Famil Mehdi zirvəsi...

Rafiq Əliyev: "...Famil Mehdinin keçdiyi yol hamar olmadı, qızıl güllər içərisindən keçən prospekt olmadı, daşlı-kəsəkli cığır oldu, amma onu Famil zirvəsinə apardı.

O, bu yolda "sevinc də, qəm də..." yedi. O zirvəyə onu heç kim qaldırmadı. özü qalxdı..."

...Hər bir insan dünyaya gələn andan qismətinə düşən bir ömür payı yaşayır. Yaşanan ömür payının yaddaşlarda necə iz qoyması isə insanın özündən asılıdır. Elə adamlar var ki, onun həyatda qoyduğu iz, açdığı cığır, keçdiyi şərəfli ömür yolu gələcək nəsillər üçün bir örnək olur. Adətən belə adamlar ümumi məqsəd üçün çalışan, özləri isə getdikcə daha alicənab olan adamlardı. Öz alicənablığı və təvazökarlığı ilə seçilən, şəxsi həyatını ictimai həyata qatmağı bacaran insan kimi Famil Mehdi də məhz bu cür hörmətə layiq olan insan idi.

Bənzərsiz insan, gözəl şair, filologiya elmləri doktoru, professor Famil Mehdi demək olar ki, mənalı ömrünün təxminən 50 ilini xalqına və elmin, sənətin inkişafına sərf etmişdir... Onun səsi auditoriyalardan, ciddi diskussiyalar aparılan elmi-nəzəri konfranslardan, ziyalılarla, adi insanlarla, əsgərlərlə görüşlərdən, dövrün nəbzi döyünən, xalqın taleyi həll olunan tribunalardan gəlirdi. Famil müəllimin keçdiyi mənalı həyat yolu, onu əsl ziyalı, poeziya və elm fədaisi, zəhmətkeş alim, yüksək siyasi və ictimai təfəkkür sahibi, səmimi insan, gözəl şəxsiyyət kimi xarakterizə edir.

Filosof-şair, alim-professor, pedaqoq-jurnalist və ən başlıcası böyük İnsan Famil Mehdi Ağdamın Sarıhacılı kəndində Ağalar kişinin ocağından başlayan və uca bir zirvəyə aparan böyük ömür yolu keçmişdir. Bu yol Familin öz yoludur.

Bu 68 illik məsafəsi olan yolun 50 ilinə bələd olan bir dost kimi deyə bilərəm ki, bu yol hamar olmadı, qızıl güllər içərisindən keçən prospekt olmadı, daşlı-kəsəkli cığır oldu, amma Famil zirvəsinə apardı. O, bu yolda "sevinc də, qəm də..." yedi. O zirvəyə onu heç kim qaldırmadı. özü qalxdı.

Famil müəllimlə ilk tanışlığım mən Ağdam 1 saylı orta məktəbdə oxuyarkən onun Ağdam mədəniyyət evində keçirilən poeziya gecəsində "Ana" şeirini oxuduğu dövrə təsadüf edir. Şeir həvəskarı idim, hərdənbir şeirlər də yazırdım. Familin iki bəndlik, lakin məna yükünə, süjetinə görə böyük ədib, yazıçı-professor Mir Cəlalın dediyi kimi "...böyük bir poemaya bərabər" bu şeirini dinləyəndə gördüm ki, onda necə dəqiq, incə müşahidə var. Onda fəhmən duydum ki, Famil Mehdinin poeziya yolu uzun və səmərəlidir, zirvəyə aparan yoldur. Famil Mehdi Qarabağ torpağını özü qalxdığı zirvəyə ucaltsa da, əsl mənada bütöv Azərbaycan şairidir. Azərbaycan onun poeziya dünyasının şah əsəridir. O, Qarabağı da, Şəki və Şirvanı da, Gəncəni, Naxçıvanı və Lənkəranı da, Qubanı da eyni məhəbbətlə sevən və tərənnüm edən şairdir.

Min hava çalınıb könül tarımda,

Dünyanın nə çoxu, nə azıyam mən.

Fəsillər görüşür duyğularımda,

Elin həm qışıyam, həm yazıyam mən.

Anam Qarabağın, Milin, Muğanın,

Siz də mənim kimi eşqilə yanın.

Başına döndüyüm Azərbaycanın,

Dəli Kürüyəm mən, Arazıyam mən.

Dinlə "çahargahı", eşit "Qatarı",

Könül dünyamızın sərvəti, varı.

Ələsgərin sazı, Qurbanın tarı,

Cabbarın, Seyidin avazıyam mən.

Öz tarixi vardır dağda qarın da,

Ürəkdə eşqin də, etibarın da,

Qədim Qobustanın qayalarında

Pozulmaz, silinməz bir yazıyam mən.

Familəm, həmişə yanmaqdır peşəm,

Can deyən gözələ canan demişəm.

Bu yolda sevinc də, qəm də yemişəm.

Bir daha demərəm tamarzıyam mən.

Mən deyərdim ki, bu şeir Azərbaycan haqqında yaradılmış ən böyük sənət incilərindən biridir. Professor Tofiq Hacıyevin təbirincə desək Səməd Vurğunun "Azərbaycan" şeirinə paralel ikinci dəyərli poetik tablodur.

Famil Mehdinin yaradıcılığında Qarabağ mövzusu dominantlıq təşkil edir. Əvvəla ona görə ki, böyük ədəbimiz Süleyman Rüstəm demişkən "...Azərbaycanı Qarabağsız təsəvvür etmək olmaz", bir də ona görə ki, "həqiqi şairin ilk vətəni də, son məskəni də onun doğma yurdu olmalıdır."

Mənə yer verərsən doğma yerində,

Uyuyub yataram, ana, ey ana.

Qarabağ, Qarabağ, sümüklərim də

Əriyib qarışar torpaqlarına.

Bunu əyalətçilik kimi qəbul etmək yanlış olardı, Famil Mehdi bütün Azərbaycanı ürəyində gəzdirən bir şair idi. Əfsuslar olsun ki, o, bu ülvi arzusuna (tək bu arzuyamı) çata bilmədi.

Famil Mehdini bir şair kimi səciyyələndirən cəhətlərdən biri onun yaradıcılığının geniş spektrli olmasıdır. Onun poeziyasında səmimi, kövrək, lirik hisslərlə ictimai-siyasi kəskinlik bir vəhdətdədir. ömür boyu yasəmən ətirli incə hisslərlə yaşayan şair

Necə yaşayırsan,

Ay ilk məhəbbətim?

Necəsən, necə?

Arzuladım səni

Baxışlarda gəzdim,

Min yol gizlicə.

Səndən uzaq keçsə də

Sevincim, qəmim,

Səndən uzaq düşsə də,

Arzum, diləyim,

Sənsiz bircə günüm

Olmadı mənim.

- deyir. O, eyni zamanda sapı özümüzdən olanları ittiham edir

Təzadlar.- 2009.- 15 dekabr.- S.5.