Ey həyat, sən nə qəribəsən

Azərbaycan musiqi sənətində misilsiz uğurları olan qrup deyərkən ilk olaraq yadımıza “Qaya” düşür. Bu heç də əbəs yerə deyil. 50 illik tarixi olan “Qaya” dövrünün sayılıb-seçilən simalarını geridə qoymağı bacaran yeganə qrup idi. Hər kəsin dilində əzbər olan musiqisi ilə dünyanı gəzən “Qaya” 50 illik tarixə adını yazmağı bacardı. Elə bu səbəbdən də dünən Heydər Əliyev Sarayında “Qaya” 50 illik yubileyini qeyd etdi. Konsert öncəsi həmsöhbət olduğumuz bu dəfəki “Şənbə qonağı” rubrikasının qonaqları xalq artistləri Rauf Babayev və Teymur Mirzəyev yarım əsrlik tarixlərindən danışdılar.

Düzdür, mən o illərin yetirməsi deyiləm. Ancaq video-audio yazıları izləyərkən o möhtəşəm kvartetin nələrə qadir olduğunu görmək imkanım olub. Ancaq “Qaya”nın uğurlarını həm də sizin dilinizdən eşitmək istərdim. Ötən 50 ilə qısa nəzər salaq, nələr yada düşər?

T.M: Raufla 1953-cü ildən Asəf Zeynallı adına musiqi texnikumunda, sonra konservatoriyada təhsil aldığımız vaxtlarda çoxsəsli oxumağa vurulmuşduq. Məşq etməyə yerimiz olmadığından harda gəldi gecə gündüz məşq edirdik. Əlimizdə kamerton bulvarın skamyasında, xəlvətcə filarmoniyada, konservatoriyanın otaqlarında məşqlər edirdik. 1961-ci ildə isə Arif Hacıyev, Teymur Mirzəyev, Lev Yelisavetski və Rauf Babayevdən ibarət olan qrupla professional səhnəyə çıxmağa başladıq. Ona görə də məhz həmin il “Qaya”nın yaranma ili hesab olunur. Daha sonra bizi Moskvada nazirliyə çağırıb dedilər ki, Bolqarıstanda keçirilən müsabiqəyə göndərmək istəyirik. Biz o müsabiqədə birinci olduq. Ordan qayıtdıqdan sonra “Qaya”ya dövlət ansamblı adı verildi, xor qrupu yaradıldı. Daha sonra indi çox populyar olan gənclər “Qaya” ansamblında çalışdılar. Əzizə Mustafazadə, Aygün Kazımova, Abbas Əhməd, Samir Bağırov, Fuad Babayev və digərləri.

R.B: O zamanlar hər şey fərqli idi. İnsanlar bir-birilərinin uğurlarına sevinirdilər. Bizim bütün səfərlərimizi Moskva planlaşdırırdı. Bizə sadəcə gedəcəyimiz yeri və tarixi bilmək qalırdı. O zaman sənətçiyə münasibət başqa cür idi. İndiki sənətçilərə yazığım gəlir. Onlar ölkədən kənara çıxa bilmirlər. İndiki ifaçılar yalnız restoran, toyxanalarda oxuyurlar. Əsl sənətçi isə hər zaman inkişaf etməlidir.

- Bir zamanlar Cavan Zeynallı da “Qaya” qrupunda çıxış edirdi. Ancaq mətbuat konfransında onu görmədik.

T.M: Onu Cavan Zeynallıdan soruşun.

R.B: Biz “Qaya” kvartetinin 50 illik yubileyini qeyd edirik. O isə uzun illər sonra “Qaya” qrupuna gəldi. O restoranda işləyirdi. Sonradan bizim qrupa gəldi.

- “Qaya”nın bəzi yaxın həmkarları yubiley konsertində iştirak etmədi. Siz dəvət etməmişdiniz, yoxsa onlar rədd cavabı vermişdilər?

R.B: Demək olar ki, Azərbaycanda estrada konsertləri olmur. Az-çox muğam konsertləri keçirilir. Son illər gözəl səsi olan xanəndələrimiz də çoxdur. Həm də muğama diqqət var. Ancaq Moskvada hər şey başqa cürdür. Onların ifaçıları kefdədirlər. Bizim zamanımızda çıxış edən ən yaxşı sənətçilər bu gün də lazımlı hesab olunurlar. Bir çoxları hətta xarici ölkələrdə konsert verirlər. Yəni demək istədiyim odur ki, onlar bizim kimi boş deyillər. Onların qastrol səfərləri çoxdur. Gərək, biz yarım il öncədən danışıqlara başlayardıq. Bir neçə sənətçi ilə danışdıq. Ancaq burda dostluqdan söhbət belə gedə bilməz. Çünki, onların müqavilələri, konsertləri var. Necə deyərlər, iş işdir, dostluq dostluq.

- “Qaya”nın rəqibləri var idi? Və Siz kimlərlə rəqabət aparırdınız?

T.M: Biz heç kimlə rəqabət aparmırdıq. O zaman keçirilən müsabiqədə “Qaya” ilk dəfə olaraq qran-pri almışdı. Ona görə də bütün qruplar bizimlə rəqabət aparırdı.

- Nə zamandan etibarən artıq “Qaya” fəaliyyətini dayandırdı?

R.B: Biz hər gün konsertlər verirdik. Ümumilikdə ilin 2 ayını Azərbaycanda olanda yaxınlarımız sevinirdi. “Qaya” dünyanı gəzdi. Avstraliyadan başqa başqa demək olar ki, bütün ölkələrdə olduq. Ancaq bilirsiniz necədir, insan bir yemeyi necə gün dalbadal yeyə bilər? Artıq biz hər yerdə konsert vermişdik. Tamaşaçı nə qədər çox sevsə də, müğənninin konsertinə bir gün, iki gün gedir, artıq sonra... Yəni hər şeyin zamanı var. Artıq “Qızıl Şlyager” müsabiqəsindən sonra uzaqlaşmağa başladıq. “Qızıl Şlyager” müsabiqəsində “Qaya” qonaq kimi iştirak edirdi. Teymur Mirzəyev münsif idi. O zaman Azərbaycanı bu müsabiqədə Faiq Ağayev təmsil edirdi.

T.M: Faiq Ağayevin qələbəsində az əməyim olmayıb. (gülür) Artıq bizim gedəcəyimiz ölkə qalmamışdı. Demək olar ki, hər bir şəhərdə olmuşduq.

- Dünyanı qarış-qarış gəzən “Qaya”ya bu gün dövlət qayğısı nə yerdədir?

-R.B: Mən naşükür insan deyiləm. Şükürlər olsun ki, dəstək var. Cənab Prezident tərəfindən mənə ev verildi. Prezident təqaüdü alıram. Fəxri adımız var.

T.M: Rauf mənim adımdan prezidentə məktub yazıb ki, mənə prezident təqaüdü ayrılsın. Gözləyirəm, olacaq.

- Hazırda rəhbəri olduğunuz “Qaya” qrupunu sizin davamçılarınız hesab etmək olar?

R.B: Əslində bu qrupa “Qaya” adını verməyimin səbəbi var idi. Çünki, dinləyən insanlar deyirdilər ki, sanki “Qaya” oxuyur. Və bu səbəbdən nazirliyə məktub yazdım ki, qrupun adı “Qaya” olsun. Ancaq indiki “Qaya”nın imkanları məhduddur. Türkiyənin sənətçiləri arasında yalnız Tarkan dünyada tanınır. Bu da səbəbsiz deyil.

T.M: Çox yaxşı addım idi. Mən deyirəm ki, “Qaya” 20 il cavanlaşdı. Buna görə də Raufa minnətdaram.

- Ancaq deyəsən bu “Qaya” o “Qaya” kimi şanslı deyil. Söhbət qastrol səfərlərindən gedir.

R.B: Bu gün çoxları istəyirlər ki, Avropa səviyyəsində işlər görsünlər. Mən bir neçə il öncə “Azəri Star” müsabiqəsinin münsiflər heyətində idim. Çox istedadlı gənclər var idi. Lakin qaliblər başqaları oldu. Çünki, hər şey SMS səsverməsi ilə həll olunurdu. O zaman isə hər şey başqa cür idi. Bəzən görürəm ki, müsabiqələrdə iştirak edən uşaqlar toylarda mühafizəçi ilə gəzirlər.

- Müsabiqələrdən söz düşmüşkən, bu il Azərbaycan birinci oldu. Və bu səbəbdən də “Eurovision”a ölkəmiz ev sahibliyi edəcək.

R.B: Mən bizim təmsilçilərimizi solist kimi görmürəm. Amma duet olaraq yaxşı alınmışdı. Sözün düzü, istəyirdim ki, biz birinci olaq, ancaq inanmırdım. Sözsüz ki, çox sevinirəm ki, birinci olduq. Bu il mən əminəm ki, ən möhtəşəm “Eurovision” olacaq.

- Neçə oldu ki, Teymur Mirzəyev vətəni tərk etmək qərarını verdi?

T.M: Anam çox pis xəstələndi. Həkimlər dedi ki, onu yalnız İsraildə müalicə etmək olar. Bacım anamla birgə İsrailə getdi. Mən isə 10 il Bakıda tək qaldım. Daha sonra qərara gəldim ki, gedim İsrailə - ailəmin yanına. Anam xəstə olmasına baxmayaraq 20 il o xəstəliklə yaşadı. Allahın qisməti, o cür xəstəliyə düçar olduğu halda 99 yaşına qədər yaşadı. Mən gedəndən 10 il sonra vəfat etdi.

- Hazırda İsraildə nə işlə məşğul olursunuz?

T.M: Təqaüdə çıxmışam. Konkret olaraq heç bir işlə məşğul olmasam da, orda həmyerlilərimizlə tez-tez görüşürük. Dərdləşirik, söhbətləşirik. Mən yaşadığı yerdə azərbaycanlılar çoxdur.

- Deyirlər o illərin Bakısından əsər-əlamət qalmayıb. Vətəndən kənarda yaşayan həımyerlimiz olaraq nə kimi fərqlər hiss edirsiniz?

T.m: Bakı çox dəyişib, gözəlləşib. Xaricdən gələn turistlər deyirlər ki, Bakı günü-gündən gözəlləşir. Hər kəs bu şəhərə heyrandır.

- Bəs o illərin Bakısı üçün darıxırsınız?

T.M: Bakı da “Qaya” qrupu kimi günü-gündən cavanlaşır.

- Sonuncu dəfə nə zaman vətəndə olmusunuz?

- Keçən il. Çoxları bilmir. Ancaq mən hər il üç dəfə Azərbayacan gəlirəm.

Aysər Həsənli

Üç nöqtə.- 2011.- 19 noyabr.- S. 15.