehsalçısı kimi çıxış etməsi, Azərbaycanla bağlı transmilli və xarici media qurumları tərəfindən istinad edilən əsas mənbəyə çevrilməsidir. Əvvəllər Azərbaycanla bağlı xəbərlər beynəlxalq mediada daha çox transmilli media qurumlarına, hətta qonşu ölkələrin - xüsusən Rusiya və Türkiyə kimi regional güclərin media orqanlarına istinadla yayımlanırdı. Lakin son üç il ərzində qlobal informasiya məkanında əsas istinad nöqtəsi məhz Azərbaycan mediası olub. Bu mühüm dəyişiklik, yerli media qurumlarının operativlik, eksklüzivlik və peşəkarlıq səviyyələrinin artması, mediaya daha konseptual baxışla izah olunur. Bütün bunlar göstərir ki, ölkədə son illərdə media siyasəti düzgün və strateji əsaslı qurulur. Əvvəllər "özümüz yazıb, özümüz oxuyurduqsa" bu gün Azərbaycan mediasına beynəlxalq müstəvidə olan maraq və istinadlar sübut edir ki, artıq informasiyanın mənşə mənbəyi rolunu oynayırıq. Eksklüziv xəbərlərin yerli media vasitəsilə yayılması, ölkə mediasının xarici informasiya qurumları ilə əməkdaşlığının genişləndirilməsi istiqamətində həyata keçirilən ardıcıl tədbirlər nəticəsini verir. Həyata keçirilən media islahatları və texnoloji modernləşmə, ölkənin informasiya təhlükəsizliyini gücləndirib. Prezidentin yerli və xarici mediaya verdiyi müsahibələr, çıxışlarının müxtəlif dillərdə yayımlanması, Azərbaycanın qlobal informasiya məkanında mövqeyini möhkəmləndirib. Nəticədə, Azərbaycan mediası regional və beynəlxalq informasiya axınında etibarlı mənbə kimi tanınıb. Azərbaycan mediası ölkəmizə qarşı aparılan informasiya hücumları qarşısında sipər funksiyasını yerinə yetirib, milli maraqların müdafiəsində mübarizə aparıb. Dövlətin strateji və beynəlxalq maraqlarına yönəlmiş təxribat xarakterli təşəbbüslərə qarşı medianın apardığı mübarizə çox zaman əsas müdafiə xəttində baş verib. Xüsusilə rus və ingilis dillərində fəaliyyət göstərən xəbər portallarının keyfiyyətinin artırılması Azərbaycan mediasının beynəlxalq səviyyədə daha geniş auditoriyaya çıxışını təmin edən əsas faktorlardan birinə çevrilib. Qlobal informasiya dövriyyəsində yer almaq, yalnız yerli dildə deyil, dünya ictimaiyyətinin anladığı dillərdə məzmun istehsalını zəruri edir. Bu baxımdan, son illərdə rus, ingilis,fransız, farsdilli media resurslarının inkişaf etdirilməsi istiqamətində atılan addımlar məqsədyönlü və strateji yanaşmanın göstəricisidir. Paralel olaraq, jurnalist kadrlarının peşəkarlıq səviyyəsinin artırılması da əsas hədəflərdən biri olub. Xarici dillərdə material hazırlayan jurnalistlərin seçilməsi və onların təlimə cəlb olunması, beynəlxalq media mühitində təcrübə qazanmaları üçün yaradılan imkanlar uzunmüddətli uğurların təməlini qoyub. Bu çərçivədə, xarici ölkələrdə təlim proqramları, beynəlxalq media platformalarında iştirak və əməkdaşlıq imkanlarının genişləndirilməsi ön plana çıxır. Sosial media ilə bağlı da son illər strateji yanaşma müşahidə olunur. Bu gün demək olar ki, bütün dövlət qurumlarının sosial şəbəkələrdə rəsmi səhifələri fəaliyyət göstərir. Bu səhifələr vasitəsilə vətəndaşlarla və media ilə əlaqə qurulur, ictimai sorğulara operativ cavablar verilir. Aparıcı televiziyalar, agentliklər və xəbər portalları sosial mediada aktiv fəaliyyət göstərir.

Media eksperti Azər Həsrət Sherg.az-a açıqlamasında bildirib ki, Azərbaycan mediası illər öncəki media deyil. Ekspertin sözlərinə görə, bu gün Azərbaycan mətbuatı həqiqətən də çox irəliyə çıxa bilib:

"Xüsusən, xarici dillərdə Azərbaycan mediasının yayımlarında keyfiyyət və kəmiyyət əməlli-başlı artıb. Hətta az da olsa erməni dilində də yayımlarımız var. Amma ermənilərin də, bizim də başa düşəcəyimiz ingilis dilində, rus dilində yayımlar kifayət qədər çoxdur. Ona görə artıq Ermənistan tərəfi də bizim medianı rahat şəkildə izləyə bilir. İllər öncə xarici dillərdə yayımlar az olduğu, daha çox rus dilində xəbərlərin yayıldığı dövrdə izlənməyimiz indiki qədər deyildi. Üstəlik, gündəm yaratmaq məsələsində ermənilər bizdən öndə idilər. Amma bu gün Azərbaycan özü gündəm yaradır. Ümumiyyətlə, 44 günlük müharibədəki Qələbədən sonra Azərbaycan diktə edən tərəfə çevrilib. Faktiki olaraq reallıqları müəyyənləşdiririk və dünyanın bununla barışmasını təmin edirik. O səbəbdən Ermənistan mediası davamlı şəkildə Azərbaycan mediasını izləyir, bizim xəbərləri paylaşırlar, yayırlar".

Lakin A.Həsrətin fikrincə, bir məsələdə yenə də geridə qalırıq:

"Rəsmilərimizin sosial media hesablarında xəbərlər xeyli gecikir. Ermənistan rəsmilərinin bu yöndə fəaliyyəti bir qədər irəlidir, onlar bizdən daha operativ davranırlar. Biz də operativliyi təmin etməliyik. Azərbaycanın ictimai-siyasi həyatında seçilən, fərqlənən şəxslərin beynəlxalq auditoriyaya hesablanan sosial media paylaşımlarını önə çıxarmaq vacibdir. Elə adamlarımız var ki, sosial media üzərindən gündəm yarada bilmirlər, yaxud, yaranmış gündəmə təsir göstərə bilmirlər. Xeyli sayda deputatlarımız var ki, sosial mediadan olduqca zəif istifadə edirlər, hətta çoxları ümumiyyətlə istifadə etmirlər. Ancaq yenə deyirəm, Azərbaycan mediasının belə problemləri yoxdur. Bütün platformalarda varıq, səsimizi çatdırırıq, bizi oxuyurlar, bizi dinləyirlər. Şəxsən, mənim videomüraciətlərim olur, bəzən rus, bəzən ingilis dilində yayımlar edirəm. Azərbaycan dilində olan videomüraciətlərim də var ki, onların səsi xarici ölkələrdən gəlir, istinad olunur. Demək, danışmaq, gündəm yaratmaq lazımdır. Məhz Ermənistanın bizi izləməsi də maraqlı gündəm yarada bilməyimizlə bağlıdır. Ancaq daha çox iş görə bilərik, çünki o potensial bizdə var".

İsmayıl Qocayev

Şərq 2025.- 25 oktyabr (№195).- S.6.