Ombudsmanlar Bakıya toplaşıb

Konfransda 30-a yaxın ölkədən və beynəlxalq təşkilatlardan nümayəndə iştirak edir

Dünən Bakıda Ombudsmanların VII beynəlxalq konfransı öz işinə başlayıb. Avropa Şurasının 60 illiyi və 18 İyun-Milli İnsan Hüquqları Günü münasibətilə təşkil edilən konfrans "Bioetika, insan hüquqları və yeni texnologiyalar: reproduktiv sağlamlığın və ailə planlaşmasının hüquqi aspektləri" mövzusuna həsr edilib.

Konfransda 30-a yaxın ölkədən və beynəlxalq təşkilatlardan nümayəndələr iştirak edirlər. Tədbirdə çıxış edən Ombudsman Elmira Süleymanova bildirib ki, hər il Azərbaycanda ombudsmanların konfransı təşkil edilir. İndiyə kimi keçirilən konfranslarda 60-a yaxın ölkənin ombudsmanı iştirak edib. Belə tədbirlər vasitəsilə isə onlarla həm də təcrübə mübadiləsi aparılır. Yaşamaq haqqının vacib hüquqlardan biri oldugunu deyən E.Süleymanova bunun uçün sağlamlığın da böyük əhəmiyyət daşıdığını vurğulayıb. E.Süleymanova deyib ki, 20-ci əsr bəşər tarixinə texniki tərəqqi əsri kimi daxil oldu. Bu tərəqqi isə bioetikani, ailə planlaşmasını ön sıraya çıxarıb. Ombudsman "Reproduktiv sağlamlıq haqqında" qanun layihəsinin Milli Məclis tərəfindən birmənalı qarşılanmadığını xatırladıb. "Bunun səbəbi o idi ki, hamı söhbətin nədən getdiyini lazımi dərəcədə dərk etmirdi. Qanunda fövqəl bir şey yox idi. Yəni praktiki olaraq onun bir çox maddələri Azərbaycanda tətbiq olunmaqdadır. Bela konfranslar vasitəsilə bunu cəmiyyətdə daha da geniş tanıdıb, təbliğ etməklə məsələnin gələcək inkişafına təsir göstərmək olar".

BMT-nin Azarbaycan üzrə rezident əlaqələndiricisi Bruno Pueza reproduktiv sağlamlıq va bioetika məsələsinin BMT üçün da əhəmiyyət kəsb etdiyini söyləyib. "Bioetikanın yaranması 70-ci illərin ortalarına təsadüf edir. Elmi müstəvidə işin aparılması sərhəd tanımır. Ona görə də bioteka sahəsində təcrübəni bölüşmək üçün müvafiq qaydalar toplusu var. 2001-ci ildə YUNESKO da bioetika sahəsində maarifləndirmə, məsləhət vermək və ictimai debatlara yol acan qaydalar toplusu hazırlayıb. Texnologiyanın inkişafı sayəsində üzə çıxan bioetika insan hüquqlarını, onun ləyaqətini rəhbər tutmalıdır". B.Pueza ailə planlaşması məsələsinə də diqqət çəkib. Deyib ki, inkişaf etmiş və etməkdə olan ölkələrdə bunun yaxşı təşkili üçün səhiyyə xidmətlərinə cıxışını daha da genişləndirilməsi qarşıda duran məsələlərdən biridir. "Azərbaycan da daxil olmaqla bir çox ölkələr ailə planlanmasında uğurlar əldə ediblər. Əgər 90-ci ildə bu məsələdə Azərbaycanın göstəricisi 0,2 faiz idisə, 2007-ci ildə bu, 35 faizə çatdı. Azarbaycanda bu məsələlər çox yaxşı səviyyədə təmin edilib". Amma reproduktiv sağlamlıq hüququ çox zaman bəzi ölkələrdə pozulur. Həmin ölkələr isə buna qarşı müxtəlif dəlillər irəli sürürlər. Bu dəlillərdən biri də adət-ənənələrlə bağlıdır. B.Pueza onu da deyib ki, son əsr ərzində əldə edilən texniki naliyyətlər bir çox etik məsələlərin ortaya çıxmasına səbəb olub. Onun fikrincə, abort ziddiyyətli olmaqla yanaşı, qadınların hüquqları ilə bağlı etik bir məsələdir.

Milli Məclisin Regional məsələlər daimi komitəsinin sədri, MDB Parlamentlərarası Məclisinin Elm, təhsil, sosial siyasət və insan hüquqları daimi komitəsinin sədri Arif Rəhimzadə isə məclisin rəhbəri Sergey Mironovun konfrans iştirakçılarına təbrik məktubunu oxuyub. O, deyib ki, Azərbaycanda 7-ci dəfə bu konfransın keçirilməsi müsbət haldır. Eyni zamanda bu, Azarbaycanın bir cox məsələlərdə müsəlman ölkələrinə nümunə ola bildiyini göstərir. "Reproduktiv sağlamlıq haqqında" qanun layihəsinin parlamentdə və cəmiyyətdə birmənalı qəbul olunmadığını söyləyən A.Rəhimzadə hesab edir ki, bunun özü də ölkənin ön sırada getdiyini, demokratik dəyərlərin, fikir müxtəlifliyinin inkişafını göstərir. Onun sözlərinə görə, bu məsələlərin konfransda müzakirəsi də cəmiyyəti məlumatlandırmaq baxımından əhəmiyyətli olacaq. YUNESKO-nun Moskva bürosunun nümayəndəsi Alla Ampar YUNESKO uçün bioetika məsələsinin bu əsrdə prioriet təşkil etdiyini vurğulayıb.

Konfrans işini iyunun 19-na kimi davam etdirəcək.

Firdovsi

Şərq.- 2009.- 18 iyun.- S. 5.