Abituriyentlərin ixtisas seçiminə kömək
üçün vəsait
dərc edilib
“Ali təhsil müəssisələrinin bakalavr
ixtisasları” adlı vəsait artıq oxucuların istifadəsinə
verilib
Təhsil sahəsində
həyata keçirilən dövlət siyasətinin ən
mühüm istiqamətlərindən biri ali və orta ixtisas
təhsili müəssisələrinə
tələbə qəbulu işidir. Bu iş mütəxəssis
hazırlığının əsasını təşkil
edir. Tələbə qəbulunun xüsusi əhəmiyyət
kəsb edən mərhələlərindən biri isə qəbul
imtahanlarına hazırlıqla bağlıdır. Təcrübə
göstərir ki, bu mərhələdə abituriyentlərin məsləhət
və tövsiyələrə ciddi ehtiyacları yaranır.
TQDK bunu nəzərə alaraq onlara elmi, metodiki kömək
istiqamətində kompleks tədbirlər həyata
keçirir. Gəncləri müxtəlif məzmunda və
çeşiddə zəruri dərs və tədris-metodiki vəsaitlər,
tövsiyə və sorğu materialları, onlara bələdçilik
edən nəşrlər və digər köməkçi
materiallarla təmin edir.
Abituriyentlərin məsləhət və köməyə
xüsusi ehtiyac duyduğu ən mühüm məsələlərdən
biri ixtisas seçimi məsələsidir. Abituriyentlərin
ixtisas seçiminə kömək məqsədilə TQDK hər
il ayrı-ayrı ixtisas qrupları üzrə “İxtisas
seçimi zamanı nələrə diqqət yetirməli?”
adlı vəsaitlər çap edir. Vəsaitlərdə təhsil
formaları, Azərbaycan və rus bölmələri və hər
iki bölmənin birgə müsabiqəsinə aid qəbul
planları verilir, müsabiqəyə buraxılma şərtləri
dərc edilir, eyni zamanda müsabiqədə iştirak etmək
hüququ qazanan abituriyentlərin imtahan ballarının
paylanmasına dair məlumatlar təqdim olunur. Bu da hər bir
müsabiqə iştirakçısına özündən
çox və özündən az bal toplamış
abituriyentlərin, yəni “rəqiblərinin” sayı və
keçid ballarına nəzərən müsabiqə vəziyyəti
yüksək və aşağı olan ixtisaslar haqqında məlumat
almağa, ixtisas seçimi zamanı yaranmış müsabiqə
vəziyyətində öz yerini təqribən də olsa
müəyyən etməyə, bu və ya digər ixtisasa qəbul
olmaq şansını real qiymətləndirməyə imkan
yaradır. Nəticə etibarilə bütün bunlar
abituriyentin ixtisas seçiminin uğurlu olmasına, seçim
zamanı onun düzgün, ağıllı qərar qəbul
etməsinə müsbət təsir göstərir.
Bununla belə, gənclərin
ixtisas seçimində problemlərinin
olmadığını, onların hamılıqla və həmişə uğurlu seçim etdiklərini demək
çətindir. Gənclərin
gələcək mütəxəssis kimi uğurları, arzu
və istəklərinin reallaşması məhz ixtisas
seçimi mərhələsində kifayət qədər
düşünülmüş qərar qəbul etmələrindən
asılı olur. Onlar hərtərəfli götür-qoy
edilmiş ixtisas seçimi ilə öz gələcək
karyeralarının əsasını qoymuş olurlar.
Ümumiyyətlə, ixtisas seçərkən ən azı
üç suala cavabı əsas götürmək
lazımdır:
Mən nə istəyirəm?..
Mən nəyi
bacarıram?..
Mənim seçdiyim
ixtisasa tələbat nə dərəcədədir?
Bu zaman uğurlu ixtisas
seçiminə müsbət təsir göstərən
aşağıdakı amillər
də unudulmamalıdır: ixtısas haqqında məlumatlarla
ətraflı tanış olmaq; istəyi ilə bərabər
öz bilik və bacarığını, hazırlıq səviyyəsini
və mövcud müsabiqə vəziyyətinin
reallıqlarını düzgün qiymətləndirmək.
Hər bir gənc
seçim barədə qərar verməzdən əvvəl
ixtisasın mahiyyətini dərk etməli, onu
yaxşı-yaxşı təhlil etməli, bütün cəhətləri
əvvəlcədən nəzərə almalıdır. Lakin
təcrübə göstərir ki, ali təhsil müəssisələrinə
qəbula hazırlaşanların heç də hamısı
bakalavr ixtisaslarının mahiyyəti haqqında tam və
aydın təsəvvürə malik olmur və təəssüf
ki, bir çox hallarda kortəbii seçim edirlər. Buna
görə də gənclərimizə ali təhsil
ixtisaslarının xarakteristikası, təyinatı, bakalavriat
təhsili başa çatdıqdan sonra peşə-ixtisas
hazırlığına uyğun olan fəaliyyət sahə və
istiqamətləri, gələcək iş yerləri barədə məlumat və
açıqlamalar verilməsinə böyük ehtiyac
vardır.
Bunları nəzərə
alaraq, TQDK abituriyentlərin
düşünülmüş ixtisas seçimi etmələrinə
və bu istiqamətdə dəqiq addım atmalarına kömək
məqsədilə bütün
bakalavr ixtisaslarını əhatə edən məlumat-sorğu
vəsaitinin hazırlanmasını məqsədəuyğun
hesab edir. “Ali təhsil müəssisələrinin bakalavr
ixtisasları” adlanan bu nəşr Nazirlər Kabineti tərəfindən
təsdiq edilmiş “Ali təhsil pilləsinin Dövlət
standartları və proqramı” sənədinə istinadən və TQDK-nın
informasiya bazasında olan məlumat və materiallar əsasında
hazırlanıb. Təqdim olunan vəsait ixtisas qruplarına
uyğun olaraq 4 kitabdan ibarətdir. Birinci kitab I qrup
ixtisaslarına (65 ixtisas), ikinci kitab
II qrup ixtisaslarına (19 ixtisas),
üçüncü kitab III qrup ixtisaslarına (45
ixtisas) və dördüncü kitab isə IV qrup ixtisaslarına (23 ixtisas) həsr
edilir.
Hər bir ixtisas
haqqında təqdim olunan informasiyada
həmin ixtisas üzrə kadrların hansı təhsil
müəssisəsində hazırlanması, ixtisasın
xarakteristikası, təyinatı, bu və ya digər ixtisas
üzrə hazırlanan bakalavrlara təhsil müddətində tədris edilən peşə-ixtisas fənləri, həmin
fənlər əsasında onlara öyrədilən ixtisas
bilik və bacarıqları şərh olunur. Onların gələcək
fəaliyyətinin əsas sahə və istiqamətləri və
iş yerləri barədə məlumat
verilir. İxtisasların siyahısı ali təhsil müəssisələrinə 2010-cu ilin qəbul planı əsasında
təqdim olunur.
Xalid
Üç nöqtə.- 2011.- 16 mart.- S. 8.