İYİRMİ BEŞİNCİ İRAN SƏFƏRNAMƏSİ

Şəhriyar ölsə də sağdır, dirilik şairidir.

(Əvvəli ötən sayda)

16 sentyabr

Sübh tezdən təyyarə meydanındayıq. Uçuş iki saatdan sonra olacaq. Mən elə bilirdim ki, Şəhriyar Konfransına elə üçümüz - Nüşabə, Esmira və mən gedirik. Lakin daha iki nəfər bizə yaxınlaşdı: Azərbaycan Yazarlar Birliyinin katibi Rəşad Məcid və Mədəniyyət Nazirliyinin məsul işçisi Vaqif Bəhmənli.

Vaqiflə aramızda belə söhbət oldu:

- Həyəcanlıyam.

- Niyə? Hər şey yaxşı olacaq.

- Ona görə yox. Tehranda və Məşhəddə dəfələrlə olmuşam. Təbrizə isə ilk dəfədir ki, gedirəm. Şəhriyar yurduna... Təbrizin havası necə olar?

- Lap elə Kabul şəhərinin havası kimi. Gündüz bir qədər isti, axşam və səhər isə bir qədər soyuq.

Havaya qalxan təyyarənin uçuşu bir saat çəkdi. Çatdıq. Şəhid Mədəni adına Beynəlxalq aeroport. Qarşıladılar. Otelə gəldik. “Gostəreş” adlı mehmanxana.

Bir qədər istirahət. Telefonum səsləndi:

- Mən Dilavərnejadam. Aparıcı və şairəm. Sizinlə Təbrizdə və Ərdəbildə tanış olmuşam. Şairlik təxəllüsüm Yaşar Yağışdır.

Xatırladım. Səfərnamələrimdə onun adı vardır. Otağıma gəldi. Söhbətləşdik. Ona iki kitab bağışladım. Dedi ki, mümkün qədər çalışacağam ki, onları tərcümə və çap edim. “Dördüncü Divan”ı elə yazıldığı dildə ərəb əlifbası ilə, “İran səfərnamələri”ni isə fars dilində oxuculara təqdim edərəm inşallah.

Söz verən çox olur. Mən Yaponiyadan beş ildir ki, qayıtmışam. Oradakı təəssüratlarım haqqında kitab yazdım, lakin hələ də onun yapon dilinə tərcüməsi yoxdur. Söz verən çox, sözünün üstündə duransa yox...

Bir qədər sonra məni otelin foyesinə - müsahibəyə dəvət etdilər. Cəlil Əsgəri. Jurnalistdir. Türkiyədə də işləyib. “Müsahibə Təbriz televiziya kanalında veriləcək” - dedi.

Axşam Tacikistandan gələn Alimcan Qasımovla tanış oldum. Tacikistan Elmlər Akademiyası Rudəki adına Dil, Ədəbiyyat, Şərqşünaslıq və Yazılı miras İnstitutunda işləyir, filologiyz elmləri doktorudur, professordur.

Müxtəlif ölkələrdən onlarla nümayəndə heyəti gəldi: Hindistandan, Pakistandan, Banqladeşdən, Misirdən və s.

Bir azdan bu ilki Şəhriyar Beynəlxalq Konfransının katibi (dəbir) dr. Əbülfəzl Əliməhəmmədi, azacıq sonra da İran Mədəniyyət Nazirliyinin məsul işçisi cənab Səfipur gələrək bizimlə tanış oldular.

Sabah Konfransın açılış mərasimi keçiriləcək. Məşhur “El gölü” adlanan yerdə. Açıq hava altında.

Axşamkı görüşlərdən sonra otağıma gəldim. “Şəhriyarnamə” silsiləsindən bir qəzəl yazdım:

Təklifi nə yer, nə yar edibdir,

Dəvət məni Şəhriyar edibdir.

Yer mehrini göstərib həmişə,

Yar eşqini etibar edibdir.

Bəxtim gətirib ki, yarə yetdim,

Bəxtim məni bəxtiyar edibdir.

Türk lütfünü türkə bildirib də,

Sevdasını aşikar edibdir.

Təbriz ilə bir də mən görüşdüm,

Qəlbim yenə iftixar edibdir.

Ərk qəl'əsinə salamlar olsun,

Çox düşməni burda zar edibdir.

Təbrizdə vardı çox ədib ki,

Söz mülkünü laləzar edibdir.

Təbrizdə İsmayıl var idi,

Tale onu hökmdar edibdir.

Var idi Həsən bəy Ağqoyunlu,

Ədli onu xəlqə car edibdir.

Var idi Cahanşah adlı şair,

“Divan”ı məni xumar edibdir.

Şadəm ki, könül quşum uçub da,

Heydərbabada qərar edibdir.

Eynal ilə Zeynalın dağında

Övlağə çıxıb şikar edibdir.

Çox yazsam əgər uzun olar söz,

Şerim qısalıq şüar edibdir.

Təkrar eləyir yenə bu Şahin:

Dəvət məni Şəhriyar edibdir.

15.09.2014

Təbriz

...Foyeyə düşdüm. Dr. Əbülfəzl Əliməhəmmədi mənə yaxınlaşıb dedi: Dr. Qəzzəi səni Tehrana dəvət etmək istədiyini bildirdi. Təxminən bir həftədən sonra əvvəlcə Tehranda, sonra isə Abadanda Fələstinə dəstək məclisləri təşkil olunacaq. Gedərsənmi?

Bu dəvətə görə təşəkkürümü bildirib üzr istədim. Dedim ki, yorulmuşam, bu tezliklə başqa səfərə çıxa bilmərəm.

Söhbət bununla bitdi və mən otağıma qayıtdım.

17 sentyabr

Bu gün axşama qədər heç bir tədbir keçirilməyəcək. Axşam isə Təbrizin məşhur “El gölü” adlanan istirahət guşəsində Konfransımızın açılış mərasimi başlanacaqdır.

Qeyd etməliyəm ki, iclaslarda onlarla məruzə dinləniləcək, şeirlər oxunacaq, qısa metrajlı filmlər göstəriləcək, musiqi səslənəcək, xanəndələrin çıxışları olacaqdır.

Otelin qarşısında hey maşınlar dayanır, xarici ölkələrdən təşrif gətirən alimlər içəri daxil olur, ölkə daxilindən gələn qonaqlara diqqət yetirilirdi. Mən ərdəbilli şair dostum Əsgər Şahini gözləyirdim. Mənə onun buraya gələcəyini söyləyirdilər, amma o, hələ görünmürdü.

Otel həyətinə çıxdım, gəzişməyə başladım və “Şəhriyarnamə”nin növbəti şeiri yazıldı. Darıxmaqdansa şeir yazmaq yaxşı deyilmi?

Qəzəl

Dirilər var ölüdürlər, ölülər var diridir,

Şəhriyar ölsə də sağdır, dirilik şairidir.

Elə zənn eyləyirəm yumsa da göz dünyadən,

Söz deyir indi də, mahirlərin mahiridir.

Şəhriyar yoxsa da, var! Raci kimi, Lə'li kimi,

Şerimin Hadisidir, Seyyididir, Sabiridir.

Qadir olsa əgər insan sözü sağ saxlamağa,

Deyirəm, yoxsa da, qadirlərin qadiridir.

Nadir adəm çox olubdur bu fəna aləmdə,

Amma ki, ölsə də, nadirlərin nadiridir.

Söz deyib sevgiyə dair, eləyək səcdə ona,

O deyil adi adam, eşq məhəbbət piridir.

Şahina, bir də de əvvəl dediyin misranı:

Şəhriyar ölsə də sağdır, dirilik şairidir.

16.09.2014

Təbriz

***

Bir jurnalistlə müsahibə. Əlbəttə, səfərimin məqsədi və Şəhriyara, onun yaradıcılığına münasibətim barədə. Dr. Əliməhəmmədidən Konfransın proqramını (bərnamə) istədim. Azacıq sonra gətirdilər və dedilər ki, bu proqramın ilkin variantıdır, ola bilsin ki, müəyyən dəyişiklik də ediləcəkdir. Proqrama nəzər yetirirəm:

İdarə heyətinin rəisi: Dr. Əli Əkbər Səfipur (Bakıda dr. İ.İbrahimi ona salam yetirməyimi xahiş etmişdi. Yetirəcəyəm).

Proqramın elmi katibi dr. Əbülfəzl Əliməhəmmədidir. Sonra isə bunlar gəlir:

Katiblik üzrə məsul (Tehran) - Şirin Əhədnejadfərd; Təbriz katibliyi üzrə Süheyla Bağıryan; ümumi əlaqələr üzrə müdir Əlirza Kəndəvani; İcraçılar: Əli Məhrəmi, Nemət Payan, İsrafil Fərəcullahi, İsmayıl Cırağniya, Məhəmməd Fərəhmənd, Cəlal Fəttahi, Mehdi Nurzad, Fatimə Kargər, İlham Əyyubi.

Konfransın elmi işlər üzrə komitəsinin üzvləri isə bunlardır:

Dr. Həsən Əkbəri Bayraq, dr. Minu Əmir Qasimi, Hadi Behcət Təbrizi, dr. Mənsur Sərvət, dr. Kavus Həsənli, dr. Məhəmməd Xakpur, dr. Həsən Zülfüqari, dr. Səməd Rəhmani, dr. Tovfiq Sübhani, Xosrov Sərtipi, dr. Həmid Sefidgər Şəhanəqi, dr. Bağır Sədrniya, dr. Zəkəriyya Tərzəmi, Həsən Əlizadə Pərvin, Cəmşid Əlizadə, dr. Mustafa Quluzadə, dr. Rəhman Müstaqmehr, dr. Əsədullah Vahid.

Mən bu şəxslərin bəziləri ilə şəxsən tanışam və müxtəlif illərdə İranda keçirilmiş konfranslarda onlarla görüşmüşəm (məsələn, Zəkəriyya Tərzəmi, Mustafa Quluzadə və başqaları ilə).

Axşamdır. Bərk külək əsir. Gündüzə nisbətən - əməlli başlı soyuqdur.

Təbrizin məşhur El gölü parkına gəldik. Açılış mərasiminin keçiriləcəyi yerə doğru irəliləyirik. Arxadan gələnlərin biri mənə dedi:

-Salam, Şahin müəllim.

-Salam.

Səlma idi. Səlma adlı bir qız. Bir neçə il bundan əvvəl Şərqşünaslıq fakültəsinin Fars dili şöbəsini bitirib. Hazırda Tehranda Azərbaycan Respublikası Səfirliyində işləyir. O, həm də burada magistrantdır. Məlum oldu ki, xarici ölkələrdən Tehrana təhsil almağa gəlmiş 25 nəfər tələbə ilə o da bir günlüyə bu Konfransın işinə qatılmaq üçün elə bu gün Təbrizə gəlmişdir. Çox savadlı qızdır. Fars dilini mükəmməl bilir. Onunla Bakıda tanış olmuşdum. Rəfiqəsi Firuzə xanımla (Kirman şəhərindəndir) birlikdə rəhbərlik etdiyim “Məcməüs-şüəra” məclisinin bir yığıncağında iştirak etmişdilər. Oktyabr ayının 3-də toyu olacağını bildirdi və bizi də indidən toya dəvət etdi. Nüşabə və Esmira onu təbrik etdilər. Təki toy olsun. İştirak edərik inşallah.

Bizim üçün müəyyən olunmuş yerlərdə əyləşib mərasimin başlanmasını gözləyirik. Rəşad Məcid və Vaqif Bəhmənli də gəlib çıxdılar. Bərk soyuqdu. Soyuq havanı xoşlamıram. Soyuq adamları da. Çoxdan yazdığım və “Birinci Divan” kitabındakı bir şeirimin bir neçə bəndini xatırladım:

Gəlsin isti sevinc, getsin soyuq qəm,

Soyuqluq göstərmə heç zaman mənə.

Yoxsa, ömrüm boyu üşüyəcəyəm,