Qarabağ, onun qədim tayfaları və toponimləri

Aydın Qarabağlının "Qarabağ, onun qədim tayfaları və toponimləri" adlı kitabı nəfis şəkildə nəşr olunub.

Qeyd edək ki, oxucular A.Qarabağlını "Coğrafi adların sirri", "Turistskimi tropami Azerbaydjana", "Qədim və indiki Abşerona səyahət" kitablarının, eləcədə mətbuatda dərc olunan toponimiyaya aid yazıların müəllifi kimi tanıyırlar. Müəllifin bu günlərdə işıq üzü görən "Qarabağ, onun qədim tayfaları və toponimləri" kitabı qeyri-adi mövzuya - Qarabağın keçmişinə, onun qədim türk mənşəli tayfalarına bu boyların bizə torpaqlarımız qədər qədim, son dərəcə mənəvi dəyəri olan yaddaş-yadigar qoyduqları coğrafi adlara (toponim, etnonim, oronim...) həsr olunmuş orijinal bir əsərdir.

Kitabda eyni zamanda ərməni-hay millətçilərinin Türkiyə ərazisində "öz dövlətini" qurmaq - uydurma "böyük Ərməniyə"ni bərpa etmək cəhdlərinin boşa çıxması reallaşdıqda qondarma "ərməni-hay soyqırımı"nın ortaya atılması, bu əsassız mübarizənin Azərbaycan torpaqları müstəvisinə çıxarılması (şübhəsiz, havadarların köməyilə), Qərbi Azərbaycanda və Qarabağın dağlıq hissəsində zorakılıqla etnik təmizləmə siyasəti həyata keçirərək Azərbaycanın 20% ərazisini işğal etməsi tarixi faktlar əsasında açıqlanır. Kitaba əlavə olunmuş izahlı toponimik lüğətlər də əski dövrlərdən adıçəkilən ərazilərdə türk mənşəli tayfaların məskunlaşmasına dəlalət edir.

Kitabda verilmiş xəritələr, şəkillər "Azərbaycan tarixi atlası" və "Qarabağ" toplusundan, "Azərbaycanın tarixi", Q.Kazımovun "Azərbaycan dilinin tarixi" kitablarından və digər etibarlı mənbələrdən götürülüb.

Nəhayətdə Azərbaycanın işğal olunmuş torpaqlarının gec-tez, nəyin bahasına olursa-olsun, azad ediləcək ümidi inamla vurğulanır. Müəllif son söz yerində qeyd edir: "Əminəm ki, işğal olunmuş torpaqlarımız, o cümlədən qədim Qarabağ öz əsl sahiblərinə qaytarılacaq. Nahaq yerə tökülən günahsız qanlara görə, şəhidlərimizə, isti ev-eşiyindən didərgin düşən bir milyondan çox soydaşlarımıza görə qəsbkarlar Uca Allah qarşısında cavab verməli olacaqlar. Buna şəkk-şübhəm yoxdur. Bu həyatda (dünyada) hər kəs nə edirsə (istər xeyirxahlıq, istərsə də bədxahlıq) buna müqabil çəkidə, ölçüdə də pay alacaq. Amin!"

Qeyd edək ki, kitabın elmi redaktoru filologiya elmləri doktoru, professor Qəzənfər Kazımov, rəyçilər tarix elmləri doktoru Qasım Hacıyev, tarix elmləri doktoru Kəmal Əliyev, coğrafiya elmləri namizədi İldırım Mərdanov, redaktoru yazıçı-publisist Elçin Kamaldır. Kitab xeyirxah insan İman Hüseynovun maliyyə dəstəyi və müəllifin illərlə topladığı təqaüd hesabına nəşr olunub.

E.ŞİRİNOV

Təzadlar.- 2009.- 5 fevral.- S. 4.