Alim Qasımov etiraf etdi

“Bu sənətə gələndə istədiyim ancaq o idi ki, bir-iki manat çörəkpulu qazanım”

Ağlayıb-sıtqamaq kimi çıxmasaydı, deyərdim: Alim Qasımovla müsahibə əməllicə əzablı oldu. İyulun qorabişirən istisində fotoqraf Fəxri ilə Binəqədinin o uzaq qəsəbəsindəki restorana gedib çıxmaq sizə zarafat gəlməsin. Üstəlik, görüş yerinə çatar-çatmaz qonaq nə desə, yaxşıdır: “Üzrlü say, məşqimiz bir az çəkəcək. Siz buralarda bir yerdə oturun, sonra istəsəniz, ta səhərəcən söhbət edərik!”

“Ta səhərəcən” deməyinə bənd olmuram, uzaqdan ərkyana əl eləyib “gəlin” deyəndə, zənnim doğru çıxır: “Danışmağa halım yoxdur, acından da ölürəm” - deyib gülür. Fərqanə də yanındadır, istəyir suallara cavab verməyinə yardımçı olsun. “Əlbəttə, lap yaxşı olar” deməyə nə verirlər, bəri başdan payımı götürürəm: bu müsahibədən ağlım heç nə kəsmir, sənətkar yorğundur, üstəlik də ac! Ac demişkən, yerimizi tutar-tutmaz ofisiantı çağırıb kabab sifariş verir və başıbəlalı müsahibəmiz diktofonun yaddaşına bu sözlərlə köçməzmi: “Denən, soğanı yaxşı öldürsünlər”. İşə düşmədik… Nə isə, di başlayaq, Allah kərimdir…

- Alim müəllim, məşqiniz yaman uzun - iki saata yaxın çəkdi. İyulun bu isti günündə də iş başındasınız…

- Hə, bizim bu uşaqlar – Fərqanə ilə Elnur sözləşib bura yığışıblar. Elnur Fərqanənin yoldaşıdır. Mən də bunlara hirsi-hirsli baxıram. Çünki hövsələm yoxdur, tənbəlliyim tutub. Gördüm uşaqlar ürəklə girişiblər, mən də başladım hərdən qoşulmağa. Yaxşı bir “Rast” hazırladıq, təsnifləri məşq elədik. İnşallah, konsert demək olar ki, hazırdır.

- Konserti nə vaxta planlaşdırırsınız?

- Qoy, camaat Bakıya yığışsın, inşallah, sentyabrda yaxşı bir konsert verəcəyik. Bu konsert tamam fərqli olacaq. Biz vaxtilə tar-kamança ilə Heydər Əliyev Sarayını doldurmuşuq. Hətta bayırda adamlar da qalıb. Sonradan nağaraçı, klarnet ifaçısı cəlb elədik, Təbrizdən ney, dəf gətizdirdik. İndi maşallah, on iki nəfərik.

- Musiqiçi kasadlığının səbəbi pulsuzluq idi?

- Xaricə gedəndə onları aparmağa gücümüz çatmırdı. Bizi çağıran adam da bunu boynuna götürmürdü. Onlar üçün də hoteldə yer sifariş verməli, təyyarə bileti almalıydı. Xaricə gedəndə məcbur olub əlimizi sıxırdıq, necə deyərlər, aza qane olurduq. Həm də biz əvvəl başlayanda elə trio idik də! Sentyabrdakı konsertimizdə istəyirəm Təbrizdən dümbək gətizdirəm. Yaman xoşuma gəlir bu alət.

- Fərqanə xanım, atanız Alim Qasımov olmasaydı, öz hesabınıza sənətdə ayaq üstə dayana bilərdinizmi?

- Kişilərin gördüyü işləri qadınlar görə bilməzlər. Bizim qəhrəmanlarımızın çoxu da kişilərdir. Qadınlar aciz, zərifdirlər. Ona görə də, məncə, bu tək qadın işi deyil ki, muğamı gətirib bu zirvəyə çatdırsın. Bəzən atam aylarla səfərlərdə, gecə-gündüz toy şənliklərində olub. Buna güc, hünər lazımdır. Bu baxımdan sənətdə olmağımın səbəbkarı atamdır. Ana körpə uşağını qoruya-qoruya böyüdən kimi, atam da sənətdə mənim belə qayğımı çəkib.

Alim Qasımov:

- Bir sözlə, Fərqanəyə təkcə ov ovlamağı öyrətməmişəm (gülür). Mən olmasaydım, yəqin ki, Fərqanədəki bu səs və istedad batıb gedəcəkdi. Çünki bu qızda olan həya-abır, tərbiyə ona imkan verməyəcəkdi ki, ortalığa çıxsın. Bəlkə oturub öz-özünə ağlaya-ağlaya oxuyacaqdı.

- Səhnəyə yol tapmaq çox çətindir?

- Sənətin olsa, yox! Allah sənə istedad, ilham veribsə, səhnədə özünə yer tapa bilərsən. Başqa cür çətindir. Mən Fərqanənin əlindən tutub səhnəyə çıxarmışam. Bunu hər adama edə bilməzdim axı. Səhnə qohum, dost, qardaş tanımır. Dünyada səhnə kimi əzazil olan ikinci bir şey yoxdur. Otuz-otuz beş ildir oxuyuram, o gün Şəkidə konsert verəndə yenə imtahan verdim. Bu, çox rəhmsiz sənətdir. Adama deyirlər, nə olsun oxumusan, gözlərim aydın səhnəyə çıxmısan, o vaxt necə oxuyurdun, canın çıxsın, indi də elə oxu! Elə bilirsən adama bunu demirlər? Tamaşaçı çox qəddardır. Şəkidə az qaldı deyəm ki, ay bala, oxumuşam, indi mənə niyə baxırsınız? Özünüz üçün feyziyab olun, mən də nə qırıldadıram, qırıldadım da! Allah haqqı, az qaldı belə deyəm.

Fərqanə:

- Tamaşaçı da o havaya düşmək istəyir, o anı yaşamaq istəyir. Bizdə muğamı bilən çoxdur. Yəni yolunu-izini, qaydasını, şöbələri və s. Ancaq mən ki, Alim Qasımovun ifasına, tərbiyəsinə xəstələnmişəm, başqa cür çətin olur. Mən də adi oxumaq istəyərəm. Atam deyir ki, yox, hələ böyüməmisən, hələ bir az da öyrən. Nə qədər böyümək olar? Düzünü deyim ki, mən indi dünyada olmayan muğam ustalarına qulaq asıram, onlardan öyrənirəm. Deyə bilmərəm ki, kimsə indi pis oxuyur, bu mənim həddim deyil. Amma istərdim ki, indiki muğamı bəsitləşdirməsinlər. Muğamı olduğu səviyyədə saxlasınlar. Hərdən atama deyirəm ki, sən muğamı niyə bu yerə gətirib çıxardın ki, bizi də çətinliyə saldın?

- Alim müəllim, siz Azərbaycan muğamında yenilik edəndə çoxları sizi qınamışdı, bəyənməmişdi, tənqid etmişdi…

- Bunlar hamısı olan şeylərdir. Onların adlarını unutmuşam (gülür). Bilirsən, o vaxt qərəzli sözlər danışanlar vardı. Amma haqqına tənqid edənlər də az deyildi. Mən də onların yerində olsaydım, belə deyərdim. Məsələn, Əlibaba Məmmədov mənə vaxtilə haqqına irad tutub, fikrini deyib. Sonra konsertlərə dəvət elədi, lap yaxından dost olduq. Bu yaxınlarda haqqımda veriliş çəkdilər, Əlibaba müəllim gözəl sözlər dedi.

- Bəzən deyirlər, Fərqanə sizdən daha istedadlıdır, amma qadınlığı ona mane olur…

- Onu deyənlərdən biri elə mən özüməm. Biri yox e, lap birincisi. İstedadı, biliyi mənimkindən həddindən artıq çoxdur, amma oxumaq tərzinə görə hələ gəlib çatmayıb (gülür).

- Toya gedən muğam ustalarına necə baxırsınız?

- Lap əla! Mən bu sənətə gələndə fikirləşmirdim ki, böyük səhnəyə çıxacam. İstədiyim ancaq o idi ki, bir-iki manat çörəkpulu qazanım. Mənim səsimdən başqa heç nəyim yox idi. Cibimdə də bir manat əlli qəpikdən artıq pul olmazdı. İstəsəydim, birinci-ikinci kursda da toya gedə bilərdim. Amma gözlədim ki, muğamı tam öyrənib adam içinə çıxım.

- Dolanışıq çıxırdı?

- Şükür! Heç vaxt görmədiyim dolanışığım olurdu, Allah min bərəkət versin. Özümə bir “Jiquli” də almışdım. O maşının dadı indiyə qədər damağımdan getməyib. İndi maşın mənim üçün ayağımı yerdən götürmək üçündür.

- Asəf Zeynallı adına musiqi kollecinə qəbul olunmağınızda Səyavuş Aslanın kömək etməsi doğrudurmu?

- Səyavuş Aslan mənim yoldaşımın dayısı oğludur. Rəhmətlik qaynanam gördü mən tüfeyli adamam, əlimdən heç nə gəlmir, öz qızının xətrinə xahiş elədi ki, kömək elə, bu uşağı məktəbə götürsünlər. O vaxt qəbul üçün 2500 manat pul istəyirdilər. Səyavuşun da maşallah, o vaxt qılıncının dalı da kəsirdi, qabağı da! Allah rəhmət eləsin, Vasif Adıgözəlov məni qəbul elədi, oxuyandan sonra Əlibaba müəllim, Bəhram Mənsurov mənə beş yazdılar. Beşi alandan sonra dedim hə, tapşırıq öz yerində, amma bu qiyməti özüm aldım. O beş düşərli oldu.

- Səyavuş Aslanı itirdik…

- Allah ona rəhmət eləsin, o dünyasını versin. Səyavuş dünyasını dəyişəndə biz xaricdə idik. Oğluma dedim, getdi ailəsinə başsağlığı verdi. Mən də bu günlərdə qəbri üstə gedib “Fatihə” oxuyacam. Xəstə olanda görüşürdüm. Sağ olsun, hökumətimiz də onun qayğısına yaxşı qalırdı.

- Bir dostumuz eşidəndə ki, sizinlə restoranda söhbət edəcəyik, dərhal reaksiyası belə oldu: görəsən, özünündür?

- Biznesim yoxdur. Allaha şükür, hökumət bizə yaxşı maaş verir. Dostlarımın məclisi olur, gedib oxuyuram, hədiyyə verirlər. Dostlarım vasitəsilə məni hansısa tədbirə çağırırlar. Baxır çağırışa da, əgər toy yiyəsi doğrudan da mənim oxumağımı arzu edirsə, sözünü yerə salmıram. Ayın 6-da bir dost xahiş edib, rayona toya gedəcəyəm. Bəlkə ikisinə getdim. Toy yiyəsi yox, ola bilər, dost özü nə isə hədiyyə etsin. Eləsə də sağ olsun, eləməsə də! Bu sənətə hörmət edən adamlar çoxdur. Dostlarımın çoxunu mən özüm axtarıb tapmamışam. Onlar özü məni arayıb-axtarıblar. Məni sevən, hörmət edən məmurların sayı çox olsa da, oturub-durmuram. Bir sözüm-xahişim olanda, məmnuniyyətlə edirlər. Bir də görürsən, yolda fikirli oluram, oxuya-oxuya gedirəm, polis saxlayır, görür mənəm, deyir sağ-salamat, get!

- Qaydaları tez-tez pozursunuz?

- Mən intizamlı sürücüyəm, qaydaları sevən adamam. Amma görəndə ki, kimsə məni nahaqdan gəldi keçdi, yolu bağladı, mən də onun dalınca şığıyıram. Hərdən səbirsizlik olur, sonra deyirəm, Allah şeytana lənət eləsin!

- Fərqanə xanım, efirdə niyə az görünürsünüz?

- Vallah, çalışıram ki, dəvətlərə yox deməyim. Bəzən yorğun olanda, ya səfərə hazırlaşanda getmirəm. Amma ümumiyyətlə, çalışıram çağırışlardan qalmayım. Məsələn, şou ilə bağlı məni çağırmırlar. Bilirlər ki, iştirak etməyəcəyəm.

Alim Qasımov:

- Yaxşı ki, elə çağırmırlar. Yəqin bizə yazıqları gəlir.

Fərqanə:

- Mən, onsuz da, televizora baxmıram.

Alim Qasımov:

- Mən baxıram. Hansı kanalda davalı, karate kinolar olsa, oturub baxıram. Bir də hind filmlərini yaman çox istəyirəm. Köhnə türk filmlərinə də rast gələndə, qaçırmıram.

Təzadlar.- 2013.- 13 iyul.- S.9.