Tanrıya ovcunda
torpaq aparan şəhid
Vətəni qibləgah
edən şəhidlər
Fevralın 25-dən 26-na keçən
gecə Xocalı
soyqırımının növbəti 25-ci
ildönmümünü qeyd etdiyimiz ərəfədə, erməni
qəsbkarları yenə də
mövqelərimizə qarşı təxribat
hazırlamışdılar. Düşmən
ötən ilin aprel döyüşlərini heç cür
unutmur. Və cəbhənin Füzuli-Xocavənd istiqamətiində,
Nərgiztəpə ətrafında
hərbi hissələrimizin kəşfiyyat qrupu həmin
təxribatın qarşısını alarkən, ordumuz 5 nəfər
şəhid verdi: mayor Aqşin İsmayıl oğlu Abdullayev,
baş leytenantlar Şahlar Yaşar oğlu Nəzərov, Tural
Əbdül oğlu Həşimli, baş çavuş
Zülfü Rəhim oğlu Qədimov, sıravi Zakir Nazim oğlu Cəfərov,
Elvin Süleyman oğlu Əhmədov.
Sən nə qədər
şirin idin.
Hər sözdə bir məna axtarırdın. Kiçik yaşlarında səni gah həkim,
aktyor, bioloq kimi görürdüm. Təcrübələr
aparırdın, heyvanlar saxlayırdın.
Ağlayanları güldürürdün, nöqsanları üzə deyirdin. Məktəbdə
hamıya mehriban
idin. Cəld, çevik, həm ciddi,
həm gülməli.
Səni atama bənzədirdim. O da vüqarlı idi. Dağ kimi vüqarlı əzəmətli idi atam.
Heç kəs onun sözünü iki etməzdi. Mən dağ vüqarlı balam, səni
dağ bilirdim, kəndimizdəki uca dağlar kimi
vüqarlı balam, uca ,əlçatmaz
dağım. Elə bilirdim ki, sənə güllə batmaz, səni
heç kim əyə bilməz, tərpədə
bilməz, ancaq birdən elə bil zəlzələ oldu...
dağım uçdu... namərd necə oldu səni gülləyə
tiutdu. Səninlə qarşı qarşıya gəlməyə
namərdin gücü çatmadı. Onlar nə bilirdi
ki, necə kəşfiyyatçı olduğunu...
Yenə şəklinə
baxıram, danışıram. Dodağında gülüş var, gözlərində
ağır bir yük görürəm. Elə
bilirəm canlısan. Doğrudan da sən mənim
üçün canlısan, ölməmisən, mənə
belə yükün altına qoyub getdin... xəstə atan, 6
aylıq Ömərin yükü... o hələ danışa
da bilmir... Nərmin bilirsən sənə necə
məktub yazıb? “Mənim sevimli şirin atam, axı sən
bu qədər gecikməzdin...”.
Amin sənin öldüyünü
bilir... Deyir ki, sənin intiqamını alacaq... Məktublarını
sənin qəbrinin üstünə qoyurlar və deyirlər
ki, nənə görəsən ata bu məktubları oxuyurmu?
Suallara cavab tapa bilmirəm. Özgə torpaqlarında
gözü olan bu mənfur məxluqlar göz yaşı tökən bu
atasız körpələrin ah-naləsi tutsun sizi, ananın qəlbi
göynəyir... bilmir körpələrini ovundursun, yoxsa
ağsaçlı qəddi bükülmüş ataya təsəlli
versin, yoxsa ki, özünün acizliyinə.
Başqalarının evində, elində, yurdunda,
torpağında gözü olan bu qaniçənlər, firon
kimi dünya mənimdir deyənlər... görəsən
onlar bilmirlər ki, Fironu da uca Tanrı yerlə-yeksan etmişdi....
Baxıb uca
Tanrıdan da qorxmurlarmı? Çoxlu suallarla üzləşib
qalmışam... İnsan bilmirmi gəldi gedərdi?
Bu baxıb əlvida
deyib getdiyiniz
dünyada, gözü doymayan məxluqlar nə
olacaqsınız? Mənim kimi qəlbi qubar bağlamış
ananın göz yaşları, mənim kimi ata adı çəkiləndə
bəzən səsini içində boğan,
bəzən də hönkür-hönkür ağlayan
uşqqların göz yaşları... Sizə “erməni cəlladları”- deyən mənim kimi analar
bilirsinizmi nə qədərdir?
Sürünən həşaratlar, mənim balamı əlimdən
alan, üç körpəni yetim qoyan ilbizlər,
bitlər, siz nə vaxta qədər qan soracaqsınız? Mən sizi parazit adlandırdım,
başqalarının hesbina yaşayanlar, onsuz da doymayacaqsınız. Mənim gözəl balam da o parazitlərin
qurbanı oldu. Kaş bu qurbanlar bitəydi... Bitməsi üçün də bu parazitlərin məhv
edilməsi gərəkdir.
Yenə şəklini qabağıma
qoymuşam. Danışıram.
Həsrətlə, ümidlə gözlərinə
baxıram, bəlkə mənə nəsə demək istəyirsən?
Ürəyim partlayır...oğul. Yəqin,
demək istəyirsən ki, ana az ağla,
qoy düşmən sənin ağladığını
görməsin. İndi sənin dediklərini
deyir Amin mənə. Deyir evdə kimsə olmayanda
ağla ki, heç kəs sənin göz yaşını
görməsin... Amin
çox ağıllıdır oğul, onun
gözlərində nisgil, kədər, ağır yük var.
Onlar onun gözünün dərinliyindədir. Ozün kimidir Amin... Kimdən
soruşim səni? Mənim suallarım bitmir... Hər
gün səsini eşiidirəm, üzünü görə
bilmirəm...
Yuxulara yalvarıram ... kaş
üzünü görəydim, yalnız hərdən səsin
gəlir qulaqlarıma... Kaş üzünü bir də görəydim...
Durub evləri gəzirəm.
Tapa bilmirəm səni... Bilirəm səni tapa bilməyəcəyəm,
bunlar mənim qutsal diyğularımdır... Xəyallarımda
bərpa etmək istədiyim balam... Bilmirəm nə vaxt
ürəyimi boşaldacağam... Bir ovuc erməni qanı içsəydim.
Bəlkə onda sakitləşərdim. O
gün dostlarına demişəm
bir ovuc erməni qanı gətirin. Mənə deyirlər ki,
Aqşin o qədər “erməni qanı içib ki”... hara
gedib səsimi ucaldım, qışqırım,
hayqırım deyim ki, bitsin bu müharibə... Hara deyim, kimə
deyim...”.
İki şəhid
anasının dialoqu
Bütün analar belədir. Övladlarının
xəyalları ilə belə danışarlar. Ta beşikdən əbədiyyətə
gedənə kimi xatirələr
yandırar valideyni, hər günü-hər saatı o xəyallarla
keçər.
Dursun müəllimə: - Aqşin
lap uşaq vaxtlarından deyirdi ki, hərbçi olacaq. Rusiaynın Tolyatti
şəhərində yaşayırdıq. Köçüb gəldik kəndimizə. O, sənədlərini
hərbi akademiyaya verdi. Bütün qiymətləri
“ 5” oldu.
Qabiliyyət imtahanında özünü sınayanda
, hərbiyə keçməsin deyə, gedib onun
üçün narahat
ayaqqabı aldım ki, qaça bilməsin, normativləri yerinə
yetirməsin. Ayaqqabılar
ayağını qabar edir, yarı yolda onları çıxarıb
tullayır, normativi yerinə yetirir. Birinci yerə
çıxır. Və beləcə qəbul
oldu hərbi akademiyaya.
Pərvanə bacı: -Dursun müəllimə,
Siz həm də oğlunuzun sinif müəllimi olmusunuz,
Aqşinə də, Orxana da vətənpərvərliyi
özünüz öyrətmisiniz...
Dursun müəllimə: -Bəli, elədir.
Mən onlara həm də Vətəni sevməyi
öyrətdim. Deyirdim ki,
Vətən anadır, onu sevin qoruyun!. Bir dəfə “Kərpickəsən
qocanın dastanı”nı keçirdim.
Uşaqlara dedim ki, görürsünüzmü Nizami Gəncəvi
necə dahi şairdir, 8 əsrdir ki, yaddaşlarda
yaşayır, heç kəs onu unutmur. Böyüyəndə
elə işlər görün ki, siz də yaddaşlarda
qalasınız. Bu zaman
Orxan yerindən dedi ki, “müəllimə, mən elə adam
olacam ki, kimsə
məni unutmasın”. Nə bilim hansı qüvvə
dedizdirmişdi o uşağa həmin sözləri... İndi adı Azərbaycan tarixinə yazıldı.
Axırıncı dəfə
fevralın 24-ü danışdım Aqşinlə. Vallah
danışmağa da ürək eləmirdim. Çünki səsini eşidəndə
üzünü görmək keçirdi könlümdən.
O da ki, hər zaman Vətənin xidmətində idi. Fevralın 25- i
günü kəndin
adamları, qohum-əqraba gəlib getməyə
başladı. Dedilər ki, yaralıdır
Aqşin. Əllərimi açdım göyə,Tanrıya
yalvardım ki, iki ayağı, iki qolu olmasın, oturub
qulluğunda duraram balamın, əl arabasında ölüncə
gəzdirərəm. Sonra mənə dedilər...
Xəbəri eşidəndən
sonra özümdə olmamışam. Yuxumda
gördüm ki, Aqşin əlində mənə
qırmızı yemişan çayı verir ki, iç
bunu. İndi fikirləşirəm
ki, yəqin mənə demək istəyir ki, ana, narahat olma ermənidən
qisasımı almışam.
Özümə gələndə dedim ki, mənə daha iynə
vurmayın. Dözəcəyəm. 1984-cü
ildə də 9
aylıq oğlumün ölüsün tək öüzm
Bakıdan taksiyə oturub qucağımda gətirmişdim,
heç sürücü bilməmişdi ki,
qucağımdakı uşaq ölüdür. Allah mənə dözüm verdi. Axı mən bir şərəfli zabit anasıyam.
Dedim ki, oğlumu son mənzilə özüm yola salacağam.
Portretini də özüm tutdum əlimdə. Tabutun önündə
özüm getdim. Tabutu açdılar.
Torpağa əmanət etməzdən əvvəl
balamın yaralarından öpmək istədim. Qan içindəydi oğlum. Qanını
Vətənin azadlığı, insanların şərəflə
yaşaması üçün tökmüşdü,
özünü Vətənə qurban vermişdi. Balamın bədəni düşmən güllələrindən
deşik-deşik idi. Zabit olduğuna görə, hətta
neytral zonada belə,
uzaqdan onun meyitini də gülləbaran etmişdi mənfur
ermənilər. Bu qisas qiyamətə qalmasın gərək...
Dursun müəllimə birdən
üzünü Pərvanə bacıya tutub dedi:
Dursun müəllimə: -Ay Pərvanə, sənə təsəlli
verirdim ki, yaşamağı bacar, o biri balan var onun
üçün yaşa... Bu Pərvanə nə
əzablar çəkib, necə çətinliklə
böyüdüb o uşaqları. Həyat
yoldaşım İsmayılla əmiuşağıdır Pərvanəgil. İndi
balalrımızın taleləri də cütləşdi. Aqşin Qazax-Tovuz
bölgəsindən başqa Azərbaycanın hər yerini gəzdirmişdi
mənə. Ay Pərvanə,
mən ən çox unudulmaqdan qorxuram. Görəsən neyləmək
olar ki,
uşaqlarımız yaddaşlarda əbədiləşsin? Gələcək nəsillər
bilməlidir ki, belə kəşfiyyatçılarımız,
hərbçilərimiz olub, qəhrəmanlarımız olub.
Pərvanə bacı: -Dursun müəllimə, mən hər
gün gedirəm onların məzarının üstünə.
O gün də əlimdə iki vedrə su
aparmışdım. O biri məzarların üstünü də
təmizlədim. Sən bilirsən də,
oradakı bütün şəhid məzarlarının
üstünü Cavanşir müəllim Feyziyev dəyişdirib,
Orxanın məzarına oxşadıb. Deyir
ki, onların arasında fərq olmasın. 3-4-cü sinifdə oxuyan uşaqlar gəldilər.
Soruşurlar ki, sən Orxanın anasısan?
Dedim bəli. Deyirlər ki, Orxan qəhrəmanlıqla
həlak olub, hə, xala? Deyirəm bəli. O boyda uşaqlar deyir ki, nə əcəb
Orxanın adını, Aqşinin adını heç yerə
yazmırlar, əbədiləşdirmirlər, bəs biz gələcəkdə
haradan biləcəyik ki, onlar
bizim qəhrəmanlarımızdır... Bayramqabağı
Orxanın da hərbçi dostları gəlmişdilər.
Onlardan biri dedi ki, Aqşin onun rəisi olub. Elə sözlər
danışırdı ki, Aqşindən. Deyirdi
li, mən həyatda öyrəndiyim çox əməllərə
görə komandirimə borcluyam.
Dursun müəllimə: -Ay Pərvanə,
elə bil təsəlli kimi verib o körpəni də Allah. Uşaq dünyaya gələndən sonra öz
adını ona qoymaq istədi, razı olmadıq. Sonra Ömər qoydu. Birdən istəyirəm
ki, yuxlayam, dərin yuxuya gedəm, barı yuxularımda sual verib, cavablarımı
alım ondan... Bircə dəfə dəfnindən üç
gün keçəndən sonra gəldi yuxuma. Gördüm
ki, o həyətdəki hovuzun yanında oturub. Gedib boynunu qucaqladım. Səsini də
eşidirdim. Divandan yıaılmaq səsinə
oyandım. Gəlin də səsə oyandı. Həyətə qaçdım. Baxdım ki, balacalar yatan evdəki soba
alov-alov yanır, elə bil bu dəqiqə partlayacaq. Tez kişini durğuzdum ki, get sobanı
söndür. Sonra elə bil kimsə məni
mal tövləsinə göndərdi. Ora
da gedib baxdım ki, inək balalayıb. İnəyin
də alt-üstünü rahatladıq ki, balasını
basıb öldürməsin. Sonra da deyirlər ruh
yoxdu... Aqşinin ruhu gəlib məni xəbərdar
edir ki, dur evdəki qəzanın qarşısını al.
Pərvanə bacı: -Orxan da mənim
yuxularıma gəlir. Keçən dəfə yuxumda elə
gördüm ki, durub gecə həyəti gəzib “Orxan” deyib
çağırırdım, sonra qonşular, Kazım gəlib,
aparıblar ki, Orxan nə gəzir...
adamın yuxusuna elə gəlirlər ki, elə bil ki,
yaşadığın həyatdadır. Ayılandan sonra yuxu
olduğunu bilirsən... Dünən 11 nömrəli məktəbdən
uşaqlar gəlmişdilər.
Muzey kimi bəzəmişəm Orxanın
otağını. İndi Vüsalı
gözləyirəm ki, gəlsin qalan əşyalarını
da düzsün, yerbəyer eləsin.
Dursun müəllimə: -Nərminin,
Aminin üzünə
baxa bilmirəm. Ömər böyüyüb “ata” deyəndə
mən canımı hara qoyacağam, başımı hara
götürüm gedim bu evdən...
“Ata” deyəndə hardan alıb gətirəcəyəm
atasını... Nərmin 2-ci sinifdə oxuyur.
Atası işdən gələnə yaxın
geyinib-keçinib, bəzənib dururdu, forslanırdı ki,
atası gələcək. İndi bu evdə
otura bilmirlər. Oktyabrın 1-i ad günü olacaq
Aqşinin...
Pərvanə bacı: - Orxan kimi o da
torpaqda bitirəcək ad gününü. Axı
yara sağalmır. Böyüyəcək, başa
düşəcək uşaqlar ki, ataları qəhrəman
olub, heç nə... neyləyə bilərik ki...
Dursun müəllimə: - Mən də
istəyirəm əşyalarını yığım, şəkillərini
böyüdüm... Şəmistan
Əlizamanlı gəlmişdi Aqşini dəfn edəndə.
Telefon nömrəsini də verdi mənə.
Dedi ki, ürəyin istəyən vaxtı zəng elə. O gün zəng vurmuşdu. Xeyli danışdı, könlümü aldı.
Söz verənlərdən zəng edən təkcə
odur. Dünən də Cavanşir müəllim
gəlmişdi. Mən bilmirdim ki, oğlum
belə yüksək vəzifədədir. İnsanlara bu
qədər köməkliyi dəyib, yaxşılıqlar
edib... İndi gələnlər
danışır.
Pərvanə bacı: -Mən də
bilməmişəm Orxan nə işlə məşğul
olur...
Dursun müəllimə: - Aqşin bir başqa aləm idi,
möcüzəli uşaq idi.
Pərvanə bacı: - Orxan da
möcüzəli uşaq idi. İkinci uşaq
həmişə möcüzəli olur. O ölənə qədər
süd dişləri ağzında idi. Deyirdi ki,
ana, Vüsalın toyuna gələndə dişlərimi
müalicə etdirəcəm.
Dursun
müəllimə: - Ay Pərvanə, necə dözürsən?
Pərvanə bacı: - Dursun müəllimə , bu dözmək deyil ki, bu
yaşamaq deyil ki,.. ancaq o biri oğlumun
xatirinə dözüb yaşamalıyam. Bəs
Vüsalı neyləyim?
Orxanın iş yoldaşı var idi. Toyuna
biz də getmişdik. Qabil idi adı. Onun tabutunu aparanda, gəlin doğum
evində imiş, əsgər dostları deyib ki, biz bu xəbəri
o ailəyə necə çatdıraq...
Dursun müəllimə: -Aqşin
haqqında o qədər xatirələrim var ki... yaxşı ki, gəlinim var
yanımda, mən ağlayanda o mənə təskinlik verir. Xuraman deyir ki, nə yaxşı ki, Aqşinin bir kəlməsini
iki etməmişəm, yoxsa, indi özümə
bağışlaya bilməzdim... sən bildin də, Aqşin
öləndə ovcunun içərisində torpaq
bükümü olub. Vətən torpağına şəhadət gətirib.
Torpağı əlinə götürüb ki, Tanrının
dərgahına yüksələndə ona desin ki, bu torpaq
uğrunda 25 ildir ki, müharibə aparırırq, onu
qaytarmağa bizə kömək ol, qüvvət ver....
başqa necə ola bilər ki...
İki şəhid
anasının dialoqunu beləcə qələmə aldım. Şəhid
analarının taleləri də, ağrıları da bir-
birinə çox bənzəyir.
Söhbətimizi sona sonuclayanda
Aqşin Abdullayevin atası İsmayıl və qardaşı Aqil də gəldilər:
İsmayıl kişidən
soruşdum: - Aqşin necə oğul idi?
-Qızıl bərabəri,- dedi və səsi titrədi. Kişinin
göz yaşları sel olub axmağa başladı gözlərindən.
Atalar nə yaman ağlayarmış... Atalar necə
fağır olarmış oğulları öləndə...
Fikirləşdim ki, yəqin atalar ağlayanda Tanrı
görmür... Bəlkə də başı başqa daha yaxşı işlərə qarışıq olur. Yoxsa ki, o
göylər, bu dünya necə dayanır ataların göz
yaşına, niyə qiyamət qoparıb haqqın haqq,
nahaqqın nahaq payını vermir...
– Bir gün Amini, bir gün, Pərvini
yatırıram qoynumda. Aqşinin iysini onlardan alıram.- deyərək, gözlərinin
yaşını toxdadıb,
söhbətinə davam etdi
İsmayıl kişi:
-Böyük nəvəm
İsmayıl hər gün gedir əmisinin məzarı
üstünə. Dünən nəvəm Sevinc əmisinin şəklini
götürüb düşüb alt evə, orada şəklə
baxaraq ağlayıb yatıb. Anası Aqşinin
şəklini qoynunda gəzdirir. Nəvəm də
götürüb bir balaca şəklini qoyub döş cibinə
ki, mən də ürəyimin üstündə gəzdirəcəm
ki, əmim yuxuma gəlsin... Evdə təkcə
mən, gəlin və Dursun bilmirdi Aqşinin şəhid
olmağıını. Bütün kənd,
qohum əqraba bilib.
Aqil Abdullayev, qardaşı:
-Biz təkcə qardaş deyildik, həm
də dost idik. O xəbəri bizə çatdıranda dedilər
ki, qardaşın yaralanıb. Əvvəl
getdik, Beyləqanda kirayə qaldıqları evə. Gəlinin atası içəri girəndə
gözləri qıpqırmızı idi. Gəlinin
xəbəri yox idi. Dedik ki, təzyiqi
qalxıb. Sonra bizi korpus komandiri general-mayor Mais Bərxudarov
qəbul etdi. Təssüflə
qeyd etdi ki, Aqşin kimi bir zabiti və
döyüşçünü, komandiri itirmək çox
ağırdır. Dedi ki,
ATƏT və Qırmızı Xac Komitəsinin nümayəndələrinin qərarını gözləyirlər.
“Əgər ermənilər yenə də
namərdlik etsə, min dənə şəhid versəm də,
əsgərlərimi orada qoymayacağam”,-komandir dedi.
Yanımdakılar
danışırdılar ki, komandir ordunu tam döyüş
hazırlığı vəziyyətinə gətirmişdi
ki, əgər əsgərlərin ərazidən
götürülməsi baş tutmasa, hücuma keçəcək. Və sonra ATƏT-in,
“Qırmızı Xaç”ın iştirakı ilə
qaytardılar... Bu ikigünlük müharibədən
üç-dörd gün keçməmiş ordumuzun həmin bölgədə
olan əsgərləri
qardaşımın və onunla həlak olan 4 hərbçimizin
qisasını aldılar. Ancaq
çətindir... Uşaqların heç birinin
üzünə baxa bilmirəm. Oğlum İsmayıl,
qızım, Aqşinin uşaqları məktub yazıb aparıb
qoyublar məzarın altına. Elə biliblər ki, məktub gedib ona çatacaq. Qızı Nərmin yazıb ki, “mənim
sevimli atam. Mən səni gözləyirəm.
Axı sən bu qədər gecikməzdin...”,
sonra torpağı qazıb qoyublar torpağın altına. Bir neçə gündən sonra gedib görüblər
ki, məktub elə yerindədir. Nərmin ağlaya-ağlaya anama
deyib ki, “niyə atamın üstünü
betonlamısınız, indi o bizim məktubları oxuya bilməyəcək..”.
Mənim uşaqlarım
Aqşinlə nəfəs alırdılar. Aqşin gələndə
onların bayramı olurdu. Gecə-gündüz
onun yolunu gözləyərdilər. Onunla
fəxr edirdilər. İndi 4 uşağın
hamısında bir susqunluq əmələ gəlib...
Hamısı kədərin böyüklüyünü,
ağırlığını hiss edirlər...
Aqşinin həyat yoldaşı
Xuraman xanım:
“Bizim ailə ətrafda hər
kəsə nümunə göstərilirdi. O qədər xoşbəxt
idim ki... . Fevralın 23-ü günü zəng vurdum.
Dedi narahat olma. Ancaq hiss etdim ki, səsində
narahatçılıq var. Aprel döyüşlərində
də belə olmuşdu. Həmin
döyüşlərdə 15 gün evə gəlmədi.
O özü zəng vurmasaydı, mən onu narahat etməzdim.
Axırıncı dəfə dedi ki, rəhbərim ilə bərabərik.
Məni narahat etmə. Sonra daha zəng etmədi... Nə qədər gözlədim, xəbər
çıxmadı. Artıq telefonu
söndürülmüşdü. Hərbçi
dostlarımızın xanımlarından soruşdum, dedilər
ki, yəqin yenə düşmən tərəfə
keçid olub, harda olsa qayıdar. Sonra
gördüm ki, qohum-əqraba, dost-tanış gəlir.
Ağlıma da gətirməzdim ki, Aqşin
ölə bilər. Mən onun ölməyini
heç vaxt təsüəvvür etməmişəm.
O o qədər həyata bağlı, həyat eşqli insan
idi ki... Bizim elə gözəl
arzularımız var idi ki... hələ də inanmaq istəmirəm...
Belə olmur, belə yaşamaq olmur... Ancaq Aqşinin
anasının, gələcəkdə Aqşini xatırlaya
bilməyəcək balaca Ömərin, ən xoşbəxt
atalı günlərini xatırlayan Aminin, Nərminin xatirinə
yaşamalıyam... Aqşinin arzularını
yaşatmalıyam. O övladlarına çox
bağlı idi. Ürəyimdə o qədər xatirəsi
var ki, o gözəl insandan saatlarla danışsam sözüm
bitməz...
SÖZARDI:
Füzuli-Xocavənd bölgəsində
yaşayan şəhid atası – Lələtəpə
döyüşlərində həlak olmuş Ruhin Qəhrəmanovun
Əşrəf Qəhrəmanov Aqşin Abdullayedən haqda:
-Fevralın 24-dən ermənilər
üzbəüz səngərlərdə hazırlıqlara
başlamışdılar. Bizim əsgərlər
də o yerlərdə əliboş oturmurdular. Hərbi hissəyə
ermənilərin təxribat törətmək istəməsi
barədə məlumat daxil olanda, Xocavəndin Nərgiztəpə
istiqamətindən bizim kəşfiyyatçılar əks-müdafiə
və hücum əməliyyatları hazırlayıblar.
Bu döyüşdür, bu Vətəndir, əlbəttə
onu müdafiə edəndə, onu qoruyanda canından da
keçməyi bacarmalısan. Kəşfiyyatda
işləyən, əlinə silah alıb keşikdə
dayanan əsgər bilir ki, onun savaşında ayrılıq da,
ölüm də var.
Kəşfiyyat
bölüyünün komandiri Aqşin Abdullayevin qrupu əks-hücuma
keçir. Erməni ilə üzbəüz olan həmin ərazinin
hava yolu ilə arası 250 metr ancaq olar. Dərə-təpə
səngərlərdir. Aqşin Abdullayev səngərdə
döyüşü idarə edir, tapşırığa gedən
öz əsgərlərini izləyir. Necə olursa bu dəfə
qrup tələyə düşür, düşmən tərəf onları
görür. Komandir vəziyyəti həmin anda təhlil edərək
baxır ki, əsgərləri geri qayıda bilmir, dərhal
heç nə fikirləşmədən, bilə-bilə ki,
bu yolda qayıtmaq yoxdur, 100 faiz
ölümə getdiyini bilə-bilə şahin kimi irəliyə
atılır, özünü dostlarına yetirir.
Bacardığı qədər yaralı və ya həlak
olmuş əsəgərlərini arxaya gətirir. Lakin ermənilər
dərhal onu gülləbaran edirlər. Çünki üzbəüz
mövqelərdən hər iki tərəf bir-birini aydın
görə bilirmiş.
Aqşin öldürüləndə
əli kömək etmək istədiyi, arxaya gətirmək
istədiyi əsgəri, baş cavuş Zülfi Rəhimovun əlində
qalır. Aqşin bilirdi ki, bu döyüşdə geri
dönməmək var, lakin özünü əsgərlərinin
həyatını itirdikləri təhlükəli yerə
atdı. Çünki onların hər biri
döyüşdən əvvəl bir-birinə dost andı
içiblər. İNAMdır o andın adı.
Aqşin əsl qəhrəman kimi hərəkət
etdi. Öz əsgərlərini xilas etmək
və ya onların yanında ölmək üçün
arxada qoyduğu üç balasını da düşünmədi.
Mən onu yaxşı
tanıyırdım. Aprel döyüşlərində onun əsgərləri
bir neçə erməni tankı məhv etmişdi, o
döyüşlərdə də xüsusi fəallıq
göstərmişdi. Aqşinin qrupu kəşfiyyat
əməliyyatları ilə zaman-zaman düşmənə nə
qədər itkilər verdirib.
Həmin döyüşlərdə şəxsi
heyətin qarşısına qoyulmuş
tapşırıqların yerinə yetirilməsində fərqləndiyinə
görə fəxri-fərmanla təltif olunmuşdu. Aqşini də, həmin gün həlak olan zabitləri
də yaxşı tanıyırdım.
İtkilər bizə məlum olandan
sonra Xocavəndin icra başçısı Eyvaz Hüseynovun
tapşırığı ilə keçmiş
Beyləqan batalyonunun komandiri Akif Həsənov və
Qarabağ Veteranlar cəmiyyətinin sədri Tərlanəı,
aprel şəhidi Ayaz Hüseynovun atası Ələkbərlə
birgə hərbi hissəyə getdik. Bütün
veteran əsgərlər yığışdıq ora. Onların meyitləri
neytral ərazidən çıxarılana qədər
gözlədik. Orada çox pis nəticələr ola bilərdi. Ermənilər Lələtəpəni,
Talış yüksəkliyini götürməyimizlə
heç cürə barışa bilmirlər. Hər
dəqiqə bu məğlubiyyətin acısını
çıxmaq istəyirlər.
Bizim həmin cəbhə xəttində
keşik çəkən korpusmuz və ordumuz hər an
onların həmlələrini almağa hazırdı. Korpus komandirinin əmri ilə bizim ordumuz çoxdan
döyüş və hücum vəziyyətinə gətirilmişdi.
Əgər meyitləri qaytarmağa mane
olsaydılar və qaytarmasaydılar, qanlı bir
döyüş başlayacaqdı. General Mais Bərxudarov
deyirmiş ki, “bir əsgərimi də onların güllələri altında
qoymayacağam”. Əsəblər tarima çəkilmiş
halda hamı gözləyirdi... Çox
ağır saatlar, anlar yaşadıq. General üçün, zabit üçün 1 əsgər
min əsgərə, min əsgərin də bir əsgərə
bərabər olduğu vaxtlar olur. Döyüşün
qanunları belədir.
Fevralın 27-si
razılıq əldə olundu və bizimkilər həlak
olmuş əsgər və zabitlərimizin meyitlərini oradan
çıxardılar.
Hərbi hissənin
qarşısında böyük bir izdiham var idi. Eyvaz müəllim orada
şəhid ataları, qohumları qaraşısında
çıxış etdi, onlara ürək-dirək verdi. Aprel döyüşündə oğul itirən mən və
Ələkbər də danışdıq. Naxçıvandan oğlunun tabutunu aparmağa gəlmiş
Tural Həşimlinin atası Əbdül kişi gəlib
boynumu qucaqlayıb ağladı, dedi ki, mənə həyat dərsi
keçdiniz. Oğulu Vətən
üçün, onu qorumaq üçün
böyüdürük. Gecə saat 4-ə
qədər Eyvaz müəllimin rəhbərliyi ilə
axırıncı şəhidi yola saldıq. Həmin gün həlak olan əsgərlərimiz və
zabitlərimizin 5-i də yeni qəhrəmanlıq səlnaməsi
yazdılar. Şükür olsun ki,
ordumuzun belə cəsur əsgərləri sayəsində ermənilərin
növbəti təxribatının qarşısı
alındı. Lakin bizim hədəfimiz işğalda olan
Azərbaycan torpaqları və Xankəndidir! Onu almayınca , rahat ola bilmərik.
Aida Eyvazlı
Türküstan.-
2017.-24 oktyabr - 6 noyabr.- S.12-13.