Qarabağdan qopan haray-Xocalı Soyqırımı

(Bu yazını Xocalı Soyqırımının 20-ci ildönümündə əziz şəhidlərimizin ruhuna ithaf edirəm)

Dəyərli türk qardaşımız, "Təzadlar"ın istəkli oxucusu Abdulkadir İnaltekin qəzetimizə növbəti yazısını göndərib. Həmin yazını təqdim edirik.

20 yanvar 2012-ci il Azərbaycanın, köhnə Sovetlər Birliyinə qarşı apardığı AZADLIQ mubarizəsinin 22-ci ildönümü idi. Azərbaycanın matəm günlərindən biri də "Xocalı Soyqırımı"nın baş verdiyi 25-26 fevral 1992-ci ildir. Həmin tarixdə Xocalı qəsəbəsi Rusiya və Ermənistan silahlı quvvələri tərəfindən işgal edilib. Azərbaycan xalqına qarşı, bəşəriyyət tarixinin ən vəhşi, ən qanlı soyqırımlarından biri Xocalıda həyata keçirilib. "Xocalı Soyqırımı"nın ildönümü təkcə Azərbaycanda yox, o cümlədən Türk dünyası, eləcə də Müsəlman aləmində hər il dərin ürək ağrısı ilə xatırlanır və qeyd edilir.

Keçmişdən günümüzədək Mərkəzi Asiyadan Anadoluya, Balkanlardan Qafqazlara, Orta Şərqdən Şimali və Cənubi Afrikaya qədər, Türk və Müsəlman millətləri o qədər soyqırım və zülm görüb ki, onlardan bəziləri 21-ci yüz illikdə hələ də davam edirE Təqvim yarpaqlarında hüznlə xatırlayacağımız o qədər matəm günlərimiz var ki, hardasa bayramlarımızı da kədər və yas içində keçirməli oluruq.

Osmanlı-torpaqları üstündə günəş aşmayan, hakimiyyətini altı əsrdən artıq saxlamağı bacarmış, himayəsi altındakı başqa din, dil, ırq, rənq və mədəniyyətlərə mənsub xalqları sülh içində yaşatmış bir cahan dövləti idi. Osmanlı Dövlətinin: "Milləti sadıka və ya tebayı sadıka" (sadiq millət) dediyi, tarix boyu ali vəzifələrlə mükafatlandırdığı, üstün qiymətləndirdiyi, əsrlərlə nəsillərini himayə etdiyi ermənilər 1-ci cahan muharibəsində İngilis, Fransız, Rus, İtalyan, Yunan, Bolqar və Serb quldurları ilə iş birliyi nəticəsində Osmanlını kürəyindən xəncərləmişdir.

1-ci cahan müharibəsində üç qitədə muharibə aparan Osmanlı Dövləti səfərbərlik elan etmiş, ailələr 15 yaşındakı uaşaqlarını belə müharibəyə göndərmişdi. Bunun nəticəsində şəhər, qəsəbə və kəndlərdə ancaq 70 yaşlı qocalar, nənələr, qadınlar və uşaqlar qalmışdı. Osmanlı Dövlətinin içində olduğu çətin şəraitdən məharətlə istifadə edən ermənilər əsrlərlə torpaqlarımızda yaşamış, çörəyimizi yemiş, bizimlə qonşuluq etmiş, ancaq genlərinə hopmuş Türk düşmənliyini həmişə qorumuşdur. Anadolunun qəsəbə və kəndlərindəki müdafiəsiz dinc əhaliyə qarşı həyata kəçirdikləri vəhşi soyqırım aktı tarixin yaddaşından silinməyib. Xüsusilə Türkiyənin şərqində; Ərzincan, Ərzurum, Iğdır, Qars, Ərdahan, Van, Ağrı, Artvin, Bitlis və Muşda, onların qəsəbə və kəndlərində yeddidən-yetmişə dinc əhali erməni quldurları tərəfindən vəhşi işgənclərlə qətlə yetiribdir. Hətta qadınlara öz əllərilə öz körpələrini öldürməsi üçün işqəncə veriblər. Günahsız insanlar öz heyvanları ilə birgə axur və samanlıqlarda diri-diri yandırılıb.

1915-ci ildə ermənilərə qarşı tətbiq olunan "təhcir" qərarı (başqa yerə köçürülmə) erməniləri təsirsiz qılmaq və müdafiəsiz dinc əhalinin əmin-amanlığını təmin etmək üçün Osmanlı Dövlətinin müraciət etdiyi məcburi həll çarəsi idi. Osmanlı Dövləti ermənilərə soyqırım tətbiq etmək istəsə idi, bir milyondan artıq erməni əsrlər boyu Anadolu torpaqlarında, həmçinin dünyada nəsillərini davam etdirə bilərdimi?.. Bir əsr əvvəl ermənilərin dədələri Anadoluda hansı vəhşi soyqırımı tətbiq edibsə, onların nəsilləri də bir əsr sonra Azərbaycanda eyni vəhşi soyqırımı tətbiq edib. Erməni əsrlər əvvəl də erməni olub, əsrlər sonra da erməni olacaqdır, bunun əksini fikirləşmək əşyanın təbiətinə ziddir...

Erməni diasporası tarixi yanıltmaq üçün doxsan yeddi il əvvəl işləndiyini iddia etdiyi qondarma soyqırımı, çoxu Avropa ölkələrinin parlementində "rəsmi soyqırım" kimi qəbul etdirib. Biz isə, iyirmi il əvvəl dünyanın gözü qabağında baş verən "Xocalı Soyqırımı"nı dünyaya təbliğ edə bilmədik. Qan yaddaşımız iyirmi ildə bu qədər silinə bilərmi? Belə getsə, bir əsr sonra Ermənistan "Qarabağda erməni soyqırımı oldu" deyə tarixi yanıldıb, onda da bizə divan tutacaqdır... Qan yaddaşımız silinməyə davam etdikcə hər yerdə zülm görən də, günahkar sayılan da biz olacayıq...

Tarix boyu ağı yaxan mən oldum,

İki gözü yaşlı baxan mən oldum,

Zülm görən, boyun bükən mən oldum,

Heyif! Yenə alçaq görüldüm, ana!

Media quruluşları matəm günlərini sadəcə, ildönümlərində xatırlamamalı. Həmin günlərin əhəmiyyətini və baş verən hadisələri tarixçi alim və araşdırmacılara müraciət edib özəl proqramlarla qan yaddaşımızı tez-tez yeniləməlidir. Televiziya proqramlarında "Xocalı Soyqırımı" haqqında işlənən mövzular, efirdə gedən görüntülər çeynənmiş, basmaqəlib ifadələrlə adətən bir-birinin təkrarı kimi ələ alınır. Xocalıda yaşanmış soyqırımla bağlı əlimizdə o qədər sübut, sənəd, şahid və bu sahədə araşdırma işi aparmış mütəxəssis tarixçilər olduğu halda, onlardan lazım geldiyi kimi istifadə edilmir. Ermənilər, sadəcə, Xocalıda soyqırım tətbiq etməyib, o cümlədən Azərbaycanın işgal olunmuş on iki rayonunda, onların qəsəbə və kəndlərində də tətbiq ediblər. Nəinki işlənən suçun beynəlxalq hüquqa görə "soyqırım" kimi qəbul olunması üçün hökmən on minlərlə, yüz minlərlə və ya milyonlarla insanı işgəncə ilə öldürmək gərəkdirmi? Bir tək insanı belə milliyyətinə, dini, dili, rənqi səbəbilə qətlə yetirmək beynəlxalq hüquqa görə "soyqırım"kimi qəbul olunur. O ki, qaldı ermənilərin Hınçaq terror təşkilatının başçısı Andranik Toros Ozanyanın rəhbərliyi ilə 1904-1918-ci illərdə Anadolu torpaqlarında həyata keçirdikəri soyqırıma, həmin illər ərzində Şahtaxtı, Zəngəzur, Sərdarabad, Culfa, Naxçıvan və başqa bölgələrdə, eləcə də 1918-1920-ci illərdə Azərbaycanın digər bölgələrində soyqırım həyata keçirilib. Həmçinin "Böyük Ermənistan" ideyasının həyata keçirilməsi istiqamətində 1947-1953-cü illərdə Azərbaycan torpaqlarında SSR-nın tətbiq etdiyi kütləvi repressiya və deportasiya siyasəti həyata keçirilmiş, on minlərlə Azərbaycan Türkü doğma torpaqlarından sürgün edilmişdir. Torpaqlarından sürgün edilən azərbaycanlıların yurdlarında "Sovet Ermənistanı" yaradılıb və həmin bölgələrdə ermənilər məskunlaşdırılıb...

(Ardı var)

Abdulkadir İnaltekin

Almaniya

Təzadlar.- 2012.- 3 mart.- S.11.