Müəllim adını şərəflə yaşadan insan

Dünyada haqq deyilən bir şey var, bu dünyaya göz açanlar, doğulanlar haqdan gələnlərdi - haqqı olanlardı, doğulmayanlar isə haqqı olmayanlardı.

Dünyada haqq deyilən bir şey var, bu dünyaya göz açanlar, doğulanlar haqdan gələnlərdi - haqqı olanlardı, doğulmayanlar isə haqqı olmayanlardı. Haqqı olmayanlar heç vaxt doğulmayacaqlar, heç vaxt doğula bilməyəcəklər. Bu mənada, doğulmayanların sayı doğulanlardan dəfələrlə çoxdu - lap çoxdu, sayı-hesabı yoxdu və doğulmayanların sayını Allahdan başqa heç kəs bilmir. Və heç kəs də doğulmayanların sayını-hesabını bilmək iqtidarında olmasın - Allaha ağır gedər, sonra da adamın ağzı əyilər...

Torpaqdan - haqdan doğulanların çox az hissəsi ömür yollarında, bu yolun enişində-yoxuşunda, daşında-kəsəyində, istisində-sazağında, bir sözlə, heç vaxt haqdan doğulduqlarını yaddan çıxarmırlar. Haqqı unutmadıqlarına görə heç vaxt nahaqq olmurlar. Haqqı unutmadıqlarına görə Allahın nəzəri onların üstündə olur, Allahın sevgisinə tuş gəlirlər - çünki Allah haqdır.

Ağdamın sayılıb-seçilən ağsaqqallarından biri idi Surxay Qurbanov. Hər bir təbdirdə, məclislərdə öz yeri, öz sözü var idi bu insanın. Özünəxas təmkinlə, hərəkətlə neçə-neçə insanın həlli mümkün olmayan, müşkülə düşmüş problemlərinin yoluna qoyulmasında misilsiz xidmətlər göstərmişdi. Bir müəllim, hüquq müdafiəçisi kimi ancaq insanlara mərhəm münasibət bəsləmişdi.

Zahirən sakit görkəmə malik olan S.Qurbanov böyük ürək sahibi idi. Bioqrafiyasına nəzər salanda, bir daha məlum olur ki, onun kimi yüksək mədəni, intellektual səviyəyə malik şəxslər bu cür zirvəyə yüksələ bilərlər...

Tanışlıq üçün deyək ki, Surxay İmamqulu oğlu Qurbanov 1912-ci il oktyabr ayının 16-da Şuşa qəzasının Seyidli kəndində, Mollaqurbanlı məhəlləsində kəndli ailəsində anadan olmuşdu. 1930-cu ildə Ağdam şəhər 3 saylı birinci dərəcəli zəhmət məktəbində oxumuşdur. Həmin ilin yayında müəllimlik kursunu bitirərək əmək fəaliyyətinə başlamışdır.

1930-cu ildə Ağcabədi rayonunun müxtəlif kəndlərində məktəb direktoru, savad kurslarının müdiri işləməklə bərabər, qiyabi yolla pedaqoji məktəbdə təhsilini davam etdirmişdir. 1935-ci ildə Ağdam Pedaqoji Məktəbinin əyani şöbəsinə daxil olmuş, 1936-cı ildə oranı bitirmişdir. Pedaqoji məktəbi qurtarandan sonra yenidən Ağcabədiyə qayıdaraq rayonun Hindarx kəndində orta məktəbdə direktor, Ağcabədi Rayon Xalq Maarif Şöbəsində inspektor, 1939-ci ildə Ağdam rayonunun Novruzlu kənd orta məktəbində dərs hissə müdiri, Ağdam şəhər 1 saylı orta məktəbin direktoru, eyni zamanda rayon qəzeti redaksiyasında məsul katib işləmişdir.

1941-ci ilin iyun ayından 1945-ci ilin oktyabr ayına kimi Sovet Ordusunda xidmət etmiş, Şimali Qafqazda, 1-ci və 2-ci Ukrayna döyüş cəbhəsində döyüş yolu keçmişdir. Üç dəfə yaralanmışdır. Döyüş xidmətlərinə görə "Qırmızı ulduz", Birinci dərəcəli Vətən müharibəsi ordenləri, "İgidliyə görə" medalı ilə təltif olunmuşdur. Müharibənin ilk günündən son qələbəyə qədər müxtəlif cəbhə xətlərində döyüşmüşdür.

1945-ci ilin yanvarında Sovet Ordusunun son irimiqyaslı hücumu başlandı. Surxay müəllimin əfsanəvi briqadası Polşa torpağına daxil oldu. Qoşunlarımız Oder və Visla çaylarını arxada qoyub, Yuxarı Sileziyada, Şərqi Prussiya və Polşanın şimalında hərbi əməliyyatlara başladılar. Az müddətə həmin ərazilər düşmən tapdağından azad olundu. Surxay müəllim Oder boyunca, Varşava ətrafında olan bütün hərbi əməliyyatlarda özünü igid bir döyüşçü kimi göstərmişdir.

Ordudan tərxis ediləndən sonra Ağdama qayıdıb rayon Partiya Komitəsində 1946-cı ilin fevral ayına kimi təlimatçı, həmin ilin oktyabr ayına kimi isə rayon XDS sədrinin müavini işləmişdir. 1946-cı ilin noyabr ayından 1948-ci ilin iyul ayına qədər Ağdam rayon prokurorunun köməkçisi olmuşdur. 1948-ci ildən 1952-ci ilədək Vartaşen rayon prokuroru, 1952-ci ildən 1953-cü ildək Gəncə Vilayət prokurorunun istintaq idarəsinin rəisi vəzifəsində çalışmışdır.

1953-cü ildən pedaqoji işə qayıtmış, əvvəlcə Ağdam Rayon Xalq Maarif Şöbəsinin inspektoru, 1957-ci ildən dünyasını dəyişənədək isə Ağdam şəhər 3 saylı orta məktəbin direktoru vəzifəsində işləmişdir.

1950-ci ildə APİ-nin dil-ədəbiyyat fakültəsini, 1953-cü ildə isə Ümumittifaq qiyabi hüquq institutunu bitirmişdir. Beş oğul, üç qız atası idi Surxay Qurbanov...

Surxay Qurbanovun 65 illik ömür yolu indi də onu tanıyan adamların, keçmiş şagirdlərinin, yaxınlarının, əzizlərinin yaddaşında xatirələrə dönüb.

Surxay Qurbanov haqqında söhbət açanlar sanki indi də öz aralarında olan, onlarla bir deyib-gülən, kədərlənib-qəmlənən, yenə də kömək əlini uzadan, dayaq duran, məsləhət verən, düzgün yol göstərən bir adam haqqında danışırlar və bunlara qulaq asa-asa əmin olurlar ki, Surxay müəllim bu gün də sağdır, yaşayır. Görünür, yaxşı kişilər heç vaxt ölmürlər, əbədi yaşayırlar.

Əsl kişilər öyrənə-öyrənə gəlib öyrədə-öyrədə gediblər. Bax, dünyanın da əsli budur və əsli ilə düzdür. Yalnız belə olanda dünya olur - əsilzadə.

Dünyanı qoruyan, üfürə-üfürə ovcunun içində əzizləyib saxlayan əsilzadələr heç vaxt nəsil artırmayıblar, əsl artırıblar.

Və bu yerdə adamın könlündən bilirsən nə keçir?

- Bütün ölkələrin əsilzadələri, birləşin!!!

Çox şükürlər ki, Surxay Qurbanov kimi kişilər olub. Və dünya durduqca da duracaqlar.

Surxay Qurbanov çox müdrik kişi olub. Ağzından heç vaxtı bişməmiş söz çıxarmayıb. Həmişə də sözə qiymət verib.

Bu gün - 2012-ci ilin 16 oktyabrında Surxay Qurbanovun 100 yaşı tamam olur. Bir əsrin 65 ilini yaşayıb. 35 ilini onsuz keçirən nəvə-nəticələri təmiz, saf adı ilə həmişə fəxr ediblər.

Surxay müəllimi tanıyan, ilk görən gündən onun üzündə həmişə nurdan yaranmış işıq görmüşəm, dünyanın ömür-gününün ən qaranlıq vaxtlarında da onun üzündə işıq görmüşük - elə bil Allah Surxay müəllimin üzündə şam yandırıb... Və haqdan yaranan bir şamdı, ulularımız demiş, heç kəs, heç vaxt söndürə bilməz... Yüz yaşı tamam olur, lap min illər də ötsə o şamı heç kəs söndürə bilməz.

Surxay ƏLİBƏYLİ

Təzadlar.- 2012.- 16 oktyabr.- S.13.