O, ulu şaman Kırac Atanın özü deyilmi?!

 

Rüstəm Behrudinin 60 illiyinə

 

 Azadlıq bu şirin sözdə nələr var,

Azadlıq yoxdursa, viranələr var…”

 

Əzizim Rüstəm Bəy! Gərək ki,“Salam dar ağacıkitabının ön sözündə Müəllifdən başlığıyla:”Mənə sözlərim qədər əziz olan oxucuma…” deyə xitab etmişdiniz.Bu sətirlərin həyəcanı yamanca sarmışdı məni o zaman hələ 17 yaşımda.Və 28 il sonra uzaq Ukraynada bu həyəcan doğmalığın verdiyi duyğuların gözəl təsiriylə yenə Sizə üz tutmağın ehtiyacını duyuram

Sentyabrın 10-da doğma ata ocağında,Behrudda 60-illik yubileyinizin işığına toplaşanlar içində  mən olmaq istərdim təbii.Amma çox vaxt ömrümüzə biçilən qürbət payı bir türlü yaxınları uzaq edə bilmir ki,bilmir:

Arzuların dil açar, yalvarar ki,

Əvvəl-axır bir oyuncaq ver bizə.

Olacağın olmağına var ki,

Bircə dənəolmayacaqver bizə.”

Amma Kiyevdə bir neçə dəfə Sizinlə, təpədən dırnağa səmimiyyət yağan o gözəl qardaşlarınızla görüşlərin xoş,həyəcanlı xatirəsi bir : “Gözəl yaxınlardan uzaqlar gözəlmisralarınızın işığında rahatlamağa,təsəlli bulmağa çalışıram

Dərin dost Sizə sözləriniz qədər əziz olanoxucu sevgisindən doğan yubiley təbrikimi qəbul edin lütfən

1990-cı ildə  hələ  tələbəykən,28 may metrosunun qarşısından o zaman AMDP-nəşri olan  Yeni Müsavat  qəzetini aldım səhifələrinin birində gözümə  R.BehrudininBozqurdşeri sataşdı,onun:

Şair yuxusuna gül-çiçək girər,

Yenər yuxusuna göydən mələklər.

Yuxumda gördüm?!

Onun əlindən.

çəkdim

İlahi! Bilməyəcəklər.

sözləriylə başlayan ilk misraları ruhumu yerindən oyatmışdı.Sanki bu  yuxunu vaxtsa mən görmüşdüm, qan yaddaşımın mənə hələ tərcüman olmayan ən dərin qatlarında,dumanlanmış biçimiylə.Lakin bu şer,bu misralar qan yaddaşımın bütün sisini,dumanını yararaq hər şeyi aydınlatmış, qəribə,həyəcanlı bir sehrin içinə çəkmişdi məniTəsəvvür edin bu şerdən qədər təsirlənmişəmsə, “Memar Əcəmistansiyasına çatanacan birdə gördüm ki,şer əzbərimdədir günboyu gecə yatarkən ,o gündən bu yana:

Nədənsə həmişə yuxularımdan

Önündə qurd duran ordular keçərtilsimindən çıxa bilmirəm ki,bilmirəm

Şəxsən bizim nəsil Türklük, Turan ideyalarından  R.Behrudi poeziyasının sayəsində xəbər tutdu,bu şerlərlə formalaşdıq.Sovet dönəmində hətta yuxularımız belə saxta kommunizm,sosializmi tərənnüm edən nəğmələrdənilhamalırdı.Və birdən qan yaddaşımızın diliylə:

Şaman kimi sözlərdən mən tale toxuyuram,

Ürəyimdə səksəkə,ruhumda bir zəlzələ

Hər gecə Göy Üzünə mən dua oxuyuram:-

İlahi,bu milləti yox olmaqdan hifz elə!”(1984)  duasının sehrində əməlli başlı çaşbaş qalaraq bu müqqəddəs Ruha tapınmaq ehtiyacına sarıldıqca sarılmağa başladıq göz yaşları içində milli kimliyimizə varmaq yoluyla

Hələ şairin  gənc yaşlarında yazdığıYaddaşlara yazın bunuşeri ən güclü təsir pafosuyla adama tüklərini biz-biz edən silkələyici bir üsyankar ruh aşılayaraq qan yaddaşımızı oyandırır, qanımızn ritmini dəyişərək  ən çılğın həddə çatdırır. Culfada orta məktəbdə müəllim işlədiyim dönəmlərdə dərs dediyim siniflərdə yaxın dostum Qüdrət müəllimlə birgə  bu şeri az qala himn kimi bütün şagirdlərə əzbərlətdirməyimiz müəllimlik illərimin ən şirin anlarından,xoş xatirələrindən biridir:

Məndən bəzən soruşurlar-Vətən nədir?

Bilirəm ki,bu suallar

Ürəyimi  qanatmağa bəhanədir.

Deyirəm ki,Vətən heç

Qanan üçün tozlu torpaq bir içim su,qara daşdır.

Bəs vətəndaş?!

Bunu bilib, dar ayaqda

Vətən üçün ölən insan-vətəndaşdır.

Bir ,bir Vətən-Mənəm

Vətən-Sənsən,Vətən-Bizik,

Yaddaşlara yazın bunu-

Təmənnasız əgərbiz”ə yarımasaq,

Vətənsizik,Vətənsizik!”

Höte haqlı olaraq deyirdi ki: “3000 illik tarixin hesabını sormayan kişi günübirlik insandır.”

Oysa R.Behrudi nəinki Türkün  on minillik tarixindən hesab sormağa haqqı çatan kişidir eyni zamanda Türkün mifik tarixini,bu müqəddəs ocağın hələ sönməyən közlərini özünün Şaman ruhlu şerləriylə üfürüb yenidən atəşə,oda çevirə bilən birər Şaman nəvəsidir. Yalnız yalnız onun boyuna biçilmiş bu missiyanı,görəvi yerinə yetirərək Ə.Hüseyinzadə, Z.Gökalp,H.N.Atsız,Y.Akçura,İ.Qaspıralı,M.Ə.Rəsulzadə kimi altun bir nəslin bizlərə miras qoyduğu İstiqlal Məfkurəsinin, Turan ülküsünün  indiki davamedici formasını həyata keçirən,yeni türk milli düşüncə tərzini formalaşdıran geniş düşüncə böyük fikir adamıdır.Bəlkə elə bu Ulu Ruhların diqtəsidir Şairə, varlğımızı sürdürmək üçün,yox olmamaq adına

Çexovun gözəl bir deyimi var: İnsanda hər şey gözəl olmalıdır”.Bu deyimi bütünlüklə R.Behrudi şəxsiyyətinə,ədəbi yaradıcılığına,dönməz əqidə bütövlüyünə onun yılmayan Turançılıq  məfkurəsinə verdiyi mübarizəyə şamil etmək olar.

Gözəl şairimiz,”Payızın adamıeləcə bu payızda, sentyabrın 12-də 60 yaşa qədəm basır. Məncə buradakı altmış rəqəmsal mahiyyətdədir. İçində, on minillik Türkün tarixini,ruhunu daşıyan bu Bilgə əslində H.N.AtsızınBozqurdların ölümüəsərindəki müdrik ulu şaman Kırac Atanın özü deyilmi?!

Dədə Qorqudun Oğuz Türklərini ayaqda tutan,onları yağı düşmənin min bir fitnə fellərinə aldanmamaq adına verdiyi  öyüd nəsihətləriylə,Gültəkin Yazıtında Bilgə xaqanınÇinlinin tatlı sözüne, yumuşak ipek kumaşına aldanıp çok çok, Türk milleti, öldün; Türk milleti, öleceksin! ” harayıyla bu tuzaklara yenidən düşməmək üçün  yenə bizləri silkələyən eyni Ruh deyilmi?!

“ Min illər atamın zoruna durdun,

Bu gün əllərdə dilim-dilimsən.

Gördünmü sən mənim ana dilim yox,

Sən mənim müqəddəs “ Ata dilim”sən?!

Zamanın üstündə yaşayan Şair adlandırıb Professor Əhməd Bican Ərclasun R.Behrudini.Bu belə olmasaydı Şair yazmazdı ki:

Ey Ruhum ayağa dur,

Düşdüyün tilsimi qır.

Zaman məndə çırpınır,

Mən bir sözün içində…”

Yaradıcılığa gəlincə, Aleksandr Blokun çox gözəl bir ifadəsi var: “Şairin karyerası yox, taleyi var”.

Şair özü özünə ömür biçib özüdə bilmədən elə bil bu mənada, bir kitabında yazıb ki: ”Sözün ömrüdü mənim ömrüm”. Bundan gözəl ola bilər ki?!

Heç zaman tükənməyəcək bir ömür!

Sözün ömrü qədər var ol əzizim Rüstəm Bəy!

Neçə gözəl Yubileylərə!!!

 

Məhəmməd İsrafiloğlu (Ataalp)

 

Türküstan.- 2017.- 12-18 sentyabr- S.9.