Zəngilan rayonu və onun toponimiyası

Rayona kimlər rəhbərlik edib?

(Əvvəli ötən sayda)

Həsənov Zülfüqar Məmməd oğlu (1941-1945-ci illər)

Həsənov Zülfüqar Məmməd oğlu 1907-ci ildə Cəbrayıl rayonunun Sultanlı kəndində yoxsul kəndli ailəsində doğulmuşdur.

1919-cu ilə kimi atasının himayəsində yaşamış, 1919-28-ci illərdə məhəllə çobanı olmuşdur. 1926-cı ildə komsomola daxil olan Zülfüqar Məmməd oğlu öz təsərrüfatında çalışır. 1929-cu ildə Sultanlı kəndindəki Puşkin adına kolxoza daxil olur. 1931-1932-ci illərdə həmin kolxoza rəhbərlik edən Həsənov Zülfüqar sonra MTS direktorunun köməkçisi, kolxoz partiya təşkilatı katibi işləmişdir.

Zəngilan RPK-nın 25 noyabr 1941-ci il tarixli Pleniumunun qərarı ilə Süleymanov Firidun Mehdi oğlu rəhbərliyi təmin etmədiyinə görə RPK-nın I katibi vəzifəsindən azad edilir. Yerinə Həsənov Zülfüqar Məmməd oğlu seçilir. Bu qərarı Az K(b)P MK Bürosu 31 dekabr 1941-ci ildə təsdiq edir. (Aro ¹195)

İmas Babakişi oğlu Məmmədov (1944-1948-ci illər)

İmas Babakişi oğlu Məmmədov 1908-ci ildə Elizavetpol quberniyası Cəbrayıl qəzasının Aybasanlı kəndində yoxsul ailədə anadan olmuşdur. 1924-cü ildə Aybasan I dərəcəli kənd məktəbinə getmiş, 1929-cu ilə kimi ibtidai təhsil almışdır. 1929-cu ilin sentyabrında isə o vaxtkı Qaryağın (indiki Füzuli - Ə.S.) pedaqoji texnikumuna daxil olmuş, 1933-cü ildə oranı bitirmişdir. 1933-cü ildə onu Qaryağın rayon komsomol komitəsinə təşkilat şöbəsi müdiri təyin edirlər. 1934-1937-ci illərdə Tbilisidə Zaqafqaziya Kommunist Ali Kənd Təsərrüfatı məktəbinin dinləyicisi olub. 1937-38-ci illərdə Qaryağan rayon MTS-də direktor müavini, 1938-39-cu illərdə rayonda kolxoz kadrları hazırlayan məktəbin dərs hissə müdiri, 1939-cu ildə isə Qaryağın RPK-də hərbi şöbə müdiri olmuşdur.

1944-cü ildə Zəngilan RPK-nın I katibi seçilən İmas Babakişi oğlu Məmmədovu 21 mart 1945-ci ildə Azərbaycan KP MK-nın Bürosu bu vəzifəyə təsdiq edir.

1948-50-ci illərdə respublika onillik partiya məktəbinin dinləyicisi olur.

Əliyev Dilan Abış oğlu (1948-1952-ci illər)

Əliyev Dilan Abış oğlu 1915-ci ildə Bərdə rayonunun Kəpənə kəndində anadan olmuşdur. 1926-1931-ci illərdə Güloğlan kənd natamam orta məktəbində oxumuş, 1931-ci ildə rayonun Engels adına kolxozunda təsərrüfatda işləmişdir. 1931-1932-ci illərdə Ağdam pedaqoji texnikumunda oxuyub. Orta məktəbi qurtarandan sonra 1933-36-cı illərdə Bərdə rayonunun Güloğlular kənd sovetində katib işləyib. 1936-1939-cu illərdə Azərbaycan Ali Kommunist kənd təsərrüfatı məktəbində oxuyub. 1939-cu ildə partiya sıralarına daxil olan Dilan Abış oğlu 1939-1941-ci illərdə rayonda çıxan "Stalin yolu" qəzetində məsul katib işləmiş, 1942-1946-cı illərdə Bərdə RK II katibi olmuşdur. 1946-1947-ci illərdə 2 illik partiya məktəbində oxumuş, eyni zamanda 1946-1952-ci illərdə o vaxtkı Lenin adına APİ-nin tarix fakültəsində qiyabi oxumuşdur.

1948-ci ildə onu Zəngilan RPK-nə I katib məsləhət bilirlər. O, 1952-ci ilə kimi bu vəzifədə işləyir.

Məmmədtağı Yusif oğlu Nağıyev (1952-1955-ci illər)

Məmmədtağı Yusif oğlu Nağıyev 1912-ci ildə Şamaxı şəhərində anadan olmuşdur. Atası oktyabr inqilabından qabaq kustar işi ilə (boyaçı) məşğul olub, anası isə evdar qadın idi. 1912-ci ildə ailəsi Göyçaya köçür və burada da atası həmin işlə məşğul olur. 1925-ci ildə Göyçayda V sinfi bitirən Məmmədtağı elə orada da pedaqoji texnikuma daxil olur. 1930-cu ildə texnikumu qurtarandan sonra onu Qaradağlı 7 illik məktəbinə göndərirlər. 1932-ci ildə isə o, Zərdab rayonunun Zərdab kəndində nümunəvi məktəbdə müəllim işləyir. 1933-1934-cü illərdə isə Bakı şəhərindəki istehlak kooperasiyası institutunda oxuyur. Xəstələndiyi üçün təhsilini davam etdirə bilməyən Məmmədtağı Göyçaya qayıdır və Dövlət Bankının rayon şöbəsində mühasib işləyir. 1937-ci ildə isə onu Dövlət Bankının İsmayıllı şöbəsinə rəis göndərirlər. 1939-cu ildə Bank müdirlərinin Qorki şəhərində olan siyasi hazırlıq kursuna göndərirlər. 1940-cı ildə kursu qurtarandan sonra bu dəfə Göyçay Bankına rəhbərlik edir. Az.KP MK Bürosunun 12 mart 1941-ci il tarixli qərarı ilə o, Kürdəmir rayon XDS İK-nın sədri təsdiq olunur. 1948-50-ci illərdə Azərb.KP MK yanında 2 illik məktəbin dinləyicisi olub. O, 9 fevral 1950-ci ildə Xilli RPK Plenumunda I katib təsdiq olunur.

Azərb.KP MK-nın 3 yanvar 1950-ci il tarixli Büro qərarı ilə M.Y.Nağıyev Xilli RPK-nın katibi təsdiq olunur. Azərb.KP MK-nın Bürosu 4 mart 1953-cü il tarixdə Bakı Vilayət Komitəsinin (Vilayət Komitəsinin 17.XII.1952 tarixli qərarı) təklifini nəzərə alaraq Nağıyev Məmmədtağı Yusif oğlunu Zəngilan RPK I katibi təsdiq edir. Bundan əvvəl o, 18 avqust 1952-ci ildə Zəngilan RPK Plenumunda I katib vəzifəsinə seçilmişdir. 27 noyabr 1955-ci ildə Kürdəmir RPK Plenumunda katib seçilir.

Nəriman Abbas oğlu Ağayev (1955-1958-ci illər)

Ağayev Nəriman Abbas oğlu 1921-ci ildə Zəngilan rayonunun Hacallı kəndində doğulub. 1930-40-cı illərdə Pircivan (indiki Zəngilan şəhəri) kənd orta məktəbində oxumuşdur. Orta məktəbi qurtardıqdan sonra Bakı şəhərində 6 aylıq müəllimlik kursu keçmişdir. Bir neçə ay Zəngilan kəndində müəllimlik etdikdən sonra 1941-ci ildə çox Böyük Vətən Müharibəsi başlanır. Bu müharibədə xalqımızın say-seçmə oğulları səfərbər edilib müxtəlif cəbhələrə göndərildi. O, Azərbaycan diviziyaları tərkibində Mozdokdan Praqaya kimi döyüş yolu keçib. Bu müharibədə göstərdiyi igidliyə və qəhrəmanlığa görə o II və III dərəcəli "Şöhrət" və "Böyük Vətən Müharibəsi" ordenləri və bir çox medallarla təltif olunmuşdur. 27 sentyabr 1945-ci ildə ordudan buraxıldıqdan sonra rayona qayıdan Nəriman müəllim Hacallı 7 illik kənd məktəbində əvvəl müəllim, sonra isə dərs hissə müdiri olur.

1946-50-ci illərdə keçmiş V.İ.Lenin adına APİ-nin fizika-riyaziyyat fakültəsində oxuyur. Onu Xanlıq orta məktəbinə müəllim göndərirlər. 15 mart 1951-ci ildə Zəngilan RPK-nın bürosu onu Rayon Xalq Maarif Şöbəsinə müdir təyin edir. 1952-ci ilin 26 oktyabrında isə onu Rayon Partiya Komitəsinə II katib təsdiq edirlər. 1955-ci ilin noyabrında isə RPK plenumu onu rayon partiya komitəsinin I katibi seçir. Nəriman müəllim 1958-ci ilin yanvar ayına kimi bu vəzifədə işləyir.

1958-ci ilin yanvarında Az.KP MK-nın bürosu onu I katib vəzifəsinin öhdəsindən gələ bilmədiyi üçün vəzifədən azad edir. Partiya işindən uzaqlaşan Nəriman Ağayev uzun müddət 1 saylı Zəngilan şəhər orta məktəbində direktor və müəllim işləməklə gənc nəslin təlim-tərbiyəsi ilə məşğul olmuşdur. Nəriman Abbas oğlu Ağayev 2004-cü ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.

Bağırov Həbib İsmayıl oğlu (1958-1960-cı illər)

Bağırov Həbib İsmayıl oğlu 1911-ci ildə İrəvan şəhərində doğulub. 1918-1925-ci illərdə İrəvan natamam orta məktəbdə oxuyub. 1930-cu ilə kimi şəhərdəki əhəng zavodunda işləyib. Sonra Bakıya gələn Həbib bir müddət tikintidə çalışır. 1932-ci ildə o, AHİŞ-nin sənət məktəbində oxuyur. 1934-cü ildə Sovet partiya məktəbinin kursantı olur. 1934-1937-ci illərdə Az.K(b)P MK yanında kommunist məktəbində oxuyub. 1939-cu ildə kommunist partiyası sıralarına daxil olur. Sonrakı illərdə həm komsomolun, həm də partiyanın MK-də təşkilat şöbələrində təlimatçı işləyib.

14 yanvar 1958-ci ildə Az K(b)P MK bürosunun qərarı ilə N.Ağayev işin öhdəsindən gələ bilmədiyinə görə Zəngilan RPK-nın I katibi vəzifəsindən azad edilir və onun yerinə H.Bağırov məsləhət bilinir.

Bundan əvvəl Zəngilan Rayon Partiya Komitəsinin 8 dekabr 1957-ci il tarixli plenumu Həbib Bağırovu I katib seçir (Protokol ¹1). MK-nın bürosu 14 yanvar 1958-ci ildə bu qərarı təsdiq edərək Bağırov Həbib İsmayıl oğlunu Zəngilan RPK-nın I katibi təsdiq edir. O, bu vəzifədə 1960-cı ilə kimi işləyir.

6 dekabr 1960-cı ildə Az.K(b)P MK bürosunun qərarı ilə H.İ.Bağırov Zəngilan rayon Partiya Komitəsinin I katibi vəzifəsindən azad edilərək, xalq təsərrüfatı şurasının sərəncamına göndərilir.

Onun yerinə Abbas Əli oğlu Əliyev göndərilir. Stalinqradın müdafiəsi, Almaniya üzərində qələbəyə görə və s. medallarla təltif olunub.

Əliyev Abbas Əli oğlu (1960-1965-ci illər)

Əliyev Abbas Əli oğlu 1920-ci ildə Gədəbəy rayonunun Arıxdam kəndində anadan olmuşdur. 1930-1937-ci illərdə Slavyan məktəbində oxumuşdur. 1937-ci ildə Bakı şəhərindəki Sabir adına pedaqoji məktəbə daxil olub, 1940-cı ildə oranı bitirmişdir. 1940-1942-ci ildə Gədəbəy rayon XMŞ-də inspektor işləmişdir. 1942-ci ildə rayon hərbi komissarlığında II hissəyə rəhbərlik edir. 1944-cü ildə isə RPK-da hərbi şöbə müdiri təyin olunur.

Zəngilan RPK-nın 30 noyabr 1960-cı il tarixli I Plenumunun qərarı ilə Əliyev Abbas Əli oğlu Zəngilan RPK-nın I katibi seçilir.

Bu illərdə rayonlarda partiya komitələrinin katiblərinin statusu dəyişdirilir. Onlar ərazi istehsalat prinsiplərinə görə qurulur. Bununla əlaqədar 18 iyul 1962-ci ildə Az.KP MK-nın qərarı ilə A.Ə.Əliyev Cəbrayıl idarəsi üzrə kolxoz-sovxoz ərazi istehsalat prinsipi ilə Zəngilan RPK I katibi təyin olunur. 18 yanvar 1963-cü ildə isə Az.KP MK-nın qərarı ilə A.Ə.Əliyev Zəngilan kolxoz-sovxoz istehsalat idarəsi üzrə partiya komitəsinin katibi təyin olunur. 19 yanvar 1965-ci ildə Kəlbəcər RPK-nin I katibi seçilir.

Az.KP MK-nın 20 aprel 1965-ci il tarixli qərarı ilə Zəngilandakı yolverilməz hərəkətlərinə görə Əliyev Abbas Əli oğlu Kəlbəcər RPK-nın I katibi vəzifəsindən azad olunur, şəxsi işinə yazılmaqla şiddətli töhmət verilir.

Haşiyə: 1948-ci ildə ondan MK-ya şikayət yazırlar ki, 2 oğlunu sünnət etdirib. .C.Bağırovun adına yazılan ərizəyə MK bürosunda baxılır və qərara alınır ki, Əliyev Abbas Əli oğlu çox ciddi səhvə yol verib.

Allah mərdiməzara lənət eləsin! Müsəlman uşağını sünnət etməsin bəs nə etsin?

Vahid Aslan oğlu İsmayılov (1965-1968-ci illər)

Vahid Aslan oğlu İsmayılov 24 oktyabr 1931-ci ildə Cəbrayıl rayonunun Çərəkən kəndində anadan olmuşdur.

1945-ci ildə Çərəkən kənd 7 illik məktəbini, 1948-ci ildə isə M.Qorki adına Cəbrayıl qəsəbə orta məktəbini bitirib. 1948-1949-cu illərdə rayonda çıxan "Lenin bayrağı" qəzetində ədəbi işçi kimi əmək fəaliyyətinə başlayan Vahid Aslan oğlu 1949-cu ildə Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutuna daxil olur. 1954-cü ildə alim-aqronom ixtisasına yiyələnən Vahid İsmayılov əvvəl Cəbrayıl MTS-də aqronom-entomoloq, 21 aprel 1955-ci ildə isə Kaqanovuş adına kolxozda sədr işləyir. 1963-cü ildə Zəngilan rayon kolxoz-sovxoz istehsalat idarəsinə rəis göndərilən Vahid İsmayılov 1965-ci ilə kimi bu vəzifədə işləmişdir.

Azərb.KP Zəngilan RPK yanvar (1965) Plenumunun qərarı ilə o, raykomun I katibi seçilir. Yaxşı təsərrüfatçılıq qabiliyyətinə görə 1968-ci ilin sentyabrında onu daha böyük rayon olan Ağcabədiyə I katib göndərirlər. O, nə az, nə çox, düz 10 ildən artıq burada işləyir. 1978-ci ilin dekabrında isə onu iri pambıqçılıq rayonu olan Jdanova (indiki Beyləqan) dəyişirlər və s. Bu bölgədə o 5 il I katib işləyir. 11 aprel 1983-cü ildə Azərbaycan KP MK bürosunda "Jdanov, Gədəbəy və Tovuz rayonlarında partiya, sovet və kənd təsərrüfatı orqanlarının kolxoz və sovxozlarda heyvandarlığın inkişafında ciddi çatışmazlıqlar" haqqında məsələ müzakirə olunur.

Bundan bir qədər sonra 5 may 1983-cü ildə o intihar edir.

Yaxşı işinə görə Vahid İsmayılov 2 dəfə "Qırmızı Əmək Bayrağı" (30.IV.1966, 23.III.1981), Lenin (8.IV.1971) "Oktyabr İnqilabı" (12.XII.1973) ordenləri ilə təltif olunmuş, dəfələrlə Azərb.SSR AS-nə və SSRİ AS-nə deputat seçilmişdir.

30.V.1982-ci ildə o, öz tərcümeyi-halında göstərir ki, onlar 2 qardaş 5 bacı olmuşdur. Onun özünün isə 2 oğlu, 4 qızı var.

Vahid müəllim ölümündən bir qədər əvvəl yazmışdı: "52 yaşım var. Ömrümün 30 ilə yaxın dövrünü namusla, qeyrətlə, vicdanla yorulmaq bilmədən, dincəlmədən dövlətə, xalqa xidmət etmişəm. Mən məsləkim naminə çəkdiyim əziyyətlərin hamısına dözmüşəm. Ancaq bu yolda adamların üzüdönüklüyünə dözə bilmədim. Mən yenə də dövlətə və xalqıma sadiq olaraq qalıram. Qoy, tarix özü ədalətsiz şəxslərin cəzasını versin".

Bəlkə də bu onun son yazısı idi.

(Davamı var)

Hacı Əli Sobulu (Cümşüdlü)

Təzadlar .- 2012.- 12 iyul.- S. 14.