Qarabağ gəraylısı

Hörmətli oxucu!

Sizə təqdim olunan bu kiçik şeir parçaları il keçdikcə pardaxlanan, qaysağı qopduqca bir az da bərk qanayan yaramın üstünə qoyduğum məlhəmdirmi, duzdurmu, bilmirəm? İndi-indi anlayıram ki, Şah Babamın birlik savaşının, Füzulinin ah-naləsinin, üzeyirin torpaq, Vətən sevgisinin kökü nə qədər dərinlərdə imiş. Qarabağ, yəqin ki, şəhidlərin qanından keçə bilmir, yoxsa bizdən çoxdan üz döndərərdi. Bir də onu dərk elədim ki, babalarımın, nənələrimin çağırdığı bayatılar, söylədiyi gəraylılar zülmətdən nura doğru tikanlı yollarla ayaqyalın qaçanların arabir nəfəslərini dərmək üçün dayandıqları zaman ürəklərindən qopan çırpıntılar imiş.

Bir haray var Qarabağdan,

Gülün-gülüstanın hanı?

Baban əmanət qoyduğu

Bağınla-bostanın hanı?

Getmə, qoyub məni, dedim,

Qəvi bil düşməni, dedim.

Balana nənni idim,

Oğul, mətanətin hanı?

Fələk havasını çaldı,

Satan satdı, alan aldı.

Qarabağın viran qaldı,

Millət, dəyanətin hanı?

Yandı bağrım, aman, Şuşam,

Düşmən zalım, yaman, Şuşam,

Yad əllərdə yanan Şuşam!..

Tanrı, kəramətin hanı?

Yağı məni fəndə saldı,

Qollarımı bəndə saldı,

İgidlərin handa qaldı?

Şirin-şiraslanın hanı?

Urus gəlir, firəng gedir,

Hərə bir dəllallıq edir,

Deyən yoxdur dərdin nədir?

Varsa, şəfaqətin hanı?

Namərd ağı qaraladı,

Gözlərimi yaraladı,

Torpağımı paraladı,

Göylər, bəs mürvətin hanı?

Məni atdan saldı dövran,

Dizlərimi çaldı dövran,

Bu nə alha-aldı, dövran?

Bəs haqqın, qismətin hanı?

Anam qaldı ağlar, dünya,

Dərd sinəmi dağlar, dünya,

Yağı yolum bağlar, dünya,

Açarın, miftəhin hanı?

"Apardı sellər Saranı",

Nə "dağlığı", nə "aranı"?

Bəsdir, az söylə yalanı,

Kəsərəm, bil, dilin, hanı?

Hayk, sən öz yerini bil,

Bizlər Cavanşir nəslidir.

Sənin əslin nə əslidir?

Damın, damazlığın hanı?

Torpağın da, suyun da bic,

Məsləkin də, soyun da bic,

Oynadığın oyun da bic,

Bic olmayan nəyin, hanı?

ömrü boyu ac olmusan,

Yarı -yalavac olmusan,

Babama möhtac olmusan,

Namərd, haqqı-sayın hanı?

Kündən haramla yoğrulub,

Anan min yerdə qul olub,

Urvan da yalan, kül olub,

Halalın, haramın hanı?

Babanı bir sal yadına,

Yal yaraşır, yal adına,

Bir ləkəsən Yaradana,

Buraxdım zəncirin, hanı?

"Keçmə namərd körpüsündən"!

Dərs almadım mən o dərsdən.

Xəbərim var sui-qəsddən,

Yoxdu öz qeyrətin, hanı?

Bir gecə, bir gündüz ola,

Tale mənimlə düz ola,

Düşmən bir yox, lap yüz ola,

Varsa cəsarətin, hanı?

Qazi ox qoya yayına,

Nəsimi dönə soyuna,

Füzuli Boyat boyuna,

Sora məmləkətin hanı?

Yoldadı gözüm, Şah Babam,

Sənədir sözüm, Şah Babam,

Nə qədər dözüm, Şah Babam?

Yurda nəsihətin hanı?

Başılovlu gələ Babək,

Yağı bağrın dələ Babək,

Sala bir vəlvələ Babək,

Dönə, ərənlərin hanı?

Koroğlu bir nərə çəkə,

Qırat qanad açıb səkə,

Düşmən qanın tökə-tökə

Mustafan, Gizirin hanı?

Üzeyir haqdan bəllənə,

Xan qızı bir də dillənə,

Qarabağ yenə güllənə,

Cabbarın, Seyidin hanı?

Xan oxuya ¸Şikəstə"sin,

Xarı Bülbülün nəğməsin,

Bir gəzəm Gəlin qayasın,

Qırx Qızın, Həkərin hanı?

çarıx bulağı çağlaya,

Damcı bulağı ağlaya,

İsa bulağı bağlaya,

Yarama məlhəmin, hanı?

Aman, əl-aman, Xocalı!

Allahım verər macalı,

Bac alı, oğlum bac alı,

Özüm, intiqamın hanı?

Boy boylaya Qorqud Dədə,

Ülvi Qarabağa gedə,

Cəmil, Babək hünər edə,

Görəm o günləri, hanı?

Tanrım haqqı gec eyləyər,

Gec olsa da güc eyləyər,

Səni zəfərtac eyləyər,

Demə, ədalətin hanı?

Faiq Əliyev,

Təfəkkür Universitetinin dosenti

Təzadlar.- 2011.- 22 yanvar.- S.15.