"Rubai karvanı, dördlük çələngi" silsiləsindən

 

 

Yayın istisində tez əriyir buz,

Göy üzü həmişə olmur buludsuz.

Dayanıb od ilə su arasında-

Yaşaya bilmərik susuz odsuz.

 

***

 

Bir dayan, yadıma isə düşdü:

Yolum dəbdəbəli məclisə düşdü;

Bir nəfər salamı elə verdi ki,

Onun çox hissəsi rəisə düşdü.

 

***

 

Qış xoş havalarda yaza çevrilir,

Donan su daşlaşıb buza çevrilir.

Xlor - boğucu qaz, natrium - zəhər,

Birləşib süfrədə duza çevrilir.

 

***

 

Yerdə ot cücərir, çiçək yaranır,

Səmada yeddi cür xoş rəng yaranır.

Qız bulud öpüşür oğlan buludla-

Lərzəli ildırım, şimşək yaranır.

 

***

 

Şor torpaq sünbül , gül bitirir,

Qarışqa özündən çox yük götürür.

Mis naqil xoşlayır xeyirxahlığı-

Ünvandan ünvana işıq ötürür.

 

***

 

Dünən bir dişim çıxdı sıradan,

verib, geriyə alır Yaradan.

Yaşımın ahıllıq çağında mən

Deyəsən, seçirəm "tün"dü "qara"dan

 

***

 

Hər şeyin sonuna inanıram mən,

Qocaldın, tutasan gərək çəlikdən.

Məşhur filosofa o gün dedim ki,

Bezər ruh özü əbədilikdən.

 

***

 

Vətəndən-vətənə qonaq gələn var,

Hər gün kövrələn var, hər gün gülən var,

Vətəni ikiyə bölən zolaqda

Yenə yaralanan, yenə ölən var...

 

***

 

Dözürük ATƏT-in boş hay-küyünə,

Çoxdur axışanlar neftin iyinə;

Fəqət, parçalanmış Azərbaycanın

NATO biganədir Bütövlüyünə!

 

***

 

Türkün imicinə zərər vurursan,

Səmti dəyişdirib hara varırsan?

Bir yaşlı körpəni, söylə, üçün

Əvvəl yad sözlərlə danışdırırsan?

 

***

 

Kamillik gətirən yaşa bax, yaşa!

"Qrip"siz şığıyan quşa bax, quşa!

Götürən, kənara qoyan tapılmır-

Yolun ortasında daşa bax, daşa!

 

***

 

Yırtıcı adamlar sevib-sevilməz!

Məmməd Arazındır eşitdiyin səs;

"Şöhrət azarına tutulanları

Şöhrətin özü sağalda bilməz!"

 

***

 

Haylar Fransaya tez hay verdilər,

Siyasət "bağından çiçək dərdilər".

Görəsən, üçün Şirak çölündən

Cənab Jak Şiraka gül göndərdilər?

 

***

 

Həmişə dəyişməz, saf qalıb qızıl,

İnsan çoxaldıqca azalıb qızıl;

Heç bir qarışığı olmadığından,

Paklıq sırasına yazılıb qızıl.

 

***

 

İlahi! Qulaq as, imkanın varsa:

Az qalıb əlimdə gəzdirəm əsa,

Niyə yaradıbsan gözəllikləri,

Niyə yaşamağı edibsən qısa?

 

***

 

Göz verib sənə bu, mənə bu dünya.

Gərək gülüstana dönə bu dünya!

Qədim zamanlarda sərhədsiz imiş,

Sərhədsiz olacaq yenə bu dünya! 

 

***

 

Var nəcib, xeyirxah, igid, ər kişi,

Var xəbis, dələduz, şuluq, şər kişi;

Gör necə incə, saf duyğulu imiş

Eni uzununa bərabər kişi.

 

***

 

Ah-naləm, fəryadım ucalır göyə,

Tez-tez rast gəlirəm nakam taleyə;

Yaradan məhəbbət aşılayıbsa,

Sonra sevənləri ayırır niyə?

 

***

 

Deyirlər çox şeyi alma eyninə,

Adamı yandırır bilirsiniz ?

Avropa Şurası razılıq verib-

Kişinin kişiylə envlənməyinə!

 

***

 

Başqadır gördüyüm mənzərə indi,

Səhv düşüb qapıyla pəncərə indi;

Bir vaxt allahsızlıq dərsi keçənlər

Şəriət öyrədir gənclərə indi...

 

***

 

Min-min ev tikilib "əsər" olacaq,

Beton bahalaşıb mərmər olacaq;

Bakıya köçənlər axın-axındır:

Abşeron, deyəsən, şəhər olacaq...

 

***

 

Neyi bəyənməyən cənab ürəksiz

Az qalıb tara da desin gərəksiz;

Ozan babaların ruhu narahat-

Sazı dilləndirək elektriksiz!

 

***

 

Ah, necə qurtulaq biz bu "yanğın"dan?

Hamı "dürr" çıxarır söz sandığından; 

Cızmaqaraçılar o qədər artıb-

Ustad lal görünür utandığından.

 

***

 

Simi gah dindirir, gah qırır həyat,

Hərdən qılıncını sıyırır həyat.

İnsanı insana möhkəm sevdirib,

Sonra həmişəlik ayırır həyat.

 

***

 

Şeirimdə üç nöqtə, mötərizə var,

Nidam zərb aləti kimi çalınar.

Defislər birləşsə - üfüqü düz xətt,

Tire parçalansa defis alınar.

 

***

 

Terror, müharibə, göz yaşı, fəryad...

Saxta dərmanlar da çoxalıb qat-qat.

İlahi! Ya sağalt bəşəriyyəti,

Ya da insanlığı yenidən yarat!

 

***

 

Təzadlı aləmin sakiniyik biz,

Səndə güc üstündür, onda duyğu, hiss.

Yaxşı ki, ağıllar bərabər deyil-

Söz yetim qalardı, dünya dahisiz.

 

***

 

Desək "ağ"a "", "qara"ya "qara",

Çox şeyin dəyəri bilinir sonra...

Məhəccər, sadəcə tutalğac deyil,

Məhəccər güc verir qocalanlara.

 

***

 

Çılğın olmağıma, dostlar, dözün siz!

Hərdən danışıram birdən; iznsiz;

Biz şair millətik... əfsüs dünyada

Dil var qafiyəsiz, dil var vəznsiz.

 

***

 

Dağ, dəniz, çay, çəmən, orman fırlanır

Dünya mütəmadi, yaman fırlanır.

Bu ucsuz-bucaqsız fəzada hər şey,

Hər şeyə qoşulub zaman fırlanır.

 

***

 

Ağacı ağaca sürtüb od aldıq,

Şamı kəşf edərək xeyli ucaldıq.

Gəldi elektrik əsri... Nəhayət,

Nüvə bombasının girovu olduq.

 

***

 

Çətin yol gedirik Yeni dünyaya,

Min dərd-sər yayılıb eyni dünyaya.

Ay ata, ay ana! Ay əzizlərim,

Niyə gətirdiniz məni dünyaya?!

 

***

 

Yüz payız, yüz bahar ötüb o vaxtdan

"Leyli Məcnun"lu tarixi çağdan.

Neçə simfoniya, balet, opera...

Od alıb muğamat adlı ocaqdan.

 

***

 

Yayır fəlakəti, şəri qasırğa,

Ulayır vaxtdan bəri qasırğa.

Küləyin cürbəcür oyunları var:

Biri meh, biri yel, biri qasırğa.

 

***

 

Məşhur işarələr - iqrek, iks, zet:

Mərkəzdə birləşən üç istiqamət,

Üç mühüm nöqtəni tapsaq - bilərik:

Ya düz, ya əyridir axtarılan xətt,

 

***

 

Çoxdur təbiətdə müəmma, məna,

Min cür qəribəlik durur yan-yana.

Çıxır yumurtadan körpə kenquru -

Anası döşündən süd verir ona.

 

***

 

Gərək öyrəşəsən əksliklərə:

Gah qıya qulaq as, gah cik-ciklərə,

Zamanın hər anı atom kimidir -

O da bölünürmüş zərrəciklərə.

 

***

 

Qalmaqal qopanb azı min kərə,

Bezdən ustalıqla keçib məxmərə;

Ərini çərlədib öldürən arvad

İndi müsahibə verir müxbirə.

 

***

 

Ucalıq - ömrünün hər pilləsində,

Qalır gümrahlığı hətta səsində.

Türkün tarixini öyrədir, amma

Yad dildə danışır ailəsində.

 

***

 

Qulağım eşidən, qəlbim duyandır,

Quzu mələyəndir, qurd ulayandır.

Xoruzun harayı, itin hürməsi

Zülmətə bürünən kəndə həyandır.

 

***

 

Ya Rəbb, kasıbı da doyunca güldür!

Düz adam istəməz minnətfi ləl, dürr,

Əzabsız gəlmişik biz bu dünyaya,

Mümkünsə Sən bizi əzabsız öldür!

 

***

 

Möhtacam xoş sözə, təzə addıma,

Tez-tez keçmişim düşür yadıma,

Elə bil rəhmətlik bibimi gördüm -

Necə oxşayarmış adam-adama.

 

***

 

Çalışır həmişə özündən ötrü,

O isə - ya səndən, ya məndən ötrü.

Qırmızı geyimli süpürgəçilər

Yolu təmizləyir " gün"dən ötrü,

 

***

 

Sanki səs eşidib hay-küyə gəldin,

Çocuq! Gör haraya, gör nəyə gəldin?

Heçnədən yaranıb - cahan əhlinin

Min cür sifətini görməyə gəldin,

 

***

 

Vicdan saflığını qorusa insan,

Vallah düz bölünər vəzifə, ad-san. ...

O gün kobudluğun aşdı həddini,

Sən şair deyilsən, şeir yazansan!

 

***

 

Haram mənasında düşüb sözlüyə,

Əyrilik oxşayır bəzən düzlüyə.

Gözlük itirməyim xeyirli olub -

Çünki qayıtmışam eynəksizliyə...

 

***

 

Qaya daş dövründən yazılı qalıb,

Novruz əvvəlkitək Kosalı qalıb.

Tonqalın təzədən yandırılması

Son kibrit çöpündən asılı qalıb.

 

 

(Davamı var)

 

Oqtay RZA 

 

Təzadlar.- 2010.- 31 iyul.- S.11.