"Hərbi xidmət üçün yaş həddi 27-yə endirilsin"

Millət vəkilləri 5 hərbçinin güllələnməsi faktından narahatdır

Fazil Mustafa təhsil nazirinin diqqətinə çatdırdı ki, məktəblərdə yenə pul yığılır

Dünən Milli Məclisin növbəti iclasında bir şəxsin ikinci dəfə ombudsman seçilmək hüququna qoyulan qadağa ləğv olundu. Bəzi deputatlar dəyişikliyin vacib olduğunu bildirsələr də, bir qisim deputatlar dəyişikliyin əleyhinə səs verdi. Cari məsələlərin müzakirəsi zamanı isə deputatlardan maraqlı təkliflər səsləndirildi.

"Orta məktəblərdə pul yığılır, nazir yolu bağlatdırır..."

Millət vəkili Fazil Mustafa Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranmasının 91-ci ildönümü münasibətilə xalqımızı təbrik etdi. F.Mustafa orta məktəblərdə pul yığmaq ənənəsinin ciddi problem kimi qalmasından şikayətləndi: "Təhsil naziri Misir Mərdanov son zəngin keçirilməməsi üçün çağırış etdi. Bu, müsbət bir addımdır. Ancaq aşağı səviyyədə yenə də pul yığılır". O, az əvvəl Qaradağ rayonunda, Sahil qəsəbəsində bir nazirin villasına gedərkən yolu bağlatdırmasını da anormal hal hesab edir: "Bu məsələyə də rəsmi səviyyədə münasibət bildirilməlidir".

Spiker Oqtay Əsədov Təhsil Nazirliyində "qaynar xətt" yaradıldığını nəzərə çatdırdı: "Pul yığılırsa, zəng vurub desinlər".

"Milli Məclis bazar deyil"

Üçüncü çağırış millət vəkillərinin səlahiyyət müddətinin bitməsinə bir il qaldığını deyən Müsavat deputat qrupunun üzvü Nəsib Nəsibli parlamentdə müxalifət deputatlarına münasibətdən narazıdır: "Hələ ki əsəbdən çatlamamış vəzifəmizi yerinə yetiririk. Mən təklif edirəm ki, çıxışlar üçün ayrılmış vaxt 10 dəqiqəyə, cari məsələlər üçün ayrılmış vaxt 30 dəqiqədən 1 saata çatdırılsın. İş gününün bitməsindən sonra iclasın davam etməsi qanun pozuntusu sayılmasın".

Spiker nizamnamə dəyişdirməyin tamam başqa bir söhbətin mövzusu olduğunu dilə gətirdi: "Ancaq parlamentdə heç kəsin sözü də kəsilməyib".

Nəsib Nəsibli "israr ediləndə söz verilmir" deyərək replika atdı. Oqtay Əsədovun reaksiyası gecikmədi: "Vaxt qurtarır. Həm də bura bazar deyil ki?"

"Hərbi xidmət üçün 35 yaş həddi 27 yaşa qədər endirilməlidir"

Millət vəkili İqbal Ağazadə bir neçə gün əvvəl hərbi hissələrin birində əsgərin 5 hərbiçini güllələməsinə toxundu. O hesab edir ki, bunun səbəbi 35 yaşına çatan şəxslərlə 20 yaşlı gənclərin bir yerdə qulluq etmələridir: "Az qala arada iki dəfə yaş fərqi var. Bu da əlavə psixoloji problemlərə yol açır. Hesab edirəm ki, bunu aradan qaldırmaq üçün hərbi xidmət üçün 35 yaş həddi 27 yaşa qədər endirilməli, çağırış ildə 4 dəfədən 2 dəfəyə endirilməlidir. Magistrlərin də hərbi qulluğa çağırılması yanlışdır". İqbal Ağazadə ordu hissələrinin mütəmadi dislokasiyasının tərəfdarıdır.

Pənah Hüseyn yenə spikeri əsəbiləşdirdi

Millət vəkili Sabirabad rayonunun Əsədli kənd bələdiyyəsinin Qaralar kənd bələdiyyəsinə birləşdirilməsinə etirazını dilə gətirdi.

Pənah Hüseyn Əsədli bələdiyyəsinin birləşməyə razı olması barədə 750 sakinin imzasıyla parlamentə daxil olan protokolun da saxta olduğunu iddia etdi: "Həm də niyə Naxçıvan bələdiyyələri yox, Sabirabad bələdiyyələri birləşdirilir? Bələdiyyələrin birləşməsi məsələsinə yanaşılma hər yerdə eyni olmalıdır".

Spiker Oqtay Əsədov Əsədli bələdiyyəsi və protokolla bağlı araşdırma aparıldığını, bununla bağlı Pənah Hüseynin sorğusuna cavab verildiyini nəzərə çatdırdı: "Həm də nəzərə almaq lazımdır ki, 1500 bələdiyyə birləşir. İndi Milli Məclis hər bələdiyyəyə görə komissiya göndərəsi deyil ki?" Pənah Hüseyn yerindən ayağa qalxaraq dedi ki, ona verilən cavab gülməlidir və heç nəyə yaramır: "Demişdim ki, mənimlə bir nəfər Əsədliyə gedsin. Əgər 30 nəfər "hə" desə, mən də yanıldığımı deyərəm".

Spiker nəinki 30, 230 nəfərin də birləşməyə razı olduğunu desə də, Pənah Hüseynin bunu qəbul etməyəcəyini söylədi. Buna sərt reaksiya verən Pənah Hüseyn əlindəki vərəqi yelləyərək dedi ki, "siz isə mənə kağızda heç nə yaramayan bir cavab vermisiniz".

Millət vəkilinin yerindən qalxaraq yüksək səslə danışması Oqtay Əsədovu hövsələdən çıxardı: "Oturun yerinizdə, qışqırmayın. Özünə hörmət qoy! Bir misal deyərdim, yeri deyil...".

Müharibə vəziyyətində hərbi çağırış 4 dəfə olur

Sonra vitse-spiker Ziyafət Əsgərov söz alaraq İqbal Ağazadənin söylədiklərinə münasibətini açıqladı. O xatırlatdı ki, "Hərbi çağırışın əsasları" haqqında qanuna əlavə və dəyişikliklər müzakirə olunarkən müdafiə nazirinin müavini, general Çingiz Məmmədov da parlamentə dəvət edilib. Nazir müavini nədən çağırış yaşının 27-dən 35-ə qaldırılmasına, nə üçün il ərzində 4 dəfə çağırışın olmasına aydınlıq gətirib. Məsələ ondadır ki, həmin dönəmdə müəyyən insanların 27 yaşlarına qədər hərbi xidmətdən müəyyən bəhanələrlə yayınmaları müşahidə olunub. Buna görə də son hədd kimi 35 yaş müəyyənləşdirilib: "Bu, vətən, millət qarşısında bir borcdur, vaxtında hərbi xidmətə getsinlər, 35 yaşa qalmasınlar. Digər tərəfdən, müharibə vəziyyətində olduğumuz üçün il ərzində 4 dəfə çağırış həyata keçirilir". Z.Əsgərov MM-in spikeri ilə bəzi deputatların tərbiyəli davranmasını istədi.

Daha sonra gündəlikdəki məsələlərin müzakirəsinə keçildi.

Bir şəxsin ikinci dəfə ombudsman seçilmək imkanı olacaq

"Azərbaycan Respublikasının İnsan hüquqları üzrə müvəkkili (ombudsman) haqqında" konstitusiya qanununda dəyişikliklər edilməsi barədə qanun layihəsi haqqında Hüquq siyasəti və dövlət quruculuğu komitəsinin sədri Əli Hüseynov məlumat verdi. Layihə 63 deputatın təşəbbüsüylə parlamentə daxil olub. Dəyişikliklərə görə, 7 il olmaqla bir şəxs iki dəfə ombudsman seçilə bilər. İkincisi, yeni ombudsman təyin edilənə qədər səlahiyyət müddəti başa çatmış ombudsman bu vəzifəni icra edəcək. Əli Hüseynov bir neçə Avropa ölkəsində bir şəxsin iki dəfə ombudsman seçilə bilməsi ilə bağlı müddəanın olduğunu xatırlatdı.

"Azərbaycanda ombudsman ola biləcək şəxs tapılmır?"

Millət vəkili İqbal Ağazadə Əli Hüseynova qulaq assa da, dəyişikliklərin qəbulu zərurətinin nədən ibarət olduğunu başa düşmədiyini dilə gətirdi: "Azərbaycan tipli kifayət qədər ölkələr də var ki, o ölkələrdə bir şəxsin bir dəfə ombudsman seçilməsi ilə bağlı norma var. Başqa ölkələrin təcrübəsində müxalifət nümayəndələrinin Əfv komissiyasında və digər qurumlarda təmsil olunmaları ilə bağlı normalar da var. Ancaq Azərbaycanda buna əməl olunmur. Mən özüm hazırkı ombudsmanın fəaliyyətindən də narazıyam. İki dəfə seçilmək imkanı ombudsman olan şəxsi xalqa xidmətə məcbur etmir, əksinə, 7 ilin özü kifayət qədər uzun müddətdir. Digər tərəfdən, bu konstitusiya qanunu qəbul edildikdən sonra qüvvəyə minmir, 6 aydan sonra təkrar səsverməyə çıxarılmalıdır. İyunda isə hazırkı ombudsmanın vaxtı bitir. Nə vaxta qədər onun ombudsman səlahiyyəti saxlanacaq? Nədir, Azərbaycanda ombudsman ola biləcək şəxs tapılmır?"

"Pənah bəy, heç kimin səsini batırmağa gücünüz çatmaz"

Millət vəkili Fazil Mustafa bu dəyişikliyin beynəlxalq təcrübəyə zidd olmadığını düşünür. Ancaq hesab edir ki, sabah əlavə dəyişikliklərə ehtiyac yaranmaması üçün prezidentə ombudsmanın səlahiyyətini 6 ay uzada bilmək səlahiyyəti verilməlidir. Eyni zamanda əgər fəaliyyətdə olan ombudsmanın namizədliyi də irəli sürülürsə, onunla bərabər formal olaraq əlavə iki şəxsin namizədliyini irəli sürməyə də ehtiyac yoxdur. Pənah Hüseyn konstitusiya qanunlarının konstitusiyanın mətninə daxil olduğunu və buna görə də belə dəyişikliklərlə bağlı referendum keçirilməsini zəruri hesab etdi. O, prezident seçiləcək şəxsə məhdudiyyət qoyulmadığı halda ombudsman üçün iki dəfədən artıq seçilməmək məhdudiyyətinin qoyulmasını də məntiqsiz sayır.

O, Ziyafət Əsgərovun az əvvəl etdiyi çıxışdan da narazılığını dilə gətirdi: "Çıxışlarda tez-tez "tərbiyə" sözü işlədilməsin. Mən min deputat vəzifəsinə görə şərəfimdən əl çəkmərəm. Belə danışanların səsini batıraram". Ziyafət Əsgərov isə Pənah Hüseynə məsləhət verdi: "Pənah bəy, özünüzdən müştəbeh olmayın. Heç kimin səsini batırmağa gücünüz çatmaz".

"Dəyişikliklər Elmira Süleymanovaya aid deyil"

Azərbaycanın Avropa Şurası Parlament Assambleyasındakı (AŞ PA) nümayəndə heyətinin üzvü Aydın Mirzəzadə bir şəxsin 2 dəfə ombudsman seçilə bilməsini mütərəqqi hal saydı. Nəsib Nəsibli çıxışının sonunda dedi ki, o, spikerin deputatlara "sən" yox, "siz" deməsini arzulayır.

Vitse-spiker Ziyafət Əsgərov spikerin deputatlara həmişə "siz" deyə müraciət etdiyini vurğuladı: "İkincisi, yaşından asılı olmayaraq onu spiker seçmişiksə, o, bu Milli Məclisin ağsaqqalıdır, "sən" də, "siz" də deyə bilər". Müsavat deputat qrupunun üzvü Arzu Səmədbəyli iddia etdi ki, bu, hazırkı ombudsman Elmira Süleymanovanın yolunu açmaq üçündür. Ancaq millət vəkili Zahid Oruc konstitusiya qanununun 6 aydan sonra təkrar səsverməyə çıxarılmalı, daha sonra prezident tərəfindən təsdiq edilməli olduğunu vurğuladı: "Bu dəyişikliklər hazırkı ombudsmana aid deyil". Sənəd səsə qoyularaq qəbul edildi.

Rəşad Baxşəliyev

Şərq.- 2009.- 27 may.- S. 4.