"Siyasi partiyalar haqqında" qanun gündəmə gəlir

Fazil Mustafa: "Bizim hazırladığımız layihə qəbul olunsa, ciddi ajiotaja ehtiyac olmayacaq, bütün partiyaların marağı nəzərə alınacaq"

Fəzail Ağamalı: "Mən hesab edirəm ki, maliyyələşmə o partiyalara şamil edilməlidir ki, onlar seçkilərdə iştirak edirlər"

"Mövcud ictimai-siyasi reallıqlar "Siyasi partiyalar haqqında" qanuna əlavə və dəyişikliklər edilməsini diktə edir. Yeni Azərbaycan Partiyası tərəfindən bu məsələnin gündəmə gəlməsi təbii qarşılanmalıdır.

Biz bəzi qanunlara əlavə və dəyişikliklər edərkən bunun ətrafında ajiotaj yarandı. Mən bunu normal qəbul edirəm". Bu fikirləri Milli Məclisin vitse-spikeri Bahar Muradova söyləyib. O bildirib ki, "Siyasi partiyalar haqqında" qanunun müzakirəsi daha qızğın keçəcək: "Biz bütün mahiyyəti ilə anlayırıq ki, bu proses ağrılı keçəcək. Çünki maraqlı tərəflər çoxdur. Mən bu sahədə səslənən fikirlərə baxanda qəribə tendensiyanın şahidi oluram. Sanki hər kəs bu qanunu özünün maraqlarına tabe etdirmək məqsədini güdür, ona görə də qabaqcadan çoxsaylı ziddiyyətli və müxtəlif fikirlərin ortaya çıxacağını söyləmək olar". Bəs "Siyasi partiyalar haqqında" qanuna əlavə və dəyişikliklər müzakirəyə çıxarılan zaman hansı məsələlərə daha çox diqqət yetirmək lazımdır? Müzakirələr zamanı ajiotajın yaranmasına səbəb nə olacaq? Bu və digər suallara cavab tapmaq üçün ölkədə fəaliyyət göstərən bir sıra partiya rəhbərləri ilə əlaqə saxladıq:

Fazil Mustafa, Böyük Quruluş Partiyasının sədri, millət vəkili

- Bununla bağlı biz parlamentə qanun layihəsi təqdim etmişik. Əgər o layihə qəbul olunsa, ciddi ajiotaja ehtiyac olmayacaq, bütün partiyaların marağı nəzərdə tutulacaq. Amma Bahar xanım Yeni Azərbaycan Partiyasının təqdim etdiyi qanun layihəsindən söhbət edir. Açığı, bu layihə ilə tanış deyiləm. Hər halda mən ümid edirəm ki, daha demokratik və partiyaların fəaliyyətini genişləndirməsi istiqamətində bir layihə olacaq. Düşünürəm ki, "Siyasi partiyalar haqqında" qanun başqa qanunlardan fərqli olaraq daha ciddi şəkildə müzakirə olunacaq. Çünki siyasi partiyalar daha aktiv elementlərdir və onların öz hüquqlarının təmin olunması üçün daha mükəmməl əlavə və dəyişkliklərin edilməsinə çalışacaqlar.

Mən hesab edirəm ki, "Siyasi partiyalar haqqında" qanuna əlavə və dəyişikliklər qəbul olunarkən birinci növbədə partiyaların maliyyələşmə məsələsinə əsas diqqət yetirilməlidir. Maliyyənin hansı partiyalara şamil edilməsi məsələsi ən ciddi elementdir və bu mübahisə doğuran məsələ olacaq. Düşünürəm ki, maliyyələşmə məsələsi ölkədə keçirilən parlament və bələdiyyə seçkilərinin nəticələrinə görə aparılsa, daha demokratik olar və hər kəs bundan razı qala bilər. Hər halda parlamentdə təmsilçilik mexanizmi əsas götürülməlidir. Bura prezident seçkilərini də aid etmək olar. Amma prezident seçkiləri tək partiya namizədi kimi nəzərdə tutulmaya bilər, yəni burda fərdlərin mübarizəsi gedir. Amma parlament və bələdiyyə seçkilərində daha çox partiyalar mübarizə aparır. Ona görə bu meyarın götürülməsi məqsədəuyğun olar.

Fəzail Ağamalı, Ana Vətən Partiyasının sədri, millət vəkili

- "Siyasi partiyalar haqqında" qanuna əlavə və dəyişikliklərin edilməsi vacibdir, əhəmiyyətlidir, zəruridir və qaçılmazdır. Ola bilsin ki, bu dəyişiklik parlamentin payız sessiyasında və ya növbəti ildə olsun. Sadəcə olaraq məsələnin mahiyyətində o durmalıdır ki, qanuna edilən əlavələr və dəyişikliklər Azərbaycanın siyasi sistemində partiyaların yerini və rolunu dəqiq müəyyənləşdirsin, onun fəaliyyət imkanlarına normal şərait yaratsın və partiyalar müxalifətdə və iqtidarda durmağından asılı olmayaraq cəmiyyətə özünün müsbət töhfələrini verə bilsin. Düşünürəm ki, əlavə və dəyişikliklərin edilməsinin fəlsəfəsi məhz bundan ibarətdir. İndiki qanun bu baxımdan dediklərimizi həyata keçirmək imkanına malik deyil. Çünki qanunda boşluqlar kifayət qədərdir. Bu gün Azərbaycan reallığı odur ki, faktiki olaraq ölkədə 5-6 partiya özünün fəallığı ilə fərqlənir, cəmiyyətə töhfələrini verir, seçki proseslərində fəal iştirak edir və hər kəs də özünün imkanı daxilində müəyyən uğurlar qazanır. Ancaq bu gün ölkədə 50-dən çox siyasi qurum qeydiyyatdan keçib. Demək olar ki, bunun 35-dən çoxunun fəaliyyəti görünmür. Belə olan halda, əlbəttə, qanuna edilən bu və ya digər dəyişikliklər bu cür partiyaların ola bilsin ki, stəkanda fırtına yaratmalarına səbəb olsun. Lakin bundan çəkinmək lazım deyil. Düşünürəm ki, burada ciddi ajiotaj yarana bilməz. Müəyyən müzakirələr aparıla bilər və aparılmalıdır da. Buna da təbii yanaşmaq lazımdır və dəyişilmiş əlavələr də bu və ya digər konkret partiyanın maraqlarını özündə ifadə etməli deyil. Bu, bütövlükdə siyasi sistemdə partiyaların yerinin və rolunun müəyyənləşməsində qanunvericilik bazası rolunu oynamalıdır.

Hesab edirəm ki, vacib olan dəyişikliklərdən biri də partiyaların dövlət tərəfindən müəyyənləşməsidir. Mən hesab edirəm ki, maliyyələşmə o partiyalara şamil edilməlidir ki, onlar seçkilərdə iştirak edirlər və müəyyən uğurlar qazanırlar. Seçkilərdə uğur qazanan partiyalar, təbii ki, digərlərindən fərqlənəcək. Onlar cəmiyyətdə daha üstün mövqe nümayiş etdirir, deməli, onun sosial bazası var, proseslərə fəal müdaxilə edə bilir və s. Dünyanın bir çox ölkələrində də bu yanaşmadan geniş istifadə olunur.

Seymur Qasımbəyli

Şərq.- 2009.- 9 iyul.- S. 6.