Bir ömrün faciəsi

Telli Həsən: " Məni Dəlidağda basdırın"

(Əvvəli ötən saylarda)

Öz obyektivliyi ilə tanınan rus müəllifi İ.Şopen yazırdı ki, "Əxlaq baxımından ermənilər heç də xoşagələn imic sahibi olmamışdılar".

İlyas Qəmginin (Allahverdiyevin) "Qara göl" romanının 142-ci səhifəsində (tərtibatçı-redaktor bu sətirlərin müəllifidir) göstərilən bu fikrə də diqqət yetirək: "Başqa bir müəllif, R.A.Açaryan isə qeyd edirdi ki, ermənilər sonralar 200-dən çox suriya sözünü əxz etmişdir. Erməni müəllifi R.A.Açaryanın hesablamalarına görə, erməni dilində 4.200-ə yaxın türk sözü vardır".

Sözü gedən kitabın 143-cü səhifəsində oxuyuruq: "Rusiya və Ermənistanın türklərə qarşı etnik təmizləmədə məqsədi həm geniş, həm də tarixidir:

1. Türk xalqlarının geopolitik birliyini parçalamaq.

2. Türk xalqlarının vahid tarixi yaddaşını sındırmaq.

3. Türk xalqlarının gələcəkdə ola biləcək möhtəşəmliyinin qarşısını almaq.

4. Türk xalqlarını parçalayaraq xırdalamaq və daha tez assimilyasiyaya uğratmaq.

5. Türk xalqlarının bir-birləri ilə bilavasitə ərazi əlaqələrini pozmaq, vahid infrastruktur sisteminin yaranmasının qarşısını almaq".

Ermənistan Respublikasının və Azərbaycan ərazilərinin azərbaycanlılardan etnik təmizləmə siyasətinin mahiyyəti, ermənilərin xeyrinə həll olunmaqla rus imperiyası tərəfindən istila olunduğu (XIX əsrin əvvəlləri) çar Rusiyası Cənubi Qafqazı istila etdiyi dövrdən başlayır.

Tarixi mənbələrə istinad olunan bu kitab haqqında xəbərim olmadan məqalə yazan qələm dostlarıma öz minnətdarlığımı bildirirəm. Eyni zamanda 30 illiyini qeyd etdiyim tələbəlik dostlarım, vətənpərvər ziyalımız - iqtisad elmləri namizədi Sabir Məmməd oğlu Həsənova, İlyas Surxay oğlu Səfərova dərin təşəkkürümü bildirirəm ki, kitablarımın çap olunmasında müəyyən köməkliyini əsirgəməyiblər.

II qrup əlil olduğum üçün aldığım təqaüdümü də kitablarımın çap olunmasına sərf etməklə ürəyimə yüklənmiş ağır yükdən azad olmaq, xalqıma, dövlətimə, millətimə xidmət etməyi özümə şərəf bilirəm.

Xarici banklarda kapital yatıranlar nəhayət ki, qəflət yuxusundan ayılmalı və yaradıcı insanlara təmənnasız kömək etməlidirlər.

"Sponsor kimi mənim şəkilimidə kitabda ver, kitabına kömək edim" deyən insanlara söz tapmıram.

Yazdıqlarımı isə xalqımdan əsirgəməməklə nə vaxtsa çap etdirəcəyəm. İstəkli oxucuları yormaq istəmirəm, bu mövzunu daha da artıra bilərəm. Məni bu məqaləni yazmağa məcbur edən Telli Həsənin ağır faciəsi, Hidayət müəllimin ata nisgili və yazdığı qiymətli əlyazmaların təsiri oldu.

Hər bir valideyn övladını vətənpərvər böyütməlidir. El bir olsa basılmaz vətən, deyiblər. İnanıram və ümidlə yaşayıram ki, doğma Qarabağımıza, Kəlbəcərimizə, Laçınımıza, Şuşamıza, Cəbrayılımıza, Zəngilanımıza, Ağdamımıza yenidən sahib olacayıq. 20 ildən artıq yaylaq yerlərimiz olan Kəlbəcərin füsunkar gözəlliyində alaçıq quraraq istirahət etdiyimiz, təmiz havasını udduğumuz, gözyaşı kimi dupduru bulaqlarından içdiyimiz, Gəlin qayasından üzü aşağı qaçışaraq göbələk yığıb elə oradaca, min bir ətirli göy otluqda kabab etdiyimiz, Tatallar çayında qızıl balıq tutduğumuz, qoyun-quzuların çəmənlikdə, dağ-dərədə mələşməsini və çobanın tütək səsindən qoyun-quzuların da sakit dayanaraq bu ecazkar səsə qulaq asmalarını seyr etməsini, iri qayalıqlar üzərindəki təbii xınaları çeçələ dırnağımıza sürtməyimizi, al yanaqlı Kəlbəcər gözəllərini görərkən dırnaqlarımızı utanaraq gizlətməyimizi, göy otlaqda oynayarkən parıldayan qaloşlarımızın nəmini ətəklərimizə silməklə dizədöymə, qayışvurdu oynamağımız yenidən göz önümə gəlir.

Uşaqlıq xatirəm yenidən təzələnir. İnşallah, öz dədə-baba ocaqlarımıza qayıtmaq ümidilə, vətən həsrətilə çırpına-çırpına istəkli oxucularıma səbir, dözüm arzulayıram. Bu məqaləmi yazdığım bir şeirlə tamamlayıram:

BAYRAĞIMIZ DƏLİDAĞDA UCALA

Laylay dünyam, Ağdam sənə qovuşa,

Dərdli qəlbim intizardan sovuşa,

Arzuların çiçək aça, yovuşa,

Elim, obam Xocalıya yol sala,

Bayrağımız Kirs dağında ucala.

İlham aldım qəlb ovudan sözündən,

Nəğmə qoşsam güc alaram özündən,

Şəfəq yağır baxışından, üzündən,

Elim, obam Kəlbəcərə yol sala,

Bayrağımız Dəlidağda ucala.

Qədirbilən dost yolunda yanaram,

Mərd oğulu hər an qəlbdə anaram,

Vətənimi darda arxa sanaram,

Elim, obam Ağdamıma yol sala,

Bayrağımız Kirs dağında ucala.

Qeyrət çəkən vətən oğlu çox olsa,

Hünəriylə qansız yağı yox olsa,

Həsrətimiz sal qayaya çaxılsa,

Elim, obam Zəngilana yol sala,

Bayrağımız Kirs dağında ucala.

Ömür ötür, saç ağarır, gün keçir,

Xoş arzular qəlbimizi yurd seçir,

El həsrətli ürəyimiz qəm içir,

Elim, obam Qubadlıya yol sala,

Bayrağımız Kirs dağında ucala.

Füzulimiz dərd əlindən alına,

Cəbrayılda nur ocağı qalana,

Qarabağda bir "Vağzalı" çalına,

Elim, obam Laçınıma yol sala,

Bayrağımız Kirs dağında ucala.

Xankəndim də keçdi yağı əlinə,

Göz yaşları döndü bir qan selinə,

Dağ basdılar baldan şirin dilinə,

Elim, obam Zəngəzura yol sala,

Bayrağımız Kirs dağında ucala.

Vətən qəmin car edəndə cahana,

Xain düşmən kaş alışa, kaş yana,

Rauf, dönə fərəh yaşın ümmana,

Elim, obam Şuşamıza yol sala,

Bayrağımız Kirs dağında ucala.

DÖZMƏK OLMAZ

Yağı oda qalanmasa,

Can sarayı talanmasa,

Torpağımız alınmasa,

Alnı açıq gəzmək olmaz,

Yurd dərdinə dözmək olmaz.

Qılıncların sıyırdılar,

Elimizdən ayırdılar,

Oldu bizə gen dünya dar,

Alnı açıq gəzmək olmaz,

Yurd dərdinə dözmək olmaz.

Rauf, qeyrət biləyimiz,

Hava, sutək gərəyimiz,

Vətən vuran ürəyimiz,

Vətəndən əl üzmək olmaz,

Yurd dərdinə dözmək olmaz.

QOVUŞARAM TORPAĞINA

Atam İlyas Qəmginə həsr etdiyim bu şeiri bütün ataların xatirəsinə ünvanlayıram.

Yazdıqları bir yadigar,

Sinəsinə yağır hey qar,

Buz bağlayıb soyuq məzar,

Gələrəm cənnət bağına,

Qovuşaram torpağına.

Məlahətli gülüşüylə,

Asta, toxtaq yerişiylə,

Sevinərdim gəlişiylə,

Qalxıb o hicran dağına,

Qovuşaram torpağına.

Əzablı təmiz keçmişi,

Səbirlə görürdü işi,

Dünyanın acı gərdişi,

Çəkdi İlyası bağrına,

Qovuşaram torpağına.

İnşallah, torpaq alınar,

Qələbə marşı çalınar,

Xoş gün səninlə anınar,

Çat Həkəri yatağına,

Qovuşaram torpağına.

Sən heç kimə baş əymədin,

Özgə qapılar döymədin,

Özünü heç vaxt öymədin,

Körpü tikən o çağına,

Qovuşaram torpağına.

Dərdə dözmədin, ay ana,

Dərd əlindən doydun cana,

Rauf qalıb yana-yana,

Yetərsənmi imdadına,

Qovuşaram torpağına.

ANA DİLİM ŞİRİNDİ

Atamın ayrılığına heç altı ayda dözməyən anam Sərəncamın xatirəsinə həsr etdiyim təcnislə qəlbimi soyutmaq istədim.

Qərib oldum öz elimdə anasız,

Bu həyatın nə dəyəri anasız,

İstəmərəm olsun kimsə anasız,

Anaları sağlığında anasız.

Dədlərimə gecə-gündüz oyanan,

Fikrimdən alışıb köztək o yanan,

Niyə məni qoyub getin, oyan, an,

Səndən ayrı dözə bilməm, oy, Ana!

Laylay deyən ana dilim şirindi,

Fərhad deyil, dağı çapan Şirindi,

Anam süzən çayım mənə şirindi,

Ana görsə, muma dönər şir indi.

Oynama gəl o dəhşətli od ilə,

Bal-şəkər qat məlahətli o dilə,

Qurban olum laylay deyən o dilə,

Allahımdan səbir, xoşgünlər dilə.

Rauf, bil ki, ömür keçdi yarıdan,

Səhvin duyan geri dönər yarıdan,

Fərsiz oğul olmur heç də yarıdan,

Ayılaydım bu yuxudan yarıdan.

Rauf İLYASOĞLU

Təzadlar.- 2010.- 13 may.- S.15.