İnsanlıq vəzifəsi-Habil Qurbanov -
60
...Rayonda
xəbər tez yayılır. Toy, hüzn,
insanların həyatında, məişətində diqqətçəkən
məqam ağızdan-ağıza, dildən-dilə
düşüb anında bütün bölgəni əhatə
edir. Ələlxüsus da kəndlərdə.
Böyük şəhərdə isə bu
mümkün deyil. Çoxdan görmədiyin
dost-tanışınla rastlaşanda mütləq olan-keçənlər
dilə ğəlir.
Habil müəllimlə də tez-tez
rastlaşmadığımızdan görüşəndə
çox vaxt söhbətimiz qısa alınmazdı. Təxminən
on səkkiz ilin söhbətidi. Mühüm
bir məsələ ilə əlaqədar Baş
prokurorluğun idarə rəisi Habil Qurbanovun yanına getmişdim.
Xoş-beş, nə var-nə yox... Söhbət əsnasında
uzun illər rayonumuza rəhbərlik etmiş, Sovetlər
dönəminin ən ali mükafatlarına, hətta Sosialist
Əməyi Qəhrəmanı tituluna yiyələnmiş,
SSRİ Ali Sovetinin neçə çağırış
deputatı olmuş, sözün həqiqi mənasında, təmiz,
vicdanlı, təmənnasız bir insandan danışdım.
Adını deməsəm də bu yazını oxuyanlar dərhal
kim olduğunu anlayacaqlar. Dedim:
-O insan
indi xəstədir, ağır infarkt keçirib. Maddi sıxıntıdan “Gənclik”dəki dörd
otağını 8-ci kilometrdə kiçik bir
“xruşşovka”ya dəyişmək məcburiyyətində
qalıb. Qürurlu adamdır, bu vəziyyətdə
də özünü sındırmır, kömək-filan qəbul
etmir. Mən onunla tez-tez
görüşürəm, bir bəhanə ilə müəyyən
dərəcədə əl uzadıram. Təzə
mənzilində olmamışdım. Həmzə
müəllimə (Ağdam ziyalılarından biri,
keçmiş deputat Həmzə Əliyev - E.İ.) zəng
vurub onun xəstə olduğunu, vaxtı varsa birlikdə gedib
baş çəkməyimizi təklif etdim. Həmzə müəllim təklifimi məmnuniyyətlə
qəbul etdi. Novruzdan bir gün əvvəl
adi bayramlıq boxçası ilə o gözəl insanı
yoxlamağa getdik. Xəstəlikdən əməlli-başlı
sınıqmış, sifətinin rəngi solmuşdu. Mənzilində bir ömür-gün yoldaşı
idi, bir də özü. Kasıb adam
haqqında “Bir həsirdir, bir də Məmmədnəsir”
deyimini xatırladım. Doğrudan da vaxtı ilə
yüksək dövlət toplantılarında rəyasət
heyətində əyləşmiş, çoxlarına təmənnasız
rütbə, vəzifə, çörək vermiş bu Nadir
insanin təmirsiz mənzilində döşəməyə
xalça yerinə nimdaş həsir sərilmiş, bir-iki
köhnə əşya qoyulmuşdu.
Mən bunları Habil müəllimə
danışdım.
-Ola bilməz,
nə danışırsan? - deyə Habil
müəllim heyrətini gizlədə bilmədi.
-Bu hələ
harasıdır, -dedim, -gündəlik mətbuatı daim izləməyi
vərdiş edən, ölkənin və dünyanın
ictimai-siyasi həyatından hamıdan əvvəl xəbər
tutan bu insanın evində, televizor demirəm, adi bir radio da yox
idi...
Habil müəllimin gözləri yaşardı. Elə mənim
də. Söhbətin mövzsunu dəyişdim.
Bir qədər sonra onunla xudahafizləşib
çıxdım.
Bir neçə gündən sonra işlək telefon
aparatı, əl radiosu və təzə qəzet-jurnallarla xəstəni
yoxlamağa getdim. Gözlərimə inanmadım. Dostumun rəngi bir qədər
açılmışdı. Mənzilində xalça
da vardı, radio da, hələ desən, televizor da...
-Deyəsən,
gecikmişəm, radio almısınız.
-Almamışam,
sağ olsunlar, “JEK”-dən göndəriblər. Deyəsən
insanlıq, xeyirxahlıq hisslərini saxlayanlar hələ var,
-dedi.
Bu məsələ məndə jurnalist marağı
oyatdı. Öz adımdan, dostlarım adindan minnətdarlıq
etmək üçün həmin ərazinin mənzil istismar
sahəsinə getdim. Rəislə
görüşdüm. Minnətdarlıq
etdim və bu barədə mütləq mətbuatda
yazacağımı bildirdim.
“JEK” rəisi narahat idi. Sözlü adama oxşayırdı.
Çox çək-çevirdən sonra:
-Nəbadə
yazasınız, vallah dədəmi yandırarlar, -dedi, -bu bizim
işimiz deyil, müəllim, Baş prokurorluğun
sürücüsü gətirmişdi, dedi ki, Habil müəllim
xəbərdarlıq elədi ki, heç kimə bildirməyək,
öz adımızdan aparıb kişinin mənzilinə qoyaq.
Prokurorla zarafat etmək olmaz, özünüz
bilirsiniz də. Xahiş edirəm bunu sizə deməmiş
olum, yoxsa...
Kişiyə söz verdiyim kimi, bu barədə heç
vaxt, heç yerdə danışmadım.
Artıq xeyli vaxt keçib. Həmin insan da haqq
dünyasındadır. Yəqin, Habil
müəllim də məni bağışlayar. Məqamı düşdü deyə yazdım.
Və bu yazı ılə Habilin portretinin ən
cəlbedici cizgilərini, əziz oxucularim, Sizlərə
göstərmək istədim. Məncə
göstərdim də.
Bəs nə yazaydım? Yazaydım ki, Habil
Surxay oğlu Qurbanov 14 mart 1955-ci ildə Ağdamda Maarif xadimi
Surxay Qurbanovun ailəsində dünyaya göz açıb,
böyük vəzifələrdə çalışıb,
hüquq elmləri üzrə həm namızədlik, həm
də doktorluq dissertasiyalarını hələ 1997-ci ildə,
42 yaşında Moskvada müdafiə edib? Göstərim
ki, 112 elmi məqalənin, 6 monoqrafiyanın, 5 dərsliyin
müəllifidir, Avropa Humanitar Elmlər Aklademiyasının,
Türk Dünyası Araşdırmaları Uluslararası Elmlər
Akademiyasının akademikidir? Bunları internetdən
də oxumaq olar. Mən göstərmək
istəyirəm ki, Habil Qurbanov vəzifələrin ən
çətinini, ən mühümünü
daşıyır. Bu, ilk növbədə,
insanlıq vəzifəsidir. Atalar əbəs
deməyib ki, “alim olmaq asandır, insan olmaq çətin!”
Habil
müəllimlə görüşlərimin birində:
-Habil,
qardaşım, sənə bir sual verəcəm. Amma
düzünü de, yazmaq-flan üçün soruşmuram,
-dedim...
-Bu nə
sözdür, mən heç vaxt yalan
danışmamışam, -deyə təəccüblə
üzümə baxdı.
-Amma mən
danışmışam, yeri gələndə indi də
danışaram... Bu barədə sonra. Bax,
uzun illər, lap cavan yaşlarından prokuror işləmisən.
Heç qanunazidd qərar çıxarmısan?
Yəni, qanunu pozmusan?
-Doğrudan
gözlənilməz sualdı. Olub. Birdi,
beşdi, ondu... Amma düşünmürəm ki, bunlar,
qanunsuzluqdur, -dedi və sözünə davam etdi: - 1994-cü
ildə Qaradağ rayon prokurorluğuna yeni təyinat
almışdım. Əvvəlki prokurorun
dövründə Xocavənd rayonundan bir nəfər məcburi
köçkün, həmin rayonun polis sahə müvəkkilinin
ailəsi ilə şəxsi avtomobilində rayondan gələndə
sükan arxasında yuxulamış, ehtiyatsızlıqdan qəza
törətmişdi. Qəzada həyat
yoldaşı və oğlu həlak olmuşdular. Bu barədə cinayət işi açılmışdı.
Mən bu insanın şəxsiyyətini,
Qarabağ savaşında xidmətlərini, ailə vəziyyətini,
başlıcası, qəzada böyük itkilərini və
sonsuz kədərini götür-qoy etdim. Bu
boyda dərddən sonra onu mühakımə etmək, türməyə
atmaq nə qədər ədalətli olardı? Vicdanım yol vermədi. Ona
yardımçı oldum. Hətta işdə
saxlanılmasına da köməyim dəydi.
***
...Ömrünün
60-cı səhifəsini tamamlayan Habil Qurbanov peşəkar
hüquqşünas, tanınmış elm adamı olmaqla
yanaşı, həm də əsl idman cəfakeşidir. Böyük qardaşı rəhmətlik Nizami
Qurbanov Ağdam futbolunun yaradıcılarındandır. Uzun müddət komandanın mahir
hücumçularından olub. Habil isə
çətin vaxtlarında "Qarabağ" Futbol Klubuna
maddi və mənəvi himayədarlıq edib. Məsul vəzifələrdə işləyəndə
də, ondan əvvəllər də idmanı sevib,
dünyanın və ölkənin idman həyatına, necə
deyərlər, qaynayıb-qarışıb.
Hələ uşaq vaxtlarında Ağdamda 1 nömrəli
orta məktəbin futbol komandasının bombardirlərindən
olub. 1994-cü ilin yayında qardaşı Şamillə
Amerika Birləşmiş Ştatlarına, FİFA Dünya
Çempionatını izləməyə gedib. Kaliforniya ştatınin Pasadina şəhərində
məşhur “Pouz Boul” stadionunda Braziliya ilə İtaliya
finalında olub. O vaxt Braziliya millisi İtaliya
yığması üzərində 3:2 hesabı ılə
qaləbə çalaraq Dünya Çempionu tituluna yiyələnmişdi.
Habil müəllim deyir ki, həmin Dünya
Çempionatı bir sıra başqa arzuolunmaz məqamları
ilə də dünya futbolsevərlərinin hafizəsində
iz qoyub. Məsələn, Kolumbiya iyunun
26-da “Pouz Boul” stadionunda ABŞ-a 1:2 hesabı ılə məğlub
olmuşdu. Bu qollardan biri Kolumbiya
yığmasının öz oyunçusunun səhvinin nəticəsi
idi. Iyunun 26-da Kolumbiya komandası
İsveçliləri 2:0 hesabı ılə məğlub etsə
də bir neçə gün sonra, iyulun 2-də ölkəsinə
geri dönən Kolumbiya yığmasının futbolçusu
Andres Eskobar öz qapısına qol vurduğuna görə
güllələndi. Cani restoranın avtomobil
dayanacağında faktiki olaraq öz qapısına qol vuran
futbolçunu 12 güllə ilə “cəzalandırdı”.
Amerika səfərindən
2 il sonra Habil Qurbanov Böyük Britaniya paytaxtında “London
2000” UEFA Kubokunun təqdimetmə mərasimində də
iştirak etdi.
O, ölkə
idmanımızin tanınmış simaları ılə
dostluq edirdi, indi də edir. Albomundakı
çoxsaylı fotoşəkillər, şəxsi arxivindəki
sənədlər bunu bir daha təsdiq edir. 19 il bundan
öncə prokuror işlədiyi Dəvəçidə,
rayon stadionunda çəkilmiş bir fotoşəkildə
Habil müəllim məşhur futbolçular Anatoliy
Banişevski, Vladimir Bruxti, Azərbaycan güləş məktəbinin
tanınmış siması Alkividau Pavlidi ilə bir yerdədir.
Habil Qurbanov "Qarabağ Futbol Veteranları" Klubunun
təsisçisi və prezidentidir. Azərbaycanda ilk Mini
Futbol (Futzal) Qurumunun yaradıcısıdır. 1993-2008-ci illərdə AFFA-nın Futzal və
Hüquq Komitələrinə sədrlik edib. 1998-ci ildə
Azərbaycan Futzal Federasiyasını təsis edərək
Ədliyyə Nazirliyində qeydiyyatdan keçirməyə
nail olub.
Habil müəllimin fikrincə, idman bütün
dünyada barışın, əmin-amanlığın,
dostluğun, insanlığın, mədəniyyətlərarası
ünsiyyətin katalizatorudur. İdmanı sevmək,
ona pərəstiş bütün sahələrdə
çalışanları, həmçinin insan hüquqlarinin
keşiyini çəkənləri ədalətə, humanizmə,
dürüstlüyə, təmizliyə yönləndirməyə
bilməz.
***
60 yaş nədir ki?! Elmi nailiyyətlərini daha da yüksəltmək, idmanımızın, olimpiya hərəkatımızın inkişafına şovqlə xidmət göstərmək üçün Habil Qurbanovun bilik, istedad və ilham çeşməsi hələ çağladıqca çağlayacaq. Yubileyin mübarək, əziz dostum!
Eldar
İsmayılov,
AİJA prezidenti,
İdman Mətbuatı
üzrə Avropa İttifaqı -
AIPS EUROPE/UEPS
İcraiyyə
Komitəsinin
üzvü,
Əməkdar
Jurnalist
Təzadlar.-
2015.- 21 fevral.- S6.